|
2002
|
|
|
Orduan, Enplegu Institutu Nazionalaren (INEM) prestazioak kobratzen zituen, hala zegozkion kasuetan. Ordutik aurrera, laneko baja hartzen duen aldi
|
baterako
kontratua duen edozein langilek dagokion prestazioa jasotzen jarraituko du hura iraungitzen denean, baina langabeziagatik legokiokeen zenbateko berean, alta eman arte. Hortik aurrera, eskubidea duten denboragatik kobratuko dute langabezia, baina deskontatu egingo zaie kontratua amaitu eta gaixotasunaren amaiera arteko aldia.
|
|
2006
|
|
|
Omar Minguillón UGTko ordezkariak esan zuen joan den ostiralean “inprobisatutako” ekintzarekin langileek “AENAren erabakia errefusatu” nahi zutela, “2.500 pertsonen lanpostuak arriskuan jar zitzakeela”. Bestalde, CGT Marco Arenas eko ordezkariak azaldu zuen Iberiako lurreko langileen “lan baldintzak errespetatzeko” konpromisoa hartu arren, aldi
|
baterako
kontratuak dituzten pertsonen etorkizunaz beldur dela. Gertaerak baino astebete geroago, CCOO sindikatuek, UGTk eta USO sindikatuak jakinarazpen bateratu bat egin dute, eta, bertan, “barkatzeko” eskatu diete aireportuko erabiltzaileei, uztailaren 28ko grebagatik “izan dituzten eragozpenengatik”, eta “langileen berezko erantzunaz” hitz egin dute.
|
|
|
Ferrerok onartzen du langile horien kualifikazio eta prestakuntza eskaseko arazoa dagoela, baina ohartarazi du horrek ostalaritzak eta jatetxeak gero eta gehiago pairatzen duten gaitzari erantzuten diola: “bide” sektoreak dira, aldi
|
baterako
kontratuak dituzten 1.600.000 pertsonetatik %40k dituzte, batez ere gazteek eta etorkinek. Atzerritarrek lanpostuen %20 betetzen dute, eta Ferreroren arabera, horrek ez du inolako zerikusirik izan eskupekoen erorketarekin.
|
|
2007
|
|
|
7 Enpresaburuak lanpostu hutsen inguruan informatu ditu iraupen jakineko edo aldi
|
baterako
kontratua duten langileak, heziketarako kontratuak dituztenak barne, langile horiek ere osterantzeko langileen aukera berberak izan ditzaten lanpostu iraunkorrak lortzeko. Informazio horren berri eman daiteke enpresako zein lantokiko leku egoki batean jendaurreko iragarkiak jarrita edo negoziazio kolektiboan ezarritako beste bide batzuk erabilita, baldingana helduko dela ziurtatzen badute. eta bide horiek informazioa langileen
|
|
|
Hala ere, prekarietateak sektore publikoan ere badu eragina: langileen %31, 6k aldi
|
baterako
kontratua du, eta sektore pribatuak, berriz, langileen %34, 4 egoera horretan dago. Diferentzia hori ez da ia nabaritzen.
|
|
|
Diferentzia hori ez da ia nabaritzen. Prekarietateak sektore publikoari ere eragiten dio, langileen %31, 6k aldi
|
baterako
kontratua baitu Erosotasuna, zerbitzu publiko izateko bokazioa eta soldata ona dira funtzionario izateko gogoa azaltzeko gazteek erabiltzen dituzten beste arrazoi batzuk. Soldatak kategoriaren arabera bereizten dira:
|
|
|
Maileguen amortizazioa Banestok poliza hori hipoteka merkatuarekin lotu du batez ere, eta horretarako garatu du aseguru hau, hipoteka berri bat kontratatzen duten bezeroentzat. " Hipoteka berri bat kontratatzen duten bezeroentzako asegurua da, eta, hala, bizitza asegurua osatzen du, langabezia (gutxienez sei hilabeteko antzinatasuneko kontratu mugagabea duten besteren konturako langileen kasuan) edo lanerako ezintasun iragankorra (langile autonomoak eta aldi
|
baterako
kontratua dutenak) estaltzen baititu, hipotekaren hileko kuoten ordainketa bermatuz", ziurtatu dute banketxeak. Prima bakarreko aseguru bat aurreikusten du (hipoteka mailegua formalizatzeko ordainketa bakarra), eta bost urteko estaldura du, formalizatzen denetik hasita.
