|
2000
|
|
|
41 zk. (1986), 104 Diskurtso berria mintzaira zaharraren baitatik. 42/ 43 zk. (1987), 119 Koldo Mitxelena hil da. 45 zk. (1987), 165 Miranderen kritika Iraultza Frantsesari. 52 zk. (1989), 69 Miranderen kritika Iraultza Frantsesari (II). 53 zk. (1989), 81 Doktoreak honoris causa Euskal Herriko Unibertsitatean. 54 zk. (1989), 231 Nietzsche, Junger: anekdota
|
baten
esanahi paradigmatikoak. 56 zk. (1990), 149 Politikatik zer itxaron kulturan. 58 zk. (1990), 169 Beste anekdota bat: Euskadiko PK eta Errepublika Baltikoak. 60 zk. (1990), 77 Karlos Santamariari omenalditxo gisa. 61 zk. (1990), 87 Arestiren tintazko bataioaz. 62 zk. (1991), 129 Filosofia pertsonalistaren maisu bat:
|
|
|
AZURMENDI, Joxe Langilleen kasta galdua. 22 zk. (1966), 22 Miranderen kritika Iraultza Frantsesari. 52 zk. (1989), 69 Miranderen kritika Iraultza Frantsesari (II). 53 zk. (1989), 81 Nietzsche, Junger: anekdota
|
baten
esanahi paradigmatikoak. 56 zk. (1990), 149
|
|
|
Eta antzeko zerbait gerta daiteke esanahia duten gutxieneko zatiekin, hau da, kontzeptuekin: hitz
|
batek
esanahi bat duenean, eskuarki kontzeptu bat designatzen duela esaten da; esanahitasun hau soilik itxurazkoa bada eta, berez, ez badauka, sasikontzeptuez ari gara.58
|
|
|
enuntziatu erabat sasikoak esanahiduntzat har zitezkeen. Adibidez, ‘gizakiak hilezkorrak dira’ bezalako hipotesi
|
batek
esanahia duela zioen printzipioak. Gure etorkizuneko esperientziari buruzko hipotesia da eta erraza da ulertzea zerk egiazta dezakeen hura.
|
|
|
Eta osagai horien artean, nola ez, esanahi teorikoa edo kognitiboa agertzen zen. Beraz, tesi
|
batek
esanahia duen ala ez adierazterakoan, zer motatako esanahiari buruz ari garen zehaztu behar dugu. Tamalez, filosofia eta zientziaren diskurtsoan Carnapen irekitze honek ez zuen ez eraginik ez arrakasta handirik lortu, esparru hauetan —filosofia zientifikoa bailitzan ulertuz, jakina— garrantzizkoa esanahi teorikoa bakarrik baitzen.
|
|
|
Erreflexibotasuna ez zen baliozkoa egiaztagarritasunarentzat baina, hala ere, propietate hura onartu beharra zegoen: egiaztagarritasunaren printzipioan oinarrituriko ikusmolde oso
|
batek
esanahirik ba ote zuen ala ez jakiteko, ikusmoldeari egiaztagarritasuna aplikatu behar zitzaion. Eta honek gurpil zoro absurdua zekarren.
|
|
|
Jite humear eta wittgensteindarra argi erakusten duen bere argumentua honako hau da: termino
|
bat
esanahi ezaguturiko beste termino batzuen bitartez definitzen da. Baina, gurpil definizionalean edo infiniturako erregresioan erori nahi ez bada, terminoek, bere oinarrian, beste termino batzuk ez diren zer edo zerrekin egon behar dute loturik.
|
|
|
Wittgensteinentzat esanahia, azken finean, ostentsiboki —hots, seinalatuz— definitzen da. Hau da, vienarrarentzat termino
|
baten
esanahia erakutsi egiten da, eta ez esan53 Berriro ere, bagenu adierazpen bat erakutsitakoarekin lotu, orduan adierazpen hark ez luke zentzurik edukiko.
|
|
|
" Testability and Meaning" idazkian92, Carnapek joerazko terminoen arazoa konpontzen saiatu zen, eta horretarako termino horien definizioa soilik partziala izan zitekeela iradoki zuen. Hau da, haren aburuz, termino zientifiko
|
baten
esanahia logikaren eta behaketazko enuntziatuen bitartez soilik partzialki zehaz daiteke. Behaketazko enuntziatuak test baten baldintzak gainditzen dituzten objektuentzat defini daitezke bakarrik.
