|
2001
|
|
|
istorioan aurrera joan ahala, beraiengandik oso gertu dauden garaietara iritsi gara; eta, jakina, nahiago izan dute ez jarraitu. Baina, noski,
|
bataren
zein bestearen etxeetan entzundakoekin neuk nahi dudan moduko istorio soinekoak josteko baimena eman didate. Baldintza  bakarra:
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza
|
baten
zein bestearen erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera batetik zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak guztiak ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza baten zein bestearen erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera
|
batetik
zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak guztiak ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
2003
|
|
|
|
bata
zein bestea
|
|
2005
|
|
|
Lur azpian bizirik sartu zituenik ere bazen, baina katutxo batzuk irten egiten ziren aztarrika, eta ihes egiten zuten. Katuen kontu hark gerra garaiko istorioak ekartzen zizkidan gogora; zenbat eta zenbat gertaera ez ote nion entzun
|
bati
zein besteri, zenbat eta zenbat zulo ote zeuden sasiak estalirik, tiroz hildako hainbaten hezurren hilobi. Etxean galdetu izan nuen halako konturik ba ote zekitenetz, baina aita isilik geratzen zen halakoetan, burumakur, eta altxatu eta logelara joaten zen.
|
|
|
Esan gabe doa Robert M. Solowen esanarekin erabat ados gaudela, ez dugu inolako zalantzarik lehentasunak zehazteko unean, baina atzera azpimarratuko dugu" tandem" ideia" garapen iraunkor" binomioari dagokionez. Garapena eta iraunkortasuna aldi berean hartu behar ditugu kontuan,
|
batari
zein besteari buruzko gaien azterketari modu bereizian ekiteko gogoa saihestuz. Izan ere, ez da garapenik izango, garapen honek denboran zehar irauteko beharrezko oinarri naturala suntsituz gero horretarako.
|
|
2006
|
|
|
Ea beranduegi ez dugun ebazten ekuazio hori? Hala ere, gure erabakiari dagokionez, berdin dio, eragin bera du
|
batera
zein bestera izan. Onar dezadan:
|
|
|
Ez dakit. Bikote baten elkarbizitzak errezela bat du beti erdian,
|
bataren
zein bestearen pentsamendu eta sentimendu benetakoak ezagutzea galarazten duen muga iraganezina. Nola ulertu errezelaren beste aldekoaren erreakzioak eta sentimenduak, ez dakigu-eta geure propioak ere ulertzen eta zehazten?
|
|
|
Judua nintzela jakin nuenetik, ordea, ezinezkoa zitzaidan ongiaren eta gaizkiaren arteko marra argi bakar bat trazatzea. Iruditzen zitzaidan
|
bata
zein bestea elkarrekin bizi zirela, batzuetan ontzi berera botatako olioa eta ura bezala, bestetzuetan kafea eta esnea bezain bat eginda kafesnetan bezala, inoiz ez ontzi banatan eta bakoitza bere aldetik, eta nik unean uneko erabakiak hartu behar nituen, asmatu egin behar nuen non zegoen zer, munduan itxura samarrean ibiliko banintzen behintzat.
|
|
|
Triesten bizi izan nuen noragabeko nahasmen hartan ere, destinoak Nerinaren gaueroko bisitak eta Umbertoren ia egunerokoak jarri zizkidan bidean:
|
batak
zein besteak ikaragarri lagundu zidaten bizirik segitzen, bi pertsona horiek ziren munduarekin lotzen ninduten aingura bakarrak. Gordin esanda:
|
|
2007
|
|
|
Zimurdurak eskuarekin pixka bat lisatu, eta bestearen ondo ondoan jarri zion Gigiri. Argazki
|
batetik
zein bestetik gazte irribarretsu batek begiratzen zien. Orain txin txin egitera gonbidatzen zituen, orain lagunei heltzen zien, harro, egoeraren jabe.
