|
2001
|
|
|
Gaur egun soldatapekoen %31, 6ri eragiten dio. Aldi
|
baterako
kontratuetan, lana amaitzen denerako, 8 eguneko ezartzen du lanean egindako urte bakoitzeko. Orain artean ez zegoen horrelako ordainik, baina sindikatuek, gutxienez, 12 egunekoa izan zedila eskatzen zuten.
|
|
|
Orain artean ez zegoen horrelako ordainik, baina sindikatuek, gutxienez, 12 egunekoa izan zedila eskatzen zuten. Bestalde, aldi
|
baterako
kontratuen orain arteko 13,5 hilabeteko gehienezko epea 12 hilabetera murrizten da, eta enpresaburuak kontratu finkoetan sortzen diren hutsuneen berri eman die aldi baterako langileei.
|
|
|
ELAren ikuspegitik erreforma hau" enpresaburuentzako oparia da eta langileen eskubideen murriztailea". Elorrietaren sindikatuak dionez, erreformak aldi
|
baterako
kontratuen ereduei eragiten die eta lanetik kanporatzea merkeago bihurtzen du kontratu mugagabeen eredu berriak sortuz, gainera, Alderdi Popularraren Gobernuak, gerora, murriztu egingo ditu pentsioak eta langabeziarengatiko laguntzak nahiz negoziaketarako egiturak. Horregatik guztiagatik, beharrezkotzat jotzen du estatu mailako greba, eta prest zegoen grebaren edukiak eta jardueraren zehaztasunak CCOO eta UGTrekin negoziatzeko.
|
|
|
Espainiako Gobernuak ezarritako lan erreforma gauzatu aurretik, patronalaren eta CCOO eta UGT sindikatuen arteko negoziaketak egon ziren, baina azkenerako hautsi egin ziren. Gobernuak ezarritako neurriek indarrean jartzen dituzten eredu berrietan oinarrituz, kolektibo gehiagorekin sina daiteke enplegu sustapenerako kontratu finkoa (kanporatzeagatik urteko 33 eguneko), zertxobait garestitu egiten dira aldi
|
baterako
kontratuak, lanean aritutako urte bakoitzeko 8 eguneko ezartzen delako, eta malgutasun handiagoa ezartzen da lanaldi partzialeko kontratuan.
|
|
|
1993\. urteaz geroztik etengabean egin du gora aldi
|
baterako
kontratuak erabiltzeko joerak, eta gaur egun soldatapeko langileen %29, 5i eragiten dio; ehuneko hiru puntu igoz azken zazpi urteotan. Araban dago kopuru txikiena:
|
|
|
%16, 8 Gipuzkoan eta Bizkaian, berriz, %31tik gorakoa da. Bestalde, Gipuzkoan, 1993 urtean aldi
|
baterako
kontratuen kopurua %21ekoa izanik, 1997ra bitartean bikoiztu egin zen, eta %43ra iritsi zen, nahiz eta gero, ziurrenik 1997ko lan arloko erreforma ezarri izanaren ondorioz, berriro behera egin zuen.
|
|
|
Eskualdeka, mugarik gabeko kontratuen kopuru handiena, %70etik gorakoa, Gorbeia inguruneak, Plentzia Mungiak eta Arratia Ibaizabalek dute. Eta, bestalde, aldi
|
baterako
kontratuen presentzia nabarmenena Arabako bailaretan, Arabako mendialdean, Gernika Bermeon eta Markina Ondarroan kokatzen da; hain zuzen ere, nekazaritza eta arrantza arloko jarduerek garrantzi handia duten eskualdeetan. Kontraturik gabeko soldatapeko emakumeen kopurua (%12) sei aldiz handiagoa da gizonezkoena baino (%2).
|
|
|
Soldatapeko hiru langiletik batek aldi
|
baterako
kontratua dauka, eta emakumearen kasuan are nabarmenagoa da. Emakumeen langabezi tasak gizonenak baino altuagoa izaten jarraitzen du; hala ere, zenbait kasu eta sektoretan gizonezkoengan baino txikiagoa da emakumezko langabezi tasa.
|
|
|
ALDI
|
BATERAKO
KONTRATUAK EMAKUMEENTZAT.
