|
2000
|
|
|
abiadura azkarreko munduinterkomunikatuan bizi gara; edo hobeto esanda: euskalduna bat
|
batean
ohartu da, abiadura azkarreko mundu interkomunikatuan bizi dela. Hala ere, arazoa ez da euskaldunak modernia ostean bizi behar izatea; hori datu bat baino ez da.
|
|
|
Konturatu denerako ni ez naizela intsektu
|
bat
ohartu denerako bere begiak hurbilegi nituen eta hegal hezurtsuarekin igurtzi egin dit aurpegian.
|
|
|
Eta hala zihoazkigun lehen egun haiek, baketsu eta jabaltsu, harik eta egun
|
batean
ohartu nintzen arte ezen Alessandro eta osaba Joanikot eztabaida bizian ari zirela popako gazteluan. Ene harridurarako gaztelaniaz ari ziren, nola ariko baitziren handik aitzina haserretzen edo odola berotzen zitzaien bakoitzean, zeren osabak ez baitzuen, artean, italianoz mintzatzeko erraztasunik, eta solasaren beroan gaztelaniarat arrastatzen zuen Alessandro bera ere.
|
|
|
Eta errezatzen hasten zen, eta beti erraiten zuen: Angelum Domini nuntiavit Mariae; amari, aldiz, goizeko edo ilunabarreko angelusetan, Angelus aditzen nion, sekula ez Angelum; harik eta, lezione haietarik
|
batean
ohartu nintzen arte ezen amak zuela arrazoin. Eta, hala, egun hartan ere, eskola akabatu bezain fite, ohi bezala ekin zion don Frantziskok:
|
|
|
Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun
|
batean
ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren enekin ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi zuena ikusi zuen, pentsa dezakezu zer...
|
|
|
Atsegin makur eta aldi berean mikatz
|
batez
ohartu nintzen nola zurruntzen zitzaion gorputza lagunaren izena ene ahotik aditzean.
|
|
|
Bestalde, gaur taupada bortitzak nabaritu ditut azkenean etxera deitzera ausartu, eta Dabiden ahotsaren zain egon naizen bitartean, nahiz eta gero erantzungailuaren mezua besterik entzun ez (gai izango al nintzateke Dabidi hitzik zuzentzeko?). Eta bihotza are bortitzago azkartu zait, kasik zentrifugatzen ari den garbigailu baten pare, aukera
|
batez
ohartu naizenean: beharbada Dabidi lan egitea egokituko zitzaion, eta erantzungailuak amorantearen mezuren bat gorde dezake...
|
|
|
Urte askotako utzikeria eta atzerapenaz bat
|
batean
ohartu izan balira bezala, agintariek eraikin handi enblematikoen lasterraldiari heldu diote. Ondare arkitektonikoan inbertitzeko aldia da, hogei bat urtetan, gastua unean uneko ekitaldien antolaketan eta kaxet handiko artisten kontratazioan egin ondoren.
|
|
|
Aluzinazioetako batean garagardoa eskuan nuela ikusi nuen neure burua, aurrean neukan txakurrari neure bizitza pribatuaz hitz egiten... Eta bat
|
batean
ohartu nintzen, zerbait bitxia gertatzen zela han, zerbait ematen zidatela urarekin edateko.
|
|
|
Lelo eta kontsigna haietako batzuk, manifestaldietan eta oso ohikoak direnak, edonork aise ikasteko modukoak ziren, memorian itsaskorrak. Horrela bada, asteburuak joan eta asteburuak etorri denbora aurrera zihoala, hilabeteak ere joan ziren, negua eta udaberria igaro ziren, eta uda heldu; negu oso hotzak bezala, oso beroak dira udak Herreran, baina ilunabar freskagarriekin; uda hartako ilunabar beranduetan leihoetan egoten ginen elkarrekin berbetan; eta halako
|
batean
ohartu ginen, gure senideek oihukatzen zituzten leloak entzuten genituela kanpoan astegunetan ere. Ordu haietan ez zegoen han gure ahaide edo lagunik.
|
|
|
Burlak haatik ezin ez ikusizkoak ziren. Xan hari begira zegoela, bada, bat
|
batean
ohartu zen, emakume gaztearekin zeuden gizonezkoak, jertse gorrikoari ez baina, berari begira zeudela: zorrotz eta lazki.
|
|
2001
|
|
|
Josu Lartategik idatzi du detektibe pribatu bat protagonistatzat daukan" Piztia Bilbon" narrazio bortitza. Dirua egitea besterik ez zaio interesatzen gizon honi, baina laster
|
batean
ohartuko da gauza batzuen prezioa altuegia dela. Izan ere, hiltzaile odolzale bat dabil Bilboko kaleetan zehar, harrapatzen duen guztia gupidagabe garbitzen.
|
|
|
diru eskasaren mehatxu beltza! Vne berean gauza harrigarri
|
batez
ohartu zen: alta, buraso batek ez luke inoiz ahantzi beharko!
|
|
|
Zaintzaileak kontu
|
batez
ohartu ziren: tigreak, ur gazia edanez gero, askoz errabiatuago ibiltzen zirela.
|
|
|
Ez nuen estudio, afari eta enparauetan aspertu nahi. Inazitori eskatu nion, baten
|
bat
ohartuz gero aitzakiaren bat asmatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Hainbeste gustatuko zaio, berarekin lo egitera ere eramango duela. Baina halako
|
batean
ohartuko da hartzak ez duela berarekin sekula hitzik egiten, ez jolasten, eta guztiz haserretuko da Tento pelutxezko hartzarekin.
