|
2001
|
|
|
Guraso bakar batek ere ez ziola
|
bere
umeei apropos gaitzik egin nahi emanda, ezer erosten hasi aurretik, honoko galdera hauei erantzutea proposatzen zien Errialdek:
|
|
|
Eta Tomas zer? Aitari
|
bere
umearen sexua jakiteko eskubidea ukatuko al diozu?
|
|
|
Zimino batek ikusi eta keinuka eta mehatxuka haurrak izuarazi zituen. Altzoan jaso zuen zakurtxoa,
|
bere
umea balu bezala. Kazetariek erretratua atera zioten horrela.
|
|
|
Baina lehena, soineko bategaz deskuidatzen bazara, zazpi, hamar edo hamabi urte egiten genduan, harik eta dana apurtu eta gastatu arte. Orduan ez egoan oraingorik eta, jakina, soineko barria egin behar zan bakotxean, emon eta emon egin behar izaten jakon tolesturari, batez
|
bere
umeren batentzat zanean soinekoa.
|
|
|
Bolatxoen antzerako errauts koipetsuak utziko ditu, azkenean:
|
bere
umeak.
|
|
2002
|
|
|
Eskolta eraman luke Batasunako zinegotziak eta Puertora atzera aurrerak egin lituzke, desorduetan eta modurik txarrenean, Alderdi Popularreko militanteak. Anoetara edo Sadarrera Liga espainiarreko partidak ikustera joateari uko egin lioke abertzale sutsuak eta
|
bere
umeak ereduan matrikulatu sozialistak.
|
|
|
Moxala 24 ordu lehenago jaioa zen. Behorrak
|
bere
umea ukuiluan sartu zuen bultzaka eta bera atean gelditu zen.
|
|
|
Zakurrak umeak baditu, kontuz! Zurekin fidantza osoa ez badu,
|
bere
umeak babesteko ahaleginak egingo ditu. Holakoetan hobe alde egitea.
|
|
|
Bereak ez zituela ez igartzeko, etorri berriak eta bertakoak kolonia berarekin igurzten zituen. Horrela amak ez zuen igartzen kanpotik etorriak zein ziren,
|
bere
umeek ere usain bera baitzuten. Animaliek batez ere usainagatik sumatzen dute zein den zein.
|
|
|
Zakurrak ez. Zakurra
|
bere
umeekin eta bere jendekiarekin batera biziko da.
|
|
|
Eta puntu hauei buruz ari garelarik, esan dezagun euskara eskasa erabiltzeak berarekin dakarrela, batzuetan, euskara on eta egokia baztertzea ere. Eta hemen berriz ere nire esperientziara joko dut, nire aurrean esan baitzion ama batek
|
bere
umeari oraintxe berean egingo dut edo holako zerbait. Eta aldamenetik berehala zuzendu zion ikastolako maisu batek:
|
|
|
Badira ere, toki guztietan bezala, aukera horretaz baliatzen direnak xarmanki urte batzuen galtzeko lanera joan gabe, munduan ez baita biztanlerik orotan aingeru denik, ez saindurik, orotan saindu denik. Administrazioa, bere aldetik, estu estu dago jendeak
|
bere
umeak euskal eskoletan matrikulatzen dituelako, sare publikoan gertatzen da hau bereziki, eta alde batetik irakasleak sobran (erdaldunak) eta bestetik irakasle euskaldunen beharrean daudela ikusten duelako, goizeko bederatzietan zerrendak mahai gainean jartzen diren bezain laster. Nola konpondu hori?
|
|
2003
|
|
|
|
bere
umeen askatasuna aintzat hartzen dakiana, ondasunak banatzen deutsezana, seme galduaren zain, etxeko ateak zabalik
|
|
|
Baina txakur batzuk tamaina handia hartzen dute eta barre algara haiek arazo bilakatzen dira, pisuan ez baitzaigu sartzen horrelako animalirik. Honela, errepide ertzetan uzten dituzte,
|
bere
umeekin solasean ibiltzen zen txakur bera zela ahantziz.
|
|
|
Bere ama zena ez zen belaxkakeria horiekin ibiliko. Egun osoa lanean jarduten zuen, harenak eta besterenak garbitzen,
|
bere
ume bakarra aurre  ra ateratze aldera. Gazte gazterik utzi zuen apaizekin.
|
|
|
Baliabide horren bidez, Sokrates, hilkorrak hilezkortasunean parte du, bai gorputzean eta bai gainerako guztietan; hilezkorrak ordea beste modu batera. Ez harritu bada izaki orok
|
bere
umea izaeraz aintzakotzat hartzen badu, hilezkortasunagatik baitauzka izaki orok adore eta maitasun horiek.
