2000
|
|
|
Bera
umea zelarik, garaile ateratako frankismoaren aurrean jarrera tinkoa agertu zuen arlo guztietan, euskaltzale amorratua izan zen, garaiak horretarako ez zeudenean, politikan inplikatua, kartzela eta deportazioa jasandakoa...
|
2001
|
|
Guraso bakar batek ere ez ziola
|
bere
umeei apropos gaitzik egin nahi emanda, ezer erosten hasi aurretik, honoko galdera hauei erantzutea proposatzen zien Errialdek:
|
|
Eta Tomas zer? Aitari
|
bere
umearen sexua jakiteko eskubidea ukatuko al diozu?
|
|
Zimino batek ikusi eta keinuka eta mehatxuka haurrak izuarazi zituen. Altzoan jaso zuen zakurtxoa,
|
bere
umea balu bezala. Kazetariek erretratua atera zioten horrela.
|
|
Baina lehena, soineko bategaz deskuidatzen bazara, zazpi, hamar edo hamabi urte egiten genduan, harik eta dana apurtu eta gastatu arte. Orduan ez egoan oraingorik eta, jakina, soineko barria egin behar zan bakotxean, emon eta emon egin behar izaten jakon tolesturari, batez
|
bere
umeren batentzat zanean soinekoa.
|
|
Bolatxoen antzerako errauts koipetsuak utziko ditu, azkenean:
|
bere
umeak.
|
|
Nola?
|
Bera
umetan bere amaren jaiotetxera joaten
|
2002
|
|
Eskolta eraman luke Batasunako zinegotziak eta Puertora atzera aurrerak egin lituzke, desorduetan eta modurik txarrenean, Alderdi Popularreko militanteak. Anoetara edo Sadarrera Liga espainiarreko partidak ikustera joateari uko egin lioke abertzale sutsuak eta
|
bere
umeak ereduan matrikulatu sozialistak.
|
|
|
Beraz
umez beteriko gizona izan zan. Ez jakin ba, oraingo PostModernismo honek sistor unadea ezagutuko ete dauan Euskalerrian ere.
|
|
Moxala 24 ordu lehenago jaioa zen. Behorrak
|
bere
umea ukuiluan sartu zuen bultzaka eta bera atean gelditu zen.
|
|
Zakurrak umeak baditu, kontuz! Zurekin fidantza osoa ez badu,
|
bere
umeak babesteko ahaleginak egingo ditu. Holakoetan hobe alde egitea.
|
|
Bereak ez zituela ez igartzeko, etorri berriak eta bertakoak kolonia berarekin igurzten zituen. Horrela amak ez zuen igartzen kanpotik etorriak zein ziren,
|
bere
umeek ere usain bera baitzuten. Animaliek batez ere usainagatik sumatzen dute zein den zein.
|
|
Zakurrak ez. Zakurra
|
bere
umeekin eta bere jendekiarekin batera biziko da.
|
|
Tokiko mintzo" itxia" erabiltzen baldin bada etxean, ingurumena aski euskalduna delako eta etxekoak euskaraz alfabetatu gabe daudelako, umeak eskolan aurki dezakeen egoera kontraesanez betea da:
|
bere inguruko
umeekin erdaraz egingo du sarritan, eta irakasleekin anitzetan berak etxean erabiltzen ez duen bezalako euskara batean. Honek ez du konponbide erraza, geroago ikusiko dugun moduan, baina uste dut, hala ere, umeak euskararen erabiltzeko beste erregistro bat bereganatu nahi baldin badu, toki egokian dagoela eredu horretan.
