|
2000
|
|
|
Eta garabia bobina horietako bat kamioira eramaten ari zela bi bobinaren artean harrapaturik geratu zen. Garabia erabiltzen ari zena Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresa ABLE baten bidez kontratatua izan zen
|
|
2001
|
|
|
Aldi
|
baterako
Lan Enpresak (ALE), enplegu agentziak, INEM edo Langai bezalako enplegu zerbitzu publikoak, Internet, hedabideetako iragarkiak, eta ahoz ahoko informazioa izaten dira lana aurkitu edo aldatzeko bitarteko nagusiak.
|
|
|
Ez dira lan egonkorra lortzeko biderik onena, baina Aldi
|
baterako
Lan Enpresen bidez hainbat lan egin ondoren, hiru langiletik bat enpresa erabiltzailean geratzen da lanean.
|
|
|
haur alferrak, zaharrak, gaixoak edota zaurituak zakarrera botatzen dituzte. Aldi
|
baterako
lanak egiten dira aldi baterako esklabotza erabiliz. Esklabotza berrian, esklaboa ekoizpen prozesuari gehitzen zaion kontsumo objektu bat da.
|
|
2002
|
|
|
Akordio horren mamia soldaten igoerari eustea izan zen, erahorretan %27koa izatera iritsi zen inflazioari eusteko, horretarako soldata errealenjaitsieraz baliatuz. Gainera, zenbait lege neurri hartu ziren lan merkatua malgutzeko, lan kontratu partzialei, aldi
|
baterako
lan kontratuei eta abarri bidea emanez, eta langileak kaleratzeko kostuak merkatzeko.
|
|
|
Hori guztia, zerbitzuen kanporaketa estrategia (outsourcing) zabal baten testuinguruan garatuda, zeinaren bitartez industria enpresek zerbitzuak kanpoan erostea hobestenduten. Estrategia kanporatzaile hori erabiliz, zerbitzu zehatz batzuetako enpresaautonomoak sortu dira; hala nola, marketing eta publizitatean, lege zerbitzuetan, finantza aholkularitzan, giza baliabideen kudeaketan (aldi
|
baterako
laneko enpresak barne), segurtasun arloan, etab. Gainera, aurreratu dugunez, enpresentzakozerbitzuen adarra aitzindaria da produkziogintzaren berrikuntza dinamikan, bertankokatzen baitira produkzio paradigma berrian berrikuntza puntakoenak dakartzaten ingeniaritza edo komunikazioa jarduerak, besteak beste.
|
|
|
sartzea eta errotu izana ekarri du. Ondorioz, 1994tik hona egin diren lan erreformek, aipatutako aldi
|
baterako
lan sustapenerako kontratuaren ordez, aldibaterako diren beste kontratu batzuk egitea besterik ez dute lortu (gehien erabilidirenak, produkzio inguruabarrengatiko noizbehinkako kontratuak, obra etazerbitzu kontratuak, kontratu partzialak eta bitartekotasun kontratuak izan dira).
|
|
|
Hala ere, ministroak esan zuen araua «aurrera aterako dela». Gainera, adierazi zuen,
|
baterako
lanekin batera, Ebko herrialde bakoitzak bere lan programa duela, eta onartu zuen Tabakoaren aurkako Plan Nazionala hurrengo Osasun arteko Lurralde Kontseiluan onartuko dela. Villalobosek gogorarazi zuenez, «kerik gabeko guneak» sortzea, lantokian erretzea debekatzea eta makina saltzaileetara ez iristea da plan honen helburua.
|
|
|
Ederki aski ezagutzen zuen irribarre ingeles gezurrezko hura. Londresko aldi
|
baterako
lan bulegoetan ikasia zuen. Kanpotar bat atetik sartu orduko egin ohi dute irribarre hori lukurreru zeken abarizios berriek.
|
|
2005
|
|
|
Emakumeek gizonek baino %50 gutxiago irabazten dute Espainiako sektore pribatuan, eta %10, 7 sektore publikoan. Horrek esan nahi du Espainiako emakumeen batez besteko soldata gizonena baino %34, 7 txikiagoa dela, Manpower aldi
|
baterako
laneko enpresak lan merkatuari buruz argitaratutako azken txostenaren arabera. Soldata ezberdintasunak areagotu egiten dira, betiere gizonen alde, lanaldi laburragoak edo hezkuntza maila baxuagoak dituzten enpleguetan, lan esperientzia handiagoa duten langileen artean eta plantilla handiagoak dituzten enpresetan.
|
|
2006
|
|
|
Beste ondorio batzuk daude: aldi
|
baterako
lan kontratuak ere eten daitezke.Hemen sortzen den galdera da ea lan kontratuaren etendurak lan kontratuareniraupenaren gainean ondoriorik duenetz. Lan arauak, zehazki 2720/ 1998, abenduaren 18koak, 7 artikuluan dio iraupen mugatuko lan kontratuaren etendurak ez duela lan kontratuaren iraupena luzatzen, aurkakoa itundu ezik.Beraz hobeto esanda, lan kontratua eteteak ez du lan kontratuaren iraupe narenzenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
Langilea, lanean hasi behar daetenaldia bukatu eta hurrengo egunean. Kontuan izan behar da halaber, lanarauaren arabera lan kontratuaren etendurak ez duela aldi
|
baterako
lan kontratuaren iraupenaren zenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
2007
|
|
|
Aneren iritziz, ordea," segurtasun falta okupatuta bizi ez direnek ere badute. Ia denak daude lan prekarioekin, aldi
|
baterako
lanekin, pisua ordaintzeko gai izango ote den jakin gabe... Gerta liteke bat batean etorri eta gu hemendik botatzea, baina badakigu prozedura judizial bat dagoela aurretik eta horrek ere bere denbora eramaten duela".