|
|
|
Esan iezadak bestenaz kasu bat historia guztian. Esan iezadak zein amak ez duen maitatu bere semea, bere alaba,
|
bere
umea. Ez ote maitasunaren lege hori maitasuna bera baino lehenagokoa.
|
|
2004
|
|
|
–Donostiako haur parke batean, ume bati txirristara igotzen laguntzen diot, noski, euskaraz. Umearen ama etorri zait, muturra beltz,
|
bere
umeari erdaraz egiteko esanez. Umea txirristatik askatu eta eraman egin du.
|
|
|
" Zerria
|
bere
umearekin hor ibiliko da..."
|
|
2005
|
|
|
populazioaren %7k (hots, sei milioi gizon emakume, gazte eta heldu, bakar, bikote eta familia,
|
bere
ume eta guzti) ezaugarri bat du komuna: inmigrante dira.
|
|
|
Osaba gurekin 3 urtez bizi izan zen. Gaztetan Ingalaterran amonak izandako abentura batetik dator osaba, ondoren Ingalaterran bizitzen utzi zuen amonak eta aititaren azken urtetan gutun baten bidez euki zuen amonak
|
bere
umearen berri eta aitona hiltzean gurekin bizitzera etorri zen. Osaba diruduna zela esan zigun, baina etorri bezain laster bere enpresa guztiek porrot egin zutelakoan gaude sosik ere ez zuen ekarri eta.
|
|
|
Beroki potolo ilun batean bilduta, besoak luzatu ditu semeari sorbaldetatik heldu eta musu bi emateko. Gaztaina koloreko begiek nahi baino gehiago hazitako
|
bere
ume txikiari edozein amak begiratzen dion bezala begiratzen diote, bere buruari aholku gehiegi ematea saihestu nahian.
|
|
|
Ezagutzen al zuen Fernando? –galdetu zion arrebak,
|
bere
umeak negarrez ari zireneko tonu bera erabiliz.
|
|
|
Nota gorenek antxeten txilioak dirudite. Edo izurde amaren deiak
|
bere
umeari. Gorroto hartu behar diot gaitaren doinuari.
|
|
2006
|
|
|
Emakume haurdunak biziki zaindu behar du bere burua, bere osasun egoeraren arabera bilakatuko baita
|
bere
umearena.
|
|
|
umeen osasunerako duen garrantzia, bai immunologikoa baita afektiboa. ...a, eta elikadura bere osasunerako osagai nagusia eta bakarra bailiran.Beste aldetik, eta aurreko atalean aipaturiko Scheper Hughes en (1992) ondorioeijarraituz, oso ezkorra deritzot ama eta umeen arteko lotura afektiboen irakurketaesentzialista horri, bularra ematea afektuen giltza bakar eta nagusitzat hartzeari.Zer gaude esaten, orduan, aita batek ez duela inoiz garatuko harreman sakona etasendoa
|
bere
umearekin. Eta ama adoptatu batek?
|
|
|
Jauregian neskato ote zegoen Antsa larru apantzailearen alaba? Hala du itxura; Jainkoak munduan ezarri ordenan, bizia bere eskuz atera behar duena ez da inoiz lotsatu
|
bere
umeak boteretsua zerbitzatzera igorri beharraz. Eta gauzak hala gertatu ez baziren ere, Iruñea ez da Paris.
|
|
|
Noski bitartean eskolan eskandalo handia zegoen, haurren bila hasi dira zaintzaileak, inork ez ikusten, zuzendariari deitu diote, hau joan da, hasi da etxeetara deitzen, gurasoak etorri dira, hirurak aldean Koska
|
bere
ume sailarekin azaldu denean entzun ditu entzutekoak, han ginen gu ere materiala jasotzen, deitu diote alproja, ume jalea, esan diote ez dagoela burutik, salaketa jarri behar diotela ere esan diote. Koska ondo apuratuta zegoen, defenditzen zen esanez umeak inor gabe zeudela patioan, esaten zuen holako platerkada bana jan zutela babarruna, guri berriz, azkenean bakea eman diotenean, errebolbituta baina harro puntu batekin:
|
|
|
" Sokhna, halaxe zeukan izena emakume senegaldar itoak –entzun du bafle batetik barra ondoan pasatzean–, eta halaxe dauka izena, gaurkoan eta hemen, injustiziak... Sokhna eta
|
bere
ume jaio gabea hil dituen bidegabekeriak. Sokhna!, gogora ezazue izena, entzuleok, Sokhna!".