|
|
Eta puntu hauei buruz ari garelarik, esan dezagun euskara eskasa erabiltzeak berarekin dakarrela, batzuetan, euskara on eta egokia baztertzea ere. Eta hemen berriz ere nire esperientziara joko dut, nire aurrean esan baitzion ama batek
|
bere
umeari oraintxe berean egingo dut edo holako zerbait. Eta aldamenetik berehala zuzendu zion ikastolako maisu batek:
|
|
Badira ere, toki guztietan bezala, aukera horretaz baliatzen direnak xarmanki urte batzuen galtzeko lanera joan gabe, munduan ez baita biztanlerik orotan aingeru denik, ez saindurik, orotan saindu denik. Administrazioa, bere aldetik, estu estu dago jendeak
|
bere
umeak euskal eskoletan matrikulatzen dituelako, sare publikoan gertatzen da hau bereziki, eta alde batetik irakasleak sobran (erdaldunak) eta bestetik irakasle euskaldunen beharrean daudela ikusten duelako, goizeko bederatzietan zerrendak mahai gainean jartzen diren bezain laster. Nola konpondu hori?
|
2003
|
|
Baina argitzea komeni da, obra hau argitaratu baino lehentxoago jaio zirela bere seme alaba biak (1959, 1961) eta seinekiko esperientzia hur hurrekoa eta fresko zuela.
|
Bere
umeekiko bizipenen azterrenak hor izatea ere guztiz posiblea da.
|
|
|
bere
umeen askatasuna aintzat hartzen dakiana, ondasunak banatzen deutsezana, seme galduaren zain, etxeko ateak zabalik
|
|
Baina txakur batzuk tamaina handia hartzen dute eta barre algara haiek arazo bilakatzen dira, pisuan ez baitzaigu sartzen horrelako animalirik. Honela, errepide ertzetan uzten dituzte,
|
bere
umeekin solasean ibiltzen zen txakur bera zela ahantziz.
|
|
Bere ama zena ez zen belaxkakeria horiekin ibiliko. Egun osoa lanean jarduten zuen, harenak eta besterenak garbitzen,
|
bere
ume bakarra aurre  ra ateratze aldera. Gazte gazterik utzi zuen apaizekin.
|
|
Azken garai horretan ume ez legitimo gutxi ageri da, eta izaten dituzten bikote gehienak ezkondu egiten ziren berehala.
|
Bere
ume guztiak ezkontzatik kanpo izaten zituzten emakumeak desagertu egin ziren, eta ohaidetzan bizi zirenak, elkarrekin, ezkondu gabe, gero eta urriagoak dira; botere zibilak jazartzen bazituen ere, batzuk ageri dira, hala ere.
|
|
Baliabide horren bidez, Sokrates, hilkorrak hilezkortasunean parte du, bai gorputzean eta bai gainerako guztietan; hilezkorrak ordea beste modu batera. Ez harritu bada izaki orok
|
bere
umea izaeraz aintzakotzat hartzen badu, hilezkortasunagatik baitauzka izaki orok adore eta maitasun horiek.
|
|
Esan iezadak bestenaz kasu bat historia guztian. Esan iezadak zein amak ez duen maitatu bere semea, bere alaba,
|
bere
umea. Ez ote maitasunaren lege hori maitasuna bera baino lehenagokoa.
|
2004
|
|
–Donostiako haur parke batean, ume bati txirristara igotzen laguntzen diot, noski, euskaraz. Umearen ama etorri zait, muturra beltz,
|
bere
umeari erdaraz egiteko esanez. Umea txirristatik askatu eta eraman egin du.
|
|
Ongi bai ongi ezagutzen zuen amona Sinforosak anai Jaxinto!
|
Bera
umea zenetik ezagutu baitzituen lasalletarrak auzoan, eta inguruetako guraso askok eta askok bidaltzen baitzituzten beren semeak haien eskolara.
|
|
koadro balios batzuena izan zitekeen, edo zeramikena, edo seilu eta txanponena, edo gauzarik bitxi eta arraroenena. Eta, nola
|
bera
umetan zomorrozale itsua izan baitzen, tximeleta, kilker eta intsektu guztien atzetik ibiltzen zena han sorterrian, Lleidako herrixka batean, bilduma hari ekin zion.
|
|
" Zerria
|
bere
umearekin hor ibiliko da..."
