|
2000
|
|
|
Edo, etsimenduak harturik ote zegoen osaba? Zeren pentsa baitzezakeen ezen deus guti egin zezakeela libertatearen aldeko borrokan, are gutiago Pedro Huizik eta biok bakarrik utzi genuenetik, eta zeren pentsa baitzezakeen, ondorez, ezen aski zuela ezkontzearekin eta iduri egitearekin, bere egia eta bere sekeretua
|
bere
seme alaben bidez bideratuz, nola gertatu izan baitzen etxegoiendarren artean belaunez belaun. Edo, despit hutsez jaurtiki ote zituen hitz haiek, gogaiturik zegoelako kontu hartaz eta berdin zitzaiolako jada guztia?
|
|
|
|
Bere
seme alabetako bigarrenaren galbideak noraino nahigabetu, hartaraino ilundu zuen bisaia. Autotik ateraz geroztik besapean neraman fardela erakutsi nion.
|
|
|
Bere nagusitasun ekonomikoa agerian jarri zale, plazer handia hartzen zuen bere ilobari aita amek sekula ere eginen ez zizkioten opari garestiak egitean. Hain zuzen ere horregatik ez nuen koinata imajinatzen
|
bere
seme alabak jostailu zahar zartatu batez gabetzen ilobari emateko.
|
|
2001
|
|
|
Bor, Bor, Bor... eta Borges topatu beharrean" Boralli, Ivan" topatzea eta zeharo harritzea, ez dudalako inondik ezagutzen, eta literaturaz asko dakiten lagunei galdetu diedalako eta beraiek ere ez, eta liburua hartzea, Gaiztakerien gaztelua, 1876, eta negar egitekoa izan da: ez nik edo lagunek edo munduko entziklopedia guztiek edo Internetek Boralli ez ezagutzea, baizik eta Boralliren
|
beraren
semearen alabaren alabaren semeak ere ez ezagutzea, nahikoa duelako ordenagailuari aginduak emateko jakin beharrekoa ikastea, edo futbolari ohi batek idatzitako liburuaren izenburua gogoratzea. Negar egitekoa izan da, halaber, Ivan Boralli ni bilatzen ari nintzena –Borges, Jorge Luis– aurkitzeko oztopoa baino ez dela izan sumatzea.
|
|
2004
|
|
|
–Oraingoan bekatua euskararen eskutik dator. Nafarroako gizartea lizunkeria aldi batetan sartu da,
|
bere
seme alabak ereduetan eta ikastoletan matrikulatuz. Bekatu horrengatik Nafarroa gixajoak sekulako zigorra jasan du:
|
|
|
Besteen esanak oraingoz alboraturik, noan niretik aletxoren bat jartzera, Garziaren aipua aitzakia ona delakoan.
|
Bere
seme alabak ikastolara bidali dituen belaunaldi ausartari buruzkoa da. Bat nator belaunaldi horrek erakutsi duen zentzu demokratikoa txalotzerakoan:
|
|
2006
|
|
|
Haren begietan kolegioko patioan dabiltzan neskatoak ikus daitezke asko gerturatuz gero, eta haien oihu eta barreak entzun. Begiak irekitzen dituenean irribarre egiten die Xabier eta Nereari, baina ez ditu ezagutzen
|
bere
seme alabak. Hala ere, irribarre egiten die eta honek saminaren zama arintzen die pixka bat.
|
|
|
Egunen batean etxea goitik behera garbitu, konponketa lanak egiteko dirua bildu, eta asteburuak eta oporrak pasatzeko landetxe eder bat edukiko zuen. Auskalo, noizbait
|
bere
seme alabak larre hartantxe jolastuko ziren. Zoriontsu izanen zen eta ezein oroitzapen ilunek ez zion irribarrea itzalduko.
|
|
|
Bere arrazoiak motz eta zorrotz agertu zituen. Funtsean, ez zitezela Nafarroako
|
bere
seme alaba maiteak predikatzaile berrien beldur, ezen, denak Jainkoak sortuak izanik eta denak Jainkoaren amodioagatik ariki, on baitzen ikusmolde diferenteak izatea Jainkoari otoitz eta ohore egiteko maneraz ere...
|
|
2009
|
|
|
Eta Norak momentuan ez, momentuan ez direlako gauzak egoki pentsatzen, baina medikua joan denean, argi ikusi du zer erantzun behar zion. Hara erantzun behar zion, gure amuma Rosak kipula gordinak jaten ditu, ume txikien gaixotasunak sendatzeko sorginkeriak dakizki, medikurik gabe erditu zituen, senarrik gabe hazi eta protestarik gabe galdu
|
bere
seme alaba bikiak; gure amumak gerran galdu zituen gurasoak, oinez egin zuen bidea Frantziara, badaki zer den gosea, gaixotasuna, bakardadea, semea galtzea, Atlantic Cityko kasinoan azpijokoekin dirua irabaztea, alaba ere galtzea eta eskura besterik ez daukanean lenteja urarekin eskutitzak idaztea.