|
|
|
Sokhna,
|
bere
ume jaiogabea eta Jon Bengoa izan dira gaurko irratsaioan berri latz eta ikaragarriak. Ez da samurra izango gau honetakoa, hemendik ordu batzuetara, halakoekin amaitzea, ez.
|
|
2007
|
|
|
Nafarroan dauden antiparadigmak dira horren eredu: UPNko guraso batzuek
|
bere
umea ikastolara eramaten dutenean adibidez; edo Batasuneko bikoteek haurrak mojen ikastetxera eramaten dituztenean.
|
|
|
Eta hori guztia ez dago mendean hartzerik. Ala gurasoren batek jarriko dio muga
|
bere
umeari, honek harremanak izan ditzan hizkuntza (eta kultura) jakin bateko pertsonekin bakarrik?
|
|
|
Ez zuen errantzuten ere. Gari alorretik atera zen eta
|
bere
ume saldoaren buru, ibilera berrieri buruz abiatu, zalu zalua. Arteko herrirat hurbiltzean baizik ez zuen urhatsa lasaitu.
|
|
2008
|
|
|
Urrunago joanez, ez nituzke ipuinaren idazteko erabili ditudan intentzioak sobera agertu behar, baina Stand by me, hain goretsia, errespetatua eta kantatua den Ama Euskal Herriarekiko neure edo gure harremanaz izkiriatzeko modu bat da enetzat. Ez gaitu anitz maite, ez ditu
|
bere
ume guztiak ezagutzen. Gertatzen da maiz trabeztitu behar dugula, gure ustezko egia propioak isil araziz, ama horrek onar gaitzan bederen.
|
|
|
Bizitzako aukerarik onena izango zelakoan eta azken denbora horretan jasandako sufrimendutik urrundu nahian, Estalingradora trenez bidaiatu zuen, han hasiko baitzen buruan zuen bizitza berria. Hala ere, erabaki horren esanahia nahiko gogorra bilakatu zen bat batean, ezin izango baitzuen
|
bere
ume txikia berarekin eraman. Bere bizitzaren ziurtasun ezetik eta arriskuetatik urrundu nahi zuen semea, denbora batez behintzat, baina bere lagunaren esku uztea ez zen erabaki erraza izan, inondik ere.
|
|
|
haren edertasunak bihotza inarrosi zion, noski; ezkondua zela eta haurdun zegoela jakiteak, berriz, epeldu egin zituen hasierako berotasunak; egunak eta asteak igaro ahala, ordea, berritu eta berretu egin zitzaion lehengo oniritzi hura, eta, dunen paisaia amaigabeak bidaiariari haluzinazioak ikusarazten dizkion gisan, bere pasioen iturri haren hurbiltasun etengabeak etorkizuneko zoriontasun oasiak irudikarazten zizkion Omarri: Europako senar zital hura hila zela, edo Chiarak arbuiatu egiten zuela, ezkontza deseginez, eta gero berriz biak lotuko zirela, Koranaren arabera ezin bazen kristauen legera, Chiararen sabeleko fruitua
|
bere
umetzat hartuko zuela, eta haren ostean beste batzuk ere etorriko zirela, sendi ugari bezain dohatsua osatuz, Oranen edo Aljerren ezin bazen urrunago joanda: Tunisiara nahiz Tripolira, Fez edo Marrakexera, Tinbuktu ala Tamanraset urrunera.
|
|
|
AAMk emaniko zerrendaren arabera, hauek dira Espainiako kartzeletan bakartutakoak: Maite Pedrosa, Txomin Troitiño, Peio Odriozola, Garikoitz Etxebarria, Diego Sanchez, Hodei Ijurko, Txomin Sola, Igor Zearreta, Jose Mari Novoa, Andoni Ugalde, Aitor Bores, Andoni Diaz Urrutia, Aurken Sola, Xabier Rey Urmeneta, Javier Agirre, Manu Intxauspe, Maite Diaz de Heredia, Teresa Toda, Araitz Amatria, Kristina Gete, Harkaitz Lavega, Laura Riera eta
|
bere
umea, Makario Arakama, Mikel Gil, Imanol Larrañaga eta Jon Ander Urkizu. Frantzian, berriz, Asier Arzalluz, Miren Aintzane Orkolaga, Manex Zubiaga, Alaitz Areitio eta bere umea, Haimar Altuna, Esteban Murillo, Txomin Aizpurua, Josu Ginea, Jose Ramon Arano, Aitor Agirrebarrena eta Joseba Esparza.
