|
2010
|
|
|
Bederatzi hilabeteren ostean, poztasun handia da. Aspalditik geunden horren zain", adierazi du Osanek eta bai
|
bera
baita bere kideak ere, Vilalta eta Pascual besarkatzeko irrikitan daudela gaineratu du.
|
|
2017
|
|
|
Azter dezagun hobeto:
|
bere
baitarakoa bere bakardadean kontsideratu dugun bitartean, eutsi ahal izan dugu ni batek ezin zuela kontzientzia ez erreflexua habitatu: objektu gisa, nia kontzientzia erreflexiboarentzat bakarrik ematen zen.
|
|
|
Baina ezeztapenak lotu egiten dio, bereizi ezinik, bera ez den izateari. Idatzi dugunez,
|
bere
baitarakoak bere izatean biltzen du bera ez den objektuaren izatea, bere izateari baitagokio izate hori ez izatea.
|
|
|
Hori ez da inola ere kanpoko ezerez batek jatorrian bereizi lituzkeelako, baizik eta bere baitakoak bata bestearen arabera berratzemango lukeelako bakoitza, hain soilik bata ez delako bestea baina ez izateko beharrik ere ez duelarik. Bere baitarakoaren muga moduko bat dago hemen
|
bere
baitarakotik bertatik datorrena, baina muga den heinean bere baitarakoaren desberdina dena. Faktikotasuna bezalako zerbait aurkitzen dugu eta ezin irudika dezakegu nola ekoiztuko zuen bere izatean arestian aipatzen genuen osotasunak, desitsaste erabatekoenean izanik ere, inondik ere izateko ez duen ezerez bat.
|
|
|
Ezereza mundura datorreneko izatea bere baitarakoa da (etre pour soi).
|
Bere
baitarakoa berarekiko presentzia gisa existitzen da, berarekiko distantziara eta alteritate gisa. Hori dela eta, ez dator berarekin bat; ilusio ontologikoa da.
|
|
|
Kanpokoak diruditen errealitate horretako objektuek bere tresna sarea osatzen dute.
|
Bere
baitarakoak berarekin darama tresnatasuna, eta horrek bermatzen ditu, hain zuzen, transzendentziaren posibleak, hots, errealitate konkretuak: adibidez, nik aurrean dudan atea ez da existitzen nire mundutik at eta ni lekukotzat naukan objektu gisa, baizik eta nire transzendentziaren errealitate posible gisa:
|
|
|
Hala,
|
bere
baitarakoa bere posibleetaranzko transzendentzia da. Sartrek ‘ipseitate’ esaten dio bere baitarako izatearen eta bere posibleen artean dagoen etengabeko izate igorpenari.
|
|
|
|
Bere
baitarakoak bera den posiblearekin gordetzen duen erlazioari ‘Ipseitate zirkuitua’ esango diogu, eta' mundu', aldiz, ipseitate zirkuituak zeharkatua den izatearen osotasunari.41
|
|
|
Baina iragana ere giza errealitatearen denboran bakarrik existi daiteke; izan ere, iragana bere baitarakoak orainean berarekin daraman esentziazko (bere baitako) izate finko bat da. Iragana existitzen da, hain zuzen,
|
bere
baitarakoak bere oraina bere iragana ez izaten bezala bizi duelako, eta hori bere baitarakoaren lege ontologiko bat da. Sartrek cogito kartesiarra birformulatzen du:
|
|
|
Bere baitarakoaren izateko posibilitateak halabeharrez zabalik egonik, geroak ere izatearen alteritatea salatzen du: " Geroa da nik izateko dudana ahal dudalarik ez izatea[...] badago gerorik
|
Bere
baitarakoak bere izatea izateko duen heinean, besterik gabe izan ordez". 46 Sartrerentzat, beraz, giza errealitatea da denbora zabaltzen duena, bere osagabetasun propioa den batasun gisa. Baina denborazkotasun hori ez da ulertu behar uneoroko ‘instante’ eta alteritate huts bat bezala.
|
|
|
alde batetik, bere buruaren transzendentzia da; beste alde batetik, Beste baten transzendentziaren faktikotasunari dagokio eta Beste baten iragazitik existitzen da. Bestea agertzearekin batera, bere baitarako izatearen transzendentzia, orduan, ‘transzendentzia transzenditua’ da, eta, beraz, begirada dela bitarte,
|
bere
baitarakoak bere izatea alienazio gisa bizi du, bere izatearen ihes, lapurketa, desitsaste eta suntsipen gisa. Ezereza lerratu egiten da bere baitarakoa bere baitarako den izatearen eta Bestearentzako den izatearen artean.