|
|
|
Reginak, halakoetan, itxura egin behar izaten zuen, zuzen jokatu nahi baitzuen
|
bere
seme alabekin, baina, gertatuak gertatuta gero, ez zitzaion batere erraza; Regina, izan ere, Benjamin Mariaz erditu zenetik, halako krisi sakon batean sartu zen: alde batetik, bere fede hura zuen, zartatua gelditu zena, esan ere, esan ez zion, bada, Ernestinari halako batean, kexu:
|
|
|
Halakoetan, Nazario Orbek kapela luzea soropilaren ertzean zeudèn hortentsia batzuen gainean utzi eta banan banan besarkatzen zituen
|
bere
seme alabak, adinaren arabera jarriak, mutilak lehenik eta gero neskak. Teofilo Maria, Damaso, Domingo eta Gabino, Maria Bibiana eta Ada, hurrenez hurren?, etxe hartan sexuak eta adinak bakoitzaren gradua eta maila erabakitzen zuten-eta: hala, bada, guztiak besarkatzen zituen Nazario Orbek, azkena izan ezik, Ada besoetan hartu eta zerura jaurtitzen baitzuen, berriro jasotzeko, aitak barre egiten zuen bitartean eta neskatilak oihuxka urduri atsegin batzuk, ooo eta ooo!
|
|
|
hitz egiten; eta orduan, begiz osatu behar izaten zuen hitzez ezin izaten zuena. Nazariok
|
bere
seme alaben irudi estandar batzuk zituen, ezinbestean behar zituen?, normaltasunari lotuak. Teofilo Mariarenak leialtasunari, baiezkoari?
|
|
|
Iraultzaileen aurka gaizki esaka noiznahi aritzen zen arren, bakanetan erabiltzen zuen madarikazio hura Nazariok etxekoen aurrean, senar emazteen arteko tratuan sartua baitzegoen seme alabak ongi hazteko eta hezteko araua, hitz gordinak eta itsusiak esatea eragozten ziena; Nazario Orbek, haatik, esan egiten zituen gutxi batzuetan eta, esaten zituenean, guztiak isiltzen ziren, jakina, eta hala joaten ziren afari haiek, aitak ohiko elkarrizketak bakarrizketa bihurtzen zituela; hartarako aprobetxatzen baitzituen gizonak tarte haiek:
|
bere
seme alabak doktrinatzeko eta arrastoan sartzeko, baita berak zeramàn borrokan modu batean edo bestean inplikatzeko ere; berari ere. Nazario Orberi, bere nekea eta bere izerdia kostatzen baitzitzaion bai jauregia bai seme alabak behar bezala mantentzea, fitsik ere falta ez zekien, ez jatekorik, ez jantzirik, ez estudiorik eta ez ezer:
|
|
|
edo, antolatzekotan, urtean bakarra, festagatik beragatik baino gehiago, jendearekiko harremanei eustearren; azkenean, festa pare bat antolatu zuten lehen urtean, hiru bigarrenean, hirugarrenean berdin? harik eta seme alaben etorrerarekin Reginari irrika hura apalduz joan zitzaion arte. Reginak
|
bere
seme alabak gurtzen zituen, eta are gehiago, zeren, bere mailako hainbat emakumek ez bezala, zeinek haur jaioberria hazteko inuderen bat kontratatzen baitzuten, berak hazten baitzituen bere haurrak, hain zen indartsua, antza, haurrei bularra ematerakoan bereganatzen zuèn atsegina?, halako eran, non, handik aurrera, Regina enean festak bakandu eta urtean bakarra egitera mugatu baitziren, uda part... alor hartan ere garbi baitzuen Reginak jokabidea, zuzena bezain zurruna, hiriburuko talderik atzerakoienek nonahi aurkitzen zuten maiseaketan aritzeko moduko bazka?, markesa anderearengandik ikasitako esaldi batek ezin hobeto laburbiltzen zuena:
|
|
|
Reginak garbi zuen
|
bere
seme alabak handi nahi zituela eta halaxe hazi eta hezi zituen, Nazarioren adostasunarekin, handikien hizkuntzan: gaztelania hutsean, alegia?
|
|
|
horrela irakurtzen zituen egunkari asko eta asko, baita bere pentsamenduarekin bat ez zetozenak ere, etsai ideologikoa hobeto ezagutzeko ahaleginean, Mateok berak aholkatutakoaren arabera; hil zen, baina, halako batean, Mateo; gelditu zen Nazario umezurtz? eta orduan, Honoratoren irakaslearengana jo zuen, aita Anizeto kalonjearengana, alegia?, hark bete zezakeelakoan Mateok eta Honoratok utzi ziotèn hutsunea; aita Anizeto, gainera, teologian ez ezik, literatura katolikoan ere aditua zen, anaia jesuita bat ere bazuen, hirian aski ezaguna aldizkari katoliko batean idazten zituèn artikuluengatik?,
|
bere
seme alaben irakurketak gida zitzakeena, kulturaren arriskuz jositako bideetan barrena desbidera ez zitezen?
|
|
|
Umea maite baduzu, alde egin duzu, esan zion Pedroren amak. Hasieran bera bakarrik etorri zen, hilabete batzuk, baina ia zoratu zen
|
bere
seme alabarik gabe. Gure ama etorri zen gero Gabrielarekin, eta Pedro iaz etorri zen.
|
|
|
Bi urte ere ez ziren geroztik joan. Nire ama Katalina ere Arroxelan izana zen, Henrike bezala setiatua, bere senar Enekot Ezpondarekin eta
|
bere
seme alaba gehienekin batera. Ni falta nintzen.