|
|
|
Lan prekarietatea Bruselako txostenaren arabera, gainera, Espainia da lan prekarietate handiena duen Europako herrialdeetako bat. Haren datuen arabera, 25 eta 29 urte bitarteko Espainiako langileen erdiek aldi
|
baterako
kontratua dute, EBko batez bestekoaren bikoitza.
|
|
2008
|
|
|
Egoera askok dute, zoritxarrez, emakume izena eta guztiak bidegabeak dira. Lan prekarietateak emakume izena du, hiru emakumetik batek aldi
|
baterako
kontratua duelako. Langabeziak emakume izena du, emakumeen langabezia tasak gizonezkoena bikoizten duelako.
|
|
|
Sektore guztiei eta lau probintziei eragin die. Aldi
|
baterako
kontratuak dituztenak ari dira nozitzen langabezia, gazteak eta emakumeak. Finantza krisiak eragin du hau.
|
|
|
Beren kontura eta besteren kontura lan egiten dutenek daukate horretarako eskubidea eta amatasun baimena hartzekoa, eta prestakuntza aldirako kontratatuta daudenek eta aldi
|
baterako
kontratua dutenek ere bai, nahiz eta azken horiek baldintza hau bete behar duten: baimena hasten den eguna baino lehenago, 180 egun kotizatuta eduki dituzte Gizarte Segurantzan azken zazpi urteetan, edo, bestela, lan bizitza osoan 360 egun.
|
|
|
Gizarte Segurantzan alta eman ez zaienak legez ezarritako probaldia igaro da," salbu eta jardueren edo kontratatutako zerbitzuen izaerak berak argi eta garbi jarduera edo zerbitzuen iraupena zehazten badu". Lege iruzurrean egindako aldi
|
baterako
kontratuak dituzten langileak. Hogeita hamar hilabeteko epean hogeita lau hilabete baino gehiagoko epean etenik gabe edo konponbiderik gabe–" aldi baterako bi kontratu edo gehiagoren bidez zuzenean edo aldi baterako laneko enpresek eskura jarrita enpresa bereko lanpostu bererako" kontratatuta egon direnak.
|
|
|
CCOOk eta UGTk, berriz, elkarrekin egindako ekitaldian salatu dute enpresaburuek lan mundutik apartatu nahi dituztela «lanean segitzeko arazoak dituztenak»; hau da, gazteak eta aldi
|
baterako
kontratuak dituztenak. Hala, enplegua «egonkortu» behar dela aldarrikatu dute.
|
|
|
Casadok iragarri zuenez, 2008an 100.000 lagun izango dira langabezian Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, enpresak langile ahulenak kalean uzten ari direlako. Hau da, enpresa txikietako langileak, azpikontratatuak eta aldi
|
baterako
kontratua dutenak. Sindikatuei beraiei ere egotzi zien langabezia handitu izanaren arduraren zati bat:
|
|
2009
|
|
|
Horregatik, zabor kontratuak dituzten mailegu jabeei edo aldi
|
baterako
kontratua dutenei ere banku abalak eskatzen dizkiete, nahiz eta euren soldata erraz iritsi hileko letra ordaintzeko jartzen duten gutxieneko kopurura.
