|
2006
|
|
|
" Esanahi zehatza"," adostutako ulermena"," finkatua"," konpartitua"... aipatzen ditu, hau da, jende talde batek, termino zehatz bat aipatzen denean, edota esamolde konkretu bat erabiltzen denean, denek" gauza bera" (adostutakoa) ulertzea, eta ez modu lausoan, baizik eta gauza" zehatz"
|
bat
ulertzea... beren barruan" finkatuta" dagoena, beren barruko zerbaitekin lotzen dena entzuten duten momentuan, aurretik izandako bizipenekin nolabait.
|
|
2007
|
|
|
Izagirreren Sua nahi, Mr. Churchill?, eta bere literatura oro har, ez da bertso
|
bat
ulertzea bezain erraza. Ez du txapelik bilatzen ez txapela janzteko erraztasunik eskaintzen.
|
|
2009
|
|
|
Kontsentsu biltzarren ebaluaketek diotenaren arabera, parte hartzaileen hautematea ildo horretatik doa: beren erantzunetan harrituta agertzen dira gai tekniko
|
bat
ulertzeko eta horri buruzko iritzia emateko duten gaitasunaz ohartu direlako.Ç
|
|
|
Jauzi hori munduaren ber ontologizatze prozesu baten emaitza da. Bere izaera intrintsekoa eraldatzen du eta orain mundua beste modu
|
batera
uler dezakegu, Floridiren arabera. Orain mundua, biosfera ez ezik, infosfera ere bada.
|
|
|
Nola ez! Garai
|
batekoak
ulertzea zaila egiten zaigu benetan. Diotenez, teleskopiotik begiratzea eskatu zion Galileo() zientzialariak Roberto Bellarmino() kardinalari, zerua nolakoa zen ikus zezan.
|
|
2010
|
|
|
Kontzeptu soziolinguistiko
|
bat
ulertzeko, iturrietara jotzea oso garrantzitsua eta lagungarria da eta horretarako ezinbestekoa da irakurtzea, liburuak irakurtzea. Lagunen edo irakasleen iritziak beti interesgarriak dira, baina iritziak dira; nork bere iritzi propioa osatzeko iturrietara jotzea oinarrizkoa da.
|
|
|
Ikusi ditugu ikerketaren argitzaile batzuk eta saiatu gara aurreuste batzuk auzitan ipintzen ere. Idazlanaren azken atalean Europar Batzordeak zientziaren iritzi sozialen inguruan oraintsu egindako lanei arreta ipiniko diet. Azaletik bada ere, azken urteotako bilakaerak orri hauetara aldatuko ditut, gero momentu hauetan auzia zertan datzan zehaztuko dut eta, azkenik, gure ikerketaren laguntzarekin auzia beste modu
|
batean
ulertzea proposatzen ahaleginduko naiz. Nire ustea da instituzioek zientziaren pertzepzio sozialez egindako diagnostikoa ez dela egokia, hortik proposamenen desegokitasuna.
|
|
2011
|
|
|
Esaldi horretan, heuscal letra txikian dago eta badirudi gehiago beste zentzu
|
batean
uler daitekeela: hitz egiten duen komunitateaz ari da, herrik kasu horretan jende ere adieraz lezake.
|
|
2012
|
|
|
Naturaren biolentziari egiten omen dio aurre politikak, natura zentzu bikoitz
|
batean
ulertuz: lehenik, kanpoko natura, zeina bidegabe eta eskergabea den eta haren baitan gizakiak bere bakardadean, biluzik eta ahul, zukeen bizirik iraun.
|
|
2013
|
|
|
Hori bereziki nabarmena da telebista propioa duten komunitateen kasuan. Izan ere, Katalunia, Galizia eta Luxenburgo kenduta (non lurraldeko populazioaren ehuneko oso altu
|
batek
uler baitezake hizkuntza gutxitua), telebista propioa duten gainerako hizkuntza gutxituetako komunitateak (euskara, galesera, gaelikoa, irlandera, frisiera, Finlandiako suediera, Esloveniako italiera, friulera, Suediako finlandiera, bretoiera, korsikera, ladinera, sorbiera eta saamiera) gutxiengo demografikoak dira beren lurraldean. Hartara, kontraesana sor liteke hor, lurralde osoko populazioak eskatzen duen politikaren eta bertako hizkuntz gutxiengo batek behar duenaren artean.
|
|
|
Batzuek uste dute sortzetik gure baitan daramatzagun geneek neurri handi batean determinatzen dutela gure izaera. Batzuek uste dute sortzetiko ezaugarri fisikoek, zentzu zabal
|
batean
ulerturik, generoen arteko bereizketa dakartela.