|
|
|
Azterketa horren arabera, 1987tik 2000ra bitartean, bikoiztu egin da aldi
|
baterako
kontratuen batez bestekoa, eta soldatapean daudenen %16 izatetik %32 izatera igaro da. Gizonezkoak geroz eta gutxiago dira aldi baterako kontratuekin, eta, aldiz, emakumeak geroz eta gehiago.
|
|
|
Azterketa horren arabera, 1987tik 2000ra bitartean, bikoiztu egin da aldi baterako kontratuen batez bestekoa, eta soldatapean daudenen %16 izatetik %32 izatera igaro da. Gizonezkoak geroz eta gutxiago dira aldi
|
baterako
kontratuekin, eta, aldiz, emakumeak geroz eta gehiago. Aldi baterakotasun hori gutxitu egin da 16 urtetik 24 urtera bitartekoen artean, eta goraka doa 25etik 54ra bitartekoen artean.
|
|
|
Aldi baterakotasun hori gutxitu egin da 16 urtetik 24 urtera bitartekoen artean, eta goraka doa 25etik 54ra bitartekoen artean. EAEn nahiz Espainiako Estatuan bikoiztu egin da aldi
|
baterako
kontratuen batez bestekoa, eta hiru langiletik bat honelako kontratuarekin ari da. Kontratu mota honekin lanean ari direnen artean, gaur egun, gehienak gizonezkoak dira, baina geroz eta gehiago nabari da kontratu mota hori emakumeen kontrataziorako erabiltzeko joera.
|
|
2005
|
|
|
Kontratu horietatik 278.343 (hots, %90, 9), aldi baterakoak izan dira (2004ko aldi bereko portzentajearen antzekoa, orduan %91, 1 izan zen eta). Aldi baterako kontratazioan jazotzen den lege iruzur itzela agerikoa da oraindik orain, legez justifika litekeen arrazoirik gabe egiten baitira aldi
|
baterako
kontratuak.
|
|
|
Hona beste ideia batzuk: behin behineko kontratuak finko izan daitezen eskatzea; atal sindikalek aldi
|
baterako
kontratuak gertutik jarraitu eta zaintzea, arau hausterik gertatzen den ikusteko; muga zorrotzak ezartzea aldi baterako kontratazioari; ezkutuko ekonomia eta gezurrezko autonomoak kentzea; ABLEak baztertzea; lanaldi partzialeko kontratuari (ia beti ezarria) aurka egitea…
|
|
2007
|
|
|
Lan erreformekin, Espainiako Estatua dagoeneko ari da kaleratzeak merkeagotzen. Areago, mugagabe bihurtzen diren aldi
|
baterako
kontratuak, diru-laguntza jasotzeaz gain, askoz ere merkeagoak dira kaleratzerako unean. Horrela enpresaburuei bi aldiz egiten zaie mesede:
|
|
2008
|
|
|
Egoera askok dute, zoritxarrez, emakume izena eta guztiak bidegabeak dira. Lan prekarietateak emakume izena du, hiru emakumetik batek aldi
|
baterako
kontratua duelako. Langabeziak emakume izena du, emakumeen langabezia tasak gizonezkoena bikoizten duelako.
|
|
|
Sektore guztiei eta lau probintziei eragin die. Aldi
|
baterako
kontratuak dituztenak ari dira nozitzen langabezia, gazteak eta emakumeak. Finantza krisiak eragin du hau.
|
|
2009
|
|
|
" Megaparkeko Ikearen inaugurazioan Ibarretxe lehendakaria eta hainbat ordezkari etorri ziren aulki bat muntatzera. Halako enpresek aldi
|
baterako
kontratuekin jende gaztea lotzen dute berehala, eta alde guztietatik diru-laguntzak jasotzen dituztenez, plantilla puztu egiten dute. Diote:
|
|
|
Bilbo ezkerraldeko enpresez arduratzen da Alonso, eta gertutik ezagutzen du merkataritza guneko low costen egoera: aldi
|
baterako
kontratuak, soldata baxuak eta lanaldi partzialak nagusitzen dira, 16 ordu astean," eta 16 ordurako norbait kontratatzen dutenean nahi dute 30 ordukoak adina ekoiztu dezan". Oinarrian, hitzarmen prekarioak daudela azaldu du Alonsok; erostetxe handientzako Espainiako Estatuko hitzarmena dute gehienek:
|
|
2011
|
|
|
Aldi
|
baterako
kontratuak izan dituztenek osatzen dute beste talde bat: " Batzuek, oraindik ere, langabeziaren saria edota laguntza osagarriak jasotzen dituzte.