|
|
|
Nafar espainolistarik antzekoena nafar abertzale bat da. Tradizio liberal eta demokratikoaren eskasia igar  tzen zaie
|
batari
zein besteari.
|
|
2008
|
|
|
Ez, imajinatzea eta desiratzea ez dira gauza bera, eta bien arteko hurrenkera
|
batek
zein besteak ere esanahi desberdinak ditu. Baina nire interesa pizten duten auziak dira, Rosa ez da-eta halako katramiletan lotzen den pertsona.
|
|
|
Inazio ere altxatu egiten da. Lagun biak begiz begi daude,
|
batek
zein besteak ez dakielarik nola gobernatu nork bere deserosotasuna.
|
|
|
Biek barre egiten dute, baina barrea urduria da,
|
bata
zein bestea deseroso dago: ematen du inork nahi gabeko eremu arriskutsu batean sartu direla.
|
|
|
Astiro astiro, autoa ibiltzen hasten da, eta soilgunearen eta errepidearen arteko mugara eramaten dute. Alde
|
batetik
zein bestetik autorik datorren begiratzen dute. Ezker eskuin, errepidearen sigi saga luzea ikusten da, baina ez dago ibilgailu bakar baten argi arrastorik.
|
|
|
Gasolindegia zabaltzen du, taberna zabaltzen du.
|
Batera
zein bestera arrimatu diren bezero goiztiarrenek ez diote ubeldura aipatu. Ohartu ote diren ere, ez da koska segurua.
|
|
|
Non dago taldea? Bueltaka hasi nintzen, alde
|
batera
zein bestera begiratzen nuen eta han txinatarrak besterik ez. Larraitz?
|
|
2009
|
|
|
Honek guztionek, beste zenbaiten artean, Europar Batasuneko erakundeen helburu ere izan behar du, baina horrek europar hizkuntza politika bat eskatzen du, gaur egun oraindik definitu gabe dagoena. Badugu ustea, nolanahi ere, Lisboako Itunak [4] eta Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutunak, jadanik Europar Batasuneko Estatu kide guztientzat juridikoki loteslea denak?,
|
batak
zein besteak berarekin dakartela europar hizkuntza politika bat diseinatzearen eta garatzearen ezinbestekotasuna. Hori espero daiteke aipatutako Itunaren 2.3 artikuluak dioenaren karietara:
|
|
|
euskarak ere, garabidean den hizkuntza orok bezala, politika behar du, aldeko politika, edo politikak, inork honela nahiago balu. Guztiz saihestu behar dena da euskara politikaren zerbitzuan jartzea, mutur
|
batetik
zein bestetik sarri askotan egin ohi dutena; baina ezinbestekoa dugu euskararen zerbitzuan jarriko den politika bidezko eta eraginkor bat.
|
|
|
Izan ere, gaur, lan merkatuaren exijentziek erraz hartzen diote gaina edozeri, baita familiari ere. Edo proiektu indibidual profesionalek ere?
|
batarenak
zein bestearenak, bizitza okupatzeari ekin diote, eta erraz hartzen diote gaina aurrean jartzen den edozeri.
|
|
|
Eta arrazoi
|
bata
zein bestea penagarriak iruditzen zaizkit.
|
|
|
PÃo Baroja, esate baterako. Haurretatik ikusi du jendearen jarrera ez dela bat eta bera hizkuntza
|
batean
zein bestean hitz egiten duenean; pertsonaia bat herrena dela esatea bezain inportantea gerta daitekeela halako nekazari hark gaskoiz hitz egiten duela markatzea; etekin narratzaile handikoa dela (eta baita baliabide guztiz ekonomikoa ere) dendari bat katalanez kantatzen jartzea. Horiek guztiak eta gehiago egiten ditu idazle donostiarrak.
|
|
|
Ezagutzen ez nuenaren eremuetan barrena abiatu nintzen, eta egiaren antza eman nion nik imajinatutakoari. Egiaren arauak ez dira, ordea, egiantzarenak;
|
baten
zein bestearen fruituak ere ez; jaso ere, desberdin jasotzen ditugu.