|
|
|
28, 1 idatz zatiaren 1 eta 2 lerrokadak, 2 eta 3 idatz zatiak eta 4 idatz zatia, aldi
|
baterako
laneko enpresei dagokienez izan ezik.
|
|
|
Aldi berean, gai honetan, Espainian oinarrizko legea izango denari beste zuzentarau batzuen xedapenak gehitu dizkio, zuzentarau horien gaia aintzat hartuta, ezinbestekoa baita horiek lege lerruneko arau batera biltzea. Zuzentarau horiek dira EEE/ 92/ 85, EEE/ 94/ 33 eta EEE/ 91/ 383, amatasuna eta gazteak babesteari buruzkoak, eta aldi baterako, iraupen jakineko eta aldi
|
baterako
laneko enpresetako lan harremanen tratamenduari buruzkoa.
|
|
|
28 artikulua. Aldi baterako, iraupen jakineko eta aldi
|
baterako
laneko enpresetako lan harremanak
|
|
|
1 Aldi baterako edo iraupen jakineko lan harremanak dituzten langileek, bai eta aldi
|
baterako
laneko enpresek kontratatutako langileek ere, zein enpresatan zerbitzuak eman eta enpresa horretako gainerako langileen babes maila izango dute segurtasun eta osasun arloan.
|
|
|
Aldi
|
baterako
laneko enpresen bidezko lan harremanetan, enpresa erabiltzaileak lana betearazteko baldintzen gaineko erantzukizuna izango du, langileen segurtasuna eta osasuna babesteari dagokionez. Enpresa erabiltzailearen ardura izango da, berebat, artikulu honen 2 eta 4 idatz zatietan ezarri informazio betebeharrak betetzea.
|
|
|
Aldi
|
baterako
laneko enpresak erantzukizuna izango du, artikulu honetako 2 eta 3 artikuluek prestakuntzaren eta osasuna zaintzearen inguruan ezarri betebeharren gainean. Horretarako, eta aurreko paragrafoan xedatutakoari kalterik egin gabe, enpresa erabiltzaileak aldi baterako laneko enpresa informatuek dituzten ezaugarrien gainean eta be du, bete beharreko lanpostuhar diren kualifikazioen gainean.
|
|
|
Aldi baterako laneko enpresak erantzukizuna izango du, artikulu honetako 2 eta 3 artikuluek prestakuntzaren eta osasuna zaintzearen inguruan ezarri betebeharren gainean. Horretarako, eta aurreko paragrafoan xedatutakoari kalterik egin gabe, enpresa erabiltzaileak aldi
|
baterako
laneko enpresa informatuek dituzten ezaugarrien gainean eta be du, bete beharreko lanpostuhar diren kualifikazioen gainean. Laneko enpresak beste horrenbeste egin du ukitutako langileekin, langile horiek atxiki aurretik.
|
|
|
Enpresa erabiltzaileak bere langileen ordezkariak informatu ditu, aldi
|
baterako
laneko enpresak lagatakogile horiek ordezkari horiengana jo de langileen atxikimenduaren gainean. Lanzakete, lege honek aitortutako eskubideak egikaritzeko.
|
|
|
Lege honen ondoreetarako enpresaburu izango dira aurreko idatz zatian aipatu pertsonen zerbitzuak jasotzen dituzten pertsona guztiak, fisikoak zein juridikoak, edo ondasun erkidego guztiak, bai eta legearen arabera eratutako aldi
|
baterako
laneko enpresek enpresa erabiltzaileei lagatzekotan kontratatu pertsonen zerbitzuak jasotzen dituztenak ere.
|
|
|
10 artikulua.
|
Baterako
lana eta taldeko kontratua
|
|
|
1 Enpresaburuak bere langile talde bati
|
baterako
lana emanez gero, enpresaburuak eutsi egingo die langile bakoitzarekiko dituen eskubide eta betebeharrei.
|
|
|
...rtikulu honen 2 eta 3 idatz zatietan xedatutakoari kalterik egin gabe, hogeita hamar hilabeteko aldian, jarraitutasunik gabe edo jarraitutasunarekin, hogeita lau hilabete baino epe luzeagoan kontratatuta egon diren langileak finko egingo dira, baldin eta langile horiek kontratatuta egon badira enpresa berean lanpostu bera betetzeko, aldi baterako bi kontratu edo gehiagoren bidez, zuzenean edo aldi
|
baterako
laneko enpresa batek lagata, eta iraupen jakineko kontratu modalitate berberekin edo desberdinekin.
|
|
|
...Jarduera bakoitzaren berezitasunak eta lanpostuaren ezaugarriak kontuan hartuta, negoziazio kolektiboak betekizunak ezarriko ditu, iraupen jakineko kontratu gehiegi egitea saihesteko, noiz eta kontratu horiek egiten direnean langile desberdinekin, aurretiaz izaera bereko kontratuekin betetako lanpostuei begira, jarraitutasunik gabe edo jarraitutasunarekin; halako kontratuen artean egongo dira aldi
|
baterako
laneko enpresekin egindako lagatze kontratuak ere.
|
|
|
1 Baimendutako aldi
|
baterako
laneko enpresek bakarrik kontrata ditzakete langileak beste enpresa bati aldi batean lagatzeko, betiere legeak ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Kapitulu horrek arautu ditu langileek babesa izateko duten oinarrizko eskubidetik etorritako eskubideak eta betebeharrak. ...dagoenean gauzatu beharreko jardunak; langileen osasuna zaintzearekin zerikusia duten bermeak eta eskubideak, aparteko garrantzia aitortuz isil gordea babesteari eta jardun horiek gauzatu bitartean intimitatea errespetatzeari; eta langile kategoria jakin batzuei begira hartu beharreko neurri bereziak, hala nola, gazteen, haurdun dauden langileen edo ume batez erditu berri diren langileen eta aldi
|
baterako
lan harremanak dituzten langileen inguruan.