|
|
|
Familiaren laguntzarekin jotzen dute aurrerantz. La Navalen edota eraikuntzan lan egiten zuten, eta aldi
|
baterako
kontratuak izan dituzten arren, sekula ez dira lan faltan izan. Ogibidea duen jendea da, egun lanik aurkitzen ez duena.
|
|
|
La Navalen, Babcock & Wilcoxen eta ArcelorMittalen egonak dira. Hauek guztiak egoera txarrean daudenez, aldi
|
baterako
kontratuak ere galdu dituzte".
|
|
|
Handiagoak dira muturren arteko tentsioak. Hor ditugu gizarte zerbitzuen menpe daudenak, langabezian sartu berriak direnak, aldi
|
baterako
kontratuei esker bizi irautea lortzen dutenak, betiko langileak egun, langileriaren heren bat baino ez, funtzionariak, ertaineko klase berria, eta abar. Krisi berriak, beraz, ez du aurrekoak izan zuen isla bera kalean".
|
|
2012
|
|
|
Euskaltegi pribatuetan irakasle denak ez dira finkoak, aldi
|
baterako
kontratua dutenak %30 inguru izan ohi dira. %70a mantenduko bagenu...
|
|
|
Aurretik, errefortzuzko mediku eta erizainak zeuden, asteburuetarako eta abar, baina aldi
|
baterako
kontratuekin, eta 2008an egonkortu egin zuten zerbitzua. Urrats garrantzitsua izan zen, guardia guztiak presentzial bihurtu zituztelako.
|
|
2015
|
|
|
Hamaika urtez, sorreratik, egin du lan Barakaldoko IKEAn eta haren ustez, egoerak urtetik urtera okerrera egin du. " Ez dugu hitzarmen kolektibo propiorik, Estatu mailakoa inposatzen digute, justifikaziorik gabeko dozenaka kaleratze agindu dituzte, baja hartzeko baldintzak murriztu dituzte, lanegunetako plusekin egin duten bezala, eta larriena, langileak zatitu nahi dituzte lanpostu finkoa eta aldi
|
baterako
kontratua dutenen arteko aldeak handituz. %30 aldi bateko langilea da eta kontratu motaren arabera, lan eta ordu kopuru bera eginda, 4.000 euroko aldea egon daiteke soldatan.
|
|
2016
|
|
|
Egoera horretan oso zaila zen gainontzeko garbitzaileekin harreman ona edukitzea; lehia bizia zegoen gure artean. Kontratu mugagabea zuten garbitzaileen eta aldi
|
baterako
kontratua zutenen artean sumatzen zen bereziki. Ni bigarren multzoan nengoen, eta besteek gure kontra egiten zuten nabarmen, mehatxu gisa ikusten baikintuzten.
|
|
2017
|
|
|
Egun horretan bertan zuzendaritzak iragarri zuen aldi
|
baterako
kontratua duten 50 langile bota eta lantalde finkoa osatzen duten gainerakoei enplegua erregulatzeko espedientea irekiko ziela sei hilabeterako. Likidezia falta eta lan kargarik eza argudiatu dute sozietateko arduradunek.
|
|
2020
|
|
|
Ziurtasun ekonomikoaren faltak eta tokian tokiko egoerek eragin handia izaten dute sektore horretan. Sindikaturik ez dago eta aldi
|
baterako
kontratuak dira nagusi. Maila ertaineko lanpostu gutxi ditu:
|
|
2021
|
|
|
Bi lan erreformek taxutu zuten lan merkatu berria: enplegu sorrera okerrago ordaindutako lanetan kontzentratu da, aldi
|
baterako
kontratuekin, azpienplegu handiarekin eta kaleratze oso merkearekin. Barne debaluazioko prozesu horrek eragina izan du langileen eta kapitalaren jabeen artean errenta banatzerakoan.
|