|
|
|
besteaz, alegia– hitz egiten; eta orduan, begiz osatu behar izaten zuen hitzez ezin izaten zuena. Nazariok
|
bere
seme alaben irudi estandar batzuk zituen –ezinbestean behar zituen–, normaltasunari lotuak. Teofilo Mariarenak leialtasunari –baiezkoari– lotua behar zuen; Domingorenak errebeldiari eta ezezkoari; Damasorenak, zalantzari, mutila beti ibiltzen baitzen bere galdera haiekin, zergatik eta zergatik...
|
|
|
Iraultzaileen aurka gaizki esaka noiznahi aritzen zen arren, bakanetan erabiltzen zuen madarikazio hura Nazariok etxekoen aurrean, senar emazteen arteko tratuan sartua baitzegoen seme alabak ongi hazteko eta hezteko araua, hitz gordinak eta itsusiak esatea eragozten ziena; Nazario Orbek, haatik, esan egiten zituen gutxi batzuetan eta, esaten zituenean, guztiak isiltzen ziren, jakina, eta hala joaten ziren afari haiek, aitak ohiko elkarrizketak bakarrizketa bihurtzen zituela; hartarako aprobetxatzen baitzituen gizonak tarte haiek:
|
bere
seme alabak doktrinatzeko eta arrastoan sartzeko, baita berak zeramàn borrokan modu batean edo bestean inplikatzeko ere; berari ere –Nazario Orberi– bere nekea eta bere izerdia kostatzen baitzitzaion bai jauregia bai seme alabak behar bezala mantentzea, fitsik ere falta ez zekien, ez jatekorik, ez jantzirik, ez estudiorik eta ez ezer: neska mutilok, halakoa da bizitza, eta zuek ere jakin behar duzue mundu honetan ez dela ezertxo ere dohainik, hainbestekoak dira etsaiak, maltzurrak baino maltzurragoak...
|
|
|
Erdibide hura, nolabait esatearren, Regina eta Ernestinaren joera ezberdinen arteko orekaren fruitua zen, oparotasunaren eta diskrezioaren artekoarena..., Regina beti agertzen baitzen, etxekoandrea bera zen arren, ahizpari entzuteko prest, baita noiznahi kasu egiteko ere, hain ziren handiak bere konfiantza eta begirunea. ...ia egiteagatik bakarrik bazen ere; Ernestinagatik balitz, berriz, ez zuten festarik antolatuko... edo, antolatzekotan, urtean bakarra, festagatik beragatik baino gehiago, jendearekiko harremanei eustearren; azkenean, festa pare bat antolatu zuten lehen urtean, hiru bigarrenean, hirugarrenean berdin... harik eta seme alaben etorrerarekin Reginari irrika hura apalduz joan zitzaion arte –Reginak
|
bere
seme alabak gurtzen zituen, eta are gehiago, zeren, bere mailako hainbat emakumek ez bezala, zeinek haur jaioberria hazteko inuderen bat kontratatzen baitzuten, berak hazten baitzituen bere haurrak, hain zen indartsua, antza, haurrei bularra ematerakoan bereganatzen zuèn atsegina–, halako eran, non, handik aurrera, Regina enean festak bakandu eta urtean bakarra egitera mugatu baitziren, uda... " Niri festak gustatzen zaizkit; eskandaluak ez".
|
|
|
Halakoetan, Nazario Orbek kapela luzea soropilaren ertzean zeudèn hortentsia batzuen gainean utzi eta banan banan besarkatzen zituen
|
bere
seme alabak, adinaren arabera jarriak, mutilak lehenik eta gero neskak –Teofilo Maria, Damaso, Domingo eta Gabino, Maria Bibiana eta Ada, hurrenez hurren–, etxe hartan sexuak eta adinak bakoitzaren gradua eta maila erabakitzen zuten-eta: hala, bada, guztiak besarkatzen zituen Nazario Orbek, azkena izan ezik, Ada besoetan hartu eta zerura jaurtitzen baitzuen, berriro jasotzeko, aitak barre egiten zuen bitartean eta neskatilak oihuxka urduri atsegin batzuk, ooo eta ooo!
|
|
|
Reginak, halakoetan, itxura egin behar izaten zuen, zuzen jokatu nahi baitzuen
|
bere
seme alabekin, baina, gertatuak gertatuta gero, ez zitzaion batere erraza; Regina, izan ere, Benjamin Mariaz erditu zenetik, halako krisi sakon batean sartu zen: alde batetik, bere fede hura zuen, zartatua gelditu zena –esan ere, esan ez zion, bada, Ernestinari halako batean, kexu:
|
|
|
Reginak garbi zuen
|
bere
seme alabak handi nahi zituela eta halaxe hazi eta hezi zituen, Nazarioren adostasunarekin, handikien hizkuntzan: gaztelania hutsean, alegia... nahiz eta bere bide hartan amona Ursula izan zuen oztopo, amona Ursula beti mintzatzen baitzen euskaraz –atera ere, halaxe ateratzen zitzaion, barru barrutik–, baita, denborarekin, gaztelaniaz ulertzera iritsi zenean ere:
|
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona bere burua janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte –etxean nahiz fabrikan– aprobetxatzera eraman zuena: ...; gelditu zen Nazario umezurtz... eta orduan, Honoratoren irakaslearengana jo zuen –aita Anizeto kalonjearengana, alegia–, hark bete zezakeelakoan Mateok eta Honoratok utzi ziotèn hutsunea; aita Anizeto, gainera, teologian ez ezik, literatura katolikoan ere aditua zen –anaia jesuita bat ere bazuen, hirian aski ezaguna aldizkari katoliko batean idazten zituèn artikuluengatik–,
|
bere
seme alaben irakurketak gida zitzakeena, kulturaren arriskuz jositako bideetan barrena desbidera ez zitezen...