|
|
|
Lau hilabete horietatik hiru eskualdatu ahal izango lirateke aitarengandik amarengana edo biktimarengana pasatzeko, eta bestea nahitaezkoa izango litzateke aita eta ama bakoitzarentzat. Kontratua duten langile guztiak balia daitezke luzapen horretaz, lanaldi partzialeko langileak edo aldi
|
baterako
kontratuak dituztenak barne. Halaber, testuak dio baimena eman ondoren lanera itzultzen diren gurasoek beren lan baldintzak eta, bereziki, ordutegiak egokitzea eska dezaketela.
|
|
|
Sindikatuak gogoratu du abenduan aldi
|
baterako
kontratuak zituzten langile guztiak kaleratu zituela Nubiolak. Bi hilabete bakarrik pasatu dira, eta berriro langileen aurka egin nahi du, krisia langileek ordain dezagun.
|
|
|
Emakumeen kasuan, ordea, %67, 1ek daukate kontratu mota hau. Aldi
|
baterako
kontratua dutenen artean, berriz, emakume gehiago daude (%32, 9) gizonak baino (%24). Emakumeek lanaldi partziala aukeratzeko joera handiagoa erakutsi dute baita ere.
|
|
|
Kontratuak eteten badira, zuzenean langabeziara doaz, jakinarazi du. Beste 200 lanpostu ere suntsitu nahi ditu Sidenorrek, eta kasu horretan aldi
|
baterako
kontratuak dituztenei eragingo lieke.
|
|
|
Langileen ordezkariek azaldu dutenez, pertsona horiei ekainaren 30ean bukatuko zaie kontratua eta erakundeak ez die" inolako erantzunik eman". Argitu dutenez, 150 beharginak ez dira kasu isolatu bat, Udaleko %35eko langileak baino gehiago aldi
|
baterako
kontratua dutelako, eta" gehiegikeriatzat" jo dute beharginen egoera. Hori dela eta, mobilizazioak iragarri dituzte.
|
|
2010
|
|
|
Celestino Corbacho Lan eta Immigrazio ministroak atzo defendatu zuenez, lan erreformak zortzi milioi langileri lagunduko die, orain langabezian daudenak edo aldi
|
baterako
kontratua dutenak, “hamaika milioi eta erdi langilek kontratu egonkor batekin eskubideak galdu gabe”. Hala adierazi zuen lan merkatua berritzeko premiazko neurriei buruzko errege lege dekretua baliozkotzeko eztabaidan, aldeko 168 botorekin, aurkako 8rekin eta 173 abstentziorekin berretsita.
|
|
|
Ez du komisiorik aplikatzen eta oso azkar ematen da. Langabezia bermea barne hartzen du inoren konturako langileentzat eta aldi baterako ezintasuneko langileentzat, autonomo, funtzionario edo aldi
|
baterako
kontratua duten besteren konturako langileentzat. Credinstant %0 (Caixa Sabadell):
|
|
2011
|
|
|
Eta ez da berri bakarra. Greziako Mega telebista katearen arabera, nazioarteko ikuskatzaileek aldi
|
baterako
kontratuak dituzten 25.000 funtzionario berehala botatzeko aholkua eman diote Atenasi, horrek 1.000 milioi euro aurreztea ahalbidetuko liokeelako. Horrez gain, beste 100.000 langile kaleratze aurreko egoera batean jartzeko gomendioa eman diotela dio Eleftherotypia egunkariak.
|
|
|
Oro har, hipoteka kuotak ez badu gainditzen demandatzailearen hileko diru sarrera garbien% 30, eta lan kontratu egonkorra badu, ez du zertan finantziazio arazorik egon. Ez da gauza bera kontratu finkoa duen auzi jartzailea edo aldi
|
baterako
kontratua duena. Lehena, entitateak eskatzen dituen baldintzak betetzen baditu, askoz errazagoa izango da formalizatzen denean.
|
|
2012
|
|
|
Euskaltegi pribatuetan irakasle denak ez dira finkoak, aldi
|
baterako
kontratua dutenak %30 inguru izan ohi dira. %70a mantenduko bagenu...