|
|
|
Konstituzio jurisprudentziak, GEEAk ezarritakoari jarraituz, argi utzi du betekizun hori kasu zehatz batzuk aztertzean: langileen eta funtzionarioen arteko tratu desberdintasuna onargarria izan daiteke Gizarte Segurantzaren ondoreetarako, baina ez adierazpen askatasunari edo botoeskubideari dagokionez (urriaren 5eko 90/ 1984 KAE); herritarren jokabide ona edo makurra ez da garrantzitsua pentsio desberdinak ematea justifikatzeko (ekainaren 6ko 114/ 1987 KAE); lan finkoaren eta aldi
|
baterako
lanaren arteko desberdintasunak garrantzia du lan zuzenbiderako alderdi batzuei dagokienez, baina ez du garrantzirik lan berdinen kasuan alokairu desberdintasunak ezartzeko (uztailaren 22ko 136/ 1987 KAE), etab.
|
|
|
Ustiategi baten jabea edo bere ezkontidea gaixotuz gero, aldi
|
baterako
lan ezintasunen bat izanez gero edo oporretara joan nahi izanez gero, haien ordez lanean ariko den norbait kontratatzean datza zerbitzu hau. Ordezkapen zerbitzua aurrera ateratzeko hainbat laguntza ematen dira; esaterako, ordezkapena egiten duen pertsonari ordaintzen zaion kopuru osoaren %60 dirulaguntzen bidez eskuratzen da.
|
|
|
Baldintza horiek betetzea zailagoa da erakunde pribatuetan publikoetan baino, horietan lanaldi osoko irakasle eta ikertzaileen %49 baino ezin baita kontratatu. Erreformak artikulu bat erantsi du, non esaten baita aldi
|
baterako
lan kontratua duten irakasleak eta ikertzaileak %40 baino gutxiago izango direla. Eta gainera, kontratuzko figura batzuk doktoreentzat dira.
|
|
|
Horren bidez, 500 euro ere jaso daitezke proiektu osoagatik, batez ere publizitate iragarkiak edo filmazioak direnean, nahiz eta inbertitzen den ordu kopurua oso faktore aldakorra den. Horrelako jardueren kontrako datu bat da, aldi
|
baterako
lan edo lan autonomo guztietan bezala, ordainketa ez dela berehalakoa izaten, 60 egun ere igaro daitezkeela gordailua gauzatu dadin. Diruzko ordainsaria alde batera utzita, askok ez dute horrelako lanetan izena ematen, kontratatzaileek eska ditzaketen baldintzak betetzen baitituzte.
|
|
|
Fabrikek maiatzaren amaieratik irailaren erdialdera arte luzatu dute oporraldia. Hori dela eta, gero eta industria gehiagok aldi
|
baterako
lan enpresetara jotzen dute langile finkoen bajak betetzen dituzten langileak kontratatzeko, iturri beraren datuen arabera. Fenomeno hori argi islatzen da aldi baterako kontratazioan eta lan kontratu finkoan diharduten enpresek egindako azterketetan:
|
|
|
Kiroldegiak eta ospitaleak hustu ziren, eta errepideak kolapsatu ziren. Thomàs ek jakinarazi zuen koordinazio eragiketa bat ezarri zela ospitaleen artean, aldi
|
baterako
laneko gertakarien ondorioz presio handia jasaten duten larrialdietako zerbitzuetako pazienteen fluxua anbulantziaz arautzeko. Eroritako uraren ondorioz, Son Duretako Bizkortze Unitatea (REA) urez bete da, eta ebakuntza egin ondoren bertan zeuden pazienteak Zainketa Intentsiboetako Unitatera (ZIU) eraman behar izan dira.
|
|
|
Erlaxazioari eskainitako egunetan, aisialdiko denbora gehiago edo gutxiago beteko dute. Animazioaren kudeaketa da Espainian gehien eskatzen den lanetako bat, eskaintza turistiko handiagatik eta opor paketeen boomagatik, baina asko dira aldi
|
baterako
lan horretan aritzen direnak eta oporretan diru gehigarria lortzeko bitarteko gisa erabiltzen dutenak.
|
|
|
Plantillaren %45 eta %60 artean kontratu finkoa du. Gainerakoak aldi
|
baterako
lan egiten duten langileak dira, horietako asko ikasleak. Beraz, sektorean ondo bereizitako bi profil daude:
|
|
|
Beraz, sektorean ondo bereizitako bi profil daude: batetik, profesional kualifikatuarena, eta, bestetik, industria horretan egin nahi duen eta aurrera egin nahi duen animazioko berariazko prestakuntza duena; eta, bestetik, aldi
|
baterako
lan gisa ikusten dutenena, eta, noizean behin, aparteko diru baten bila edo atzerrian denboraldi bat pasatzeko lan egiten dutenak. Gazte asko aldi baterako animazioan aritzen dira aparteko diru baten bila edo atzerrian denboraldi bat pasatzera Horren ondorioz, etengabe berritzen dira langileak, eta askotan buruhauste bihurtzen dira hotelentzat.
|
|
2008
|
|
|
–Helburua guk alde egin eta dena euren esku uztea da. Gauza asko egin ditugu, baina honek ezin du betiko izan, urte pare
|
baterako
lana badaukagu hemen eta gero, ziur naiz eurek ere bikain kudeatuko dutela.
|
|
|
(13:13:00) Qian Rui jaunak 43 urte ditu. Aldi
|
baterako
lan kontratua dauka hotel batean. (13:19:00)
|
|
|
2003tik abuztura bitartean, 2.054 etorkin itzuli ziren Espainiatik jatorrizko herrialdeetara, borondatez itzultzeko programari esker. Talde ugariena jatorri latinoamerikarreko pertsonena izan zen, aurreztea galarazten zieten aldi
|
baterako
lanak edo soldatak zituztenak. Azken hori da, hain zuzen ere, Migrazioetarako Nazioarteko Erakundeak (MNE) sustatutako eta prozesu osoan doako laguntza eskaintzen duen programan parte hartzeko baldintzetako bat.