|
|
|
Eta orduan, halako batean, etxeko erregetxoa izan den pertsona horri esaten zaio, bat batean, bere erresuma zatitu egin behar duela eta beste batekin banatu. Alegia, ordura arte maitasunaren monopolioa izan duen norbait, bat
|
batean
ohartzen da beste norbaitekin partitu behar duela gurasoen maitasuna, eta ez hori bakarrik, baita bere mundu osoa ere: bere etxea, bere ingurua eta berea duen guztia.
|
|
|
Haur batzuk esnatzen direnetik oheratzen diren arte ez dira une bakar batean ere gelditzen. Hiperaktibo bihurtzen dituen jarduera frenetiko
|
batez
ohartu gabe garatzen dira. Adin txikiko horietako asko, ikasgelan, ez dira gai oinarrizko diziplina arauak betetzeko, hala nola ilara bat gordetzea, isilik egotea eta are gutxiago azalpen akademikoak jarraitzea.
|
|
2003
|
|
|
Ez nukeen honetaz idatziko baldin azkeneko partidetan kontu bitxi
|
batez
ohartu ez banintz. Barça ko Xaviri Txavi deitzen diote estatu osoan eta Txabi deitzen hasi dira Errealeko Xabi Alonsori ere.
|
|
|
Tavaresek zehaztu du marrazoek ez dutela ohiko elikaduraren parte ez diren harrapakinik irensten, baina marrazo zuriek (Carcharodon carcharcharhias), mako (Isurus oxirynchus) eta tigreak (Galeocerdo cuvier) pertsonak beren harrapakinekin nahas ditzaketela. “Harrapakina (gizakiak) ez dela bere elikaduraren zati
|
bat
ohartu ondoren, askatu egiten du, baina hozkada oso txarra izan daiteke, zorionez, turista frantsesarekin gertatu ez zena”; beraz, uste da espezie txikiagoa izan zela, azaldu du Gómezek. Gaineratu duenez, “itsas ekosistemak hondatuta daudenez eta, ondorioz, marrazoak elikatzen dituen fauna desagertu egin denez, marrazoak beren habitatetik atera behar dira elikagai bila”.
|
|
|
Derya aski zainetan zen abentura berri horrek ipiztatzen zuelako. Izan ere, ez zuen Oya ren adina eta ez zen hura bezain
|
bat
ohartzen errealitatean nola pasatuko zen. Alaba zaharrenak uhadura bat senditzen zuen bihotzean, jasan ezina zitzaion, oso garrantzia handia emaiten zion lagunak Alemanian utzi zituelako ideiak.
|
|
|
Gurpildun aulkian zegoen, baina ez bakarrik. Nire txikitako panpin batek ostontzen zuen bere besoek osaturiko otzara, berau zen bere bakardadea laguntasun bihurtzen etenik gabe musukatzen zuen, eta ni soilik gauza
|
batez
ohartu nintzen, soilik gauza batek jo zidan begi ninietako aldaba: ez nau ezagutzen, ez daki nor naizen, arrotza naiz.
|
|
|
Meatzariak bezala aritzen gara maite dugunaren baitan, baina altxorrak bukatu egiten dira edo nekatu egiten gara bilatzen. Egun batez, hori bai, izu pixka
|
batekin
ohartu nintzen neska arrastoak desagertzen ari zirela Monikarengan. Bera baino lehenago esnatu nintzen goiz hartan begira egon nintzaion luzaz, eta ez nuen haren aurpegian lehen gupidatu eta babes ematera bultzatzen ninduen ume trazarik aurkitu.
|
|
|
Eskugabe hurrena. Baina halako
|
batean
ohartu naiz eskuak, eduki, baneuzkala, inurrituak baina, inurrituak eta ongi markatuak, hala nola markatzen eta mintzen zaizkidan supermerkatutik poltsak bete janari, eta edari, etortzen naizenean, hain dira pisutsuak eta hain dute plastikozko helduleku estu eta meharra.
|
|
2004
|
|
|
Pentsatu ere ez nuen egin: bat
|
batean
ohartu nintzen korrika batean ari nintzela eskaileretarantz. Azken uneraino ez ninduen ikusi gizonak... beranduegi izan arte, alegia.
|
|
|
Bat batean, hots arraro bat entzun eta gelditu egin nintzen, tiro egiteko prest. Une
|
baten buruan
ohartu nintzen entzuten nuena nire hortzen kirrinka hotsa zela. Ez zitzaidan axola hiltzea.
|
|
|
Eraikinera hurbildu ahala, aireak zeraman doinu sarkor
|
batez
ohartu zen. Biolin baten aiene melodia.
|
|
|
" Total; Petrak esandako sorotik barrena jaisten hasi nauk, pixka bat jaitsi nauk eta, banoala, bat
|
batean
ohartu nauk akerra nire atzetik zetorrela. Atzetik, hi, atzetik akerra.
|
|
2005
|
|
|
Nebaarrebak, ezagunak eurontzat, koskonduta aurkitu ebezan. Ezezaguna nintxaken arren laster
|
baten
ohartu ziran nire herren egiteaz, baina euren edukazino uritarrak ez eutsen ezer esateko baimenik emoten. Zelan edo halan baina konpondu ziran berbetaldia gai horretara bideratzeko, baita gurasoei herren egiteko hori konpontzeko ahaleginik edo kontsultarik egin ete eben galdetzeko be.
|
|
|
Adelak bere hitzen artean botatako ñabardura
|
batez
ohartu nintzen.
|
|
|
Hutsalkeria hark harramazka bat utzi zidan barruan; zerbait eten zen Idoiaren eta bion artean, ez noski ezer garrantzitsurik, baina nire belarria halako krak
|
batez
ohartu zen. " Matxura txiki bat dugu", esan nion neure buruari.