|
|
|
Maite Pedrosa, Txomin Troitiño, Peio Odriozola, Garikoitz Etxebarria, Diego Sanchez, Hodei Ijurko, Txomin Sola, Igor Zearreta, Jose Mari Novoa, Andoni Ugalde, Aitor Bores, Andoni Diaz Urrutia, Aurken Sola, Xabier Rey Urmeneta, Javier Agirre, Manu Intxauspe, Maite Diaz de Heredia, Teresa Toda, Araitz Amatria, Kristina Gete, Harkaitz Lavega, Laura Riera eta bere umea, Makario Arakama, Mikel Gil, Imanol Larrañaga eta Jon Ander Urkizu. Frantzian, berriz, Asier Arzalluz, Miren Aintzane Orkolaga, Manex Zubiaga, Alaitz Areitio eta
|
bere
umea, Haimar Altuna, Esteban Murillo, Txomin Aizpurua, Josu Ginea, Jose Ramon Arano, Aitor Agirrebarrena eta Joseba Esparza. Eta Iruñean, Bautista Barandalla dute bakartuta.
|
|
|
Sagranek lau urte dituenetik jakin du zerbait
|
bere
umearen ama izango denaz, eta hori, gizon gehienek esan dezaketena baino gehiago da, baina gutxi xamar hala ere. Asiarra izan behar duela da dakien gauza bakarra.
|
|
|
Txin txin. Emakume bat doa espaloian aurrera
|
bere
umearen kotxearekin. Lila koloreko txamarra darama aldean, handiegia.
|
|
|
Beharrezkoa al da emakume hori hor? Zuretzat dena dago ondo auto barruan, eta emakume horrek bloke horien artetik paseatu behar al du
|
bere
umea. Kikildu egin zaitu.
|
|
|
Aita eta umea adin berekoak ziren ametsean. Sagranek bazekien etorkizuneko
|
bere
umearekin ari zela jolasten; ezinbestean egin ziren lagun ume ilehoria eta begi arraildudun ume beltzarana.
|
|
|
Pentsatu du
|
bere
umeak ez duela aitarik izango, baina behintzat leku bat izango duela horrela korrika egin ahal izateko.
|
|
|
berak ez duela euskaraz egiten, baina bere obrak bai. Jainkoa ere ezin ikusizkoa zen, baina ikusteko modukoak egin zituen
|
bere
umeak eta sorkariak; euskaljainko mutuak, orobat, euskal hiztunak egiten ditu bere sorkariak.
|
|
|
Euskalgauzak maite ditut, batzuk, ama batek
|
bere
ume atzeratua maite duen bezala, eta beste batzuk, berriz, ume batek bere ama atzeratua maite duen bezala.
|
|
|
A! horra oihan hegia... salbatua zela kasik segur... Azelina eta
|
bere
umeekin eginen zuen apairu miresgarria gogoan.
|
|
|
Hezur eta larru ziren Azelina eta
|
bere
umeak, eta Gorrail ez zen bere buruaz hain harro orain, besten trufatzera ez baitzen menturatzen ere.
|
|
|
Denborarik galdu gabe, Gorrail Sasigaitzerat itzuli zen. Han zituen beha Azelina eta
|
bere
umeak, bera eta bere harrapakinaren ohoreekin errezebitzeko, merezi zuten bezala.
|
|
|
Nahiz ez den haragi mota hortaz aiher. Oilategiko haragia, berari egokiagoa zaio eta Azelina eta
|
bere
umeez hobeki preziatua. Ongi erran dut, Jauna?
|
|
|
Hegazti heietarik bi gibeletik zegoen, alferragoak edo lokartuagoak dudarik gabe. Gorrailek nekeziarik gabe harrapatu zituen, bat jan eta bestea atxiki Azelina eta
|
bere
ume Adargaitz eta Sasitraukarentzat.
|
|
|
— Halere, zion Titazu ortzadarrak, Otsogrisek bere eme laguna laidoztatzeaz akusatzen du Gorrail,
|
bere
umeak gaizki tratatzeaz eta bera aldi bat baino gehiagotan hiltzeko unean ezartzeaz. Holako egitate txarrak gaztigatu behar dira, ez badugu nahi aitzina segi dezaten.
|
|
|
Gorrailek, beldurrez bere etxe aitzinean tropa bat bazela goaitean, eta bere eiteaz berri eman gabe, Azelina eta
|
bere
ume gazteena Errobel, ezarri zituen leku segurean. Beste bi azerikumeak, Adargaitz eta Sasitrauka, aitamen hatzetarik ibiltzen ziren aspaldi honetan eta ohointza eta ihizian zeuden oihanean.
|
|
|
Egin kalteak ezin ordainduz,
|
bere
umeek ez zezaten bide bera segi saiatuko zen. Tarrotuak ziren ordukotz eta zorigaitzez, jadanik gaiztakerian sartuak ere.