|
|
|
Alde horretatik, esanguratsua da aldi
|
baterako
kontratua duten langileenerabilera, leku askotan enpresaren% 20ra iristen baitira; horri gehitzen badioguprobaldi asko «sine die» luzatzeko politika, garbi geratzen da horrek erreserbaarmada baten erabilera planifikatua erakusten duela: kooperatibek langile horiek (erreserba armadakoak) esplotatu eta erabiltzen dituzte, eta beharrezkoa zaieneankanporatu egiten dituzte, kooperatiben enpresa eraginkortasunaren izenean.
|
|
|
Izorra daitezela. Orain dela hiru urte bota ninduten beste enpresa batetik beste hogeita hamar tiporekin batera, lan karga murriztu zelako, guztiak aldi
|
baterako
kontratua genuenak. Gelditu zirenek kezka bakarra zuten:
|
|
2014
|
|
|
Hegoaldeari zor zaio datu hori, Iparraldean behin behinekotasun tasa %10, 4 baita. Krisiak batez ere aldi
|
baterako
kontratua zutenei eragin die, haien kontratuak ez berritzea lehenetsi dutelako enpresek gauzak okertu zaizkienean. Emakumeen enpleguak, egon badaude Azken urteotan gizonen eta emakumeen arteko berdintasunean pausoak eman arren, lan munduan oraindik banaketa handia dago:
|
|
2015
|
|
|
2012ko protesta batean adibidez, UGT, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek bat egin zuten salatzeko 100 bat langile" justifikaziorik gabe" kanporatuak izan zirela, horien artean anitz haurdun ziren emazteak zirelarik. Argia aldizkariari erran zionaren arabera, LAB sindikatuko Gotzon Mardarasek langileen arteko zatiketa bilatzea egozten dio Ikeari," lanpostu finkoa eta aldi
|
baterako
kontratua dutenen arteko aldeak handitzeagatik". %30 aldi bateko langilea da;" eta, kontratu motaren arabera, lan eta ordu kopuru bera eginda, lau mila euroko aldea egon daiteke soldatan.
|
|
|
Hamaika urtez, sorreratik, egin du lan Barakaldoko IKEAn eta haren ustez, egoerak urtetik urtera okerrera egin du. " Ez dugu hitzarmen kolektibo propiorik, Estatu mailakoa inposatzen digute, justifikaziorik gabeko dozenaka kaleratze agindu dituzte, baja hartzeko baldintzak murriztu dituzte, lanegunetako plusekin egin duten bezala, eta larriena, langileak zatitu nahi dituzte lanpostu finkoa eta aldi
|
baterako
kontratua dutenen arteko aldeak handituz. %30 aldi bateko langilea da eta kontratu motaren arabera, lan eta ordu kopuru bera eginda, 4.000 euroko aldea egon daiteke soldatan.
|
|
|
Kontratu moteri dagokienez, emendatu da behinbehinekotasuna Euskadin, Estatu osoan gertatu den bezala: aldi
|
baterako
kontratua dutenak %21etik %23ra pasatu dira.
|
|
2016
|
|
|
Ibarmian dugun lantaldea osatzea urte askotako lana izan da. Halere, aldi
|
baterako
kontratua zutenei ez zitzaien berritu.
|
|
|
Egoera horretan oso zaila zen gainontzeko garbitzaileekin harreman ona edukitzea; lehia bizia zegoen gure artean. Kontratu mugagabea zuten garbitzaileen eta aldi
|
baterako
kontratua zutenen artean sumatzen zen bereziki. Ni bigarren multzoan nengoen, eta besteek gure kontra egiten zuten nabarmen, mehatxu gisa ikusten baikintuzten.
|
|
2017
|
|
|
Egun horretan bertan zuzendaritzak iragarri zuen aldi
|
baterako
kontratua duten 50 langile bota eta lantalde finkoa osatzen duten gainerakoei enplegua erregulatzeko espedientea irekiko ziela sei hilabeterako. Likidezia falta eta lan kargarik eza argudiatu dute sozietateko arduradunek.
