|
2000
|
|
|
Sarrionandia bere liburuetan jasotzen dituen autoreen pertsonaien eta gaien bidez mintzatzen da, ez da joko erudito alfer bat metaliteratura hori, bere narrazioei sakontasuna, oihartzun eta iradokizunak eransteko polifonia baten erabilera baino. Haren liburuak irakurtzen dituztenek egin ditzaketen irakurketa maila infinito horietako batzuetan, beste literatur obra horien obraren oihartzunek, mezuaren aldetik nahiz estetikaren aldetik konplexutasun eta matizazio gehiago sumarazteko eta iragartzeko aukera eskaintzen diote autoreari
|
bere
lanak moldatzerakoan.
|
|
|
J. Sarrionandiak metaliteratura aukeratu zuen bide bezala.
|
Bere
lan horrek munduari buruzko ikuspegi kezkatua agertzen zuen poeta erakutsi zigun. Borroka armatuari buruzko poemak irakurrita ere, beti nabaritu zitzaion urrunketa nabaria, berehalakotasunetik urrunketa, bihozpena edo ironiaren bidez lortzen zuena.
|
|
|
hizkera. Izan ere, aho hizkeratik urrun dagoen idazmoldea erabili du
|
bere
lana osatzeko. Hona hemen Mendiguren Elizegik eginiko azalpena:
|
|
|
Estiloari dagokionez,
|
bere gainerako
lanetan bezala, honetan ere ironia darabil.
|
|
|
Arretxek
|
bere aurreko
lanetan ezkutuan, zeharka bakarrik, agertu zigun bere umorea nabarmenki azaltzen da hemen. Eta umore honek, teorian ostegunetan dagoen giroarekin nahastuta, errejistro zuzena ematen du:
|
|
|
|
Bere gainerako
lanak aintzat hartuz gero, bere narrazioetan behin eta berriro errepikatzen diren elementuak ikus ditzakegu eleberri honetan ere: itsasoa, uhartea, arrantzaleak, portua,...
|
|
2001
|
|
|
Baina, hala ere, ispilua bada, batez ere Sarrionandiaren lanean, genioaren agerpena, Da Vinci ren aipamenaren bidez. Gutxi badira ispiluari buruzko aipamenak, gutxi honetan asko dira Da Vinci rengana zuzenduriko izpiak. Jakina denez Da Vinci k eskumatik ezkerrera idatzi zituen
|
bere
lan guztiak, eta ispilu bat beharrezkoa da lanak zuzen irakurtzeko. Da Vinci k bere berezitasuna erakusten du atzekoz aurrerako idazketaren bidez, Sarrionandiak beste horrenbeste eskatzen dio irakurleari" olerkia/ ispilua" deituriko poeman, joko arina baino ez den poeman.
|
|
|
Errealitatearen eta irudimenaren arteko ispilua belzturik dago, lainoak ez du beste mundurako biderik uzten. Baina, ispilu den hodeia, lainoa oztopo bada, bada
|
bere
lanean ispiluaren metamorfosia den leihoa irudimenaren mundura heltzeko bide dena. Badakit forma antzekotasuna agertzen duten ispilu eta leihoaren artean badagoela diferentziarik.
|
|
|
Plotino filosofoak erabili zuen joan etorriaren historia, Homero-ren adibidea erabiliz, eta Agamenon en aholkuak: " Ihes egin dezagun, ba, sorterri maitatura", oihartzun egin zuen
|
bere
lanean, ugaria zena batasunera itzultzeko deia legez. San Agustinek, ordea, Plotino gogoratuz eta kristautasuna kontuan hartuz askotan erabili zuen Kristoren parabola, kristautasunean lurreko bizitza eta zeruko bizitza kontrajartzeko.
|
|
|
Ez dakit ez ote duen arrazoi pixka bat Abrams-ek Hegel-en lana" libro de rompecabezas" deitzen duenean. Baina kontua da Hegel-en kontzientziaren deskribapen biribil horrek lotura egiten duela Coleridge ren lanarekin, eta honek
|
bere
lanei egitura iniziatikoa eta biribila ematen diela, hain zuzen ere Hegel-en kontzientziaren biribiltasuna lortuz.
|
|
|
|
Bere
lana urrunean ziren eta hurbilera ekarri dituzten gauzen arteko esanahiaren osaketa izango da arte modernoan, horretarako jendeak pelikulak ikusten ikasi zuen moduan, poema berriak irakurtzen ikasi du. Poeta modernoak, Valéry k esan bezala, mikroskopioa jartzen dio errealitateari eta, era berean, handituak ematen ditu, lehen planora ekarriak, errealitatean errelieberik ez zuten objektuak.
|
|
|
Apika, Joseba Sarrionandiaren poetika hain surrealista ez denez, aditzak kontatu egiten du, baina egitura paraleloak, hitz jario errepikatzailea errazago ikusten da
|
bere
lanean.