|
|
|
Bake lehiaz eta amen
|
batean
ohartu zen Peterren presentziaz, izualdi gaitza eragin zion Sebasen mamua saihetsetik kantitzen zarraikala.
|
|
|
Galdara presiorik gabe dago, makinako pistoiak geldirik daude, urrunera beha zaude blankura atzemateko ahaleginean eta halakorik
|
batean
ohartzen zara ez dituzula bagen plastakoak entzuten kostaduan, kaioen txilio urruna sumatzen duzu bakarrik soinuezaren handiaz jabetzeko: itsasoa oliotu egiten denean bezalako isiltasun hori plazan, galerna zetorren.
|
|
2006
|
|
|
Evo Moralesekin eta bere mugimenduarekin dituen itxaropenez gain, Beni, Bolivia eta oro har Amerikaren historiaren laburpena eskaini zuen apezpikuak, eta kontakizun hau ez zen oso ondo ezkontzen entzuleek gazte denboran ikasitakoarekin. Geroztik, Charles C. Mannen liburua eta honek aipatzen dituen adituak eta bibliografia ikusirik,
|
bat
ohartu daiteke Egiguren zaharrak ikerlari horietako askoren berri eduki behar zuela aspalditik norengana joko du edozein arkeologo gaztek Beni mixeriazkora iritsitakoan, ez bada gotzain jakintsu eta atsegin baten bulegora?, eta dokumentazio guzti hori aspalditik dabilela Ameriketako elite eta militante aurrerazaleen artean.
|
|
|
Hemen, Madariaga nahiz Unamuno baitan, posible da arraza bat bere hizkuntza/ izpiritua gabe, edo arraza/ izpiritu soil soil; arrazaren eta hizkuntza/ izpirituaren artean bata bestearekiko lokabetasun posible
|
bat
ohartzen da (eta Unamuno-ren kasuan bederen, arraza bat posible da bere izpiriturik ere gabe, edo hizkuntza bat bere arrazarik gabe), Herder edo Humboldt-en nazio eta hizkuntzaren artean ezin egon zen dikotomia, autore alemanok arlo hauetan ez baitute arraza ezertarako inoiz aintzat hartu: hauentzat nazioak (arrazak barik!) eta hizkuntzak bat egiten zuten, bai agertzeko eta bai desagertzeko unean, biak izpiritu bat baizik ez zirelako.
|
|
|
Porque desde hace veintiséis siglos nada sustancial parece haber cambiado en esta ingente zona. La historia africana no tiene, como la nuestra, el aspecto de un progreso, sino que presenta una eterna repetición, como la historia de un vegetal" 485 Saioan orriak pasatzen ari direla, haatik, bat
|
batean
ohartzen dugu, basamortuaren eta hiriaren edo bi existentzia moduen arteko dialektikaren lekuan Ortega-k isil isilik arras bestelako bat sartu digula. Azpianago, Afrikako bi bizimodu aldiberekoen teinkaren arrazoitik, Afrikako jende modu betiberdin zirkinbakoaren arrazoira pasatzen da Ortega, ondorioarekin, Afrikak ez duela egiten historiarik, Afrikan historia agitu bakarrik egiten dela –oholtza bat baino ez da–, ez afrikarrek egina, atzerritarrek baizik.
|
|
|
Unamuno-ren periodo honetako kredo positibistaren ondorioz, ez dut esango kontraesan etengabekoan mugitzen ari dela, baina konferentzia guztian atezu edo barne tentsio deseroso
|
bat
ohartzen da historia eta naturaren artean (ez Herder eta ez Hegel-ek daukatena, modu honetan behintzat; baina berriro topatuko duguna hein batean Ortega-rengan, antipositibista izan arren), beharbada zantzu bat dena, garai honek guztiak eduki duen problemarena izpirituaren trataeran, zehazkiago natura eta historia nola elkarretaratu izpirituarekiko erlazioan. Zientzia naturalen (eta antropologia biologistaren) tenoreko goraldiaren arabera, herri gogoa modu naturalista estriktoan, historiarik gabe, definitzen da –" Volksgeista" arrazaren izpiritua da:
|
|
|
–Oso gozoa –erran zuen Anek ardoa dastatuta. Bat
|
batean
ohartu zen gose zela. Irribarre egin zuen, txunditurik eta pozik.
|
|
|
Isiltasun giro hartan beldurra ematen zuen ia hotsik txikiena egiteak, eta, anatomiaz aspertzen nintzenen, hitz gurutzatuak betetzen aritzen nintzen, karpetan eramaten nuen denbora pasen aldizkaritik. Hasieran uste nuen ez zuela nire beharrik, ahaztuta nindukala, baina halako
|
batean
ohartu nintzen neure ikaste hartan trabarik egin nahi ez zidalako egoten zela horrela; oinak txindurritzen ari zitzaizkidalako altxatu, bera egoten zen egongelara joan eta ezer behar ote zuen galdetu nion.
|
|
|
Pertza ekarri zuen gero, ura han hustu eta laratzean zintzilikatu zuen pertza. " Kaka" esan zuen, bat
|
batean
ohartuta ez geneukala surik.
|
|
|
Ustez, Arabia eta Yemen aldeko lurretakoa da kafea. Kondairak dioenez, Kaldi izeneko ahuntzain
|
bat
ohartu zen animalien portaera bitxiaz kafe landarearen aleak jan ondoren: ahuntzak neke aztarna guztiak galdu eta pozik gainezka balira bezala hasten ziren salto eta brinko, bazter guztiak endredatu beharrean.