|
|
|
Bestea agertzearekin batera, bere baitarako izatearen transzendentzia, orduan, ‘transzendentzia transzenditua’ da, eta, beraz, begirada dela bitarte, bere baitarakoak bere izatea alienazio gisa bizi du, bere izatearen ihes, lapurketa, desitsaste eta suntsipen gisa. Ezereza lerratu egiten da
|
bere
baitarakoa bere baitarako den izatearen eta Bestearentzako den izatearen artean.
|
|
|
aldiberekotasunarena. Bere baitarako bakar batentzat litzatekeen mundu batek luke eduki aldiberekotasunik, baizik eta kopresentziak bakarrik, ezen
|
bere
baitarakoa beregandik kanpo galtzen baita munduan zehar eta bere presentzia bakarraren batasunaz lotzen baititu izate guztiak. Aldiberekotasunak, ordea, denborazko lotura bat eskatzen du beste ezerk lotzen ez dituen bi izatedunena.
|
|
|
Ordura arte denek hizkuntza berbera egiten zuten, paradisuan mintzatzen zen huraxe. Noeren iloba Tubalek ekarri zuen penintsulara euskara (edo iberiera, gauza
|
bera
baita berarentzat, garai hartako eta geroagoko gehienentzat bezalaxe). Euskoiberismoa zen sasoiko teoria onartua eta horren barruan kokatu behar dira bera eta baita ondoren aipatuko dugun Mogel ere.
|
|
|
Lantegi guti arras berriki arte bainan sei hektara hartzen dituen lanzelai bat bada azkartzen eta zabaltzen ari dena... Turismoa ere mozkinbide handi, herrian
|
berean
baita beraz zer ikus bainan ere Argetasetik han berean baitira fama handi handia duten Bardeak eremu xoragarriak, arras bereziak, mundu bat ibiltzen han gaindi. Hain xuxen, Bardeak horietarat sartzean, Argetas herribarnetik lau kilometrotan, kasko batean, bada eliza bat biziki pollita, Uztarriko Andredena Mariarena.
|
|
2019
|
|
|
Dena dela, Gusdorf okertu egin da hau idatzi duenean: . Eta, parean pareko, gizona ezinbesteko bitartekaria zaio emakumeari
|
bere
baitatik bere baitara egiteko?. Zeren, gaur egun, bataren egoera eta bestearena ez baitira parekoak; gizona beste den figura batean agertzen da, baina bera da oraindik ere, eta bere nortasunaren osotasunean txertatzen du bere aurpegi berria.
|
|
|
Baina, kasurik gehienetan, emakumeak beste gisa bakarrik ezagutzen du bere burua: amodioa, emakumearentzat, ez da berak
|
bere
baitatik bere baitara egiteko bitartekari bat, ez baitu bere burua aurkitzen bere existentzia subjektiboan; harrapaturik segitzen du, hain zuzen, gizonak agerrarazi ez ezik sortu ere duen maitale horren baitan; emakumearen salbazioa, beraz, hura eratu duen eta istant batean birrindu dezakeen libertate despotiko horren mende dago. Bizi guztia dardarka pasatzen du gizonaren aurrean, hark eskuetan baitu emakumearen destinoa, horretaz guztiz ohartu gabe, hori guztiz nahi izan gabe; emakumea arriskuan dago beste baten baitan, eta bere destinoaren lekuko larritu eta ahalgabea da.
|
|
|
Agian ez da bitxia, agian ez da kasualitate hutsa ere, baina bada seinalagarria: Orlando nobelako hainbat pasarte isabelino eta victoriano kenduta, Virginia Woolfen obra
|
bere
baitatik bere baitara burutua dago, presentean, hurbileko errealitatean, adiskideen eta inguruko jendearen obserbazioan, eta, batez ere, introspekziozko barne  mugimenduen intimotasunean. Yourcenarrenak, aldiz, beste garai batzuetatik eta beste kulturetatik âGrezia modernoko poesiatik, Ekialdeko ipuingintzatik... â egiten du txango bere hizkun  tzara, bere baitara.
|
|
2022
|
|
|
Denen buru, ez da holakorik batere izan! Azken puntan alabainan, batere funtsik gabe, debekatze hori galdetzen zuen deputatuak
|
bere
baitarik berak baztertu du bere proposamena. Ez da beraz gai hortaz solasketarik izan.
|