|
|
2002
|
|
|
Hitz batekin deskribatu bagenu Mintegiren unibertso literarioa" emozio" hitzaz egin genuke. Esan daiteke emozioek zeharkatzen dutela idazle honen obra alderik alde eta amodioak, desamodioak, desirak, ametsek, etsipenek, konpromiso politikoak... presentzia erabatekoa dutela
|
bere
lanetan. " Literatura eta emozioak" izeneko irakasgaia gustukoa duen irakasle honek (ik.
|
|
|
Frankesteinen istorioa kontatzen zaigulako. Gabilondok bere irakurketa politikoan dioskunez, esanezina kontatu digu
|
bere
lanetan Laurak, gure desirak kontatu dizkigu. Lehenengo eleberriek ohi dituzten akatsak izan arren (disgresio gehiegizkoak, erritmo desokera nabarmenak...), bigarren edizio zuzenduak lehenengoak jaso zituen kritika gogorrak isilarazi ditu (ik.
|
|
|
Eta gogotik asi zan
|
bere
lanean; sendo ekin eutson, ez iñoren aldetik goralpenak entzuteko asmuz, ez; entzun beren itzak: " Pozik emongo neuke neure bixitza ori gatik Aberrijari osasuna etortiarren iñork nire barri jakingo ez ba leuke be".
|
|
|
Gexotu errez ta arin egiten da, sendatu nekez eta gaitz. Geyen geyenetan, sendagillearen esanekoa dana arinago osatuten da, bizkorkiago uxatuko dau beragandik eri zital kaltegarria. Yakin arren baña betetan ez" pada, zertarako osagillea,
|
bere
lanak, osakayak?
|
|
|
Aldi hartan Sokrates gazte gaztea zan. Zenonek berak irakurri zituen
|
bere
lanak, eta Parmenides, halabeharrez, etzegoen han. Irakurtaldia bukatuxe zenean, Pythodoros itzuli zan, eta hunekin Parmenides.
|
|
|
Aukera urria egoan ezkero, mutilak ikasi eta ikasi jardun eban, bere maila apalean. Eta halan, geroago, irakasle bereziaren berbetatik, gauzei buruzko" pratika alu" premiazkoa zanez, eta bide batez, hari
|
berari
lana arinduteko, bateko kontuen paperak eta argitasunak aztertzen jarri eban, eta zerak ordenan jarten; horrelan Leon tarte baten egunero joaten zan, eta han gela berezian jarduten eban hornitzailleen eta emoileen kontuak arakatzen.
|
|
|
Alegindu gaitezan, ba, bakotxak
|
bere
lana egiñik, ludi osuaren aurre, geure egitaden bitartez gure abendea, dagokijon leen ospe ta beti baxen jator agertu dadin.
|
|
|
Ona: etxe bat, eliza bat, uritxo bat bi,
|
bere
lanak, bere maite zituak, ilerri bat. Besterik ezer ez.
|
|
|
Nestor barriro be aguro
|
bere
lanera, eta Pauline berberak edo emakume laguntzaileak bazkal osteko zerak batu eta tresnak egin ondoren, zabal zabal geratzen zan, entzun, ikusi edo irakurraldia egiteko. Inoiz josten edo plantxan, eta enparauetan trikota edo paixea egiten eban.
|
|
|
Zeharbako jarduna, barruko isuri eta ikuspegien ugaritasuna, flashback eta sikologia... Eco idazle italiarrek
|
bere
Lan Edegian bide urratzen jardun dau abanguardismoaren zidor eta bideak ikasi eta erakutsi beharrez, gurlotasuna, zimardi usaina, bitarikoa...
|
|
|
Irakurten ez ekiana. Baina bizitzako zeretan,
|
bere
lan berezietan gizon aitua, arteza, adoretsua.
|
|
|
Haren izateaz areago jabetu nahirik, Pinturarako joerarik ete eban; bada musikarakoa nahikoan agertu eban.
|
Bere
lanak neurrietan eta azken doinudun izateaz zintzo arduratu zan ezkero. Neurribako poesiaketarik, ausaz, ez eban susmatu.
|
|
2003
|
|
|
6.2 Idazleari eta
|
bere
lanari buruzko aipu batzuk
|
|
|
Oraingo elaberrian, Txomin protagonistak duen adiskide euskaldun bat, Etxeberria doktorea, medikua da eta
|
berak
lan egiten duen klinikako kirofanora gonbidatuko du gure protagonista, egin behar duen ebakuntza bat bera aurrean dela ikustera. Ebakuntza horren zertzelada eta inguru minguruak zehatz kontatuko dizkigu idazle jakingurakoak.