|
2005
|
|
populazioaren %7k (hots, sei milioi gizon emakume, gazte eta heldu, bakar, bikote eta familia,
|
bere
ume eta guzti) ezaugarri bat du komuna: inmigrante dira.
|
|
Madrilgo ospitale batzuk proiektu berri bat garatzen ari dira, jaiotzen diren unean
|
bertan
umearen aztarna digitala eskaneatzeko. Sistema Espainia osoan ezartzea eta interesa duten beste herrialde batzuetara esportatzea da helburua, arduradunek Madrilgo Medikuen Elkargo Ofizialean ekitaldi batean jakinarazi dutenez.
|
|
Osaba gurekin 3 urtez bizi izan zen. Gaztetan Ingalaterran amonak izandako abentura batetik dator osaba, ondoren Ingalaterran bizitzen utzi zuen amonak eta aititaren azken urtetan gutun baten bidez euki zuen amonak
|
bere
umearen berri eta aitona hiltzean gurekin bizitzera etorri zen. Osaba diruduna zela esan zigun, baina etorri bezain laster bere enpresa guztiek porrot egin zutelakoan gaude sosik ere ez zuen ekarri eta.
|
|
Beroki potolo ilun batean bilduta, besoak luzatu ditu semeari sorbaldetatik heldu eta musu bi emateko. Gaztaina koloreko begiek nahi baino gehiago hazitako
|
bere
ume txikiari edozein amak begiratzen dion bezala begiratzen diote, bere buruari aholku gehiegi ematea saihestu nahian.
|
|
Lorik egin ezin nuen gau haietako batean, burua Irantzuren gauzetan nuen arren, zerbait etorri zitzaidan gogora: Iñigoren arrebak esan zuenez, auzune
|
bereko
ume guztiak beti batera zebiltzan, inurritegi bereko inurriak ziren, batek zekiena denek zekiten.
|
|
Ezagutzen al zuen Fernando? –galdetu zion arrebak,
|
bere
umeak negarrez ari zireneko tonu bera erabiliz.
|
|
Eta horrelaxe jartzen zuen elizako liburuan: " Asko estimatzen du don Isidrok Julian Maldas." Eta esplikatu zien ingelesei Julianen amaren lagun handia izan zela
|
bera
umetan. Gero bere haurtzaroaren erdia baino gehiago kontatu zien, eta ingelesek interes apur bat simulatu zuten.
|
|
Gero bere haurtzaroaren erdia baino gehiago kontatu zien, eta ingelesek interes apur bat simulatu zuten. Esan zien don Isidrok Saldisu kalean bizi izan zela
|
bera
umetan, eta etxe bi baino ez zeudela Saldisun bera umea zenean: berea eta Julian Maldasen amarena.
|
|
Gero bere haurtzaroaren erdia baino gehiago kontatu zien, eta ingelesek interes apur bat simulatu zuten. Esan zien don Isidrok Saldisu kalean bizi izan zela bera umetan, eta etxe bi baino ez zeudela Saldisun
|
bera
umea zenean: berea eta Julian Maldasen amarena.
|
|
Nota gorenek antxeten txilioak dirudite. Edo izurde amaren deiak
|
bere
umeari. Gorroto hartu behar diot gaitaren doinuari.
|
2006
|
|
Emakume haurdunak biziki zaindu behar du bere burua, bere osasun egoeraren arabera bilakatuko baita
|
bere
umearena.
|
|
umeen osasunerako duen garrantzia, bai immunologikoa baita afektiboa. ...a, eta elikadura bere osasunerako osagai nagusia eta bakarra bailiran.Beste aldetik, eta aurreko atalean aipaturiko Scheper Hughes en (1992) ondorioeijarraituz, oso ezkorra deritzot ama eta umeen arteko lotura afektiboen irakurketaesentzialista horri, bularra ematea afektuen giltza bakar eta nagusitzat hartzeari.Zer gaude esaten, orduan, aita batek ez duela inoiz garatuko harreman sakona etasendoa
|
bere
umearekin. Eta ama adoptatu batek?