|
|
2009
|
|
|
da. Euskarak
|
bere
umeen aldetik, etsaien aldetik bezala, jasan duen gutxiespeneko urte zitalen garaia. –Etorkizuna, n eguzkiz jantzi eta Lizardiren, baratz zarra baratz berri?
|
|
|
Haurdunaldi osoan ozeanoarekin egin zuen amets, etxe guztiek itsasoa bilatzen zuten hiria ezagutu zuen, eta ikusi gabea zuen munduko bazterra, bertan balego bezala. Paseo luzeak ematen zituen eta
|
bere
umearentzako izenak imajinatzen zituen. Halako paseo batetik bueltan, Rosa portxean jesarrita aurkitu zuen.
|
|
|
–Izango ote zen
|
bere
umea.
|
|
|
Hilotzarekin etorri zen kazetarion hoteleraino. Erakutsi egin nahi zigun
|
bere
umea, hildako bere ume maitea. Erantzunen bat nahi zuela uste dut.
|
|
|
Hilotzarekin etorri zen kazetarion hoteleraino. Erakutsi egin nahi zigun bere umea, hildako
|
bere
ume maitea. Erantzunen bat nahi zuela uste dut.
|
|
|
Begira egon zen. Gero zutik jarri, eta
|
bere
ume guztiak bere ondora ekarri zituen. Bere gonen atzean jarri zituen.
|
|
|
Arrebak eta biok emandakoa da orain urte gutxi, hemezortzi urte zitueneko erretratu zahar bat, odol koloreko behor bat belardi batean barrena daramala bridatik helduta. Sumatzen duzu bere argazkia besteekin batera ipini zuela, ez nolabaiteko harrotasunagatik,
|
bere
umeei amore emateagatik baizik. Dena den, argazki horrek badu zerbait, ilaje marroi ilunaren kontrastea belardiaren berdetasunean, zaldiaren zein amaren hankek lurra ukitzen ez dutelako inpresioa, argazkiari etxeko beste talisman erlijiosoekin harmonian bizitzen uzten diona.
|
|
|
Beitu, gero Koldo etorriko da etxera Milena ekartzera. Beraz, lasaitu apur bat eta ezta okurritu
|
bere
umearen aurrean gaia ateratzea.
|
|
|
Gasteizko Olabide ikastolan ikasi zuen, eta beste ikastola batera eraman ditu
|
bere
umeak. Orain ikastolen elkarteko lehendakaria da.
|
|
|
Hartaz ari, Lalolagi zaharrak, Malu bere ilobari: . Gogoratzen al haiz, esan dio, izeba Sefuluz,
|
bere
umea zopan bota zuena?... Gertatzen ditun holakoak...
|
|
|
Gainerakoan, Iñigoren haurtzaroa alai eta normal zihoan, herrixka urrun bateko baserri batean hazitako beste edozein umerena bezala; Arantzazutik gertu zeudenez, bi hilabetetik behin oinez igotzen zen inudea
|
bere
umeekin, txikienak barne, Iñigo eta Mirentxu. Halakoetan, inudeak esaten zion Iñigori ezen egunen batean fraideekin bizitzen geratu zuela.
|
|
2010
|
|
|
Baina bere lehen hartza ez zuen horrela hil. Eskopeta erabili zuen eta aurrean ikusi zuenean hil zuen, bere etxola eta
|
bere
umeak defendatzeko.
|
|
|
Sokak airean eragiteari ekin diote nekazariek eten barik, baina segundo bakoitzean milaka ugaritzen diren intsektuentzat hori ez da traba nahikoa, eta grina gaiztoaz ekin diote artatxiki garauak jateari. Piztutako galtzu piloaz saiatu da gizona infernuko jatunak uxatzen, eta
|
bere
umeek, nahiz eta saltoka ere ozta ozta heldu landareen garaierara, ausardia miresgarria erakutsi dute otien kontrako borrokan. Edonola ere, Mahamoud berehala jabetu da alferrik dihardutela, eta intsektuek sortzen duten zurrumurru erogarrian ia aditu ez den madarikazioa bota du.
|
|
|
Belarra jateko pentzearen saria edo dirua nonbait ordaindu beharra egongo zen. Artzainak ez du onartzen haurdun utzi duen emakumea
|
bere
umearekin joan dadin bere etxera bizitzera. Horrexegatik uxatzen du gure olhan sartzeko eztizü zereki esanez.