|
|
|
bat
|
batean
ohartu dela
|
|
|
Ni, hiltzen baldin banaiz orain, baten
|
bat
ohartu eta sartzen baldin bada nire gela honetara, zer aurkituko du, poltsan arropa puskak, alaben fotoak, paper ez oso legezkoak, mahaian kaiera hau, liburu biok.
|
|
2007
|
|
|
Bada, ia garai berean, beste mota bateko antidepresibo bat aurkitu zuten. Hura ere zoriz, farmako antipsikotikoen azterketa
|
batean
ohartu baitziren eragin antidepresiboa zuela. Imipramina zen.
|
|
|
658 Ib., 380 A. Dufour-ek kritika hauek guztiak bidegabekotzat jotzen ditu. Bide
|
batez
ohartzeko, Eskola Historikoaren oso pentsamendu antzekoa Renan en historiaren filosofia eta nazioaren kontzeptua da.
|
|
|
Partidari begira zeuden ikusleak gauza bitxi
|
batez
ohartu ziren: B. jaunak, denbora guztian, zortzi pauso egiten zituen ezker eskuin, eta hamar atzera aurrera.
|
|
|
Besteak beste, ikusi dugu Europako eta AEBko 2 urtetik 6 urtera bitartekohaurrek maiz aipatzen dituztela jabegoak autodeskribapenetan, eta hori ez dakultura guztietan gertatzen. Whiting eta Edwards ikertzaileak (1988 in Durkin, 1995) kultura arteko ikerketa
|
batean
ohartu ziren hainbat kulturatan haurrek ezzutela jostailurik eta oso arraroa zela haurrek zerbait, beraiena, zela esatea.
|
|
|
har genezake, eta, bestalde, urte horietan hizkuntza eta pentsamenduaz (doiago, pentsakeraz) zirkulu estrukturalistetan pentsatu denaren aurkezpen bikaina eskaintzen digu. Bestalde, aspektu horretatik ozta izan bada ere inoiz aintzat hartua, testu paregabea da gure pentsamenduaren eboluzioan une erabakigarri
|
bati
ohartzeko, etena alegia gerraosteko belaunaldi berrien pentsamendua mamitu duen existentzialismoarekin, bai autorearen ibilbidean, eta bai, harekin batera?
|
|
|
El instinto del lenguaje. Cómo crea el lenguaje la mente, Madril 1999 Bide
|
batez
ohartzeko: itzulpen alemana, Der Sprachinstinkt.
|
|
|
Izan ere arazo nagusia izan du E. Herria Espainiak aspaldidanik eta arazo gori goria Francoren garaitik hasita nabarmenki. Burua larriki askatu beharrik ez dugu euskaldunok eta berek ere ez, euskal arazoa bitarteko, jausi direla espainiar agintariak hein handi
|
batean
ohartzeko, besteak beste Gonzalez, Aznar eta deskuidatzen bada, arazoa konponbidean ipini ezean, Zapatero bera eroriko da.
|
|
|
Elebilan ‘jirafa’ hitza eskatuta 182 erantzun lortuko dituzu. Begiratu
|
batean
ohartzen zara, lehen erantzunen artean behintzat, informazio entziklopedikorik ez dela agertzen. Wikipediara joanez gero, ‘jirafa’ ez da sarrera.
|
|
2008
|
|
|
esan nahi baita baiezko bihurtu zela ezezkoa, okerra zuzen eta akatsa bertute? harik eta egun
|
batean
ohartu zen arte gaztelerazko hitzek oztopo handirik gabe egiten zutela burutik mihirako bidea, guztia berez baletorkio bezala eta mintzoari neurria hartzen hasi balitzaio bezala, ordu arte malda gora izan zitzaiona malda behera jarri balitzaio bezala, edo, malda beherakorik ezean, errepide lau gutxienez.
|
|
|
Bien joera politikoez zalantza gutxi, beraz. Hala ere, agian irakurleren
|
bat
ohartuko zen Victor Pradera Vasconiaz aritzen zela. –Euskal foruez zer kontatuko dizuet nik, Iruñeko euskal herritar naizen honek??, eman zion hasiera Praderak mintzaldi bati.
|
|
|
Zozabar aldra bat igarotzen da zerutik, eta ikusmenean ditu bospasei segundoz, eta, hurrena, aienatu egiten da ilunabar aldera. Brick zutitu egiten da inguruak miatzeko, eta, hori egitean, bere galtzetako aurrealdeko ezker sakelan ageri den konkor
|
batez
ohartzen da. Zer izango eta diru zorro bat, bere diru zorroa, eta barruan badu, hirurogeita hamasei amerikar dolarrez gain, New Yorkeko Estatuak Owen Brick izeneko (eta 1977ko ekainaren 12an jaiotako) bati emandako gida-baimen bat.
|
|
|
Eskribau zaharrarekin ahazturik zeuden piratak; bat
|
batean
ohartu, eta barreari eman zioten.
|
|
|
Baina hortik abiatu zen Pintoren dantza kontzeptu zehatza. «Denbora joan ahala, gauza
|
batez
ohartu nintzen: dantzaren zati bat dela margoa.
|
|
|
Hasieran dramatizatzeko joera izaten da, eta hori edo bestea ezin izango dituela aurrerantzean egin pentsatzen da, bizitza aldatuko dela... Denborarekin, ordea, ikasiz joaten da, eta
|
bat
ohartzen da ez diola benetan eragiten.
|
|
|
Fauxto pertsonaiak du egiten nonbait guztien arteko lotura: «Fausto mitoarekin bazuela eite
|
bat
ohartu gara. Faustok saltzen du arima beti gazte egoteko.
