|
2009
|
|
|
" Euskara eta gaztelania zerbitzu hizkuntza dira herritarrekin, harremanetako hizkuntza beste administrazio batzuekin, eta lanhizkuntza Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrean eta bere erakunde autonomoetan. Hori betetze aldera, derrigorrezko hizkuntza eskakizuna egiaztatuta daukaten Eusko Jaurlaritzako langileei bi hizkuntza ofizialetan jarduteko gaitasuna aitortzen zaie; hortaz, hizkuntza
|
batean
zein bestean erantzungo diote lanari, kasu bakoitzean, lan beharkizunen arabera". Halaber, errespetatu behar da Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluak hartutako Akordioa (2006ko otsailaren 28an), Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorreko, bere erakunde autonomoetako eta zuzenbide pribatuko erakunde publikoetako administrazio kontratuen egikaritzan bete beharreko hizkuntza baldintzei buruzkoa (18 art.).
|
|
|
Kataluniako botere publikoek eskubide horien egikaritza eta betebehar honen betetzea errazteko behar adina neurri ezarri behar dute. Ezen, 32 art.ak xedatutakoarekin bat, ezin da diskriminatu hizkuntza
|
bat
zein bestea erabiltzeagatik".
|
|
|
Unibertsitatean ikasten ari diren gazteen datuek agerian uzten dute, gazte euskaldun asko dagoela bere goi mailako ikasketak euskaraz egiten ari dena. Gazte horiek dira lan munduan epe laburrean murgilduko direnak eta hizkuntza ofizial
|
batean
zein bestean lan egiteko gaitasuna dutenak. Hala ere, Euskararen Udal Patronatuak, dauzkan eskumenak eta baliabideak kontuan hartuz, bi lehentasun nagusi dauzka arlo honetan:
|
|
|
Aipagarria dela pentsatzen dugu nekez bereizi ahal izango genituzkeela euskaraplanean hartu dutenen eta parte hartu ez dutenen iritziak: talde
|
batean
zein bestean oso antzeko iritziak adierazi dituztelako.
|
|
|
Aipagarria dela pentsatzen dugu, ariketa egingo bagenu, nekez bereizi ahal izango genituzkeela euskara planean hartu dutenen eta parte hartu ez dutenen iritziak: talde
|
batean
zein bestean oso antzeko iritziak adierazi dituztelako.
|
|
2010
|
|
|
elebitasuna da biztanleriaren gehiengoak %81ek desiratzen duen etorkizuneko hizkuntza egoera. euskararen nahiz erdararen elebakartasunaren aldekoak, berriz, kopuru urriak dira: %13 eta %5, hurrenez hurren. elebitasuna, bi hizkuntzen parekidetzea, ikusten du gehiengo batek gizarte honen elkarbizitzarako aukera egokien bezala, baina badira, gutxiengoa izanik ere, hizkuntza
|
bat
zein bestearen elebakartasuna nahi dutenak. hizkuntza bat zein bestea nahiago izatea aukera pertsonal bat izan daiteke, baina gauza ezberdina da herri bezala aukerak egin behar direnean. gure gizartean bi hizkuntzek presentzia erreala izan eta hizkuntza bakar baten aukera eginez gero, gure gizarteko hizkuntza bati bestearengan nagusitasuna aitortzea esan nahi du. Jarrera honek eta ondorengo jokabideek hizkuntzaren eta hiztunen menpekotza eta gizarte banaketa sortzeko arriskua dakarte. hiztunen artean arerioak sortzea eta baita gure herriaren lurralde banaketa areagotzeko arriskua ere. bide horretatik gatazkak pizten dira eta herritarren elkarbizitzari ez zaio laguntzen.
|
|
|
elebitasuna da biztanleriaren gehiengoak %81ek desiratzen duen etorkizuneko hizkuntza egoera. euskararen nahiz erdararen elebakartasunaren aldekoak, berriz, kopuru urriak dira: %13 eta %5, hurrenez hurren. elebitasuna, bi hizkuntzen parekidetzea, ikusten du gehiengo batek gizarte honen elkarbizitzarako aukera egokien bezala, baina badira, gutxiengoa izanik ere, hizkuntza bat zein bestearen elebakartasuna nahi dutenak. hizkuntza
|
bat
zein bestea nahiago izatea aukera pertsonal bat izan daiteke, baina gauza ezberdina da herri bezala aukerak egin behar direnean. gure gizartean bi hizkuntzek presentzia erreala izan eta hizkuntza bakar baten aukera eginez gero, gure gizarteko hizkuntza bati bestearengan nagusitasuna aitortzea esan nahi du. Jarrera honek eta ondorengo jokabideek hizkuntzaren eta hiztunen menpekotza eta gizarte banaketa sortzeko arriskua dakarte. hiztunen artean arerioak sortzea eta baita gure herriaren lurralde banaketa areagotzeko arriskua ere. bide horretatik gatazkak pizten dira eta herritarren elkarbizitzari ez zaio laguntzen.