|
|
2010
|
|
|
Hala uste zuen Martzelek, eta horregatik erretiratu zen sasoian.
|
Bere
seme alabei eskaini ez zien denbora bere ilobatxoari emateko. Zorioneko denbora, inon erosi ezin dena, inork gutxik duena oparitzeko eta beti lapurtzen ibili behar izaten dena.
|
|
2011
|
|
|
Fundamentuzko irizpidea erabili behar hemen ordea, Espainiako Justiziarena zehazki: etakide baten eta
|
bere
seme alaben artean zubigintzan baldin badabil, orduan Laura etakidea da, zalantzarik bat ere gabe.
|
|
|
Azkenik, Abaituaren nortasuna eta ibilbidea aztertuta, ematen du amets honetako ama, ama ez ezik (eta ohiko interpretazioaren araberako Euskal Herria baino gehiago,
|
bere
seme alabak hiltzera bultzatzen dituen aberri krudela), emetasun orokor baten ikur dela, edo biziaren beraren ikur: andreekin bereziki berekoi eta negargarri jokatu duen Abaituaren aurkako epaia litzateke amets hau, printzipio femeninoak ezarririko heriotza zigorra.
|
|
|
Ez nau harritzen: nork nahi du halako aho korapiloa
|
bere
seme alabentzat?
|
|
|
Eta berak ere izugarri maite zaitu. Horregatik aukeratu zaitu
|
bere
seme alaben aita izateko.
|
|
2012
|
|
|
Ez duzu uste amonak inorekin harreman estuegirik izan duenik. Ezta
|
bere
seme alabekin ere.
|
|
|
Verak sindrome melankolikoa omen zuen sartu zutenean, erruduntasun sentimenduak janda zegoen. Haluzinazioak omen zituen, bera eta
|
bere
seme alabak hil nahi zituztela errepikatzen zuen behin eta berriro. Orrialdearen amaieran irakurri duzu.
|
|
|
Persiako Sharen emaztea ni baino urte batzuk beranduago sartu zen. Bi panpina izaten zituen ezkutatuta eta lo zeuden
|
bere
seme alabak bezala aurkezten zituen. Inor garrasika hasten bazen isiltzeko eskatzen zion, seme alabak lo zeudela eta oihu haiekin esnatu egingo zituela kexatuz.
|
|
|
erantzun beharrean, irribarre lotsati bat bidali nion. Asteburu bat Parisen, edo ez dakit nongo bainuetxean, jarraitzen zuen berak, kanpaldi batean
|
bere
seme alabak ezagutzea, edo ama aurkeztea, plan izugarria, ama aurkeztea! Zorabiatu ez nintzenean!
|
|
|
Egunez Ignaziorekin nenbilen, emeki, astiro.
|
Bere
seme alabak ezagutu nituen, goizegi izan arren, eta gustatu zitzaizkidan. Ez zen zaila izan.
|
|
|
Orain
|
bere
seme alabengatik galdetu nioke, baina ondotxo dakit eskolan egon behar dutela uneotan, eta gaia ahalik eta gehien atzeratu nahi nuke.
|
|
|
Bost eta bi urteko haurrak ikastolara eta haurtzaindegira bidalita, txikiari titia eman bitartean, askotan egoten zen lorategi pribatuko zabuei eta txirristari leihotik begira. Orduan martxoa zen, baina eguraldia hobetzen hasitakoan
|
bere
seme alabak han jolastuko zirela amesten zuen, ume ilehori eta kolonia usainekoekin. Bere seme alabek haurtzaroa merezi zuten lekuan biziko zutela pentsatzeak barne poza ematen zion.
|
|
|
Orduan martxoa zen, baina eguraldia hobetzen hasitakoan bere seme alabak han jolastuko zirela amesten zuen, ume ilehori eta kolonia usainekoekin.
|
Bere
seme alabek haurtzaroa merezi zuten lekuan biziko zutela pentsatzeak barne poza ematen zion. Ez zuten ezertaz lotsatu.
|
|
|
Azkeneko tortilla platerera ateratzean, sukaldeko balkoira irten zen, haize pixka bat hartzera. Eta han ikusi zituen
|
bere
seme alabak, Adelinak esku artean kraskatzen zituen intxaurrak janez, haren inguruan bildutako usoak balira bezala. Intxaurren kraska bakoitzak min egin zion sabelean eta negargura sentitu zuen.
|
|
|
Emakume batzuk, erditu aurretik ere ama direla esan liteke. Halakoxea zen nire ahizpa
|
bere
seme alabak jaio aurretik ere, baserritik herrira bide lokaztu hartan laguntzen zidanean. Euriaren osteko putzu marroi haiek gogoratzen ditut, eta Elenaren esku irekia, eta nola nire eskua berean itsasten zen, iman baten indarraz.