|
|
|
Modu
|
batera
zein bestera izan, anekdota tonto bategatik aipatzen dugu balizko idazle hura.
|
|
|
Komentuko terrazatxoan, eguzki babesean, 87 urte batek... bestea, torpexeagoa, 89koa... errietan ikasi gabeak biak, bakeoso
|
bata
zein bestea.
|
|
2010
|
|
|
Euskal gizarteari dagokionez, indar politiko guztietako jarraitzaileak daude erabakitzeko eskubidearen alde. Erabakitzeko eskubidea defendatzen dute gehienek, alderdi politiko
|
baten
zein bestearen aldeko izan.
|
|
|
Erlijio nagusietan, kasu, usteak finkatzeko bi eredu horietatik (ostrukarenetik eta ardiarenetik) edan dute eta edaten dute nagusiki fededunek. Gogora ditzagun Bellarmino hura eta atentatu suizida prestatzen ari den hori;
|
bata
zein bestea batera ari dira ostrukarena eta ardiarena egiten.
|
|
2011
|
|
|
Ezker eskuin, baserrietara ematen zuten bidexka eta pistak ikusten ziren. Gorago, muinoetako maldetan,
|
batera
zein bestera begiratu eta horra hortxe baserriak sakabanatuta, zerutik bota izan balituzte bezala pinudien arteko soilguneetara. Areitiotik behera egin, eta ipar aldera hartu nuen Katxasen aginduak segituz.
|
|
|
Hau baino askoz ere dotoreagoa eta erosoagoa, baina honen apendize moduko bat baino ez. Ia ia ez etxe bat,
|
batak
zein besteak beren baitan gordetzen dituzten argiei, oihartzunei eta usainei erreparatuz gero, behintzat.
|
|
|
Agindu
|
bat
zein bestea obeditu, ondorioak guztiz desberdinak izango nituen. Joan gabe gelditzeak ez zidan istant bateko deserosotasuna beste deus ekarriko.
|
|
|
Izan ere, tarteka kronika honetan bertan joera handia da Diogenis erregina eta Jaun Zuria nahasteko, Bizkaiko lehen jauna Diogenis erreginaren semea zela esanez. Behar bada nahaste horretan zerikusi handia izango du
|
bata
zein bestea Eskoziatik edo Bretainiatik etortzean Mundakan lehorreratu zirela ikusteak. Baina, mitoaren haria ongi joango bada, bereiztea komeni zaigu alde batetik Diogenis erreginaren odisea eta, bestetik, Jaun Zuriaren jaiotza, mendeak geroago, bere aita, Lope Urtiz, eta ama Albiona printzesa eskoziarra, Mundakan lehorreratzean.
|
|
|
Gomez Gonzalez bera ere gordeta zegoen jende askorekin, bere ikurrak aldatuta inork ezagutu ez zezan. Izan ere, bando bien artean adostu zuten, borrokan
|
bata
zein bestea ongi bereizteko, bakoitzak armaduren belusa eta ikurra kolore batekoa eramango zuela: Pedro Abendañok gorria eta Gomez Gonzalezek, aldiz, berdea.
|
|
|
hizkuntza horren presentzia askoz nabarmenagoa da mendebaldeko hirixkan ekialdeko hiriburuan baino):
|
batean
zein bestean erabat presente dauden harresi eta gaztelu zahar bezain ederrak, hain zuzen (badiaren gainean zelatari eta erdi jausita herrikoa gau beltzean ibili ginen bere erraietan barrena eta, horregatik beharbada, zirrara berezia eragin zigun, eta hiri erdian berritze prozesu betean murgilduta Cardiffekoa, harro asko bere plaza beteko handitasun maiestatikoan)....