|
|
|
Orduan Txominek aitzaki bat asmatu zuan etxe hartatik alde egiteko. Urrunegi zegoala Jaime Ostos kalea
|
bere
lanera joateko, Moncloa deritzan enparantzan hartu behar baitzuan autobusa egunoro egunoro. Halan ba, Moncloaren inguruetako etxe batean sartu zan apupilo eta alde egin zuan, bainan Fernandonekoekin egindako adiskidetasuna hautsi gabe.
|
|
|
Ez dau etsiko poeta batek. Ez dau
|
bere
lana bertan behera isilduko. Ez da inoiz zahar; beti da gazte.
|
|
|
" Zabalik geratzen dira dinoskue ekinbideak, zabalik eginbideak; Biblia arloan diarduen jakitunak jarraitu daikeoe euren lanari, euren arazoari, Biblia jakintza aldetik obetzen, apaiñagotzen, bikaiñagotzen, eta bide zidorrak argiagotzen... Ekin dagiola bakotxak
|
bere
lan arloari!" (Ib. V).
|
|
|
Argi ta garbi agertzen da hori lorategiaren hiztegitxuetan. Hangoak antxinatik euken P. Lafitteren Eskualdunen Loretegia (1931); baina, zoritxarrez, Lafittek
|
bere
lanaren" Lehen Zathia" baino ez eban argitaratu, eta urteetako idazleak baino ez zituan sartu. Autor dagidan barriren barri, gorago egin izan dodanez, Iparraldeko maisu handi honen" Loretegia" izar argia izan nebala, antologien munduan sartu nintzanean.
|
|
|
Mikel Zarateren sari zaletasuna aitatu gura dot orain. " Agirre Saria" irabazi ta gero, beste lau bost sariketatara bialdu zituan Zaratek
|
bere
lanak, eta gehienetan baita gorengo sariak jaso be: " Azkue"," Ciudad de Irun"," Arrese Beitia"...
|
|
|
Hazi, Ermuan egin zan, eta hangoxe baserri etxe batetik hartu eban Abeletxe izenordea. Euskal aldizkari askotan argitaratu ditu
|
bere
lanak. Antzerkitxuak hainbat ditu, gehienak laburrak eta inon argitara bakoak.
|
|
|
Eta holantxe amaitu dogu, gaurkoz behintzat, gure barriketaldia. Eskerrik asko Puxana adiskideari,
|
bere
lan sakon eta etenbakoagaitik, eta gaurko berba jakingarriok gaitik. Eta, nire aldetik, gurari bizi bi:
|
|
|
Georges Herelle izan da teatro hau sakonen aztertu dauana. RIEVen eta beste aldizkari batzuetan argitaratu zituan
|
bere
lanak. Gai hau arin ikustekotan, hor dozuz:
|
|
|
Halan da. Euskal Esnalea aldizkarian zatika argitaratu eban Orixek
|
bere
lan hori. Nik ez neban besterik egin, zati guztiak batu eta danak bat eginda argitaratu baino, etxe barrurako eskuidazki lez.
|
|
|
Nahi ta berez, abade baten zeregina zelakoa eta nogazkoa dan jakinik, edonork ulertzekoa izan (artean bildurrik izan ez balitz) abadegeiak, gero joan ziran herrietako hizkuntzan be jantziak egon beharra. Don Karmelo irakasle lanetan zehatza eta arduratsua zanez,
|
bere
lana ez eban mugatuko irakaste hutsera; ondo gertauko zituan ikasleei zehetu beharreko gaiak; handik hemendik zuzenduko zituan horretarako behar ziran liburu eta materialak; irakatsi ahala ikasgaiok idatziz atonduko zituan eta ikasleai polikopia bidez banandu: batean euskal testuen lorategiak zirala bizkaierazkoa lehenengo, gipuzkerazkoa hurren, bestean euskeraren joskeralegeen azalpen zehetua zala, harakoan euskal literaturaren historia laburra zala...
|
|
|
Etxenagusiak bide hori hartu eban, horretan ibili da bere irakasle denpora guztian, eta
|
berak
lan apaltzat daukan hori izan da bere eskoletatik igaro diran ikasle askorentzat, literaturaz gozatzeko, eta gehiago leiduteko grina bizitu deutsena. Liburuan bertan honetara deskribatzen deusku lehenengo eskoletako metodologia:
|
|
|
Ogibide ziurra, alde batetik, zerga batzen; dirua ugari, bestetik,
|
bere
lanaz eta lapurreteaz bereganatutako dirua. Eta diruak zer ez dakar mundu honetan?
|
|
|
Hasieratik jakin behar da bakotxak zer leku bete behar dauen. Orain badakit lausengaria zein den klase osoa barreka jarrita, bazekien bere aldeko puntu batzuk irabazirik zeuzkala, eta
|
bere
lana bukatu behar zuen, orain jakin daigun nork esaten dituen zelebrekeriak.