|
|
|
Nire kezka nagusia hizkuntza ikastea zen, eta nire ugazaba (horrela deituko dut aurrerantzean),
|
bere
seme alabak eta etxeko zerbitzari guztiak gogoz zeuden irakasteko. Zeren eta miragarria iruditzen baitzitzaien adimengabeko animalia batek izaki arrazionalaren halako zantzuak agertzea.
|
|
2013
|
|
|
Sylvia Plathek planeatu zuen bezala adibidez. Ez berea bakarrik,
|
bere
seme alaben etorkizuneko hamar minutuak planeatu zituen. Amarik gabeko etorkizun bat.
|
|
|
Amarik gabeko etorkizun bat. Plathek bere buruaz beste egin zuen, sukaldean, gasarekin; aurretik,
|
bere
seme alaben logelara joan zen, lotan zeuden biak ohean eta esne beroa eta gailetak utzi zizkien gau mahaiaren gainean. Esnatzen zirenean gosaltzekoa izan zezaten ziurrenik.
|
|
|
Beldurtuta, Rasputinen gutuna, profezia zital hura, irakurri zuelako, eta bazekielako hark esandako guztia beteko zela hutsik egin gabe. Eta horrek esan nahi zuen Errusiak hondoa joko zuela, goitik behera eroriko zela dena, eta, bi urte baino lehen, bera, Nikolai II.a tsarra eta
|
bere
seme alaba maiteak, Olga, Tatiana, Maria, Anastasia printzesak eta Alexis zarevitx txikia, guztiak, hilik egongo zirela, inolako gupidarik gabe.
|
|
|
Zortzi egunez luzatu zen, eta ehun lekukotik gora deitu zituzten deklaratzera: tartean hiru akusatuak, senitartekoak, poliziak, Maria Mindegia alarguna eta
|
bere
seme alabak, apaiza, eta baita beste hainbat herritar ere.
|
|
|
Herritar zintzo gisan, Luis, Pedro, eta Enrikek hasieratik konpartitu zuten Maria Mindegia eta
|
bere
seme alaben dolu mingotsa.
|
|
|
Hamabi urteko kartzela zigorra betetzera kondenatu zuten, Anastasio Larralderen lintxamenduan parte hartu, eta haren hilotza hondartzan babesgabetuta uzteagatik. Eta egindako kaltearen ordainetan, Maria Mindegia alargunari eta
|
bere
seme alabei lau milioi pezeta pagatzera ere zigortu zuten.
|
|
|
Saltzailea mintzatzen zen gehien.
|
Bere
seme alaben ogia zerabilen, prezioa eroslearen eskaintzara ez beheititzeko arrazoi. Noizbait aspertu nintzen:
|
|
|
|
Bere
seme alaben aldera itzulikatu da emaztekia. Zortzi dira, erran bezala.
|
|
2014
|
|
|
Ez zuen alaitasun hura galdu aita auto istripu hartan hil zenean ere? Gaixotasunarekin, ordea, izaera ere aldatzen hasi zitzaion, are gurekin,
|
bere
seme alabekin hitz egiteko modua ere, oraindik bizitasun haren hondar bat edo beste aurkitzea posible bazen ere, noizik behin.
|
|
|
Neska uretan sartzen ari zela, handik irten ziren bi mutil, sorbalda zabal eta aurpegi hutsalekoak. Neskak irribarre egin zien, merezi zuten moduan, ez gehiago ez gutxiago; hala eginen zuen,
|
bere
seme alaben aita aukeratu eta bere burua patuaren esku utzi arte. Ordura arte?
|
|
|
Berriagoa eta indartsuagoa zen. Nahiz eta bere buruari aitortu
|
bere
seme alabek pertsona haien antza izatea desio zuela, onartzen zuen bera izanen zela haien betiko lehengai sendo eta gogorra.
|
|
|
Eurek gerra galdu zuten, eta lehenengo urteetan gose handia pasatzea tokatu zitzaien. Nadiaren amak garai hartako istorio asko kontatu zizkien
|
bere
seme alabei, eta Nadiak niri kontatzen zizkidan. Ez omen zen katurik ikusten kalean.
|
|
|
Atzerriratuek, bertakoen ilaretan nahasirik ordu arte, ausardia handiz jokatu zuten, duke handiaren arreta bereganatzeraino. Hainbat irteeratan, odolez ordaindu zuten Errusia santuarekin zuten zorra, santua, zinez, eta
|
bere
seme alabek gurtua!?. Vasili Fedor heroi baten irudira aritu zen.
|
|
|
Usoekin txoratuta zegoen. Inoiz, lanorduen ondoren, bere etxolatik bisita egiten zidan, berriketan aritzeko
|
bere
seme alabez eta bere usoez; lanean ari zela, bestalde, basatzan, baporearen kroskotik herrestan ibili behar zuenetan, bere bizar hura serbilleta antzeko zapi zuri batean biltzen zuen, horretarako propio ekarrita. Begizta batzuk zituen belarrietan ipintzeko.
|
|
2015
|
|
|
Lana zegoen guztientzat. Arkaniak
|
bere
seme alaba guztien beharra zuen.