|
|
|
Baina nola ezezkoaren baitan datzan, halaber, baiezkoaren hazia, lehertzeko eta hazteko bere denbora eta bere garaia behar duena, hala, beren harreman berrituen konfiantzazko giroan, haziak bere bidea egin zuen, azkenik: esan nahi baita baiezko bihurtu zela ezezkoa, okerra zuzen eta akatsa bertute... harik eta egun
|
batean
ohartu zen arte gaztelerazko hitzek oztopo handirik gabe egiten zutela burutik mihirako bidea, guztia berez baletorkio bezala eta mintzoari neurria hartzen hasi balitzaio bezala... ordu arte malda gora izan zitzaiona malda behera jarri balitzaio bezala, edo, malda beherakorik ezean, errepide lau gutxienez.
|
|
|
Neure burua ispiluan ezagutu nuen. Geroko
|
batean
ohartu nintzen nere eskuina ispilukoaren ezkerra zela, eta hola. Hori aski ez zela, pailakantari orojakiletzat jotako batek honela kantatu zuen behin ispiluari begira:
|
|
|
Baina ukazioak beti zerbait hobea dakar (lehengoa barruan baitauka). Etapa bakoitzaren une
|
batean
ohartzen da irudipen batean bizi dela, hau da, bere" egia" galtzen du; konturatze horretan jadanik sartzen ari da hurrengo unean. Zalantzaren eta etsipenaren bidea da.
|
|
2009
|
|
|
Ponte Palatino, Ponte Fabricio eta Cestio, Garibaldi, Sisto, ibai ongilearen Triunfo Arkuak iruditzen zaizikio Arrutiri; horiek(, mako t, aroak?) jendeari on egiten diotenek merezi baitituzte, merezi, herriak menperatzen dituzten Inperioaren jeneral garaile basatiek baino gehiago. Farnese aldean, beste erriberako zuhaizti kaletarrek harrituta, eseri egin da apika, burura borbor datozkion pentsamenduak eta irudiak papertxo
|
batean
ohartzeko. Eta etxetik urruti, beti jazotzen den bezala adiskideek ikusi dituzten erako edertasunak ikusten direnean, harriduraz eta pozez ikuskizunaren inpresioekin bihotza gainezkatzen denean, Arrutiren oroimena Euskal Herriko lagunengana hegaldatzen da:
|
|
|
–epailearen galdera ur azpitik baletorkio bezala entzun zuen. Bat
|
batean
ohartu zen elurretan zegoela eserita eta foruzain zirkulu bat begira zeukala. Aurpegi zurbil haien artean Armentiarena bilatu zuen.
|
|
|
Goraldiari, baina, beheraldia jarraitu zitzaion, ardo gozoaren asealdiari ajealdia?; esan nahi baita Ada gero eta edariaren mendekoago egin, eta altxorra gordetzen zuèn armairurako bidaiatxoak aniztu eta ugaritu zituela, zaintzaileen edozein deskuidu aprobetxatuz; hasieran, kontuz ibiltzen zen, izebak igar ez ziezaion, baina izeba, jakina, egun
|
batean
ohartu egin zen; egun batzuk lehenago ere ohartu zen, beharbada, eper errearen saltsari ardo gozoa eransterakoan botilari begiratu. Blanca sukaldaria lagun, eta halako keinua egin baitzuen, mesfidantzazkoa; halere, beste egun hartakoa nabarmena zen:
|
|
|
nahiz eta aldian aldian Nikolaik beste itxura bat ematen zuen: batzuetan, garajean zegoèn maseratiari begira gelditzen zen, ez objektu preziatu baten jabeak objektuari begiratzen dion bezala, baizik eta amets bat eskuratu ezin duenak ametsari bezala, triste eta malenkoniatsu, bat
|
batean
ohartu balitz bezala ez zela inoiz maseratiaren jabe izango, behin batean, halere, hain era neurrigabean erakarri zuen ametsak, agidanez, non maseratian sartu eta hantxe egon baitzen bolanteari atxikita, harik eta sarjentuak bertan harrapatu zuen arte, baita sekulako errieta egin ere: –Alde hortik, Nikolai, astoari konfiturak ematea alferrik duk-eta!
|
|
|
eta memento hartan, Ana Kareninaren tokian jartzen saiatu zelako edo, hain zen erraza, zinez, munduarekin eta munduko pena guztiekin bukatzea!?, urrats bat aurrera egin zuen, heriotzaren presentzia zorabio bat zen, balaztaren burrunba kirrinkariak zorabioago egiten zuena?, baita bi atzera ere jarraian, bat bateko beldurra, bizi senak eragindakoa, nagusitu balitzaio bezala, begiak lekuetatik aterata; une hartan, beraz, Ada beldur zen, beldurra berehala estaltzen ahalegindu bazen ere burura zetorkiòn pisuzko argudio andanarekin, hain da zorrotza eta hain adimentsua bizi sena, non beldurra eragin orduko asmatzen baititu pisuzko argudiorik pisutsuenak beldurraren lotsa ez izateko?: . Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!?;. Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!??; Adak, gainera, nerbioak airean zituen, nola ez, bada, segundo hamarren
|
batean
ohartu bazen ezen bizitzatik heriotzarainoko tarteak hari baten mehetasuna zuela!?, baina bizi senak bizitzaren aldeko hautua egin zuenetik, Adak bazuen ipar bat, nora bildu baitzitzaizkion kontzientearen eta inkontzientearen indar guztiak, nerbioek eragin ziezaioketèn nahaste borrasterik txikienean ere ordena jartzeko; jarraian, trena gelditu, eta handik segundo gutxitara bozgorailu batek zekar...