|
|
|
Ezkontzak, errentagarriena Musikari gehienek hainbat lan egiten dituzte aldi berean, hala nola taberna musikaletan jotzea, ezkontzetan aritzea… eta, hilaren bukaerara iristen ez badira, musikarekin zerikusirik ez duten bestelako jardueretan aritu behar dute. Guztien artean, ezbairik gabe, ezkontzetan edo zeremonia berezietan jotzea, beste musikari batzuekin batera, ikasle eta pianistek aparteko diru gehien irabazten duten aldi
|
baterako
lana da. Lan mota honetan, 150 eta 350 euro bitarte kobratzen ahal dira kontzerturako ordu bakoitzeko, gastu guztiak estalita izateaz gain.
|
|
|
Piano jole profesionalek eta ikasleek aldi
|
baterako
lanak egiten dituzte jatetxeetan, ikuskizunetan parte hartzen dute edo publizitatea eta bideojokoak egiten dituzte.
|
|
|
Laneko ezegonkortasuna Piano jole ororen ametsa lan egonkorra izatea da, bai konposatzen edo bai errezitaldiak eta kontzertuak ematen, bakarlari gisa edo beste musikari batzuekin batera. Hala ere, halako egun irrikatua iristen den bitartean, musikari profesional eta ikasle askok musikarekin zerikusia duten aldi
|
baterako
lanak egin behar dituzte, hala nola jatetxeetan eta hoteletan jotzea, ekitaldietan aritzea edo publizitate doinuak konposatzea, zinemarako edo bideojokoetarako. Pianista izatea eta kontzertista gisa bizitzea ez da helburu erraza, oro har, ez baitago jarraitutasunik ez lan egonkortasunik, Tomás Guerra Julià piano joleak dioenez.
|
|
|
Lege iruzurrean egindako aldi baterako kontratuak dituzten langileak. Hogeita hamar hilabeteko epean hogeita lau hilabete baino gehiagoko epean etenik gabe edo konponbiderik gabe–" aldi baterako bi kontratu edo gehiagoren bidez zuzenean edo aldi
|
baterako
laneko enpresek eskura jarrita enpresa bereko lanpostu bererako" kontratatuta egon direnak. Hori ez da aplikatuko prestakuntza, txanda eta bitarteko kontratuen erabileran.
|
|
|
Hazkundea eta Enplegua Hobetzeko Legeak dio langile horiei hitzarmen kolektiboetan zehaztutako ordenan eta moduan deituko zaiela eta, betetzen ez badute, kaleratzea erreklamatzeko aukera izango dutela. Aldi
|
baterako
lan kontratu baten eta aldizkako kontratu finko baten artean, beti da hobea azkena. Arrazoia sinplea da:
|
|
|
Izan ere, enpresa horien arduradunek salatu dute gero eta ohikoagoa dela langilea bere lantokira maiz ez joatea. Egoera Adecco aldi
|
baterako
laneko multinazionalaren txosten batean ageri da. Txosten horrek dio absentismoa, gehienetan, “arrazoirik gabea” dela.
|
|
|
Lanaldi partziala Prestakuntza eskaera oso handia denean, lanaldi partzialeko kontratuak adabaki onak dira. Haietara iristeko, inguruneak eta lagun sareek zeregin garrantzitsua dute, aldi
|
baterako
laneko enpresen bitartekotzaz gain. Enpresa horiek aliatu interesgarriak izan daitezke.
|
|
|
Horiek ordu solteak eskaintzen dituzte asteburuetan, udako ordezkapenak eta ikasturte akademikoaren eskakizunetara egokitzen diren beste formula batzuk. Bi hautagai talde handi daude beren ikasketekin bateragarria den lana bilatzen dutenak, Alberto Gavilán aldi
|
baterako
laneko enpresa entzutetsuenetako baten arduradunak dioenez: ostalaritzan, merkataritzan edo telemarketinean," dena delakoaren" lana eskatzen dutenak, eta beren prestakuntza esperientziarekin osatuko duen lanpostua bilatzen dutenak.
|
|
|
Haurdunaldi guztiak desiratuak izatea eta erditze guztiak seguruak izatea da helburua. Horretarako,
|
baterako
lanak barne hartuko ditu plan nazionalen behar eta kostuei buruzko zenbatespenak, beharrezko baliabideak “azkar” mobilizatzeko, kalitateko osasun zerbitzuak eta langile kualifikatuak zabaltzeko eta finantza oztopoen aurka borrokatzeko. Gainera, hezkuntzarako erraztasunak bilatuko dira, bereziki nesken kasuan, eta nerabeen ezkontza goiztiarrak eta haurdunaldia borrokatuko dira.
|
|
|
Azpiegitura handietan erabiltzen diren egitura metalikoak muntatzeaz arduratzen da. AHTko zati horren kontratista nagusia Tecsa eta Altuna y Uria enpresen arteko aldi
|
baterako
lan elkartea da. Sustatzailea, berriz, Adif da, Espainiako tren azpiegiturak kudeatzeaz arduratzen den administratzaile publikoa, Sustapen Minis terioaren barnean.
|
|
|
Horrez gain, berina zerratzeko hesia ere deserrotu du, eta barneko altzariak lurrera bota. Agentziaren ondoan dagoen Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresaren bulegoari ere doi bat egin dio kalte erasoak.
|
|
|
Beste enpresa batzuetan, lanpostuen zati bat murriztu dute: Lan txandak gutxituz, behin behineko langileak kaleratuta, autonomo moduan azpikontratatutakoak kanporatuta, ABLEtako (Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresa) zerbitzuak etenda eta kaleratze objetiboekin edota Enplegua Erregulatzeko Txostenaren bidez.