|
|
Jauregian neskato ote zegoen Antsa larru apantzailearen alaba? Hala du itxura; Jainkoak munduan ezarri ordenan, bizia bere eskuz atera behar duena ez da inoiz lotsatu
|
bere
umeak boteretsua zerbitzatzera igorri beharraz. Eta gauzak hala gertatu ez baziren ere, Iruñea ez da Paris.
|
|
Kontatzen du
|
bera
ume zela aitonak Farias kaxa batean gordetzen zituela tabakoa eta papera, eta hura zigarroak egiten ikustea festa bat zela. Kontatzen du aitak frantsesa ikasi zuela eskolan, eta Zalduendon egin zuela egonaldia Europan barrena ibili aurretik.
|
|
Noski bitartean eskolan eskandalo handia zegoen, haurren bila hasi dira zaintzaileak, inork ez ikusten, zuzendariari deitu diote, hau joan da, hasi da etxeetara deitzen, gurasoak etorri dira, hirurak aldean Koska
|
bere
ume sailarekin azaldu denean entzun ditu entzutekoak, han ginen gu ere materiala jasotzen, deitu diote alproja, ume jalea, esan diote ez dagoela burutik, salaketa jarri behar diotela ere esan diote. Koska ondo apuratuta zegoen, defenditzen zen esanez umeak inor gabe zeudela patioan, esaten zuen holako platerkada bana jan zutela babarruna, guri berriz, azkenean bakea eman diotenean, errebolbituta baina harro puntu batekin:
|
|
" Sokhna, halaxe zeukan izena emakume senegaldar itoak –entzun du bafle batetik barra ondoan pasatzean–, eta halaxe dauka izena, gaurkoan eta hemen, injustiziak... Sokhna eta
|
bere
ume jaio gabea hil dituen bidegabekeriak. Sokhna!, gogora ezazue izena, entzuleok, Sokhna!".
|
|
Sokhna,
|
bere
ume jaiogabea eta Jon Bengoa izan dira gaurko irratsaioan berri latz eta ikaragarriak. Ez da samurra izango gau honetakoa, hemendik ordu batzuetara, halakoekin amaitzea, ez.
|
2007
|
|
Nafarroan dauden antiparadigmak dira horren eredu: UPNko guraso batzuek
|
bere
umea ikastolara eramaten dutenean adibidez; edo Batasuneko bikoteek haurrak mojen ikastetxera eramaten dituztenean.
|
|
Eta hori guztia ez dago mendean hartzerik. Ala gurasoren batek jarriko dio muga
|
bere
umeari, honek harremanak izan ditzan hizkuntza (eta kultura) jakin bateko pertsonekin bakarrik?
|
|
Luzaro itxaron dogu: berba egin, jan,
|
bertako
umeak errekan olgetan ikusi, eta dendako andrea artoa egosten eta dendea atontzen ikusi dogu. Urtetako ordua hurrean izan dogunean, ilara bi egin doguz:
|
|
Oso etxe edo bizitza egokia dik, poliki apainduta esan nai nikek. Emaztea ere euskalzale, ezkon aurrean Donostiko euskal eskoletan maixtra izana (‘andereño’ esaten ditek
|
bertako
umeak). Orain urtebete exkax bi bizki izan zituztean.
|
|
" Euskara ikastea heldua edo nagusia izanik ezinezkoa da. Gainera Euskal Herriaren etorkizuna gazteak dira,
|
beraz
umeak eta gazteak euskalduntzen badira (eskolaren bitartez) Euskal Herriko etorkizuna euskaraz izango da edo behintzat elebiduna".
|
|
Ez zuen errantzuten ere. Gari alorretik atera zen eta
|
bere
ume saldoaren buru, ibilera berrieri buruz abiatu, zalu zalua. Arteko herrirat hurbiltzean baizik ez zuen urhatsa lasaitu.