|
|
|
Ipurmasailen giharrak erritmikoki teinkatzeko kontua baino ez zen. Ezin inoiz begitanduko zitzaion Ainhizeri, zelan egin zuen
|
bere aldeko
lana.
|
|
|
Tira,
|
bere
lana egin dau eta atsedena behar dau. Ez lotsatu, koitadua.
|
|
2005
|
|
|
1978an Olerki Solteak, eta 1986an Daniel Tamayoren Trece Dibujos lanaren ilustrazio literarioez gain, besteak beste, Idatz & Mintz, Pott, Pamiela, Ttu Ttua eta Manzantini literatura aldizkarietan idatzi izan du. Vinilo Tempore eta Tiriki Walkie Talkie irratsaioetan ere
|
bere
lanak eta itzulpenak ezagutzera eman zituen.
|
|
|
Bertan Rekaldek aldian aldian argitaratu zituen Txinaski ezizenpean, hasieratik bete betean Charles Bukowsky idazle estatubatuarraren literaturarekin harreman zuzena eginez. Bukowsky k
|
bere
lanetarako" Henry Chinasky" narratzailea asmatu bazuen, Rekaldek" Paddy" izeneko narratzaile protagonista erabiltzen du etengabe, egilearen ezizena izatera heldu den bera.
|
|
|
Lizardi sariaren irabazlea da.
|
Bere
lanak dira: Eddy Mercksen gurpila (Erein, 1994), Norena da Virginia City?
|
|
|
Gaur egun, olerkigintza eta haur eta gazteentzako literaturaren bidetik jo du. Batuaz eta bestelako argitaletxeetan argitaratu izanak ezagunago egin eta
|
bere
lanari zabalkunde handiagoa eman dio. Hartu dituen sari inportanteak lekuko.
|
|
|
Idatz & Mintz Narrazio lehiaketa bitan
|
bere
lanak irabazleen artean geratu ostean, hauxe da Jon Arretxek argitaratutako lehen liburua. Liburu honek zabaltzen du idazle honen ibilbide orain arte oparoa.
|
|
|
Narrazio liburu honek ixten du saila orain arte. Sail honetako beste idazle batzuk bezala, Edurne Urkiolak hainbat bider irabazi du Idatz & Mintz literatur saria, eta
|
bere
lanen batzuk izen bereko aldizkarian argitaratuta daude. Liburu honetako lehenengo narrazioa izan ezik," Yoga egiteko era egokia", beste gainontzekoak oso narrazio luzeak dira.
|
|
|
Beste alde batetik, Pott Bandako idazleengan ohikoa denez, komunikabide eta ikus entzunezkoen eragina ere nabarmena da, musika eta zinearena batez ere. Zer esanik ez dago Sarrionandiak zinearekin izan duen harremanak eragina izan duena
|
bere
lanetan, bai testuartekotasunari dagokionez," Gaueko enkontrua" n film baten zatiak tartekatzen dira, bai ipuinen teknika mailari dagokionez. Batzuetan ipuinak pareka daitezke filmen koadro muntaketarekin, non kameraren mugimenduak eta planoen zehaztasunak antzemangarriak diren," Estazioko begiradak" ipuinean gertatzen den lez.
|
|
|
Zinemak Sarrionandiaren ipuingintzan duen garrantzia. Arte horren eragina erabatekoa da
|
bere
lanean, eta baita Pott bandako beste idazleengan ere.
|
|
|
Gerra osteko literatura girokoa den Eusebio Erkiaga lekeitiarra() aipatu genuke. Nahiz eta ipuin bildumarik ez argitaratu, ipuina ere landu zuen
|
bere
lan oparoen artean. Berriki
|
|
|
Bere obrari herri literaturaren, eta bereziki bertsolaritzaren, kutsua dario. 1954ean hasi zen
|
bere
lanak garaiko euskal aldizkari gehienetan argitaratzen. 1957an euskaltzain urgazle izendatu zuten eta gramatika alorreko Batasunaren Kutxa eta, Kintanarekin lankidetzan Hiztegi tipia liburuak idatzi zituen.
|
|
|
Mikel Zaratek
|
bere
lan guztien artean hiru ipuin liburu utzi zizkigun: Ipuin antzeko alegi mingotsak (1975), Utopiaren Fantasian
|
|
|
Hain da ttikia azken hau, non ez baitaiteke ikus mikroskopiorik gabe. Baina, emeki emeki handitzen da; gure gorputza egiten duten zati ttikienak, mila milioika emanez, bakoitza bere tokian, bakoitzak
|
bere
lana egiten duela. Hori uste gabetarik egin dela?