|
|
2009
|
|
|
Jon Martinek adierazi digunez," egungo egoera benetan larria izaten ari da Euskal Herriko langileriarentzat. Langabezia izugarri egin du gora, enpresa askotan aldi
|
baterako
Lan Erregulazio Txostenak, etab. Zerbitzuetako sektorean izugarrizko lan postu pila deuseztatu dira isil isilean, gehienak emakumezko aurpegia dute. Guzti honi krisi egoera profitatuz enpresariek lantokietan ezarri duten ezegonkortasun eta prekarietatea gehitu behar diogu.Garbi dagoena, egoera hau sistema kapitalistak berak sortu duela.
|
|
|
Kalitatezko enpleguak eskatu dizkiete gobernu eta enpresariei. Aldi
|
baterako
lanekin bukatzea, eta lanbide arteko gutxieneko soldata inflazioaren gainetik haztea besteak beste.
|
|
|
Hainbat lan erreformaren ostean, ordea, Franco osteko hiru hamarkadetankontratazio mota malguagoak, aldi
|
baterako
lan enpresak (ABLEak), ordukakokontratuak eta abar ohiko bihurtu dira euskal ekonomian; «zabor kontratuak»esamoldea sortzeraino. Jakina da horiek guztiek langileen egoera ahultzen dutelaeta sindikazio mailan ere, besteak beste, eragiten dutela.
|
|
|
sindikatu eta enplegugileekin? Europar Batasunaren mailan gutxieneko estandar batzuk ezarriz (aldi
|
baterako
lana, telelana, lan estresa, etab.).
|
|
|
Adibide bat jartzearren, Page Personnel Temporalen kasuan, hautatze prozesuen %66 22 eta 29 urte bitarteko hautagaiek osatzen dute, normalean lizentziatu berriek edo urte bateko edo biko esperientzia profesionalak, eta aldi baterako kontratuarekin hasten dute ibilbidea; kasuen %50ean, bezeroaren egituran sartzen da. Aldi
|
baterako
lanek enpresaren egitura ulertzen eta lehentasunak finkatzen laguntzen dute Lan mota hauek lizentziatu berriari enpresa egiturak askoz hobeto ulertzen, hainbat lanpostu ezagutzen eta enpresan lehentasunak ezartzen lagun diezaiokete. Era berean, aldi baterako lanpostu batzuetan aldi baterako lan eginez gero, hautagai batek aukera du lan bera hainbat esparrutatik ezagutzeko.
|
|
|
Aldi baterako lanek enpresaren egitura ulertzen eta lehentasunak finkatzen laguntzen dute Lan mota hauek lizentziatu berriari enpresa egiturak askoz hobeto ulertzen, hainbat lanpostu ezagutzen eta enpresan lehentasunak ezartzen lagun diezaiokete. Era berean, aldi baterako lanpostu batzuetan aldi
|
baterako
lan eginez gero, hautagai batek aukera du lan bera hainbat esparrutatik ezagutzeko. Azkenik, ez da ahaztu behar, adituen arabera, enpresa batean lanpostu finko bat lortzeko modurik onenetako bat praktiketako ikasle gisa hastea dela, edo aldi baterako kontratu baten bidez. Lehen laneguna Izan aldi baterako lanpostu bat edo lan finko bat, zenbait hautapen prozesu, proba psikotekniko batzuk eta elkarrizketa pertsonala gainditu ondoren, lizentziatu berriak azkenean lortu du ametsetako lana.
|
|
|
Haren iritziz, betebehar hori “ezin da interpretatu estatutu hitzarmenaren zentzu hertsian, baizik eta orokorrean, negoziazio kolektiboko tresnak barne hartzen dituena, edozein dela ere haien izaera eta eraginkortasuna, betiere praktikan aplikazio orokor bat badute enpresa erabiltzailean”. Izan ere, aldi baterako langileen ordainsariak beren eginkizunak betetzen dituzten enpresako plantillakoak baino handiagoak ere izan daitezke, haien eta ABLEaren arteko hitzarmenaren bidez. 189.000 kontratu hilean Francisco Aranda Manzano Espainiako Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresa Handien Elkarteko presidenteak (AGETT) CONSUMER eroski ri egindako elkarrizketa batean adierazi duenez, 1999az geroztik, ABLE baten bidez kontratatutako langileak “enpresa erabiltzaileak kontratatzen duen kopuru bera kobratzen du”. Manzanok azaldu du “ABLE enpresa bat dela eta, beraz, diru sarrerak behar dituela.
|
|
|
Orduan, 1994tik 99ra, AGETTeko enpresek gizarte elkarrizketako mahai baten bidez erregularizatu behar zela esan zutenean, merkataritza marjina hori, kasu batzuetan, langilearen sarrera osagarritik zetorren”. AGETTren kalkuluen arabera, aldi
|
baterako
laneko enpresek hilean batez beste 189.000 aldi baterako kontratu kudeatzen dituzte.
|
|
|
Aldi
|
baterako
laneko enpresa (ABLE) baten bidez kontratatzen diren langileek lanpostu berean ari diren plantillako langileen soldata eta osagarri berberak jasoko dituzte. Hala adierazten du Auzitegi Gorenak urtarrilaren 22an Lan arloko Salak emandako epai batek.
|
|
|
Hala, honelako arazoak sortzen dira: nor hautatuko zenuke ikasgelan
|
baterako
lana egiteko, zer hiru lankidek gonbidatuko zenuke zure urtebetetzea?
|
|
|
Bizikleta eredu jakin bat nahi edo nahi duten pertsonak. Baita higiezinen agentzia eta aldi
|
baterako
laneko enpresa batzuk ere. Zerrenda helburu komertzialekin erabiltzeko aukera ematen duten bakarrak dira, iragarki bakoitzeko 25 eta 75 dolar arteko kostua ordainduz.