|
2008
|
|
Urrunago joanez, ez nituzke ipuinaren idazteko erabili ditudan intentzioak sobera agertu behar, baina Stand by me, hain goretsia, errespetatua eta kantatua den Ama Euskal Herriarekiko neure edo gure harremanaz izkiriatzeko modu bat da enetzat. Ez gaitu anitz maite, ez ditu
|
bere
ume guztiak ezagutzen. Gertatzen da maiz trabeztitu behar dugula, gure ustezko egia propioak isil araziz, ama horrek onar gaitzan bederen.
|
|
Aurki japoniar batek. Poveda andaluzen semea da, eta Sabadellen edo beste edonon sortua izanagatik, aitak etxean flamenkozko diskoak jartzen dituelako,
|
berak
umetatik harrapatu ditu maisuen zera horiek etxean. Ijitoa, andaluza eta hori guztia izan gabe," cante" aren ezaugarriak barruan daramatza.
|
|
Beste hau be sarritan entzun geuntsan amari,
|
berak
umetan ikasitakotik:
|
|
Adin
|
bereko
umeekiko sozializazioa urria da.
|
|
edo antzekoren bat esan digu eta hantxe geratu zaio haurra izterrera atxikita. Itxuraz,
|
bertako
umeak txikitatik herritik kanpoko izpirituen beldur dira, eurite sasoiaren aurretik batez ere: eztigileek sua pizten dute muinoetan erleak erlauntzetatik uxatzeko, ez da zaila irudikatzea hemen behean dena surtan ikusteak sortu behar duen zirrara.
|
|
Bizitzako aukerarik onena izango zelakoan eta azken denbora horretan jasandako sufrimendutik urrundu nahian, Estalingradora trenez bidaiatu zuen, han hasiko baitzen buruan zuen bizitza berria. Hala ere, erabaki horren esanahia nahiko gogorra bilakatu zen bat batean, ezin izango baitzuen
|
bere
ume txikia berarekin eraman. Bere bizitzaren ziurtasun ezetik eta arriskuetatik urrundu nahi zuen semea, denbora batez behintzat, baina bere lagunaren esku uztea ez zen erabaki erraza izan, inondik ere.
|
|
haren edertasunak bihotza inarrosi zion, noski; ezkondua zela eta haurdun zegoela jakiteak, berriz, epeldu egin zituen hasierako berotasunak; egunak eta asteak igaro ahala, ordea, berritu eta berretu egin zitzaion lehengo oniritzi hura, eta, dunen paisaia amaigabeak bidaiariari haluzinazioak ikusarazten dizkion gisan, bere pasioen iturri haren hurbiltasun etengabeak etorkizuneko zoriontasun oasiak irudikarazten zizkion Omarri: Europako senar zital hura hila zela, edo Chiarak arbuiatu egiten zuela, ezkontza deseginez, eta gero berriz biak lotuko zirela, Koranaren arabera ezin bazen kristauen legera, Chiararen sabeleko fruitua
|
bere
umetzat hartuko zuela, eta haren ostean beste batzuk ere etorriko zirela, sendi ugari bezain dohatsua osatuz, Oranen edo Aljerren ezin bazen urrunago joanda: Tunisiara nahiz Tripolira, Fez edo Marrakexera, Tinbuktu ala Tamanraset urrunera.
|
|
AAMk emaniko zerrendaren arabera, hauek dira Espainiako kartzeletan bakartutakoak: Maite Pedrosa, Txomin Troitiño, Peio Odriozola, Garikoitz Etxebarria, Diego Sanchez, Hodei Ijurko, Txomin Sola, Igor Zearreta, Jose Mari Novoa, Andoni Ugalde, Aitor Bores, Andoni Diaz Urrutia, Aurken Sola, Xabier Rey Urmeneta, Javier Agirre, Manu Intxauspe, Maite Diaz de Heredia, Teresa Toda, Araitz Amatria, Kristina Gete, Harkaitz Lavega, Laura Riera eta
|
bere
umea, Makario Arakama, Mikel Gil, Imanol Larrañaga eta Jon Ander Urkizu. Frantzian, berriz, Asier Arzalluz, Miren Aintzane Orkolaga, Manex Zubiaga, Alaitz Areitio eta bere umea, Haimar Altuna, Esteban Murillo, Txomin Aizpurua, Josu Ginea, Jose Ramon Arano, Aitor Agirrebarrena eta Joseba Esparza.