|
|
2011
|
|
|
Ferguson eta Fishman oso zorrotzak izan dira beti, diglosia eta boterearen inposizioa sinonimotzat hartzearekin168 Inork uste badu konfliktuaren kontzeptua
|
bataren
zein bestearen ikuspegitik kanpora daudela, oker dabil oso. hor daude beren lanak: batez ere, hobeto ezagutzen ditudalako diot hori, Fishman-enak.
|
|
|
ez etxean, ez lagunartean eta ez bestelako jardun gune eta harremansareetan. gehienek ez dakite, jakin, euskaraz: gaztelaniara (estatu Batuetan ingelesera) mintzaldatu ziren guztiak hiru belaunaldiko epearen barruan, eta beren ondokoek ez dute normalean aurrekoek galdutako euskara (ez, behintzat, bete betean) berreskuratu, etxekotu eta hurrengo belaunaldira L1 moduan transmititu. kasu
|
bata
zein bestea (k→B= B) modukoa dugu.
|
|
|
Antzera ziren kontuak, oso bestelako aplikazio asmoz halere, Marçaisekin ere.
|
Batentzat
zein bestearentzat, diglosiak ezer gutxi zuen zerutiarretik eta asko, zinez asko, infernuko kalamidadeetatik98 ez zen hori, halere, aparteko bekatu: inork, dakidala, ez ditu psichari eta Marçais horregatik epaitu eta zigortu, ez orduan eta ez gero. hori egia bada, askozaz egiago da kontrakoa:
|
|
|
Bibliografia teknikoaren azterketa sakonean murgil egin nahi ez duenak aski du, aldiz, Google en sartzea.
|
Batean
zein bestean proba egin dudalarik argia da erantzuna: biglosiak ez du, hudson ek 2001ean esandako moduan (hots, exodiglosia adierazteko), aparteko lekurik irabazi bibliografia teknikoan.
|
|
2013
|
|
|
merkatu osorako estrategia, merkatu osoan aritzeko gai diren balioekin, ala segmentu batean fokalizatutako estrategia, bakarrik segmentu horretarako balio duten balioekin. Baina, noski,
|
bata
zein bestea aukeratzeak erabakiarekin kontsekuente izatea eskatzen du.
|
|
|
Ikasleekin egindako talde eztabaidetan eta irakasleekin egindako banakako elkarrizketetan esan digutenaren arabera, ikasleek erraz bereizten dituzte testuinguruak eta ez daukate arazorik hizkuntza testuinguru
|
batera
zein bestera egokitzeko.
|
|
2014
|
|
|
Zein leku du ardatz
|
baten
zein bestearen inguruan eratutako sareetan euskararen erabilera areagotzeak. Sare sektorialek printzipioz toki garapenarekin eta efektu biderkatzailearekin lotura handiagoa eta eraginkortasun handiagoa izan dezaketela dirudi.
|
|
2015
|
|
|
Euskal testuinguruan gutxiengo normalizazioa eta normalizazio ertaina dira euskararen egoera soziolinguistikoa hobetze bidean azken helburu moduan ezarri ohi diren normalizazio mailak. Baina maila
|
baten
zein bestearen lorpena urruti samar daukagu oraindik. Zer egin hurreratzeko?
|
|
2016
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, posible da kasu
|
batean
zein bestean objektibazio saiorik egitea. Horrela, zentsu emaitzetan edo bestelako inkesta lanetan, datu aitortuen (ez enpirikoki konprobatuen) argitan, leku eta une jakinean zenbat erabiltzaile (zenbat hiztun) dauden jakin liteke batetik, eta erabiltzaile horiek (beren esanean) zer maiztasunez euskaraz diharduten finkatu liteke bestetik.