|
|
|
oso erakargarria da, asmoa hilabete batzuk beste hiri bat. Aldi
|
baterako
lana izan daiteke denbora batez kanpora joateko arrazoia, erantzukizunik hartu gabe, hala nola kontratuak edo fidantzak, aurrekontua gainditzen dutelako. Aldi berean, gorantz doala, beste objektu erabilgarriago batzuen beharrik ez duten objektuen trukea nabarmentzen da.
|
|
|
Legeak enplegua sustatzeko dauden hobariak ere berrikustea aurreikusten du, 3.000 milioi euro ingurukoak. Legeak jasoko duen beste aldaketa bat aldi
|
baterako
laneko enpresen (ABLE) jarduera eremua handitzeari buruzkoa da, orain arte Espainian debekatuta zeuden eraikuntzaren eta administrazio publikoen sektoreetan jarduteko aukera ematen duen Europako zuzentarau baten arabera. Europar Batasuneko arauak, gainera, sektore pribatua ABLEen bidez sartu dela islatzen du, lan eskaintza eta eskarien bitartekotzan, orain hainbat sektore eta administrazio publikotan diharduten zerbitzu sozietateen erregularizazioarekin.
|
|
|
Hego Euskal Herrian 21.000tik gora langilek jasan dute 2008an eta aurtengo lehenbiziko 15 egunetan onartutako enplegu erregulazioen eragin latza, atzo Lakuako Gobernuko Lan sailburu Joseba Azkarragak jakinarazi zuenez. Haren arabera, espediente gehienek aldi
|
baterako
lana kentzea ekarri dute eta %10ek kontratua deuseztea. Eta ez dirudi azken urteko datu txarrek aurten hobera egingo dutenik, Bizkaiko Enpresarien Konfederazioak, Cebek ek, atzo iragarri zuenez, aurten enplegu erregulazioen fluxua indartsua izango da-eta.
|
|
|
Espedientea, printzipioz, abenduaren 31 artekoa da, baina badago beste sei hilabetez luzatzeko aukera, sindikatuekin negoziatuta. Aldi
|
baterako
lanik egiten ez duten langileek soldata gordinaren %90 jasoko dute. Hasiera batean soldataren %65 eskaini zuen enpresak.
|
|
|
Otsailetik izandako kopururik handiena da hori. Maiatzean, esaterako, 1.359 lagun geratu ziren aldi
|
baterako
lanik gabe; %55 gutxiago, beraz. Gainerako 11 dosierrak behin betikoak izan dira, eta 150 langileren kaleratzea ekarri dute.
|
|
2010
|
|
|
Administrazioko langileek B2 maila (edo B1) dutela egiaztatu behar dute lan finko bat eskatzerakoan, eta aldi
|
baterako
lan bat eskatzen dutenek, berriz, katalana badakitela erakutsi behar dute. Katalanez trebetasun espezifikoak lantzeko barneko prestakuntza zerbitzu bat eskaintzen zaie (idazmena).
|
|
|
Alegia, lan mundua (enpresa pribatua), gizartea bera oro har den baino erdaldunagoa da oraindik ere. Aldi
|
Baterako
Lan Enpresetan (ABLE edo gaztelerazko ETTak) euskararen presentzia ia zero izan ohi
|
|
|
Urteko 33 eguneko kalte ordaina duen kontratuaren erabilera zabaltzeaz gain, lanorduak murrizteko aukera begietsi du dokumentuak, eta baita aldi
|
baterako
lan kontratuak murriztea, lanaldi partzialeko kontratuak ugaritzea eta 24 urtera arteko gazteentzako ezohiko egitasmo bat martxan jartzea ere.
|
|
|
Sindikatu abertzaleen ustez, Estatuak kaleratzea merkatu, lan malgutasuna handitu, negoziazio kolektiboak zentralizatu eta aldi
|
baterako
laneko enpresak ugaritu nahi ditu.
|
|
|
Aldi
|
baterako
lan kontratuak ez zigortzea eta Austriako eredua aztertzea proposatu zien atzo Espainiako Gobernuak enpresei lan erreforma egiteko dokumentu berri batean.
|
|
|
Aldi
|
baterako
lan kontratuak ez zigortzea eta kaleratzeak ordaintzeko langile bakoitzeko fondo bat sortzea proposatu die Lan Ministerioak enpresei.
|
|
|
Aldi
|
baterako
lan kontratuak ez zigortzea eta Austriako eredua aztertzea proposatu die Espainiako Gobernuak enpresei lan erreforma egiteko dokumentu berri batean. Eredu horren arabera, kaleratzeen kalte ordainak ordaintzeko fondo bat sortu lukete enpresek.
|
|
|
«Arlo edo sektore batean harremanetan dauden enpresek eta hauekin erlazioan dauden erakundeek, geografi esparruan hurbil daudenak? osaturiko taldea,
|
baterako
lan esparruek eta jarduera osagarriek loturik» (Oxford Research AS, 2008).
|
|
|
2009ko azken hiruhilekoan, 55 urtetik gorako 330.000 langabe zeuden, eta horietatik 142.000k bi urte edo gehiago zeramatzaten lanik gabe. Aldi
|
baterako
laneko enpresaren arabera, profila heterogeneoa da. Lanbide kualifikazio txikia dutenen artean, asko dira garbiketan edo elikagaien manipulazioan aritu diren emakumeak.
|
|
|
Agett aldi
|
baterako
laneko enpresa handien ugazaben txosten batek dioenez, 2009an enpresa horiek bitartekari izan ziren enplegu zerbitzu publikoek baino langile gehiago kontratatzeko autonomia erkidego guztietan, Extremaduran izan ezik. 100 lanpostutik 12tan bitartekari aritu ziren (1,7 milioi lanpostu), eta enplegu zerbitzu publikoak, berriz, 100 lanpostutatik hirutan (381.050 lanpostu), hau da, kudeatutako 13.977.537 lanpostutatik 4,5 aldiz gutxiago.