|
|
|
Emaztearen gorpua jaso eta lurrean etzan du. Begiak itxi dizkio eta une batez begira geratu zaio urteetan bere emaztea izandakoari,
|
bere
seme alaben amari, eta gogora etorri zaizkio orain gutxi, hasarraldi batean, Kristinek amorruz aurpegiratutakoa, alegia, ez zuela inoiz maite izan, beharrak eta senideek erabakiak lotu zutela beregana eta inongo gizonik berekoiena zela. Ondo baino hobeto oroitzen du esan ziola eramanezina zitzaiola Ari Magnusson magistratuaren emaztea izatea.
|
|
|
Zaborra, Jainkoak egin digun oparia dela leporatzen dio, eta eskertu beharrean gaudela, eta Mokattamen dugula gure lekua eta aterpea. Baita guk geuk ere,
|
bere
seme alabok. Lekua eta aterpea.
|
|
|
Bart guraso batek tiroz hil ditu
|
bere
seme alaba gazteak ezbeharrez. Zarata bat entzun zuen haurren logelan eta lapurretara sartutako gizatxarren bat zelakoan su egin zuen ilunetan.
|
|
|
–Gauzek hobera egingo dute, bihar ez bada etzi, eta Moldaviara itzuliko gara?. Itzuleraren inguruan, ordea, Souadek ez du ezer jakin nahi, bai agian jatorrira eta familiari bisita egiteko, baina bere bazter sakonenean erabaki du
|
bere
seme alabak, alabak batez ere,, hemen, biziko direla.
|
|
|
Eliza bete betea zegoen Alberto eta
|
bere
seme alabak sartu zirenerako; mundu guztia ari zen kantari eta eurek erdiko korridoretik egin zuten aurrera. Albertori, une hartan, buruzagi zelta baten hileta etorri zitzaion burura.
|
|
|
Agian ez zuen arduratzeko arrazoirik,
|
bere
seme alabak azkarrak ziren, nahiz eta ez beti demostratu, eta hamaika eskasago ibiliko zen munduan, baina bera arduratu egiten zen. Guraso denei gertatzen al zitzaien gauza bera?
|
|
|
Albertok ez zuen gustuko
|
bere
seme alaben etxeetara bisitan joatea, ezeroso sentitzen zen. Baina orain aitzakia ona zuen:
|
|
|
Albertok ezetz entzun beharra zeukan, ez zela egia zioena:
|
bere
seme alabek estimatzen zutela agian, baina ez zuen ezer entzun.
|
|
|
–Hezkuntza sistema herri honen ikur nagusietakoa da, eta kubatarrek badakite oso ona dela. Baina mundu guztiak nahi du ahalik eta hezkuntzarik onena
|
bere
seme alabentzat, eta, horregatik datoz kritika horiek. Kritikak eta ekarpenak, gainera, ez dira txarrak, zeren hobetzeko asmoz egiten dira normalean?.
|
|
|
Miamira alde egin zuen aberats familia baten etxea zen, eta Estatuak Quiroti eman zion, Kubaren alde egindako ahalegina eskertzeko. . Aberriak badaki esker oneko izaten esfortzuak egiten dituzten
|
bere
seme alabekin?, esan dit Luis Alberto Sotolongo kirol izarren artatzaileak etxe ederrera sartu garenean. Quirot izar bat da, Kubak 47 urte hauetan eman dituen ugarietako bat.
|
|
|
Eta uste du ezen, nahiz eta hainbeste zorigaiztoren ondoren Joben artaldeak berriro etorri ziren hamalau mila arditara, sei mila gamelutara, mila idi uztarritara eta mila asto urrixatara eta, ororen gainetik, beste zazpi seme eta beste hiru alaba izan zituen eta bizi izan zen ehun eta berrogei urtez eta ikusi zituen
|
bere
seme alabak eta seme alaben seme alabak laugarren belauneraino eta hil zen zaharturik eta egunez betea, ez zuela aski denborarik izan aurreko zazpi seme eta hiru alaben heriotzak sortutako nahigabea berdintzeko.
|
|
|
Emakumeak uste du seme edo alaba bat galtzen duenak atsekabe infinitua behar duela sentitu, eta eraman miragarriko Job santuak berak ere, gizon pazientaren eredutzat jo izan den hark, ez zuela nahiko denborarik izan
|
bere
seme alaben heriotzak sortutako nahigabea berdintzeko.
|
|
|
Emakumeak uste du Job santuak berak ere ez zuela izan denborarik aski
|
bere
seme alaben heriotzak sortutako nahigabea berdintzeko.
|
|
2016
|
|
|
Sapek zioen horrek, alderantzizko bidaia batean,
|
bere
seme alaben ADNa izango zuela eta bere oraingo nortasuna ez zuela ezagutuko, heriotzan ditaikeen betiereko bizia den Jainkoa, bere iragana izan zitekeena, Darwin, bere geroa.
|
|
|
Eskopetaren ahoa masailaren aurka estutu. Atxilotuak
|
bere
seme alabak xerkatzen zituen begira alaba etxean ziren aitarekin, eta ama kanpoan zen, lanean. Atea bota, eta pistola eta eskopetekin sartu ziren, basati, aitzinean zuten dena lurrera botaz.