|
|
|
Gomutan dut zelan sasoi hartan May eta bere lagun bat (ez naiz haren izenaz oroitzen) Bilbora bisitan etorri ziren Eskoziatik. Goitik beherako hippyak
|
bata
zein bestea, Talamh (talaf ahoskatzen da; Eskoziako gaelerazko berba da eta Lurra esan gura du) Life Centre zentroan ziharduten beharrean [23]. Hala ere, beste egitasmo batzuk zerabiltzaten buruan:
|
|
|
Aldatzen ez dena, hori bai, zikloen joan etorri erritmiko eta etengabea da: Txelan hil zaigu urrian, Patxi anaiaren umetako laguna, abuztuan berarekin izan nintzen herriko liburutegian eta orain zera, dena dator eta dena doa, baita neu ere, udagoien minean Stockholm aldamenera joan behar dut eta udaberri hondarrean Aberystwythera berriro, kasu
|
batean
zein bestean txikion arteko saregintzan jardutera, eta Bilbon bertan ere beste sare bat sortu dugu familia euskaldun batzuen artean, Delikako baserritar bati produktu ekologikoak bitartekari barik eroste aldera, oreka zurrunbiloaren erdian, so, ik so ibiltze etengabea baita bizitza(" gure bizitza bidaia bat da/ gauean eta neguan/ gure bidea bilatzen dugu/ argi gabeko zeruan"), eta badat...
|
|
|
Aldatzen ez dena, hori bai, zikloen joan etorri erritmiko eta etengabea da: ...and admit that the waters/ around you have grown, abes dezagun, bai, and accept it that soon/ you, ll be drenched to the bone, leun leun, if your time to you/ is worth savin?, berbarik bako tarteak txistuka lagunduz, then you better start swimmin?/ or you, ll sink like a stone, kantuaren ederra goza, bai, eta aldi berean norbere baitako ahotsari ere entzun (hori beti, hori beti), eta egin jaramon
|
batari
zein besteari eta atera ondorioak, erantzun egunerokoari eta datorrena datorrela...
|
|
|
Kontuan hartzeko abantaila da. Esan baitaiteke
|
batari
zein besteari muzin egitean datzala kontua, alboetara ere begiratu daitekeela jakitean. Irudika dezagun pendulu mugimendu bat aldi berean errotazio mugimendua egiten duena.
|
|
2012
|
|
|
Hélène mutu geratu zen. Brigittek une batez itxaron zuen eta,
|
bata
zein bestea isilik zeudela ikustean, jarraitu zuen:
|
|
|
Egingo nuke bi gizon horiek zure erruz borrokatu zirela... Zu gorteiatzen zintuzten
|
batak
zein besteak... Oker al nabil?
|
|
|
Paper bi hartu eta hizkuntza
|
baten
zein bestearen hautua egiteko alde onak eta txarrak apuntatzen ari dela, bihotzekoak jotzen du.
|
|
|
Begiramenak eta errukiak bando
|
batetik
zein bestetik apartatzen zaitu. Eta horrek, irabazten duenak irabazten duela ere, beti bihurtzen zaitu galtzaile.
|
|
|
|
Batena
zein bestearena aieru hutsak izan zitezkeen, baina kontua da ahizpa zaharrenaren presentzia gero eta itzal desatseginagoa bihurtu zela matrimonioaren martxarentzat. Senarrak behin baino gehiagotan esan behar izan zion emazteari:
|
|
2018
|
|
|
Belarriek ziurtatu zidaten, ondotsu, hatzek iradokitakoa:
|
batak
zein besteak ur ibili bat zuten albiste. Ur ibili txiki batena izan behar zuen tanta loditan kolkoratzen hasia zitzaidan bustitasuna ere; alditan, kolpexka batzuk entzun ere entzuten nituen.
|
|
|
Edo zertzeta igerilaria, taloxka jan, eta handik pixka batera gorotz usaineko ore beltzaxka obratzen duena. Atseginagoa zaizu, apika, Erregeren, borreroaren, matxinoaren eta fraidearen aurrean erreberentzia egoki  tzen duen panpina,
|
bata
zein bestea ikusi orduko, a! a!