|
|
Maite Pedrosa, Txomin Troitiño, Peio Odriozola, Garikoitz Etxebarria, Diego Sanchez, Hodei Ijurko, Txomin Sola, Igor Zearreta, Jose Mari Novoa, Andoni Ugalde, Aitor Bores, Andoni Diaz Urrutia, Aurken Sola, Xabier Rey Urmeneta, Javier Agirre, Manu Intxauspe, Maite Diaz de Heredia, Teresa Toda, Araitz Amatria, Kristina Gete, Harkaitz Lavega, Laura Riera eta bere umea, Makario Arakama, Mikel Gil, Imanol Larrañaga eta Jon Ander Urkizu. Frantzian, berriz, Asier Arzalluz, Miren Aintzane Orkolaga, Manex Zubiaga, Alaitz Areitio eta
|
bere
umea, Haimar Altuna, Esteban Murillo, Txomin Aizpurua, Josu Ginea, Jose Ramon Arano, Aitor Agirrebarrena eta Joseba Esparza. Eta Iruñean, Bautista Barandalla dute bakartuta.
|
|
Sagranek lau urte dituenetik jakin du zerbait
|
bere
umearen ama izango denaz, eta hori, gizon gehienek esan dezaketena baino gehiago da, baina gutxi xamar hala ere. Asiarra izan behar duela da dakien gauza bakarra.
|
|
Ezohiko jakintza horrek zalantza ekarri dio sarritan ziurtasuna baino gehiago. Yinyeri ea
|
berarekin
ume bat izango lukeen galdetuz, zalantza behin betiko alboratzeko itxaropena dauka. Ondoan lo duen emakumeari begiratu dio.
|
|
Ea zoratu egin den. Gauzak asko aldatu liratekeela
|
berarekin
ume bat izatea aintzat hartzeko.
|
|
Txin txin. Emakume bat doa espaloian aurrera
|
bere
umearen kotxearekin. Lila koloreko txamarra darama aldean, handiegia.
|
|
Beharrezkoa al da emakume hori hor? Zuretzat dena dago ondo auto barruan, eta emakume horrek bloke horien artetik paseatu behar al du
|
bere
umea. Kikildu egin zaitu.
|
|
Begiak itxita ari da dantzan, unibertsoaren zentroa bera dela sentituz.
|
Bere
umearentzat unibertsoan leku egoki bat aurkitu duela sentituz.
|
|
Baina
|
berarekin
ume bat nahi izaten jarraitzen du.
|
|
Ordena honetan eta ez alderantziz. Yinyeri galdetu behar dio ea
|
berarekin
ume bat izan nahi duen. Bere ondoan etzanda, Sagranek ezin du lorik hartu.
|
|
Aita eta umea adin berekoak ziren ametsean. Sagranek bazekien etorkizuneko
|
bere
umearekin ari zela jolasten; ezinbestean egin ziren lagun ume ilehoria eta begi arraildudun ume beltzarana.
|
|
Pentsatu du
|
bere
umeak ez duela aitarik izango, baina behintzat leku bat izango duela horrela korrika egin ahal izateko.
|
|
berak ez duela euskaraz egiten, baina bere obrak bai. Jainkoa ere ezin ikusizkoa zen, baina ikusteko modukoak egin zituen
|
bere
umeak eta sorkariak; euskaljainko mutuak, orobat, euskal hiztunak egiten ditu bere sorkariak.
|
|
Euskalgauzak maite ditut, batzuk, ama batek
|
bere
ume atzeratua maite duen bezala, eta beste batzuk, berriz, ume batek bere ama atzeratua maite duen bezala.