|
|
|
Ez erdi-bidekoa eta ez global sintetikoena. Aitzitik, tentuz (beharrezko perspektiba soziologikoz eta ezinbesteko zuhurtzia metodologikoz) erabiltzen badira balio indar handiko informazio iturri izan litezke
|
bata
zein bestea. Balio indar handikoak izan litezke eta askotan, perspektiba
|
|
|
305 Lewis, M. Paul, and Gary F. Simons. 2010 in Revue Roumaine de Linguistique 55 (2): 103 SIL-eko eta Ethnologue ko arduradun dira luzaz
|
bata
zein bestea.
|
|
2018
|
|
|
Proportzio hori horrela banatzen zen: %13, 7 euskara hutsez; %7, 5 euskara eta gaztelania,
|
bata
zein bestea; %2, 1 beste hizkuntzaren bat. Azken datu hori, halako lau hazi da azken 20 urtean, 1991n %0, 5ekoa zen eta.
|
|
2019
|
|
|
honelakoak dira, egungo egunean, Bizkaiko, gipuzkoako eta Nafarroako hainbat arnasgune. hiztun kopuruz, zabaltasun soziofuntzionalez eta eskualde ingurumenez azpeitia da arnasgune erasan guztietan nagusi: askogatik nagusi. araban eta Iparraldean ez dago, dakigula, (Bz 6b) mailako arnasgune erasan argirik (izatekotan aramaio izan liteke halakoa araban, eta Baigorri Iparraldean. eskuartean dugun informazio mugatuaren argitan ez gaude batere seguru, halere,
|
bata
zein bestea osasun maila horretan daudenik.
|
|
|
saio amaierako zenbait ohar shift direlakoak: 1964an kontzeptualki formulatu zirenetik18 aparteko lekua eta itzala dute
|
batak
zein besteak. horiekin loturik daude, gainera, hizkuntza soziologia dinamikoak19 muin muinean dituen galdera nagusiak. ez dabil beraz oker errezildarra, puntu horien aplikazio metodologikoan zentratu delarik. arnasguneetako habitual language use, eguneroko (mintza) jardun arrunta (ez formal elaboratua eta ez aldian behingo berezia), dugu gaurkoan aztergai. Fishman-ek azaldu eta sakondutako LM, LS eta RLS alorretan20 funtsezko kontzeptua da habitual language use hori. hala da orain ere, formazko aldeak alde, bibliografia teknikoan:
|
|
|
Nik ere, onartu behar dut, ez dudala beti erantzun bera ematen, unearen eta aldartearen arabera optimistago edo pesimistago sentitzen bainaiz gai honen inguruan, eta, esan bezala, datuen irakurketa subjektiboa den heinean modu
|
batera
zein bestera interpretatu ohi dut egoera. analogia bat egitera ausartuko naiz: imajina dezagun euskal herrian euskarazko kultur eskaintza erdararen parekoa bilakatzen dela:
|
|
|
euskararen aldeko ekimenen labirintoan orientatzeko gakoa diagnostikorako beste sistema bat da adieraztea zein den egun euskararen presentzia eta erabilera, eta zein izan lukeen esparru bakoitzean (eSepen" gaur egungo egoera eta etorkizunerako erronkak" moldearen antzekoa). Baina
|
batean
zein bestean jokabide berbera izaten dugu: ekintza zehatzak, denak" zaku berean", alegia, garrantzi maila berekoak izango balira bezala baloratzen dira termino hauetan:
|
|
2022
|
|
|
Euskara hizkuntza zapaldua ala zapaltzailea den galderaren aurrean jarrera neutroa adierazten dutenak(% 45,8) mutur
|
batean
zein bestean kokatzen direnak baino gehiago badira ere, posizionatzen direnen artean, hizkuntza zapaldua dela uste dutenak(% 41,5) hizkuntza zapaltzailea dela uste dutenen(% 12,6) hirukoitza baino gehiago dira.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzen bilakaera ezagutuko ez bagenu, bi hizkuntza ofizial dauden lurralde batean bizi diren biztanleek bi hizkuntzak jakingo dituztela pentsatuko genuke askok (ulertu bai, behintzat), eta herritarrek
|
batean
zein bestean lasai hitz egin dezaketela, egoera mota guztietan. Baina euskararen errealitateak oso konplexuak dira, lege, babes zein ezagutza aldetik.
|