|
|
|
Bizitza osoan mundu honetan betirako egongo bagina bezala bizi ondoren, bat batean jaikitzen gara eta konturatzen gara nobela mardul eta luze baten kapitulu bateko pertsonaia baino ez garela. Une
|
batean
ohartzen gara behin behinekoa dela gure presentzia mundu honetan, eta gu joan ondoren ere hemen geratuko direla eguzkia, ilargia, haizea, aurreko harrizko eliza. Eta haizeak hodeiak mugituko dituela zeruan alde batetik bestera, eta balsaren doinuek jarraituko dutela airean, ezer gertatu ez balitz bezala.
|
|
|
Domingoren begirada kezkatiak hunkitzera utzi gabe hustu nuen tupina. Hondar koilarakadarekin
|
batean
ohartu nintzen begi batzuk barrandan nituela sukalde bazterretik. Zutitu nintzen.
|
|
|
Erreka bazterrean labur lotuak ginen. Denbora aski, gauza
|
batez
ohartzeko: borroka garbi batean bigorrarrak lan handia egin zuen ni mendean hartzeko.
|
|
|
Ezkontzera doa. Baina halako
|
batean
ohartuko da emaztegai maitearen hirugarren deitura ez dela euskalduna eta ezkontza bertan behera utziko du. Sabinok aldeztu egingo du erabaki hori, sentimenduen gainetik jarri behar baita bizkaitar odolaren garbitasuna.
|
|
|
Baten
|
bat
ohartu egiten da ez dela programazioaren gainerako esaldien oso antzekoa (1 Sarrera, 2 Sokrates, 3 Lukrezio...), eta orduan zer berezitasun ote duen galdetzen diet, berehala asmatzen duenari euro batzuk emango dizkiodala, baina ez dute asmatzen.
|
|
|
LEO. (bat
|
batean
ohartuta) Ai, barkatu, Naroa. ¡ Qué tonta!
|
|
|
Baina geroago frantsesak ohartu ziren tratamendu horrek ardoan eragina bazuela. Akats
|
bati esker
ohartu ziren. Zura berotu ahala, ekarpen jakin batzuk lortzen dira; baina beste ekarpen batzuk ez dira lortuko, gehiegi berotuz gero.
|
|
|
Ordua heldu eta tokia lepo zegoen, batez ere ume eta gazteak. Halako
|
batean
ohartu ginen Espainiako telebista katearen bitartez, erdaraz, emango zutela. Zelan izan liteke erdaraz ikustea une berean ETBn euskaraz ematen ari zirenean?
|
|
|
beste tren bat zen, astiro eta geldiro hurbiltzen ari zena; zutitu zen Ada jauzi batean, jarri zitzaion begira, hurreratu zen trenbidera –trenak zarata izugarria ateratzen zuen–, gelditu zen –hogei bat metrora zuen trena–, begiak gero eta distiratsuago, bihotza gero eta azkarrago... eta memento hartan, Ana Kareninaren tokian jartzen saiatu zelako edo –hain zen erraza, zinez, munduarekin eta munduko pena guztiekin bukatzea! –, urrats bat aurrera egin zuen –heriotzaren presentzia zorabio bat zen, balaztaren burrunba kirrinkariak zorabioago egiten zuena–, baita bi atzera ere jarraian, bat bateko beldurra, bizi senak eragindakoa, nagusitu balitzaio bezala, begiak lekuetatik aterata; une hartan, beraz, Ada beldur zen, beldurra berehala estaltzen ahalegindu bazen ere burura zetorkiòn pisuzko argudio andanarekin –hain da zorrotza eta hain adimentsua bizi sena, non beldurra eragin orduko asmatzen baititu pisuzko argudiorik pisutsuenak beldurraren lotsa ez izateko–: " Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!";" Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!"...; Adak, gainera, nerbioak airean zituen –nola ez, bada, segundo hamarren
|
batean
ohartu bazen ezen bizitzatik heriotzarainoko tarteak hari baten mehetasuna zuela! –, baina bizi senak bizitzaren aldeko hautua egin zuenetik, Adak bazuen ipar bat, nora bildu baitzitzaizkion kontzientearen eta inkontzientearen indar guztiak, nerbioek eragin ziezaioketèn nahaste borrasterik txikienean ere ordena jartzeko; jarraian, trena gelditu, eta handik segundo gutxitara bozgorailu batek...
|
|
|
Goraldiari, baina, beheraldia jarraitu zitzaion –ardo gozoaren asealdiari ajealdia–; esan nahi baita Ada gero eta edariaren mendekoago egin, eta altxorra gordetzen zuèn armairurako bidaiatxoak aniztu eta ugaritu zituela, zaintzaileen edozein deskuidu aprobetxatuz; hasieran, kontuz ibiltzen zen, izebak igar ez ziezaion, baina izeba, jakina, egun
|
batean
ohartu egin zen; egun batzuk lehenago ere ohartu zen, beharbada, eper errearen saltsari ardo gozoa eransterakoan botilari begiratu –Blanca sukaldaria lagun– eta halako keinua egin baitzuen, mesfidantzazkoa; halere, beste egun hartakoa nabarmena zen: nola zitekeen, izan ere, litroko botila astebetean ia hustea?, eta nola zitekeen likorearen maila hondotik bi hatzetara baizik ez egotea, baldin eta izebak ongi oroitzen bazuen berak ireki eta hasi zuela astebete lehenago?; horregatik errepikatu zuen izebak mesfidantzazko keinua; zerbait esatera zihoala zirudienean, baina, Adak, izebari keinua irakurri ziolako edo, aurrea hartu eta honela hitz egin zion, hatzaz ardo gozoaren maila seinalaturik:
|
|
|
Denbora horretan, sarjentuak gogor hartu zituen bere soldaduak –edo korrika jartzen zituen, edo zuhaitz bati lotutako soka batean gora igotzen, edo instrukzioa egiten, ahotsa oihu bihurtu gabe baina bere jarreran sendo–, Nikolai bereziki, zeinak eguna leher eginda bukatu eta ez baitzuen ezer esaten, sarjentuak arrastoan sartzeko modua aurkitu balu bezala... nahiz eta aldian aldian Nikolaik beste itxura bat ematen zuen: batzuetan, garajean zegoèn maseratiari begira gelditzen zen, ez objektu preziatu baten jabeak objektuari begiratzen dion bezala, baizik eta amets bat eskuratu ezin duenak ametsari bezala, triste eta malenkoniatsu, bat
|
batean
ohartu balitz bezala ez zela inoiz maseratiaren jabe izango –behin batean, halere, hain era neurrigabean erakarri zuen ametsak, agidanez, non maseratian sartu eta hantxe egon baitzen bolanteari atxikita, harik eta sarjentuak bertan harrapatu zuen arte, baita sekulako errieta egin ere: " Alde hortik, Nikolai, astoari konfiturak ematea alferrik duk-eta!