|
|
Hurrengo lerroetan A ereduan matrikulatzeko arrazoi nagusiak aipatuko ditugu. Eta hasteko esango dugu guraso batzuek jatorri
|
bereko
umeak dauden eskolak aukeratzen dituztela. Baina ez da faktore bakarra.
|
|
A!
|
Bere
umeak mendekatzen ahal bazituen!
|
|
A! horra oihan hegia... salbatua zela kasik segur... Azelina eta
|
bere
umeekin eginen zuen apairu miresgarria gogoan.
|
|
Hezur eta larru ziren Azelina eta
|
bere
umeak, eta Gorrail ez zen bere buruaz hain harro orain, besten trufatzera ez baitzen menturatzen ere.
|
|
Denborarik galdu gabe, Gorrail Sasigaitzerat itzuli zen. Han zituen beha Azelina eta
|
bere
umeak, bera eta bere harrapakinaren ohoreekin errezebitzeko, merezi zuten bezala.
|
|
Nahiz ez den haragi mota hortaz aiher. Oilategiko haragia, berari egokiagoa zaio eta Azelina eta
|
bere
umeez hobeki preziatua. Ongi erran dut, Jauna?
|
|
Hegazti heietarik bi gibeletik zegoen, alferragoak edo lokartuagoak dudarik gabe. Gorrailek nekeziarik gabe harrapatu zituen, bat jan eta bestea atxiki Azelina eta
|
bere
ume Adargaitz eta Sasitraukarentzat.
|
|
— Halere, zion Titazu ortzadarrak, Otsogrisek bere eme laguna laidoztatzeaz akusatzen du Gorrail,
|
bere
umeak gaizki tratatzeaz eta bera aldi bat baino gehiagotan hiltzeko unean ezartzeaz. Holako egitate txarrak gaztigatu behar dira, ez badugu nahi aitzina segi dezaten.
|
|
Gorrailek, beldurrez bere etxe aitzinean tropa bat bazela goaitean, eta bere eiteaz berri eman gabe, Azelina eta
|
bere
ume gazteena Errobel, ezarri zituen leku segurean. Beste bi azerikumeak, Adargaitz eta Sasitrauka, aitamen hatzetarik ibiltzen ziren aspaldi honetan eta ohointza eta ihizian zeuden oihanean.
|
|
Egin kalteak ezin ordainduz,
|
bere
umeek ez zezaten bide bera segi saiatuko zen. Tarrotuak ziren ordukotz eta zorigaitzez, jadanik gaiztakerian sartuak ere.
|
2009
|
|
Edozelan be, hizkuntza altxor aberatsaz hornidua egoan ordurako. Baina horrek ez dau kentzen, dialogoetan, monologoetan, gogoetetan edo egiten dituan konparantzetan darabilzan esakera eta irudi asko bere bereak edo bere ingurukoak ez izatea;
|
berak
ume eta mutikotan entzun, bizi eta beragandu eban hurreko berbeta horretakoak, esan gura da.
|
|
Sheryl Crow: Aita tronpeta jolea eta ama piano irakaslea zituen arren,
|
bera
ume ezinduekin lanean aritu zen musikaren mundua hurbiletik ezagutu aurretik.
|
|
da. Euskarak
|
bere
umeen aldetik, etsaien aldetik bezala, jasan duen gutxiespeneko urte zitalen garaia. –Etorkizuna, n eguzkiz jantzi eta Lizardiren, baratz zarra baratz berri?
|
|
Ikara aurpegia jarri diot, bere inteligentzia lagun, nire iritzia hitzik gabe uler dezan. Baina
|
berak
ume txintxoaren irribarre goxo batekin erantzun dit, hitzez osaturiko ihardespen baten zain nonbait.
|
|
Haurdunaldi osoan ozeanoarekin egin zuen amets, etxe guztiek itsasoa bilatzen zuten hiria ezagutu zuen, eta ikusi gabea zuen munduko bazterra, bertan balego bezala. Paseo luzeak ematen zituen eta
|
bere
umearentzako izenak imajinatzen zituen. Halako paseo batetik bueltan, Rosa portxean jesarrita aurkitu zuen.