|
|
|
3.taulan ikusten dugu kontratu finkoa duten langileak gogobetetasun handiagoa dutela (0,021) aldi
|
baterako
kontratua dutenak baino().
|
|
2018
|
|
|
Etxeko langileen %87 atzerritarrak dira, %46 etxe barneko langileak dira, eta herenak baino gehiagok ez dute lan kontraturik. Sistema honek gure burujabetza ekonomikoa oztopatzen jarraitzen du, bigarren mailako soldatekin zigortzen gaituzten aldi baterako eta lanaldi partzialeko kontratuen bitartez (lanaldi partzialen %76, 3 emakumeei* dagokie, eta emakumeen* 27,6k aldi
|
baterako
kontratua dute). Baina, era berean, horrek guztiak gure bizitza pertsonala, soziala eta politikoa bateratzea eragozten duen gurpil zoro batera bultzatzen gaitu.
|
|
2019
|
|
|
“Behin behinekotasuna oso handia da enpresan. Txanda zehatz batzuetan aldi
|
baterako
kontratua dutenak dira gehiengoa”, salatu dute emakumeek, “aldi baterako enpresaren bulegoa giza baliabideenaren alboan dago, lantegiaren instalazioen barruan”. Artiacheko behin behinekotasunaren afera ez da berria.
|
|
2020
|
|
|
Bide horretatik etorri da LABen kritika ere. Gogorarazi duenez, aldi
|
baterako
kontratua dute langileen %24, 6k. «Europako Batasunean estatu bakarra dago aldi baterakotasun handiagoa duena:
|
|
|
Ona, polita eta merkea. Aldi
|
baterako
kontratua duten jokalarien artean, beti fidagarritasuna eskaintzea bilatzen da. Hori da Zoran Dragic; ez gehiago, ez gutxiago.
|
|
|
Egonkortzeko prozeduraren kontura, 79 lanposturen deialdia egitea aurreikusten da, hau da, aldi
|
baterako
kontratuak dituzten langileek betetzen dituzten plazen %13, 5 Batez ere, behin behinekotasun tasa handia duten bi kolektibori eragiten die, hala nola funtzionamendu laguntzaileei (ikastetxeak eta kiroldegiak, batez ere), 52 plaza eskainita eta% 50eko behin behinekotasunarekin; eta hiri kontserbazioko mantentze lanetako laguntzaileei, gaur egun% 30etik gorako behin behinekotasuna dutenak, eta 9 eg...
|
|
|
Aztertzaile guztiek aho batez aitortzen dutenez, oraingo krisiak gogorren jo dituenak estandar ez diren enplegua dutenak dira: aldi
|
baterako
kontratua dutenak, langile autonomoak, aldi partzialeko kontratua dutenak... Gure lan merkatuaren egitura bereziagatik (batez ere, aldi baterako kontratuen pisu handiagatik) COVID krisiak ondorio sozioekonomiko bereziki latzak izan ditu gure artean18.
|
|
2021
|
|
|
ELAk euskal sektore publikoan greba deialdia ELAk otsailaren amaieran euskal sektore publiko osoan greba egun bat deitzea gainerateko sindikatuei proposatu die, aldi
|
baterako
kontratua duten 50.000 langile publikoak kontsolidatzea eskatzeko. LAB, CCOO, UGT, Steilas, SATSE eta ESK sindikatuekin egin duen bileran proposamena sindikatuak aurkeztu du.
|
|
2022
|
|
|
Landunen %82 soldatapekoak dira. Joan den urtetik, aldi
|
baterako
kontratua dutenak emendatu dira(+ 9.600) eta kontratu mugagabea dutenak ere(+ 12.100).
|
|
2023
|
|
|
Lan ikuskaritzak aldi
|
baterako
kontratua zuten 130 langileri behin betiko kontratuak egitera behartu du CAF enpresa. LAB sindikatuak salatu zuen langile horien egoera, apirilaren 25ean eta ikuskaritzak arrazoia eman dio.