|
|
|
Modernitateak konfiantza du arrazoimenean; postmodernitateak arrazoimenaren zeregina ukatzen ez badu ere, beste modu
|
batean
ulertzen du: arrazoimena ezin daiteke letra larriz idatzi dagoeneko, letra xehez eta dardaratsuz baizik.
|
|
|
Osorik muntatzen bada Hamlet-ek sei oren irauten du. Ordu erdi
|
baten buruan
ulertu dugu zer den erronka. Eta gainerateko denbora osoa pasatzen dugu pentsatzen:
|
|
2015
|
|
|
Baina lotura guztiek dute zentzua, Katakraken kokatzen dugu egun Hedoi Etxarte idazlea, Ihes ederra (Alberdania, 1999) komiki ederra sortu zuena. Beraz, ondo harilkaturiko gertaeren segida
|
batekin
uler daiteke irakurle talde horren sorrera. Alain Urrutiaren irudiekin osaturiko komiki horrek izan zitekeen Euskal Herri batera garamatza, Frantziaren menpeko Euskal Herri oso bat, ukronia bat.
|
|
|
Hizkuntza bat pertsonen zerbitzuko ez izatekotan bere betekizuna bukatua du. Euskalgintza naziogintza eta gizagintzarekin
|
bat
ulertu behar da, hortaz deskolonizazio prozesu betean, ordura arte ukaturiko zenbait herrik beraiek ere bazirela nor ikusi baitzuten. Beren kolonizatzaileak bezain subjektu zirela, beren zapaltzaileak bezain partikular zein unibertsal.
|
|
|
Hizkuntza bat pertsonen zerbitzuko ez izatekotan bere betekizuna bukatua du eta hobe, beraz, geuk hiltzea. Euskalgintza naziogintza eta gizagintzarekin
|
bat
ulertu behar da, hortaz.
|
|
|
Orduan, zertara dator subjektu politiko bilakatu behar hori? Eraginkortasunean irabazteko duen borondatea azaleratzen du nahi horrek, eta, ondorioz, euskalgintzak bere burua beste modu
|
batera
ulertzeko duen nahiaren konstatazioa da. Hori positiboa da, oso.
|
|
|
Tesla enpresako arduradunek oraintxe aterako dituzten kotxeak %90ean autonomoak izango direla adierazi dute. Kotxe autonomo
|
bat
ulertzeko beren era hauxe da: bertan sartu, lo hartu eta helburuan esnatuko zara.
|
|
2016
|
|
|
Hortaz, hasieran egin dudan galdera horrek dakarren dilematxoa beste modu
|
batera
uler daiteke. Zelan indartuko dute hizkuntza komunitatea gaur eta hemen erabiltzen ari diren politikek?
|
|
2017
|
|
|
Horretara dator, beraz, ingurune digitala kontzeptua: Interneten alde fisikoa eta sinbolikoa ulertzeko eta gizarte harremanak, herrien mugak, harreman ekonomikoak, legedia, burujabetasuna, demokrazia, independentzia..., mundua, oro har, beste kosmobisio
|
baten arabera
ulertzeko.
|
|
|
Euskalduna haren parera jaitsi behar da: zurekin solastu eta esaldi
|
bat
ulertzeko hiru minutu behar baditut, halaxe egin. Euskaldunak erakutsi behar dio kanpotarrari nahi duela bera afarietara etortzea, kalean berarekin elkartu nahi duela:
|
|
2019
|
|
|
Logika amankomun bat edota errepikatzen diren funtsezko elementuak zeharkatuko lituzkete antropologoaren ustezaipatu gizarte fenomeno ezberdinek. Horregatik, horietako
|
bat
ulertzeko (kasu honetan biolentziaren logika) besteen azterketara hurbiltzea proposatzen du.
|
|
|
Dena dela, oraingoan, pentsamendu ereduetan baino prozesu demokratizatzaileen eragileetan sakondu nahi dugu: herri mugimenduen, ezkerreko alderdien eta ezkerreko gobernuen arteko artikulazio erak mintzagai izango ditugu aurrerantzean; beti ere, eragileon harremana era dialektiko
|
batean
ulertuta. Eta, batik bat, herri mugimenduen eta ezkerreko gobernuen artekoak jorratu ditugu, ondorengo irudian adierazten dugun moduan.