|
|
|
Esandako guztiaren argitan, begien bistakoa da hizkuntza politikaren xedea ez dela hizkuntzen bilakaera naturalaren ondorioz desagertzen diren hizkuntzak biziraunaraztea. Latinarena da esku eskura daukagun adibidea, bilakaera natural baten ondorioz desagerturiko hizkuntza
|
batez
ohartzeko. Hizkuntza baten enborretik sorturiko aldaerek garapen propio eta berezitua izan zutenez, hizkuntza izatera iritsi ziren, eta enbor edo sorburu zena ordeztu zuten.
|
|
|
Ez naiz mingaina txarrekoa baino izagutzen ditut bertze neska gazte asko, hura bezin pollitak, eta haren aldian buru onekuak, baino ez ditut egundaino maner hortan ikusten. Nere alabak urte ditu, eta itsusitik urrun da, baino egun
|
batean
ohartzen banaiz itxur hortarat emana dela, hor hartuko ditu bi zartako onak aira berian aldatu baino leheno!
|
|
2010
|
|
|
Itxura guztien arabera, politika horrekin jarraituko du. Halere, Santos gauza
|
batekin
ohartu da: ezin duela Kolonbiak Venezuelarekin haserre jarraitu.
|
|
|
Izan ere, badira utopia horretan sinesten duten, herritar xeheak ez ezik, idazle eta intelektual ustez bikainak ere, ez uste, zu ere oraindik horietakoa ote zaitut, Gabino??. Gogoratzen naiz nola bolada batean liluratu ninduten Émile Zolaren izkribuek, izugarri gustatu zitzaidan, esate baterako, bere Pascal doktorea, erlijioari egiten ziòn kritikagatik?, harik eta egun
|
batean
ohartu nintzen arte. Paris irakurri nuenean, hain zuzen ere, idazle ustez handia beste inozo bat zela:
|
|
|
10:03:20: 08 DURATION: 00:00:44: 09ROSSANAShanghaira etortzean gauza
|
batez
ohartu ginen: hutsunehandi bat zegoela diseinuaren inguruan, nola interiorismoanhala modan da osagarrietan.AZPIDATZIA (10.03.24.00) Rossana Neri, NERI & HU.LYNDONBeste konpainia bat ere badugu:
|
|
|
KEVINek hasperen txiki bat egiten du eta ondoren, barran dagoen figuratxo
|
batekin
ohartzen da.
|
|
|
–Sara, zer egingo duzu? , ahoa zabaltzeaz
|
bat
ohartu zen ez zituela hitz egokiak aukeratu.
|
|
|
" Eta unibertsoaz ez nago ziur", eransten zuen ironiaz. Izan ere, badira utopia horretan sinesten duten, herritar xeheak ez ezik, idazle eta intelektual ustez bikainak ere, ez uste —zu ere oraindik horietakoa ote zaitut, Gabino? — Gogoratzen naiz nola bolada batean liluratu ninduten Émile Zolaren izkribuek —izugarri gustatu zitzaidan, esate baterako, bere Pascal doktorea, erlijioari egiten ziòn kritikagatik—, harik eta egun
|
batean
ohartu nintzen arte —Paris irakurri nuenean, hain zuzen ere— idazle ustez handia beste inozo bat zela: " Ah!
|
|
|
Eta heuk, askatasun nahiak preso daukan Asierrengan, askatasun nahiak preso daukan heure maitasun premiarekin egin dun topo, ustekabean, distantziak ematen duen ikuspegiaz ñabarturik. Patagoniakoa zapuztu zinatenetik ez ditun lehen bezala miatzen liburu dendetako apalak berak ere, lehengo
|
batean
ohartu hintzen horretaz: Auzolan en sartu eta, udaldia gertu, mapa eta gidaz mukuru zegonan ate ondoko erakusmahaia, espiralean eratutako pila koloretsuan, oharkabean pasatzeko moduan ez behinik behin; dendan sartu orduko, baina, begiz beste egin huen, kontzienteki edo ez, eta irten arte ez hintzen jabetu heure jokabideaz, heure buruari beste min bat aurrezteko egindakoaz.
|
|
|
Artxiboetako paper zaharren tartean, Goizuetako kanta honen misterio bila hara eta hona nabilela, beste gauza
|
batez
ohartu naiz: Etxagaraitarrok aspaldi handiko zainak zituztela Berdabion.