|
|
2019
|
|
|
" Aurki libratuko gaituzte". Niri Jainkoaz eta Deabruaz libratzea gustatuko litzaidake,
|
bataz
zein besteaz, anaia bikiak dira eta. Barre egiten dut, sakrilegoa naizelako
|
|
|
Urrutiratu da trenen zalaparta, iritsi dira paketeak beren helbideetara. Kolpean, argitasun ia erregarria egin da
|
batak
zein besteak zabaldu berri duen liburu banatako orrietan. Ordurako, Joyce oso ezaguna da Europa osoan.
|
|
|
" Nirea zelako hil nuen emakumea". Balio dezakete
|
batak
zein besteak. Berbelitz ez dago, ordea, oso seguru.
|
|
|
aipuen ehiza gustatzen zait. Patakonen gisa dabilen bide-lapurra naiz irakurketen bideetan, eta orri
|
batean
zein bestean irakurritako esaldi deigarriak azpimarratzen ditut liburuetan, apuntatzen ditut libretetan. Halako orritan, eztandazko kontsistentzia duen esaldi bat; airearena baino xuxurla are finagoa duena, beste batean; esanahiaren atea zabal zabalik uzten duena, hurrengoan...
|
|
|
Gaur, iragana gero eta lausoagoa zaigu, atzoko eguna oso urruti geratu da, eta zer loria handiagoa carpe diem ahal den iraunkorrena hauspotzea baino? Zer axola heriotzaren ondorengo loriak eta iraganeko iturrietan egarria asetzeak, momentuan momentuko atseginaren etsai porrokatuak direnean
|
bata
zein bestea?
|
|
|
urtarrilak, sofrimentua besterik ez, hotzari nola aurre egingo, gau luzeegiak nola menderatuko. Otsailak, jostalari agertzen ere badakiela; alegia,
|
batetik
zein bestetik komosino eskainiz eta emanez. Martxoak, hegoaldi baten beroalditan barnealdeko ordokitik arrimatu ohi diren ekaitzen abisua hor izaten duela sinpalta.
|
|
2020
|
|
|
Eta hala ere apaiza ez zegoen urduri, ez zegoen etsita. Ematen zuen aldaketak ez zuela kezkatzen, gerraren existentziak berak baizik, izan bando
|
bat
zein bestea garaile.
|
|
|
Anaren pentsamendua Ramonentzat da osorik; harekin dago,
|
bataren
zein bestearen gorputzak edonon egonda ere, bat eginda daude biak; Ana etzanda dago haren ondoan, haren zauriak miazkatuz, haren odolaren tanta bakoitza xurgatuz, jarioan irten zaion guztia, gaixoa, zer heriotza gaiztoa demonio honek eman behar diguna.
|
|
2021
|
|
|
nork bere buruarekin duen isiltasuna eta besteekiko isiltasuna. Forma
|
batek
zein besteak era berean eragiten digute sufrikarioa. Geure buruarekiko isiltasunean geure izaerari berari diogun antipatia bortitza gailentzen da, geure arimari berari diogun mespretxua, hain makurra, non ez baitu merezi ezer esan diezaioten.
|
|
|
Ez ziguten ezer kontatzen. Espetxean txarrena, burdin hesien alde
|
batean
zein bestean egon, salataria izatea zen. Ez zegoen ongi ikusia.
|
|
2022
|
|
|
...dagokien guztiarekiko, nahi dudana egiten dudala eta batez ere nik egitea nahiko ez luketena, nire burua gizonei eskaini, berdin da nor diren, ordaintzen didatenez gero, eta bestalde, zer azaldu niezaike nire higuinaz gain, nire zinezko oposizioa orduz lehen zahartutako bikote guztiz nardatuari, gizona andrea ez beste guztiekin txortan eta andrea hiltzeko zorian gizonak txortan egiten ez diolako,
|
bata
zein bestea bere buruak pozoiturik elkarrekin daudelako, elkarri gusturik egiteko gai ez, batak bestea dezepzionatzeko baizik, batak besteagandik oraindik besterik espero balu bezala, eta hori ez da egia, zeren dezepzionaturik daude ezer espero gabe ere, kasu horretan are okerragoa da zeren azkenean direna izatera heldu dira, urtetik urtera gero eta gehiago dira beraiek, horixe nahi izan dute, in...