|
|
|
Ma el Ainin eta jarraitzaileen exodoarena basamortuan zehar, eta kosmos hura kolonizatu osteko Lalla neskarena, biak kronologiarik gabeak, biak hegoaldetik iparraldera. Ma el Aininena desertuko mugan, iparreko bihurtu Marokon bukatzen da, eta azken jarraitzaileak hegoaldera itzuli; Lalla Frantziara joanen da, non, zorte ona izan arren, muzin eginen dion iparrari eta basamortura bueltatu,
|
bere
umeaz (etorkizuna) erditzera. Indar poetiko paregabeko estilo geldoan kontatua, tragikoa, baina esperantzara irekia.
|
|
|
Esnatzean Samoako tximuen lekuan txitxarren ziztua entzuten zen Keniako zelaietan. Lehoi eme batek ñu baten saiheskietako azken haragi hondarrak zupatzen zituen, eta
|
bere
umeek, gainera, puskaren bat espero zuten. Sabela ukitu nuen, han zegoen bihotza.
|
|
|
Xanpain botila kaxa batekin gainera! Begira, hor dago!" Lanturuka hasi zen ozenki,
|
bere
umeek erotu egiten zutela, batez ere Sebastianek, eta ahaztu egiten zitzaiola dena. " Eta zer esan du?"" Nonbait aprobatu egin du etsamina.
|
|
|
Kirol zelaia ere ia desertu zegoen. Soilik bi neska koskor ageri ziren eskubaloiko gunearen erdian jostatzen, eta andre bakarti bat haur parkean
|
bere
umearekin.
|
|
|
haren edertasunak bihotza inarrosi zion, noski; ezkondua zela eta haurdun zegoela jakiteak, berriz, epeldu egin zituen hasierako berotasunak; egunak eta asteak igaro ahala, ordea, berritu eta berretu egin zitzaion lehengo oniritzi hura, eta, dunen paisaia amaigabeak bidaiariari haluzinazioak ikusarazten dizkion gisan, bere pasioen iturri haren hurbiltasun etengabeak etorkizuneko zoriontasun oasiak irudikarazten zizkion Omarri: Europako senar zital hura hila zela, edo Chiarak arbuiatu egiten zuela, ezkontza deseginez, eta gero berriz biak lotuko zirela, Koranaren arabera ezin bazen kristauen legera, Chiararen sabeleko fruitua
|
bere
umetzat hartuko zuela, eta haren ostean beste batzuk ere etorriko zirela, sendi ugari bezain dohatsua osatuz, Oranen edo Aljerren ezin bazen urrunago joanda: Tunisiara nahiz Tripolira, Fez edo Marrakexera, Tinbuktu ala Tamanraset urrunera.
|
|
|
Bere gudaldi, lapurreta edo itsas operazioetatik itzulita, Harena bisitatu zuen egun haietako batean Bizargorrik. Ama eta emazteak agurtu zituen, banan banan, denentzat izan zuen hitz goxo bat, baita laztan bat
|
bere
ume txikientzat ere; familia osoa agurtu ondoren, Fatimak esperantzatxo bat gordetzen zuen arren, azken ohaideetako bat hautatu zuen loaldia goxatzeko; gero, berriz, kuluxkatik jaiki zenean, bahitutako neskaz galdetu zuen, eta harekin egon zen puska batean hizketan. Fatima urrunegi zegoen zer zioten entzuteko, baina ondo asko ikusten zuen Bizargorriren aurpegia, eta haren begien erlantzean argi ezagutu zuen desiraren dirdira, gizonezkoek oro har eta Bizargorrik bereziki emakume batenganako irritsa sentitzean begi ninietan izaten zuten ñirñir nahastezin hori.
|
|
|
Amak
|
bere
umea maite zuen eta Pelho deitzen zion, ez Pelho Lelo, amak semea maite behar duelako, semea, zozoa eta ezertarako gauza ez dena izanda ere.
|
|
|
Bere aireaz, bere janariaz,
|
bere
umeaz.
|
|
2011
|
|
|
Baina zertarako legendarik? Nahiago tripetatik ateratako kantu horiek entzuten jarraitu; zentzudunok esateko ausardiarik ez ditugun horiek
|
bere
ume ahotsean entzuten jarraitu, eta noizbait benetako maitasunak topatuko duela pentsatu (True Love Will Find You in The End). –
|
|
|
Ezkutatu barik egin eban negar, benetan gainera, barriro Hendaian itxi behar izan genduan autobus gidari euskaldunak. Urteetan, ia
|
bere
umetatik, halako giroan bizi izan barik egoan. Ostera guzti honeek asko balio izan euskuen beste lurralde batzuk zelakoak diran jakiteko eta arte lanak eta monumentuak ikusteko eta gozatzeko.