|
|
|
1 Hasteko, maitasun pentsamenduak pertsona zer den modu zehatz
|
batez
ulertzera bultzatuko gintuzke, maitasuna pertsonaren definizioaren erdigunean kokatuz eta ‘amodiorik ez duen’ (batez ere, bikote harremanik ez duen) pertsona gabezian irudikatuz; hori era ezberdinean egokituko litzaieke emakume eta gizonei.
|
|
2020
|
|
|
Balioen erlatibotasuna onartzeak esan nahi duena zera da: sistema sozial, historiko, politiko eta kultural
|
baten barruan
ulertu behar direla, erlazioan.
|
|
|
Hau da, bestelako pentsalari eta idazleen dibulgazio lanek, nolabait, Azurmendiren gogoeta osatzen laguntzen eta islatzen dute. Hori esanda, hurrengo lerroetan zehar Azurmendik Sokratesen pentsamenduari egindako aurkezpen bat iruzkinduz, nabarmentzen saiatuko naiz Azurmendik azpimarratzen dituen hainbat gako, pentsamendua eta bereziki filosofia berea barnemodu unibertsal
|
batean
ulertze aldera.
|
|
|
Hizkuntzak badauka beste egitura bat, ordea, haren estatusa baldintzatuko duena. Egitura soziolinguistiko
|
baten barruan
ulertu behar da. Egitura politiko jakinarekin erkatuta.
|
|
|
Azurmendik etxekoen tranbian ibili ondoren kanpora jauzi egitea deliberatu eta hainbat bilakaera eta aldaketa bizi izan ditu bere kasa. Baina tranbiara igo da berriro bota dute, eta orain erlijio berri bat asmatzea dagokigu, moderniaren kritiken ostekoa, gizakia eta natura ikuspegi berri libre bitalista
|
batez
ulertuko dituena. Feuerbachen eta Marxen fedea Gizadiarengan ere hementxe ikusten du Azurmendik.
|
|
2021
|
|
|
Egitate horiek bi gogoeta sustatzen dituzte ikerketan. Batetik, berretsi egiten dute gazte politizatu/ ez politizatu kategoriak ezin direla bere horretan erabili ñabardurarik egin gabe, eta, hartara, egokiagoa dela mailaz mailako logika
|
batean
ulertzea gazteen engaiamendu politikoa, eta ez kontrajarritako binomio baten arabera. Bestetik, engaiamendu publiko edo politiko handirik ez duten gazteek ere badutela nolabaiteko herritartasun ‘erreserba’ bat.
|
|
|
Horrek eman dezake aurreko galderaren esplikazio zati bat. Baina modernitatearen puska horiek prozesu historiko luze
|
baten baitan
ulertu behar dira, bi iturri dituela: jakintza judeokristaua eta filosofia greko erromatarra.
|
|
2022
|
|
|
Argi dagoena da, edozein kasutan, ekimen horiek abiarazi izanak paradigma aldaketa bat suposatu zuela ordura arteko begiradan. Paradigma aldaketa horrek komunitatearen eta administrazio publikoaren arteko harremana beste modu
|
batera
ulertzen lagundu du eta proiektu ezberdinak abian jarri ditu hori artikulatu nahian.
|
|
|
Entzun duzue ChatGPTri buruz? Txatbot mota berri bat da, hizkuntza prozesamendurako teknologia aurreratua erabiltzen du galderak eta elkarrizketak era naturalago
|
batean
ulertzeko eta erantzuteko.
|
|
2023
|
|
|
Historia nagusiak klase nagusi boteretsua edo estatua ordezkatzen du, nekez islatzen du errealitatea, eta bazter uzten ditu subjektu zapalduen mundu ikuskerak. Mendebaldeko zientzia eta industria modernoaren garapena taxutu zuten faktore konplexuak egiazki ulertzeko, ezinbestekoa da diziplina anitzeko ikuspegi erradikala baliatzea; hain zuzen, loratzen ari diren konplexutasun ikasketei esker, modu osoago eta konplexuago
|
batean
uler ditzakegu gure historia eta
|
|
|
...etatik (Marshall 2006) datozen tokiko garapeneko elementuak ditu, interpretazio berrien ekarpenek indartuta, zeinek kluster eta espezializazio adimentsuko estrategiak azpimarratzen baitituzte (Porter 1990); baina gaur egungo narrazioek ez diete garrantzi bera ematen, eta ez dituzte beharrezko baliabideak eskaintzen garapen estrategien parte diren gizarte dinamikak giza garapen iraunkorraren prisma
|
baten pean
ulertzeko (Raworth 2017, Mazzucato 2019a).
|