|
|
|
Agetten txostenak dio, halaber, enplegu zerbitzu publikoek 100 urtetik gorako gazte bat jarri zutela 2009an; ABLEek, berriz, 25 urtetik beherako gazteen artean bederatzi aldiz lan gehiago egin zituzten, eta bitartekaritza lau aldiz handiagoa izan zen emakumeen kasuan. Euskal Autonomia Erkidegoa nabarmentzen da; izan ere, aldi
|
baterako
laneko enpresek euskal enplegu zerbitzuak baino 42 aldiz lanpostu gehiago kudeatu zituzten 25 urtetik beherako gazteentzat. Murtzian, aldea 38 izan zen; Katalunian, 30, eta Nafarroan, 23 Bestalde, Extremadura izan zen enplegu zerbitzu publikoek ABLEek baino gazteen lanpostu gehiago lortu zituzten eskualde bakarra (%6, 5 eta %2, 6, hurrenez hurren).
|
|
|
% 30 familiarekin bizi zen, eta% 10ek bikotekidearekin. Era berean, %9, 8k unibertsitate ikasketak ditu, eta %13k oraindik lan egiten du; gehienek aldi
|
baterako
lanak dituzte, eta batez besteko soldata 866,16 eurokoa da. Europako Batasunaren (EB) helburua, 2015 urtea baino lehen kalean bizi den jendea akabatzea, “zaila da betetzen”; beraz, txosten honen bidez, “ezinbestekoa eta presakoa” den moduan aplikatu beharreko zenbait proposamen egin dira; izan ere, galdetutako pertsonen erdiak baino gehiagok okerrera egin dezake “buru eritasun larriko kasuetan”, egoera aldatzen ez bada, autoreak esan zuen.
|
|
|
Desnutrizioaren prebentzioa eta bost urtetik beherako haurren nutrizio arreta ere lehentasunetako bat da. Nikaraguan ere agortu ziren otsailean “bai elikagaien erreserbak bai aldi
|
baterako
lan iturriak”. Hilabete honetan hasi da “urtaroko gosea”, familientzat gogorra den garaia.
|
|
|
Hala ere, azken 20 urteetan, 65 urtetik gorako biztanleria %50 hazi da, eta lan egiteko adinean dagoena, berriz, %22 Hori dela eta, mendekotasun tasak jarraitzen duen joerak leheneratzeko zantzuak ditu, eta, luzatzen bada, sistemaren jasangarritasuna arriskuan jar dezake. Datu horiek Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresa Handien Elkartearen (Agett) azterlan batean ageri dira, Estatistika Institutu Nazionalaren (INE) “Espainiako epe laburreko biztanleriaren proiekzioan” oinarrituta. Aurreko urteetako egoera ona iragankorra izan daiteke, eta etorkizunean okerrera egin dezake, batez ere EINen biztanleria proiekzioak kontuan hartuz gero.
|
|
|
2008ko udan, aldi baterako kontratazioak% 17 jaitsi ziren udan. 2009an, kopuru hori %40raino igo zen, Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresen arabera, eta 2010erako aurreikuspenak ez dirudite itxaropentsuagoak: sektoreko enpresa erreferenteetako batek egindako enplegu proiekzioari buruzko azterlan batek adierazten du Espainiako zuzendarien %78k ez duela plantilletan aldaketarik aurreikusten bigarren hiruhilekorako, %14k uste du murriztu egingo duela, eta %5ak, berriz, handitu egingo duela.
|
|
|
Etxekoandreak, etorkinak eta 55 urtetik gorakoak aldi
|
baterako
lana oporretan bilatzen duten gazteekin elkartuko dira.
|
|
|
Espainiako 436.000 langile inguruk bigarren lanpostu bat izan zuten 2009an. Gainera, Randstad aldi
|
baterako
lan agentziak egindako inkesta baten arabera, langileen %73k bi lanpostu bateragarri egingo lituzke zailtasun ekonomikoei aurre egiteko, eta %49k inoiz egin du. Azterlanak dioenez, 30 eta 44 urte bitarteko biztanleria sektoreak izan du enplegu aniztasuneko egoerarik handiena, eta% 56k aitortu du horri aurre egin diola.
|
|
|
Nabarmentzekoa da, halaber, langabetuek prestakuntza ikastaroei uko egiteko duten “grazia aldia” 100etik 30 egunera murriztu dela, zigorrik jaso gabe. Aldi
|
baterako
laneko enpresen (ABLE) eta enplegu agentzia berrien lan bitartekaritzaren esparruan ere aldaketak egin dira. Celestino Corbacho lan ministroak eskerrak eman zizkion izapideak egin ziren moduagatik, eta azkartasunez amaitu zuen “zalantzak” ezabatzeko eta lege dekretuaren funtsezko helburuak “desitxuratu” gabe, taldeekin itundutako 70 zuzenketa baino gehiago sartu baitzituen.
|
|
|
Aldi
|
baterako
laneko enpresek kontratazio gehiago lortzen dituzte, baina zerbitzu publikoek prestakuntza handiagoa ematen dute.
|
|
|
Espainian bost bitartekari mota daude: Enplegu Zerbitzu Publikoa (SPE), Aldi
|
Baterako
Laneko Enpresak (ABLE), irabazi asmorik gabeko enplegu agentziak, lan poltsak eta giza baliabideak hautatzeko aholkulariak. Berez, ABLEek eta Enplegu Zerbitzu Publikoek enpresaburuen eta langile langabeen arteko lotura nagusia osatzen dute, lan eskaintza berri asko biltzen dituzte eta politika aktiboa gauzatzen dute lan kontratazioak bultzatzeko eta eskaintzak eta eskaerak zuzenean kudeatzeko, merkatuaren beharren arabera.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta azken lan erreformatik batzuek zein besteak eskaintzak eskaintzen dituzten jarduera adar berberetan, bakoitzak lan aukera partikularrak eskaintzen ditu eta enplegu mailan emaitza desberdinak ditu. Aldi
|
baterako
laneko enpresek kontratazio gehiago lortzen dituzten bitartean, zerbitzu publikoek prestakuntza handiagoa ematen dute.