|
|
|
Juana Ondarra zan une horretan ikastetxearen arduradun nagusia, emakume argia eta handik gitxira istripu baten ondoren hil zana. Eta, halabeharrez, honen aita eta ama izan ziran Jesus Atxaren irakasleak
|
bere
umetan. Baina Maria Dolores García zan ikasketa arloan zuzendaria.
|
|
|
Zer garrantzitsu bat erakutsi gura zion aita hark
|
bere
ume gordinenari: alegia, duintasunak ez duela preziorik, onean nahiz txarrean.
|
|
|
Amak
|
bere
umeak zaindu behar ditu, eta ez Lur osoko gizakiak!
|
|
|
Uretako erditzean ama umeen arteko harremana hobea da; dilatazioa izateko behar den oxitozina gorputza bera sintetizatuko du, eta gorputzak berak ekoiztuko minaren kontrako substantziak (endorfinak). Zilbor hestea ez dute berehala moztuko, eta erditu ondorengo uneetan ama
|
bere
ume jaio berriarekin egongo da, ez baitiote kenduko garbitzeko eta beste prozedura batzuk egiteko berak nahi izan arte. Ondorioak Esan dezakegu erditze naturala dela biologikoki eman litzatekeen prozedura.
|
|
|
Bertikala edo perinatala: kutsatutako ama haurdun batek
|
bere
umea kutsatzen du.
|
|
|
Adibidez, El Acorazado Potenkim filma aztertu izan dugu. Hartu genuen eszena mitiko hura, non emakume hark
|
bere
umearen gurditxoa bazihoala ikusita, izugarrizko mina adierazten zuen hura. Zertarako?
|
|
|
Ikasle saiatuena izanda ere, nota onenak aterata ere, demoiselle batek bezala pianoa jota ere, eta gero, halako batean Malareteko etxekoandre bihurtuta ere, horrek guztiak ez zuen ezer konponduko. Eta dena zure erruz; gero
|
bere
umea kendu zenioten eta mundu guztiari jakinarazi lapurreta egin zuela. Horregatik, zigortu egin nahi zintudan.
|
|
|
Ana Kareninak senarrarekiko eta
|
bere
umeekiko harremana urratzen du; gero jabetzen da hasierako maitasun hura laxotzen ari dela, eta orduan maitasun etsiperatua edo desesperatua ezagutzen du. Nobelan maitasun horrek ez du erredentziorik, eta Ana Kareninak bere buruaz beste egiten du.
|
|
2012
|
|
|
Adinkideak eta, bereziki, bikotekidea ez ezik, umeak ere izan dira euskaraz aritzeko erraztasuna hartzeko laguntza. Ilobekin aritzeak lagundu zion Lolari euskaraz aiseago egiten eta gero
|
bere
umeekin mintzaira horretan jarraitzen: "... umeekin ere laxatzen zara gehiago" (Lola, 4 FG). ego belaunaldiak euskara ikasi eta euskaraz hasi zen mintzatzen adinkideen laguntzaz. prozesu horretan zenbait kasutan, anai arreben arteko edo belaunaldien arteko erabileraren bidez euskara etxean sartu zen. hori nabarmendu du berriemaile batek, euskara etxekotzearen edo berriz etxera eramatearen garrantzia.
|
|
|
Jose Breton 2011ko urrian desagertu ziren Ruth eta Jose haurren aitaren iritziz zentzugabekeria da
|
bere
umeak erre direla esatea, bere abokatuak esan duenaren arabera, Las Quemadillas etxaldeko erregistroa amaitu ostean.
|
|
|
Jendaurrean irakurritako gutunean, inork eta ezerk ezin duela ama bat
|
bere
umeengandik aldendu esan du Ruth Ortizek, eta seme alabak egunero bihotzean izango dituela azpimarratu du.
|
|
|
Beste hainbat gauza atsegin ere esan zuen, eta zein gizon leiala zen banekienez, ezin izan nion haren proposamenari uko egin; nire iragan zoritxarrak gorabehera, beti bezain bizia zen mundua ikusteko nuen irrika. Geratzen zen oztopo bakarra emaztea konbentzitzea zen, baina azkenean lortu nuen haren adostasuna,
|
bere
umeentzat onuragarri izango zen itxaropenaz.