|
|
|
Ordenagailu bat ikusiko dudalarik, nehork ez daki nola programatua, gizonik aintzinean izan gabe, lanean ari, nehork ez daki nondik ateraia, kobre, burdin, berina, plastiko elgarren ondoan gertaturik" halabeharrez", haizeak eta ur xortek pusaturik" uste gabetarik", bakoitza bere tokian, bakoitzak
|
bere
lana egiten duela, orduan sinetsiko dut ordenagailu handiena baino askoz ere gehiago den gizonaren burumuinak ere uste gabetarik egin direla, programatzailerik gabe. Orduan sinetsiko dut, munduaren hastapenean zen zerbait hura (baina nondik ateratzen da zerbait hori?) zapartatu dela eta mundu miresgarri hau egiten hasi, beti eta handiago, beti eta zabalago.
|
|
|
Jean Etchepare(), lanbidez medikua eta humanista handi bat. Kazeta artikuluetan idatzi zuen gehien gehiena; saio generoan koka daiteke
|
beraren
lana, baina literatura ikutu handia du nolanahi ere. Bera bizi zela bi liburu atera zituen, aurretik aldizkarietan idatzitako artikuluak batuta, Buruxkak (Baiona, 1910) eta Beribilez (Baiona, 1931), eta gainerakoa Piarres Xarritonek atondu du bost liburu marduletan gaika sailkatuta, Jean Etchepare mirikuaren idazlanak() izenburuaz.
|
|
|
Kontalari sen ona du, ikutu lirikoarekin. Eztabaidazale ageri zaigu
|
bere
lanetan; saio idatziotan argudioak garantzen ditu, pentsamendua landu eztabaidaren bidez. Bestalde, euskaraz asko erabili gabeko gaiak landu zituenez (medikuntza, zientzia, finantzak), hizkuntza horretara egokitzen ahalegin paregabea egin zuen. Hizkuntza garbi, zehatz, trinko eta aberatsa du; hizkeraren aldetik behe nafarrera lapurterarekin osatzen du honek ere.
|
|
|
Eta nolako katixima? Patick Lelay TF1, Frantziako telekate nagusiko zuzendariak idatzia du,
|
bere
lana, Coca Colari gizonen burumuinak saltzea dela. Bere lana dela biltzen dituen entzuleen gogoak, publizitatea iresteko gai egitea.
|
|
|
Patick Lelay TF1, Frantziako telekate nagusiko zuzendariak idatzia du, bere lana, Coca Colari gizonen burumuinak saltzea dela.
|
Bere
lana dela biltzen dituen entzuleen gogoak, publizitatea iresteko gai egitea. Gure burumuinak saltzen ditu beraz Heletako feirian astañak bezala, gu ohartu ere gabe.119 Eta zuk uste zinuen zuri denbora goxo baten pasa araztea zela telebistaren helburua!
|
|
|
Melkior Oianguren batek bazekizkien euskara, espainola, latina eta grekoa beraz eta gainera hebrearra, tagaloga, txinatarra, japonesa, anamita eta malaioa, 10 orotara.
|
Bere
lanak: Talagog espainol euskara hiztegia, Arte de la lengua japona (es obra importantissima y casi tan rara como el arte de la lengua japona, Humbolten arabera), Tagalismo elucidado y reducida.
|
|
|
" Apez nagusia gizonen artetik hautatua eta Jainkoaren aintzinean gizakien ordezkari izateko ezarria da. Bekatuen gatik emaitzak eta opariak eskaintzea du
|
bere
lana. Ezjakinak eta bide makurretik dabiltzanak urrikari izan ditzake, bera ere ahuleziaz betea baita alde guzietarik.
|
|
2007
|
|
|
Beti gustora lanian ez dala ibiltzen Dibertsio ere ondo batek dula artzen, Batek bere lanakin badu kunplitzen, Saiatu zaitez zu beti ondo kunplitzen,
|
Bere
lanetik kanpora nai du paseatzen, Saia zaitez gateria zu disgrutatzen Pobriak naiko komedik ditugu pasatzen, Ta zer egin degun ez dira ondo enteratzen.
|
|
2008
|
|
|
Idazle bati egozten zaion kategoria ez dago zuzenean
|
bere
lanaren kalitateari loturik, itsasten zaion etiketari baizik. Norbaiti" kalitatezkoaren" etiketa itsatsi bazaio, lasai idatz ditzake erdipurdikeriak, inor gutxi enteratuko da eta.
|
|
|
irakurketak, aurkezpen orijinalak, musikarekin egindako errezitaldiak, eta abar. Horri lotuta, idazleak
|
bere
lana promozionatzeko dituen baliabide nagusiak hedabideetako nahiz jendaurreko agerpenak dira. Hala, bertsolaritzan bezalatsu" plaza" moduko bat sortu da idazleen artean ere, eta plazandre edo plazagizon ona izatea lagungarria da hierarkian leku ona izateko.
|
|
|
Bi kasu: Jokin Muñozek egin du nolabait hori (urtebetera
|
bere
lana gaztelaniaz argitaratu eta estatus kritiko potentea lortu du, kritiketan erreferentzia bilakatzeraino). Pello Lizarraldek edo Itxaro Bordak, berriz, ez dute hori lortu.