|
|
|
Aldiz, kudeaketa txikiena Katalunian egiten du, estatuko batez bestekoa baino %2, 4 gutxiago. Espainian, legez, aldi
|
baterako
laneko enpresek aldi baterako kontratuak bakarrik eskain ditzakete. Langabezia egoera larrian egonez gero, kontratu bat lortzea da helburua, aldi baterakoa edo mugagabea.
|
|
|
Ez dute lanik, alargun pentsioa oso eskasa dute edo gizarte laguntzei esker bizi dira. %46, 7k badituzte diru sarrera propioak, baina kasu gehienetan aldi
|
baterako
lana edo lanaldi partzialak dituzte, eta soldata apalak. Lan prekarietatea sufritzen dute, eta pobreziaren mugan bizi dira gehienak.
|
|
|
Zenbait proposamenek erreformaren norabidea oso garbi azaltzen dutela uste du: besteak beste, aldi
|
baterako
lan enpresen jarduera zabaltzeak, patronalaren hobariak eta salbuesteak handitzeak, gaixoaldien kontrola areagotzeak eta kaleratzearen kalte ordainak murrizteak. Patronalak nahi duen guztia egitera doaz, salatu zuen LABek.
|
|
|
Aldi
|
Baterako
Lan Enpresa baten arduraduna zirudien hizketan, baina kulerotan zegoen.
|
|
|
Metaleko negoziazioari dagokionez, malgutasuna egutegi aldetik, geografikoki eta lanpos tuz aldatzeko orduan hobetu nahi du patronalak. Lege aldetik, azpikontratatzeko, kontratuak aldi
|
baterako
laneko enpresen bidez egiteko edota nahi duten mutualitatea aukeratzeko eskubidea izatea nahi dute enpresek. Aurreko lan hitzarmenetik mugatuta zeuzkaten aukera horiek.
|
|
2011
|
|
|
Bulego horretatik igaro dira azken egunotan banku handietako ordezkariak eta Europako Batzordeko lehendakariorde bat.Toxok bileraren ostean azaldu duenez, erreformak «premiazkoak» direla ziurtatu die Espainiako hurrengo gobernuburuak, eta Gabonak bukatu arteko epea eman die gizarte eragileei sei puntu hauetan ados jartzeko: negoziazio kolektiboaren zeregina, kontratazioa, lan absentismoa, gatazkak auzitegietatik kanpo konpontzeko prozedurak, aldi
|
baterako
lan enpresak eta trebakuntza.Toxo baikor azaldu da, besteak beste, PPko presidenteak argi utzi diolako ez duela lan kontratu bakarra ezartzeko asmorik, bere alderdiko sektore liberalenak hala egitea nahiko lukeen arren. «Berak badaki Espainiak kontratu mota bakarra baino gehiago behar duela», esan du CCOOko idazkari nagusiak.
|
|
|
Baimena eman zidan Karmenek, emazteak. Diru puska eder horrekin ez zegoela arazorik beste urte pare
|
baterako
lana uzteko. Gogotik idatzi behar nuen oraingoan!
|
|
|
Haurdun daduen emakumeek eta erdiberriek beren egoerarekin bateragarria den lantokia izan behar dute, osasunerako edo fetuarentzat arrisku bat eragin dezakeen edozein arrisku saihesteko. Horretarako, beste zeregin batzuk egin ditzakete beren egoerak aurreko lanpostura itzultzen uzten dien arte.Antzeko zerbait gertatzen da aldi baterako langileekin edo aldi
|
baterako
lana ematen duten enpresetako langileekin. Kasu horietan, gainerakoek adinako babes maila izan behar dute langileek, eta dituzte jarduera eta lan jakin batzuk egin, haien arriskugarritasuna dela eta, 1999ko otsailaren 5eko 216/ 1999 EDn xedatua den moduan.
|
|
|
Saiatu gurasoek lana gal ez dezaten edo semea zaintzeko bajak har ditzaten. Sorospena aldi
|
baterako
lan bajaren pareko soldata izanen da. Baina nork eska dezake eta zer baldintza bete behar dira?
|
|
|
Gainera, 180 artikulua handitu da, hau da, lanaldia murriztean egindako kotizazioei lanaldia murrizte hori gabe mantendu izan balitz legokiokeen zenbatekoaren %100 gehituko zaie. Ukitutakoek aldi
|
baterako
lan bajaren pareko soldata jasoko dute adingabea artatu ahal izateko. Hasiera batean, ekimena minbizia zuten haurren gurasoentzat proposatu zen, baina parlamentuko talde guztien adostasunari esker, baimen ordaindu hori ospitaleratzea eskatzen duen beste edozein gaixotasun larritara zabaltzea erabaki zen.
|
|
|
Kudeaketa eta ordainketa Lan Istripu eta Lanbide Gaixotasunen Mutuari edo enpresak arrisku profesionalen estaldura hitzartuta duen entitate kudeatzaileari dagozkio. Adingabea zaindu ahal izateko, aldi
|
baterako
lan bajaren pareko soldata jasoko dute, lanaldiaren murrizketaren araberakoa, betiere denbora hori, gutxienez, ordutegiaren erdia bada. Prestazioa kenduko da adingabea etengabe, zuzenean eta etengabe zaintzeko beharra amaitzen denean, edo seme gaixoak 18 urte betetzen dituenean.
|