|
|
|
Eta emazte eta etxearen jabe egin ondoren ere, ez du Elizondon etsiko. Ezin baitaiteke izan, ez sortzailearentzat ez
|
bere
umearentzat, Paradisuaren antzekorik lur honetan, Donostian izan ezik, eta kai inguruan inolaz ere. (LIB I:
|
|
|
bere babespean hartua zeukan emakume nekazari behartsu bat eta ahal zuen guztia eramaten zion: jakiak, oinetakoak,
|
bere
umeentzako goxokiak eta jostailuak... Halako batean, emakume horrek jakinarazi zion berriro ezkontzera zihoala, senarra gerran hila zuen?
|
|
|
Era berean, Indiako beste hizkuntza nagusiak, hindia, urdua, tamilera, teluguera... ikasten saiatuko da eta, dakien neurrian, praktikatzen eta beste batzuei erakusten. Gujaratera bere etxeko hizkuntza da eta uko egingo dio
|
bere
umeak eskolara bidaltzeari, besteak beste onartezina zaiolako ama hizkuntzan ez irakastea. Noski, ez dago ingelesaren aurka eta bere umeek ingelesez ere ikasiko dute (besteak beste beti izan zituen lagun ingeles ugariekiko kontaktuaren bidez), baina argi du gujaratera dela bere lehen hizkuntza eta guztiz erradikala da horretan.
|
|
|
Gujaratera bere etxeko hizkuntza da eta uko egingo dio bere umeak eskolara bidaltzeari, besteak beste onartezina zaiolako ama hizkuntzan ez irakastea. Noski, ez dago ingelesaren aurka eta
|
bere
umeek ingelesez ere ikasiko dute (besteak beste beti izan zituen lagun ingeles ugariekiko kontaktuaren bidez), baina argi du gujaratera dela bere lehen hizkuntza eta guztiz erradikala da horretan. Eta hori gertatzen da testuinguru batean non denek aholkatzen zioten umeei goi heziketa bat ematea, alegia, ingelesez.
|
|
|
Halako batean emakumezko bat agertzen da esanez berak ez dituela bere bi umeak txertatu eta esperoan duena ere ez duela txertatuko. Txertoek ondorio txarrak izan ditzaketela gaineratu zuen,
|
bere
umeak ez direla gaixotu txertatu ez izanagatik eta antzeko argudioekin jarraitu zuen. Haren ondoren mediku bat agertu zen, txertatzearen alde hitz egingo zuela pentsatu zuen inozo honek.
|
|
2013
|
|
|
Versusek ilargiaren zain urdinak maite ditu, arteria oztinak eta urrunean sumatzen dizkion adaxka zilarrezkoak. Berez dauka maitasun hori, berariaz, nola ama batek
|
bere
umeenganakoa. Hartzen du maiz eskuetan, zeru gingatik, eta altzoratzen duenean ilargia fereka luze bat bihurtzen da, kanika bat edo Tartaloren begi erraldoia, nondik ematen dion.
|
|
|
Halaxe esan zion tipo beltzaran txiki batek. Eskolatik
|
bere
umeak noiz irtengo zain zegoen. Argentinako bandera handi bat zuen jolasleku erdian eskolak.
|
|
|
Erditzeko jarrera bertikalak egokiagoak dira amentzat Ikuspegi psikologikotik, jarrera bertikaletan erditzearen esperientzia hobea da amentzat. Hori dela eta, jaiotzean modu aktiboagoan parte hartzeko aukera ematen dute, mina kontrolatzea eta, gainera,
|
bere
umea mundura nola iristen den lehen lerroan lekuko izatea. Erditzea jarrera bertikalean dagoenean, emakumea zutik eta gorputzaren pisu guztia hanken gainean dago.
|
|
|
—Minduta dago
|
bere
umearen urtebetetze festan gertatu zitzaionagatik —esan zidan Angelak piszinaren eraikuntzatik atera ginenean— Baina hain gaizki ere ez doakio Estatu Batuetan. Kolkoan daraman gurutzearen diamanteak ez dirudi imitaziozkoa.
|
|
|
San Borjan egin zituen lehenengo hilabeteetan, 1768ko maiatzetik urrira, misioak ez zuen laguntzarik jaso inondik. Eskutitzez,
|
bere
umeak asko eta asko zirela, eta goseak eta biluzik zeudela jakinarazi zion Lasuenek Galvezi. " Zoritxarreko izaki hauei diedan aita maitasunak Jaun Txist Prestu horri nire kezken berri ematera narama", 219 zioen Lasuenek.
|
|
|
Hori agindu zuen Luisek, baina bete ez. Horren ordez, bera etxetik atera, eta barruan itxita utzi zituen pertsona haiek, haietako bat
|
bere
umearen amabitxia bazen ere, Lauriano delako baten emaztea, eta bere traizioa hasi zuen etxeari su eman eta jende errugabe hura erre eta kiskaliz". 105
|