|
|
|
Arazoa oso konplexua da: promozio falta, egilea entzutetsu ez izatea, edota bera baino entzutetsuago direnen itzalean
|
bere
lana argitaratzea (batzuetan ez dakit Durangoko Azokarako argitaratzea lagungarri ote den, baldin eta X k eta X k lan berriren bat argitara ematen duten). Izan ere, euskal irakurleria ez da oso handia, eta gorago esan bezala, aukera egiterakoan gaia baino idazlearen izena du kontuan irakurle askok.
|
|
|
Bi kasu: Jokin Muñozek egin du nolabait hori (urtebetera
|
bere
lana gazteleraz argitaratu eta estatus kritiko potentea lortu du, kritiketan erreferentzia bilakatzeraino). Pello Lizarraldek edo Itxaro Bordak berriz, ez dute hori lortu".
|
|
|
Tomas, neba bakar geratu zan hiru arrebaren artean, nik Deriora alde egin nebanean. Arrebaren bat kriada, beste bat Italian, bestea monja Gernikan eta anaiak bakotxa
|
bere
lanetan bi eta Australian, Frantzian eta Venezuelan beste hiru. Arreba bategaz izandako haserrealdian pasaua kontauko dot.
|
|
|
Txurruka hori zan ugazaba eta haren esanetara egozan. Baekien
|
bere
lana ondo beteten. Egun baten karabiari su emon ezinik ebilen gazte erdaldun bati azalpenak emoten hasi ei jakon, suak indarra hartzeko mozkor (enbor) harroak (lehorrak) behar zirala eta:
|
|
2009
|
|
|
Hori bai, urteko edozein sasoitan, ez soilik Garizuma aurretxoan.
|
Bere
lana fedebakoak federa ekartzea zen, eta etxerik etxe ematen zituen mezak.
|
|
|
Eguzkia irteten zenetik sartu ostera arte eten barik beharren ibiltzen ziren baserritarrak. Urte sasoi bakoitzak
|
bere
lanak zeuzkan, batzuk etxekoen artean egitekoak, beste batzuk auzokoen artean egitekoak.
|
|
|
Alpertzar bat zala, jan besterik ez ebala egiten... Eta
|
bere
lanetik jango baleu! Baina zantartzarrak halakoak ez eban, ba, jaten eurak irabazten ebenetik?
|
|
2011
|
|
|
Egigurenek biografia luzea du Txinako kulturarekin lotua. Bere lehen poematik, ekialdeko estetikan jarraitu du
|
bere
lanak. Poesia liburuak atera zituen lehenik (Txipiroien bat edo beste, 1981, Mugarrien garraioan, 1986), eta Pekinen kokaturiko nobela bat ondoren, Ilargia putzuan ageri (1990), kontrajarpenez osatua.
|
|
|
Baina itzultzailea aldez idazle ere den aldetik, kontraesan moduko bat jazotzen da: idazlearen estiloari begirunea erakutsirik, Josuk ukitu berezia eransten die itzulpenei, zenbateraino eta
|
bere
lanak ezagutzen dituenak testua hartu eta itzultzailea nor den ez dakiela ere, harena dela erraz asmatu ahal izateraino.
|
|
|
Mendebaleko herrietan oso itzulpen kritika gutxi egin izan da, eta ez dago oro har kritikarako tradiziorik. Van den Broeckek argi uzten du
|
bere
lanetan ezer gutxi egin izan dela mendebaleko herrietan itzultzaileen estatusa goratzeko. Egin den kritika apurra, gainera, erreseina modura egin izan da, publizisten, itzultzaileen, xede hizkuntza ezagutzen duten literatura kritikarien eskutik... baina ez itzulpen ikasketen arloan adituek.
|
|
|
Horrez gainera, gogoratzen naz zelako mesedea egin eustan betiko,
|
beragaz
lana egiten niharduala, esan eustanean: " irakurri egizu, zure lanerako, Oskar Culmanen liburu hau".
|
|
|
Ilun samar ditut buruan une honetan, baina gogoratzen naz, egun baten, monumentu handi bat merezidu dauen Antonio Zavalari egokitu jakola bertsolaritzari buruz
|
bere
lanen barri emotea.
|
|
|
Hasi zan gero Antonio Zavala ez dakit zenbat bider parka eskatzen, ezina ebala une horretan
|
bere
lana euskeraz azaldu, hurrengoan egingo ebala... baina, oraingoz eta behingoz, euskerearen morroi erabiliko ebala erderea. Oso sakona eta entzungarria izan zan bere jarduna.
|
|
|
Hori da, zorionez," Iñazi guria".
|
Bere
lan ixilak dau egin historia Neurtu ezinezkoa da bere neurria.