|
|
|
Baina gero jokoari lotzen gatzaizkio eta ahanzten dugu, promozioaren tenorea jin arte. Brecht-en testuak lurra aipatzen du sarrera ttipi batean, gero haur
|
bati
ohartzeko eta hau da kasik bi orduz" konfliktoa", Stanislavskiren esanahian. Publikoa haur horri interesatzen zitzaion, bietan egiazko haurra sarrarazten zutelarik, eta ez Chimeres koak gu baino hemengoago direnez jakiteari.
|
|
|
Hori guztia esatean, Chiarak ikusi zuen listu mintz bat osatzen zitzaiola Ottori ezpainen artean, betaurrekorik gabeko bi sator begi txipi eta urtsuak bezala ilargi argitan diz dizka, eta bat
|
batean
ohartu zen agure hark irritsez eta gutiziaz begiratzen ziola; hori bakarrik ez: orduantxe jabetu zen, pixka batean pentsatuz gero aspaldi jabetu behar zuen arren, Otto hura zela Simeonen gutun guztiak idatzi zituena, baita bere barruko sekretuak irakurri zituena ere; eta halako nazka sentitu zuen une hartan, non hantxe bertan buruan jo eta itsasora botako zukeen agure lizuna.
|
|
|
Eskribau zaharrarekin ahazturik zeuden piratak; bat
|
batean
ohartu, eta barreari eman zioten.
|
|
|
Mutiko
|
bat
ohartu zen beste nehoren aitzinetik:
|
|
|
Bat
|
batean
ohartzen naiz Lilik ez duela pisontzia galdegin. Galzazpikoek ez dituzte gehiago ene zauriak estaltzen eta babesten.
|
|
|
‘Nihaur’ hitza erratean, bat
|
batean
ohartzen naiz huts ikaragarria egin dudala, ez bainaiz sekula ‘nihaur’ eta ahalgez urtzen naiz.
|
|
2011
|
|
|
Eta han egon ginan jarrita garagardoa edo hartzen, solasaldi gozo atseginean. Zati
|
batera
ohartu ginan bikoteak ez euskula ezer ulertzen, eta orduan gaztelaniaz hasi ginan. Nik, holako baten, Setieneri zuzenduta:
|
|
|
Buffeta erabil daiteke akats
|
batez
ohartzeko; alegia, gosaria ezin dela mugatu kafe batera, eta lagun dezake ikusten zeinen ona izan daitekeen eguneko lehen otorduari denbora gehixeago eskaintzea eta elikagai aukera zabaltzea.
|
|
|
Hara, hor dator apain apain, norako ote gara orain, Mohamé etortzekoa izango da, apustu egingo nuke, hemen behar zuen honezkero, bai, Mammounia hoteleko diskotekara joatekotan gaitun afalondoan, gogoratzen haiz hango olibondoez, gau giro ederra zegon, gurekin etorriko haiz, afaria ordaindu zionagu, baina hartuko dinagu mokadu bat plazako postu horietako batean, merke zeuden hemen gauzak. Handik puska
|
batera
ohartu da, eta builaka ekin dio, errua lagunarena balitz bezala, kartera galdu dinat, hi, dirua, txartelak..., seguru azokako postu horietako batean xixkatu dizkidatela. Ez zunan, ba, hire laguntxo hori izango, ez dun oraindik azaldu, zer ordutan zineten elkartzekoak?
|
|
|
Bai, haren bila joango gara ama eta biok arratsaldean, ikastolatik irtendakoan. Esateaz
|
batera
ohartu da gaur ez duela dantzara joan; eta, beharbada, hurrengo egunetan ere ama goizago etorriko zaio bila, eta, ingelesera gabe, parkera joango dira jolastera, kanpotarra aspertu egingo baita bestela. Datorren astean, berriz, oporrak.
|
|
|
Komunera sartu naiz apur batez bujia forma duen eta kerik botatzen ez duen pipatik erretzera, eta bide batez aurpegiko muskuluak lasaitzera hainbeste irribarreren ondoren, gihar minak ekiditearren; nire helburua gonbidatu ongi hezia izatea baino ez zen, eta Elisaren umorea zelatatzea, zeina Seconal irensketaren frekuentzian islatzen den. Txankleten gainean nire oinek moluskuen edertasuna erakusten dute; Italiara eginiko bidaia
|
batean
ohartu nintzen sandaliak ezin erabiliko nituela eder azaldu nahi nuenetan; horrekin gogoratu naiz Uffizin japoniar argazkilariz inguraturik Botticelliren Udaberria ri barrez aritu ginenekoaz, hormonaz gainezka ni, katekesira joan ez zen lagun batekin egotearen euforiaz bera, emakumezko irudien oinetako behatzei begira; behatz lodiaren ordez, erdikoa zuten luzeena. Zoragarria zen barre egitea, historia klaseetarako liburuan orri bikoitza zuen koadro hark, eta begira begira egoten nintzaion matematikakoetan; nerabezaro pedantea izan nuen; neure buruari barre egitea zen, begira ze behatzak, baina ez nekien noraino algara horiek nire kontura ziren hotelera iritsi eta nire oinei begiratu nien arte.
|
|
|
–Berak dio bat
|
batean
ohartu zela norbait oinetik tiraka ari zitzaiola, botak eranzteko asmoz. Galtzerdian zeramatzan billeteen oroitzapenak kolpetik atera zuen eldarniotik.
|
|
|
So gelditu zitzaien, izenak eragindako erreakzioren baten zain. Begiak neskaren bularralde harrotura joan zitzaizkion Mikeli, eta bat
|
batean
ohartu zen lehenago ikusia zuela silikonazko xahuketa hura: Julenen etxeko argazkietan bere bikini laburra erakusten zuen neska zen.
|