|
|
|
Ikatz zati gori bat zen, basamortua bezain idor eta agorra, bere gisara iraungi beste gerorik ez zuena aho bete hortz utzirik gu. Nelly Arcanek eleberri bakarra idatziko zuen bere bizian, eta, argitaratu eta gero, era
|
batera
zein bestera gauzatuko zuen Putaren lerroartean irakiten ari den jestua: balkoi bateko barandaren gainetik igaroko zen, edo kako bat sabaian zuen sartuko, zorigaiztoko topaketa bat izango zuen, asebete arte hartuko zuen zer edo zer.
|
|
|
Federalismo multinazionalak, hemen formulatutako moduan, itunaren jatorrian berean dauden komunitateekin lotu nahi du printzipio demokratikoa, komunitate horiek adiskidetzeko berezko gramatika bat garatuz,
|
batak
zein besteak bere ideal komunitarioak, tradizioak, ohiturak eta herri hizkuntza sakrifikatu beharrik gabe. Desafiorik garrantzitsuena, beraz, konstituzioak batzuetan ehunka urte dituzten menderakuntza jardunbideetatik banantzeko aukeran datza (Tully, 1995a; Borrows, 2015; 2020; Ladner, 2019; Bacon, 2020).
|
|
|
Gero, bigarren pultsu bat izan zen 1995ean, eta indar subiranistek, Jacques Parizeau lehen ministroaren gidaritzapean, galdu egin zuten bigarren erreferendum hura ere. Quebectarrek libreki erabaki zuten beren etorkizun politikoa, erreferendumean alde
|
batek
zein besteak egindako proposamenen merezimenduak neurtzeko aukera izan baitzuten. Azken batean, debatearen muinean auzitan zegoena ez ziren amarru juridikoak, baizik eta bi proiektu politiko legitimoren balio intrintsekoa.
|
|
2023
|
|
|
Hau ere ba al dugu? Rozina, ordea, behin ezkondua zen, eta kito; beraren familia ozeanoaren alde
|
batean
zein bestean ez zen txiroa, beraz nola ez zuen ba barre egingo, eta ordua iritsi zitzaionean begiak itxi besterik ez zuen egin eta Brinovc engana joan zen zuzenean, eta han goian hostoberritzen direnean urki zuriak nola astigarrak nahiz astigar zuriak, zuhaitz zuri zuri horien alboan ontzi bana jartzen du, enborretan zulo ttipi bat egin eta zurezko tutu mehe bat sartzen die, urkiak eta astigarrak... Rozinak ozen egiten du barre:
|
|
|
Kontua da, agian, belaunaldi arteko talka hori, beti existitu dena, orain azeleratu edo bizkortu egin dela, hainbat faktore direla bide. Batetik, umeak edukitzeko adina atzeratzearen ondorioz, gure txikiekin dugun urte aldea handitu egin da ezinbestean, eta, ondorioz, norbanako
|
baten
zein bestearen kultura sozialen artean gero eta alde handiagoa dago. Bestetik, aurreko belaunaldietan, nerabeek familia nuklearretik zein oso gertuko testuinguruetatik jasotzen zituzten irizpideak eta informazio iturriak.
|
|
|
Dena den, agian argien ikusiko duzun tekniketako bat, eta eraginkorrenetakoa, refresh eta swipe aukeretarako bide berria izango litzateke, hau da, behatza atsedentokitik mugitu gabe orrialdea eguneratzea edo irudiak zein bideoak alde
|
batera
zein bestera mugitu ahal izatea. Galdera zuretzat:
|