|
|
2013
|
|
|
Urkizura joaten ziranak, tranbian egiten eben joan etorria. Errotariak
|
bere
lanaren truke ez eban dirurik kobretan; mendea hartzen eban, eihotako urunaren parte bat. Sasoi baten, gerraostean, etxean eiho behar izaten eben, errotak prezintauta egozan eta.
|
|
2015
|
|
|
Schultz, naziek fusilatua izan zena, ipuingile moduan nabarmendu zen, Sanatorium Pod Klepsydr (Sendategia klepsidrapean) nobelaz landa. Schultzek
|
bere
lanetan mundu txiki eta grotesko bat azaleratzen zuela esaten digu Iturraldek, eta surrealismoaren eta Kafkaren mundutik aski gertu daudela, Schultz" Kafkaren anaia ezpirituala" izendatzeraino. Gombrowiczi dagokionez, kritikari askorentzat II. Mundu Gerra ondorengo Poloniako nobelagile handiena dela azpimarratzen zen.
|
|
|
Saizarbitoriak, ostera, oso berandu arte ez dio bere buruari aitortu idazle izaera. Atxagak idazle ofizioaren bidea hartu zuen hainbat biziraute lan eduki ostean, eta Saizarbitoriak beti izan du
|
bere
lan finkoa soziologo moduan20 Gainera, bata eta bestearen gustu literarioak ere ez dira berdinak. Saizarbitoriak tradizio frantsesetik edan izan du batez ere, tradizio moderno eta modernistatik.
|
|
|
Haranburu Altunak PC utzi berri zuen eta PSOEn sartuko zela zurrumurruak zabaltzen hasi ziren. Idazlearen erretratu zirtolaria egiten zuten, snob eta lepotentetzat jotzen zutela, baina amaieran artikuluari halako biraketa ematen zioten,
|
bere
lana hor zegoela azpimarratzen zutenean.
|
|
|
Alde batetik, idazleak,
|
bere
lana konbikzioz hartzen duenean, ez duela behar antzeko konfirmaziorik bere lanaren publikagaitasunaz ala publikaezintasunaz. Zer esanik ez, horretaz aparte konsagratua baldin bada.
|
|
|
Alde batetik, idazleak, bere lana konbikzioz hartzen duenean, ez duela behar antzeko konfirmaziorik
|
bere
lanaren publikagaitasunaz ala publikaezintasunaz. Zer esanik ez, horretaz aparte konsagratua baldin bada.
|
|
|
Era berean, orduko belaunaldi nagusiaren azkeneko eginahalak ageri zaizkigu. Bizirik argitaratu zen Arestiren hondar poema liburua da Harrizko herri hau eta Jon Mirande Haur besoetakoa,
|
bere
lan ziur aski sonatuena, argitara eman eta bi urtera zenduko da. Horien aldamenean belaunaldi berri bat ari da sortzen, poesiaren baitan batez ere esan bezala, gutxiasko 40ko hamarkadan jaiotakoek osatzen dutena:
|
|
|
Ekintza batzuk martxan egozan eta gero Labayru sortu zan, ekintza horreek babesteko. Nahi ta Etniker proiektua Labayru bera baino esparru zabalagokoa izan, Labayruk gehienbat Bizkaian egin dau
|
bere
lana eta Etniker ek Euskal Herri osoa hartzean dau. Labayruren araudietan onartzen da bere kultura ekintzak beste herrialdeetara hedatzea.
|
|
2017
|
|
|
Atxagak bere haurtzaroan ezagututako mundua izan du akuilu, ordurako jada gainbehera zetorren mundu ikuskera jakin bat, zeinaren gako deskriptiboa ez baita ez mitoa, ez basatasuna, antzinatasuna baizik.84 Horrezaz gain, antzinatasun horrek mundu modernoaren aldean erakutsitako diferentzia ez da esentzialtzat jotzen Obabakoak en. Arestian aipatu bezala, Atxagak mundu ikuskera antiesentzialista gorpuztu zuen
|
bere
lanean," Arrazoia" eta" Mitoa" ren arteko muga lausoak ezinezko egiten zuelarik zehaztea non bukatzen den bat eta noiz hasten bestea. Obabakoak ek alegoria nazional esentzialista itxuratu zuelako akusazioa, beraz, ez da onargarria.
|
|
|
Ez dago, beraz, Lertxundik irudikatu bezalako ni poetikorik. Horrek, atzera berriz, ez dio balio apurrik ere kentzen
|
bere
lanaren bidez eskaini digun guztiari. Errealitatearen mugak esploratzeko bere ahalegin zintzoak edota euskara literarioa berritzeko bere jardun eskergak, besteak beste, marka singularra utzi dute jadanik, zalantza izpirik gabe, euskal literaturaren baitan, zinezko luxua dena gurea bezalako literatura batentzat.