|
|
|
Helena Lopes Seme alabak zaintzeko prest dauden gizonek oso profil argia dute, txostenaren arabera: eskuzkoak ez diren langileak dira (zuzendariak izan ezik), aldi
|
baterako
kontratuak dituzte edo autonomoak dira, 40 ordu edo gehiagoko lana duten emakumeak dituzte bikotekide, hezkuntza maila handia dute edo familiarekin arduratsuak diren enpresetan lan egiten dute (beren langileei denbora malgutasuna eskaintzen diete). Gainera, testuinguru mailan, zaintzen duten gizonen nagusitasunak lotura estua du herrialde bakoitzean nagusi diren genero berdintasunarekin eta balioekin.
|
|
|
Aldi baterako kontratu batekin edo kontraturik gabe aritzen dira beste 177.600 langile (%22, 1). Azken urteetan gutxitu egin da aldi
|
baterako
kontratua dutenen kopurua; 2019ko hirugarren hilekoan, esaterako, 243.600 ziren, orduko soldatapekoen %30, 9 Hau da, lau urtean ia bederatzi puntu jaitsi dela haien kopurua.
|
|
|
Aldi baterako kontratu batekin edo kontraturik gabe aritzen dira beste 177.600 langile (%22, 1). Azken urteetan gutxitu egin da aldi
|
baterako
kontratua dutenen kopurua; 2019ko hirugarren hilekoan, esaterako, 243.600 ziren, orduko soldatapekoen %30, 9 Hau da, lau urtean ia bederatzi puntu jaitsi dela haien kopurua.
|
|
|
Ikerketak agerian utzi du, halaber, Nafarroako migratzaileen lan baldintzak Espainiako nazionalitatea dutenak baino nabarmen prekarioagoak direla: bertako biztanle gehienak (%79) kontratu mugagabea duten lanpostuetan daude, eta atzerritarren artean, berriz, erdiak baino gehiagok (%57) aldi
|
baterako
kontratua dute. Lanaldiari dagokionez, berriz ere, lanaldi osoa kasu guztietan nagusi bada ere, Espainiako nazionalitatea duten eta lanaldi osoa duten pertsonen proportzioa handiagoa da Espainiako biztanleen artean (%86) atzerritarren artean baino (%79).
|
|
|
Era berean, hitzarmen kolektiboek lehentasun irizpideak ezar ditzakete aldi
|
baterako
kontratuak dituzten langileen artean; langile horien artean kontuan hartuko dira aldi baterako laneko enpresek lagatako langileak ere.
|
|
|
Errelebuko kontratuak iraun bitartean, edozein arrazoi dela bide, errelebuko langileak bertan behera uzten badu bere lanpostua, enpresaburuak beste langile langabetu batekin edo enpresan aldi
|
baterako
kontratua duen langile batekin bete du hutsunea, 15 eguneko epean.
|
|
|
Nabarmendu behar da 2018ko ekainaren 5eko EBAk (C, Montero Mateos auzian) adierazi duela aipatu Zuzentarauarekin bat datorrela, eta beraz, ez duela bereizkeriarik sortzen, estatu bateko arautegiak inolako kalte ordainik ez ezartzeak kontratuaren iraupena bukatzean, aldi
|
baterako
kontratuak dituzten langileen kasuan, halako langileak kontratatu direnean lanpostu bat aldi baterako betetzeko, hain zuzen, lanpostu hori behin betiko betetzeko hautaketaedo aurrerakuntza prozesuak iraun bitartean, langilea ordezteko kontratuarekin gertatu ohi den bezala. Gainera, argiro adierazi du egoera horrek ez duela zerikusirik langile finkoei lan kontratua arrazoi objektiboen ondorioz azkentzen zaienean ematen zaien kalte ordainarekin.
|