|
|
|
Gertuagotik begiratutakoan, zurbil eta sukartsu antzeman nion: hogeita hamar urtetan behin ere ez zuen mendebaldeko brisak haren odola freskatu; denbora horretan guztian ez zuen ez eguzkirik, ez ilargirik ikusi, ez inongo lagunen edo senideren ahotsak arnasa eman, ez
|
bere
seme alabenak.
|
|
|
Eta keinu lauso bat egin zuen eskuaz, esanez bezala gertatzen ari zen guztiarekin bai nik eta bai
|
bere
seme alabek ere bagenuela astia, baita gehiegi ere.
|
|
|
|
bereko
seme alabak edo anai arrebak
|
|
2017
|
|
|
Zahrak gehitzen du izeba ezin bizian bizi dela, jelosiaren bortxaz. Jelosia gutaz,
|
bere
seme alabak baino hagitzez azkarragoak garela begi bistan dagoelako. Jelosia amaz, bera baino zaharragoa izan arren, ederragoa delako eta noski eztiagoa osaba Ibrahimekin.
|
|
|
Bizia emango nuke zuetako bakoitzagatik?, esan zuen suhartasun handiz.
|
Bere
seme alabei buruz ari zela ematen zuen, horrela, pluralean hitz egiten. Niri begiratu eta irribarre triste bat egin eta mukiak xurgatu zituen.
|
|
|
–Apezpikua aita eta artzaina da, ez bakarrik fededunena, baita apaizena ere. Jakin nahi nuke zer nolako aitak salatzen duen, justiziaren aurrean,
|
bere
seme alabetako bat?.
|
|
|
Nuarbetarraren aurpegi zintzoa, eta Zarauzko estremeñoaren irribarre bihurria, bixar apur baten erdian, Che Guevara berri bat balitz bezala; lehen baino askoz gehiago maitatu genuen orduan, eta gure barrio inguruko maketo guztiak ere lagun genituela sentitu genuen lehenengo aldiz geure bizian: aberri
|
beraren
seme alaba, pizti beraren etsai, lur berean hazitako lore.
|
|
|
–Onbera duk Aita Nagusia, Li Huan, lagunkoia bihurtu zen kapitainaren ahotsa?. Maite ditik
|
bere
seme alabak, guztiak, esan zuen,, guztiak, azpimarratuz?.
|
|
|
Maitasun mota desberdinak bereiztea komeni da, hala ere: ez da gauza bera maitasun erotikoa, edo aita ama batek
|
bere
seme alabekiko daukana. Guraso maitasuna da baldintzarik gabea den bakarra, berezkoa, naturala, sortzetikoa dena, eta betierekoa izan ohi dena.»
|
|
2018
|
|
|
Hauexek haren hitzak: . Botere politikoa eta gurasoena hain dira diferenteak eta bereizgarriak, hain dira desberdinak beraien oinarri eta xedeak?, ezen aita, den edozein hiritarrek
|
bere
seme alabekiko printzeak bereekiko duen botere bera, izango baitu.
|
|
|
Honela dio Leviathan obran: , familia hori gizon batek eta
|
bere
seme alabek, edo gizon batek eta bere jopuek, edo gizon batek, bere seme alabek eta jopuek osatua, dago,, aita edo ugazaba subirano delarik?.
|
|
|
Honela dio Leviathan obran: , familia hori gizon batek eta bere seme alabek, edo gizon batek eta bere jopuek, edo gizon batek,
|
bere
seme alabek eta jopuek osatua, dago,, aita edo ugazaba subirano delarik?.
|
|
|
Ama ez zen geratu senarra noiz itzuliko. Gauaren erdian, Iranerako bideari ekin zion
|
bere
seme alabetako bostekin. Seme nagusia soldaduek eraman zuten, kartzelara.
|
|
|
–Kasu hau nahiko berezia da, dena den. Ama bat,
|
bere
seme alabak? –berarekin hitz egiten jarraitu nahi nuen eta edozer gauza esateko prest nengoen.
|
|
|
Vincenzo Belliniren Norma operan, berriz, atzera egiten du Norma druida galiarrak
|
bere
seme alabengana labana batekin gerturatu ondoren. Aitak traizionatuta, ez du beste biderik ikusten.
|
|
|
Alice Espanetek
|
bere
seme alaba bikiak, ustez, akabatu eta hamalau egunera, hedabideetan eta hiritar onen kontzientzietan oroitzapen gris eta likatsu bat baino ez zen gertakaria.
|
|
|
Nola ez. Emakume frantses batek
|
bere
seme alabak ito ditu Espainian. Jakina baietz.
|
|
|
–Emakume horren istorioa kontatu nahi dut. Udan
|
bere
seme alabak akabatu zituen amarena, gogoan duzu?
|
|
|
Hurrengo goizean epaileak bidalitako mediku forentseak azaldu ziren eta hiru orduz probak egin zizkioten, ospitaleko gelan bertan, patruila berri bat atean. Alicek gosaria errefusatu zuen baina erreakzionatzen hasia zen ordurako nola edo hala,
|
bere
seme alabengatik galdetzen zuen, eta gertatutakoa kontatzen ziotenean ezinezkoa zela esaten zuen, berak ez zuela horrelakorik egin, garrasi egiten zuen, negar zotinka geratzen zen gero, isilik azkenik, berehala berriz dardarka hasteko.