|
|
|
Izan ere, ni sortzaile erabat singularra erdietsi nahi du Gortarik, eta besteren lanean oinarritzeari ni esentzial horren hondamendi hutsa deritzo.
|
Bere
lanak originala behar du izan, bakana, sekula ikusi gabea. " Fotokopiarik ez", asmatu du Gortarik lelotzat, obsesionaturik daukan pertsonaiak guztiz berria izan behar duela sinetsita.
|
|
|
Oscarrek, adinekoen alde ekin deutsan urteotan,
|
bere
lanez zein erakutsiaz, adinekoen irudia agirian ipinten lagundu dau.
|
|
|
Gitxienez, Sabin Astelarra osagileak eukan helburua bete eban:
|
bere
lanerako behar eban izpien (Rayos X) makina bat ekarteko asmoz joan zan Madrilera eta erosi eban Tramankulo hori diru guztiak gastau orduko... Hemen inguruetan ez egoan halangorik.
|
|
|
Amaren aldetik hamar neba arreba ziran. Honeetariko bat, Pascual Pertika forala zan eta Ubide aldean eukan
|
bere
laneko txabolea, Araba eta Bizkaiaren arteko mugan. Bera Galdakaon bizi zan eta sarritan egiten eban Muxikara osteratxua bere arrebea ikustera.
|
|
2018
|
|
|
1881 urtean, Humboldt naturalista alemanak dantza hori aipatu zuen
|
bere
lanetako batean. Ordutik, tradizioak etenik gabe eutsi dio, eta gure lurraldeko txoko guztietara hedatu da.
|
|
2019
|
|
|
Joseba Gabilondok
|
bere
lanean aipatzen duenez, emakumea ulertzea da Saizarbitoriaren belaunaldiaren eta idazketa propioaren kezka nagusietakoa, euskal identitatearekin batera (2016: 135). Gabilondoren hitzetan Simone de Beauvoirren hitzei erreferentzia eginez, emakumea Bestea da Saizarbitoriarentzat:
|
|
|
1992an IV. Rikardo Arregi kazetaritza saria; 2012an 111 Akademiaren saria Martutene lanagatik eta 2012an Gobernuaren Lan Onari Saria. Donostiarrak beraz, sarietan arrakasta izan du eta akademiak eta kritikak bereziki balioetsi du
|
bere
lana. Honek guztiak euskal literatura sistemaren erdigunera egiten eta bertan mantentzen lagundu dio.
|
|
|
Batetik, berriki ikusi dugun moduan, eskolak eragina izan du idazle honen salmentetan. Liburuen aurkezpenetan pizten duen ikusmirari dagokionez,
|
bere
lanek Durangon ez ezik, prentsan egindako ehunka elkarrizketek ere merkatuan interesa baduela erakutsi dute. Bestalde, itzulpenek ere garrantzia handia dute merkatuan, izan ere, itzulpenek produktua kontsumitzaile gehiago eta anitzagoetara zabaltzeko aukera ematen dute.
|
|
|
Beraz, atal honetan aipatzen ditugun datuak garai hartakoak dira. dira, gero beste hizkuntza batera itzultzen da eta hori arriskutsua izan daitekeela uste du egileak. Euskaraz idazten duenean aske sentitzen da,
|
bere
lana onartua dagoela eta bere irakurlea oso fidela izaten omen da, ikasia, beste hizkuntzetan ere irakurtzen duen horietarikoa (261). Euskadi irratian Ganbara programan egindako elkarrizketan (2017/01/20), adibidez, aipatzen du berak ez duela publikatzeko inolako anbiziorik.
|
|
|
Merkatuak eta instituzioak
|
bere
lanen harreran izandako jarrera neurtzeko kontuan har daitekeen beste parametro bat bere lanei egindako iruzkin kritikoen kopurua da. Osotara, kritiken hemerotekan 65 kritika zenba daitezke15 Aurrerago aipatu ditugun autore batzuekin konparatzen badugu, ikus dezakegu itzulpen eta kritika kopuruen artean alde handia dagoela zenbait idazleren artean:
|
|
|
Merkatuak eta instituzioak bere lanen harreran izandako jarrera neurtzeko kontuan har daitekeen beste parametro bat
|
bere
lanei egindako iruzkin kritikoen kopurua da. Osotara, kritiken hemerotekan 65 kritika zenba daitezke15 Aurrerago aipatu ditugun autore batzuekin konparatzen badugu, ikus dezakegu itzulpen eta kritika kopuruen artean alde handia dagoela zenbait idazleren artean:
|
|
|
Izan ere, honen hitzetan, mundua ulertu eta errepresentatzeko tresna baliagarria da umorea (112). Hala ere, Lipvetskyk
|
bere
lanean umore postmodernoa oso bestelakoa dela esaten du. Erasorik egiten ez duen umore informal, txepel eta hutsa gailentzen omen da:
|