|
2003
|
|
|
Senarra hiltzean, Bizentak bere bizitzako azken urteak bere koinatuekin auzitan pasatu zituen, hauek geratu baitziren (semerik izan ez zutenez) hildakoaren ondasun guztiekin. Gaixorik, auzietara ere ezin joanik, 71 urterekin hil zen, hain zuzen ere Ondo hiltzen erakusten zuen liburu
|
baten
itzulpena argitaratzeke utzirik (Altzibar, 1992: 295).
|
|
2008
|
|
|
Erdi Aroaz ez naiz askorik arduratu, egia esan. Orreagako egitandia goraipatu diet, gure mugarri nazionala, eta erantsi diet Chanson de Rolanden azkeneko analisi filologikoek aditzera ematen dutela euskal egitandi kantore
|
baten
itzulpena besterik ez dela, zoritxarrez galdu dena, literaturarekin hasi nintzenean ez nengoen horren animatuta?. Nafarroako erresuma euskal estatutzat aurkeztu dut inolako zalantzarik gabe, estatu euskalduntzat noski, latina alde batera utzita, gortearen agiri ofizial guztiak euskaraz idazten hasi ziren 1376an alajaina?, eta ahaztu egin dut, xehetasun txiki bat baino ez?
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, lehengusuak ez du inoiz guztiz utzi bere euskaltzaletasuna, eta doktorego tesia ingelesez egin bazuen ere, gaia euskarari buruzkoa izan zen. Gaur egun Deustuko Unibertsitateko irakaslea da eta bere espezialitateak linguistika eta informatika dira, bat
|
bateko
itzulpen digitala besteak beste, zeinean berak eta bere lankideek aurrerapen handiak egin dituzten.
|
|
|
Hain ona iruditu zitzaidan ezen garai hartan etxera joaten nintzen asteburu urrietan amari maiz irakurtzen bainizkion liburuko ipuin eta poema gehienak otorduak prestatzen zituen bitartean. Amak euskara ongi ulertzen ez zuenez, ahozko bat
|
bateko
itzulpena egiten nion. Aski egoera komikoa zen bera lanean ari zen bitartean ni sukaldearen erdian oztopo gisa zutik Atxagaren gauzak irakurtzen egotea, baina oso hunkigarria iruditzen zait orain, amak mundu honetatik alde egin zigunetik hainbeste urte iragan ostean.
|
|
2011
|
|
|
Lanaren ondorioz, 2006 urtean argitara eman zen dokumentua. Kodizea koptoz idatzita dago, baina II. mendeko grezierazko jatorrizko testu
|
baten
itzulpena dela ematen du; 66 orrialde ditu, eta horietatik 26 Judasen Ebanjelioari dagozkio. Kodizea nahiko hondatuta dago:
|
|
2019
|
|
|
Gutuna topatu, eta alfabeto latinora ekartzea besterik ez nuen. Horrek atzera asmo detektibeskoetatik akademikoetara itzularazi ninduen eta, uneren batean, pentsatu nuen, agian, Bolonia edo Euskal Herriko Unibertsitatean halako loria edo fortuna ekarriko zidala, erraztu egingo zidala euskaratik italierarako libururen
|
baten
itzulpena.
|
|
|
Halako produktu
|
baten
itzulpena nahitaezkoa izatea beti da erlatiboa. Gehiago harritu ninduen Miguel Sáenzek esatea ezinezkoa dela Berlin Alexanderplatz itzultzea.
|
|
|
" Hrabalen testu
|
baten
itzulpena oso borobildua bada, garbia, gramatika okerrik gabea, eta joskera konposatuaren legeak goitik behera eta txitean pitean errespetatzen dituena, itzulpen kaxkarra izango da oso. Hrabalen gurpil zoro eta, gehienetan, hordituan sartu beharrean kanpotik begiratzen badiogu haren literaturgintzari (eta kanpotik itzultze lanetan jardun), gureak egin du".
|
|
|
Tradizio handiko praktika alanbikatu manierista
|
baten
itzulpena egin beharra egokitu zaio euskarari. Zerotik.
|
|
|
" Testu bakoitza bakarra da eta, aldi berean, beste testu
|
baten
itzulpena da. Ez dago guztiz originala den testurik, hizkuntza, bere izatean, itzulpena baita:
|
|
|
Ez dago guztiz originala den testurik, hizkuntza, bere izatean, itzulpena baita: lehenik eta behin, ahozkoa ez den mundukoa, eta gero, zeinu eta esaldi bakoitza beste zeinu eta beste esaldi
|
baten
itzulpena delako. Baina arrazoiketa hori alderantziz ere jar liteke:
|
|
|
Itzulpenik ez genuenean, erreferente gutxi genuen euskal produkzioan, eta beste hizkuntzetan arruntak diren gorabeherak asmatzen pasatzen genuen denbora asko eta asko. Orain gero eta erreferente gehiago aurki lezake idazle
|
batek
itzulpenotan.
|
|
|
Irakurtzeaz aparte, literaturaren joan etorriak eta aroztegia interesatzen zaizkiona, euskal sistema literario sendoagoa estimatuko lukeena, jatorrizko prosa ona bezala gozatzen duena prosa itzuli ona ere. Liburu
|
bat
itzulpena edo originala den galdetu ere egin gabe irakurtzen dugu gaztelaniaz edo frantsesez. Zorionez, ez dira jada hain rara avis joan etorri bera euskaraz eta nahiko normaltasunez egiten hasita dauden irakurleak.
|