|
|
|
Hala ere, segundo bat hartu nuen Sylvia ederra imajinatzeko:
|
bere
seme alabentzako esnea eta ogia prestatzen irudikatu nuen, horma horien bestaldean. Tostadei gurin geruza lodi bat gehituko zielakoan nago, Ingalaterran ohikoa den moduan.
|
|
|
ez zitzaidan sinesgarria egiten. Nolatan abandonatuko zituen ama batek
|
bere
seme alabak, bere altxorra. Ez, ez, ez, edozein sakrifizio eginda ere, aurrera jarraitzen du ama batek, hori sinesten nuen.
|
|
|
–Bazterkeria jasan dut, dudarik gabe, alardearen gaia dela eta?. Izaskun Larruskain Irunen bizi da; badaki
|
bere
seme alabak ere sarri egoera deserosoetan sentitu direla ikastetxean. –Izan ere, oraindik argi eta garbi gutxiengoa dira alarde parekidea defendatzen dutenak.
|
|
|
–Bihotzez hitz egiten dut, hilotan nire ondoan dagoen gizon hau ezagutzera iritsi naiz, eta kartzela barruan erantzun oldarkor bat izan badu ere, ulertu behar da probokazio luze baten ondorio izan zela, ez dagoela haren baitan bortizkeriara jotzea. Konbentzimendu osoz diotsuet nire ondoko hau, Txetxu Urruti, gizon ona dela eta inork baino maiteago dituela
|
bere
seme alabak. Prest dagoela haien onerako den edozer egiteko, baten batek bide egokia seinalatzen badio.
|
|
|
Haietatik, 6.987.556 bioboto jaso ziren Txetxu Urrutiren erruduntasunaren alde eta 3.879.423 baino ez haren errugabetasunaren alde. Gonbidatu nagusia, beraz, erruduna zen eta, akusazioen larritasuna eta neurri aringarriak emanez gero
|
bere
seme alabentzat izan zitekeen arriskua kontuan hartuta, berehalako espetxeratzearen alde egin zuten iritzi gehienek. Txetxu Urruti noraezean geratu zen.
|
|
|
Alderdi honek, beraz, eskatu behar du kontuan har dadila familia oso baten sufrimendua eta zailtasunak luzatzea dela gizon hau, beste frogarik gabe, badaezpadako atxiloaldiaren pean uztea ikerketek dirauten eta aurrekari erabakigarriagorik ez dagoen bitartean. Gizonak lana dauka, ez du inoiz huts egiten, familiarentzat, are gehiago egoera lazgarri berri honetan, garrantzitsua den soldata daroa hilero, erreferentzia oso garrantzitsua da bakarrik geratu diren
|
bere
seme alabentzat, publikoki hitz egin duten auzokoek ere haren aldeko hitzak baino ez dituzte eduki eta auzokide adeitsua dela adierazi dute. Ez dut uste, beraz, ihes egiteko arriskurik dagoenik eta argi dago gizarte ingurune egokia daukala ikerketa egiten den bitartean bere zereginetan jarraitzeko.
|
|
|
Ikasketa urriko langile xumea, mekanikaria, berak adierazi berri digunez, bera; hirian tradizio handia duen familia bateko kidea, enpresa garrantzitsuenetako bateko zuzendaritzako kidea, enpresaburua, beraz, zenbait lizentziatura eta masterren jabea, bestea, haren emaztea. Hala, eta hau azpimarratu nahi dut, datozen hilotan denon aurrean jarriko ditugun datuek erakutsiko baitute zein garrantzitsua den puntu hau epaitu eta modu eredugarrian zigortu behar dugun kasu honetan, emazteak eman zion maila ekonomikoari esker bizimodu oparo eta erosoa lortu ahal izan du hogei urte horietan hemen dugun gizonak, eta
|
bere
seme alabei goi mailako ikasketak eman ere bai. Haren alaba nagusia, esaterako, gizarte honen zutabeetako bat izateko ari da prestatzen, KutxaBank Unibertsitatean, etorkizunean gure klase politikoan sartu eta gure biodemokraziako kide arduratsu eta aktibo bihurtzeko.
|
|
|
Aldundiak bat egiten du haren hitz bakoitzarekin eta badaezpadako espetxeko eskaerarekin. Hark esan bezala, denbora da, hil bi baino gehiago ere bai, beharbada, hilketa honen muineraino iristeko, eta argi dago arriskutsua dela pertsona hori aske uztea, zaintzapean balitz ere, gizarte arriskua ez ezik,
|
bere
seme alaba errukarrientzako arrisku handia baita batez ere, haietako bi alabak direla kontuan izanda. Ikerketa gehiagoren zain gaudelarik ez dugu, hortaz, besterik eransteko.
|
|
|
Eszena haiek beste programa batzuk elikatzeko ere erabili ziren. Esaterako, gizarteak holako maila etikoa zuen gizon bat aita izatera iristea onar zezakeen hasi zen eztabaidatzen DTBn, argi baitzegoen, adituen arabera, holako gizon batek ez zuela printzipio demokratikorik eta, beraz, ezinezkoa zela
|
bere
seme alabak printzipio demokratikoetan heztea. GTBn, bestalde, kexu ziren federik gabeko pertsonen portaerek txikienengan eta komunitate osoan izan zezaketen eraginagatik.
|