|
|
–Izango ote zen
|
bere
umea.
|
|
Hilotzarekin etorri zen kazetarion hoteleraino. Erakutsi egin nahi zigun
|
bere
umea, hildako bere ume maitea. Erantzunen bat nahi zuela uste dut.
|
|
Hilotzarekin etorri zen kazetarion hoteleraino. Erakutsi egin nahi zigun bere umea, hildako
|
bere
ume maitea. Erantzunen bat nahi zuela uste dut.
|
|
Begira egon zen. Gero zutik jarri, eta
|
bere
ume guztiak bere ondora ekarri zituen. Bere gonen atzean jarri zituen.
|
|
Konturatu nintzen altzairuzko neska gazte hura eta nire amama pertsona bera zirela. «Uste diat amamak latzak pasa zituela, esan zidan anaiak?, nahiz eta dena barruan gorde.»
|
Bere
umeei, hazi zirenean, denetik gertatu zitzaien: bata erotu, bestea desagertu, beste bat mozkorra atera eta beste bat gazterik hil.
|
|
Komunio eta absoluzio objektuz inguratzen du bere burua. Bere Reno zaharreko etxean, non gela bakarra erabiltzen duen, familiako argazkiek apaintzen dituzte hormak, Euskal Herriko argazki zahar zuri beltzak,
|
bera
umea zenekoak. Ordenatu gabeko egunkari txatal pilek betetzen dute bere jantokiko mahaiaren gaina.
|
|
Arrebak eta biok emandakoa da orain urte gutxi, hemezortzi urte zitueneko erretratu zahar bat, odol koloreko behor bat belardi batean barrena daramala bridatik helduta. Sumatzen duzu bere argazkia besteekin batera ipini zuela, ez nolabaiteko harrotasunagatik,
|
bere
umeei amore emateagatik baizik. Dena den, argazki horrek badu zerbait, ilaje marroi ilunaren kontrastea belardiaren berdetasunean, zaldiaren zein amaren hankek lurra ukitzen ez dutelako inpresioa, argazkiari etxeko beste talisman erlijiosoekin harmonian bizitzen uzten diona.
|
|
Beitu, gero Koldo etorriko da etxera Milena ekartzera. Beraz, lasaitu apur bat eta ezta okurritu
|
bere
umearen aurrean gaia ateratzea.
|
|
Apenas gogoratzen du ezer. Nire aitonaren familiak mugimenduan zuenpisuagatik hobe zela
|
bera
umeekin Amezketan egotea Tolosan egon beharrean. Esanomen zion:
|
|
Gasteizko Olabide ikastolan ikasi zuen, eta beste ikastola batera eraman ditu
|
bere
umeak. Orain ikastolen elkarteko lehendakaria da.
|
|
Hartaz ari, Lalolagi zaharrak, Malu bere ilobari: . Gogoratzen al haiz, esan dio, izeba Sefuluz,
|
bere
umea zopan bota zuena?... Gertatzen ditun holakoak...
|
|
Gainerakoan, Iñigoren haurtzaroa alai eta normal zihoan, herrixka urrun bateko baserri batean hazitako beste edozein umerena bezala; Arantzazutik gertu zeudenez, bi hilabetetik behin oinez igotzen zen inudea
|
bere
umeekin, txikienak barne, Iñigo eta Mirentxu. Halakoetan, inudeak esaten zion Iñigori ezen egunen batean fraideekin bizitzen geratu zuela.
|
2010
|
|
Baina bere lehen hartza ez zuen horrela hil. Eskopeta erabili zuen eta aurrean ikusi zuenean hil zuen, bere etxola eta
|
bere
umeak defendatzeko.
|
|
Hala ere, zintaren benetako protagonista Eva Gerretsen dugu. Bere adin
|
bereko
ume afrikarra den Kaburekin izango da neska, jatetxeetan mugikorrak lapurtzera zergatik dedikatzen ezagutzeko.
|