|
2017
|
|
|
Azter dezagun hobeto:
|
bere
baitarakoa bere bakardadean kontsideratu dugun bitartean, eutsi ahal izan dugu ni batek ezin zuela kontzientzia ez erreflexua habitatu: objektu gisa, nia kontzientzia erreflexiboarentzat bakarrik ematen zen.
|
|
|
Baina ezeztapenak lotu egiten dio, bereizi ezinik, bera ez den izateari. Idatzi dugunez,
|
bere
baitarakoak bere izatean biltzen du bera ez den objektuaren izatea, bere izateari baitagokio izate hori ez izatea.
|
|
|
Hori ez da inola ere kanpoko ezerez batek jatorrian bereizi lituzkeelako, baizik eta bere baitakoak bata bestearen arabera berratzemango lukeelako bakoitza, hain soilik bata ez delako bestea baina ez izateko beharrik ere ez duelarik. Bere baitarakoaren muga moduko bat dago hemen
|
bere
baitarakotik bertatik datorrena, baina muga den heinean bere baitarakoaren desberdina dena. Faktikotasuna bezalako zerbait aurkitzen dugu eta ezin irudika dezakegu nola ekoiztuko zuen bere izatean arestian aipatzen genuen osotasunak, desitsaste erabatekoenean izanik ere, inondik ere izateko ez duen ezerez bat.
|
|
|
Hala,
|
bere
baitarakoa bere posibleetaranzko transzendentzia da. Sartrek ‘ipseitate’ esaten dio bere baitarako izatearen eta bere posibleen artean dagoen etengabeko izate igorpenari.
|
|
|
Baina iragana ere giza errealitatearen denboran bakarrik existi daiteke; izan ere, iragana bere baitarakoak orainean berarekin daraman esentziazko (bere baitako) izate finko bat da. Iragana existitzen da, hain zuzen,
|
bere
baitarakoak bere oraina bere iragana ez izaten bezala bizi duelako, eta hori bere baitarakoaren lege ontologiko bat da. Sartrek cogito kartesiarra birformulatzen du:
|
|
|
alde batetik, bere buruaren transzendentzia da; beste alde batetik, Beste baten transzendentziaren faktikotasunari dagokio eta Beste baten iragazitik existitzen da. Bestea agertzearekin batera, bere baitarako izatearen transzendentzia, orduan, ‘transzendentzia transzenditua’ da, eta, beraz, begirada dela bitarte,
|
bere
baitarakoak bere izatea alienazio gisa bizi du, bere izatearen ihes, lapurketa, desitsaste eta suntsipen gisa. Ezereza lerratu egiten da bere baitarakoa bere baitarako den izatearen eta Bestearentzako den izatearen artean.
|
|
|
Bestea agertzearekin batera, bere baitarako izatearen transzendentzia, orduan, ‘transzendentzia transzenditua’ da, eta, beraz, begirada dela bitarte, bere baitarakoak bere izatea alienazio gisa bizi du, bere izatearen ihes, lapurketa, desitsaste eta suntsipen gisa. Ezereza lerratu egiten da
|
bere
baitarakoa bere baitarako den izatearen eta Bestearentzako den izatearen artean.
|
|
|
aldiberekotasunarena. Bere baitarako bakar batentzat litzatekeen mundu batek luke eduki aldiberekotasunik, baizik eta kopresentziak bakarrik, ezen
|
bere
baitarakoa beregandik kanpo galtzen baita munduan zehar eta bere presentzia bakarraren batasunaz lotzen baititu izate guztiak. Aldiberekotasunak, ordea, denborazko lotura bat eskatzen du beste ezerk lotzen ez dituen bi izatedunena.
|
|
2019
|
|
|
Dena dela, Gusdorf okertu egin da hau idatzi duenean: . Eta, parean pareko, gizona ezinbesteko bitartekaria zaio emakumeari
|
bere
baitatik bere baitara egiteko?. Zeren, gaur egun, bataren egoera eta bestearena ez baitira parekoak; gizona beste den figura batean agertzen da, baina bera da oraindik ere, eta bere nortasunaren osotasunean txertatzen du bere aurpegi berria.
|
|
|
Baina, kasurik gehienetan, emakumeak beste gisa bakarrik ezagutzen du bere burua: amodioa, emakumearentzat, ez da berak
|
bere
baitatik bere baitara egiteko bitartekari bat, ez baitu bere burua aurkitzen bere existentzia subjektiboan; harrapaturik segitzen du, hain zuzen, gizonak agerrarazi ez ezik sortu ere duen maitale horren baitan; emakumearen salbazioa, beraz, hura eratu duen eta istant batean birrindu dezakeen libertate despotiko horren mende dago. Bizi guztia dardarka pasatzen du gizonaren aurrean, hark eskuetan baitu emakumearen destinoa, horretaz guztiz ohartu gabe, hori guztiz nahi izan gabe; emakumea arriskuan dago beste baten baitan, eta bere destinoaren lekuko larritu eta ahalgabea da.
|
|
|
Agian ez da bitxia, agian ez da kasualitate hutsa ere, baina bada seinalagarria: Orlando nobelako hainbat pasarte isabelino eta victoriano kenduta, Virginia Woolfen obra
|
bere
baitatik bere baitara burutua dago, presentean, hurbileko errealitatean, adiskideen eta inguruko jendearen obserbazioan, eta, batez ere, introspekziozko barne  mugimenduen intimotasunean. Yourcenarrenak, aldiz, beste garai batzuetatik eta beste kulturetatik âGrezia modernoko poesiatik, Ekialdeko ipuingintzatik... â egiten du txango bere hizkun  tzara, bere baitara.
|
|
2022
|
|
|
Denen buru, ez da holakorik batere izan! Azken puntan alabainan, batere funtsik gabe, debekatze hori galdetzen zuen deputatuak
|
bere
baitarik berak baztertu du bere proposamena. Ez da beraz gai hortaz solasketarik izan.
|