|
|
|
Hitz
|
baten
esanahia finkatzeko modu bat definizioaren bitartekoa da, hots, esanahi ezaguna duten beste hitz batzuk erabiliz. Baina beste hitz hauek prozedura berbera jaso lukete, azkenean hitz definigaitzekin topo egin arte, hau da, bakarrik ostentsioaren bidez finka daitezkeen kontzeptu primitiboekin.
|
|
2001
|
|
|
Administrazioek eta kalitatezko elikagaien ekoizleek duten kezka nagusia da kontsumitzaileek deszifratu ahal izatea kalitatezko deitura edo adierazle
|
baten
esanahia. Legegile komunitarioaren asmoa sistema eta etiketak sinplifikatzea da, kontsumitzaileak erosten duen produktua ezagutu ahal izan dezan.
|
|
|
Adibidez artista askoren mezuak. Inork galdetzen badio margolari bati bere marrazki
|
baten
esanahia, baliteke haserretzea. Galdera okerra deritzo, marrazkiak ez diolako ezer adimenari esaten, gogoari baizik zuzenean, zentzumenen bitartez.
|
|
|
2 ‘Definitu’, Elhuyar Hiztegiak dakarrenez, ‘hitz
|
baten
esanahia edo zerbaiten izaera zehaztasunez azaldu’ da. Nik ere esanahi horretaz erabiltzen dut ‘definizio’ hitza, beste hitz antzeko batzuekin batera.
|
|
2002
|
|
|
Gizarte garaikidea konplexua eta kontingentea dela esaten denean, benetako espazio publiko
|
batean
esanahiak, lehentasunak eta helburuak izendatu eta demokratikoki konfrontatu ahal direla esan nahi da, unean une kontzentzuatu dena betierekoa izango ez dela onartzearekin batera. Hots,, aniztasuna?
|
|
2003
|
|
|
Azaroan Bilboko Rekalde zumardian bulego bat ireki zuen Orbek bere lanerako, Anton Artiñanoren BEPSA enpresaren pisu batean, eta handik hasi zen 1977ko saioa antolatzen. Egindako lehen lanen artean,
|
batek
esanahi sinboliko garrantzitsua izan zuen, EUSKAL UNIBERTSITATEA eta UDAKO EUSKAL UNIBERTSITATEA izenak erregistratu baitzituen jabego intelektualaren bulegoan. Ordurako bi bilera eginda zituzten UEUren koordinazio taldeko kideek, bata Donostian eta bestea Bilbon.
|
|
|
Egiaztagarritasun printzipioaren arabera, enuntziatu sintetiko (ez analitiko)
|
batek
esanahi enpirikoa du soilik behaketazko enuntziatuetatik logikoki ondoriozta daitekeenean. Baina Popperren aburuz, printzipio horrek zientzia enpirikoa bera ulertzeko eta ezaugarritzeko ahaleginei uko egitera eramaten gaitu, egiaztagarritasuna indukziozko metodoan funtsatzen baita.
|
|
|
59). Honen ustez, termino horren hogeita
|
bat
esanahi desberdin aurki ditzakegu Egitura n. Hiru taldetan batu daitezke:
|
|
2004
|
|
|
Horrcla, perpaus batean sinesteak eta pcrpausari cmaten zaion egiabalioak sistcma osoan dutc funtsa. Horregatik. hitz edo pcrpaus
|
baten
esanahia testuingurulinguistikoan ageri diren gainerako eiementuckin duen eriazioa baino ez da.Quinek Hizkuntzaren Filosofiari eginiko ekarpen nagusia esanahiaren kontzepziotradizionalari (cta. horren bidez, analitikotasunari) egiten dion kritika da. Esanahia ez dahitzetik harago dagoen entc psikologiko edota sasimetafisiko bat (Fregeren, zcntzu, arcnmoduan), cta perpaus bakun baten cta errealitatearen arteko erlaz.ioak ondo definitu czean.ezinczko zaigu csanahiaren oinarrian dcnotazio hutsa ezartzca (Russeilek esaten zuen moduan).
|
|
|
perpausaren esanahia elurra zuria dela da.. T da? predikatua Tarskiren cgiaren kontzepzio semantikoarekin lotuko bagenu, pcrpaus
|
baten
esanahia ematea perpaus horrcn egia baldintzak ematea litzateke. Tarskircnegiaren kontzepzio semantikoaren eredua hizkuntza naturaici aplikatzca lortuko bagenu, hizkuntza naturalentzako csanahiarcn teoria genuke Davidsonen iritziz.6 MVNDV POSIBLEAKTarskiren egiarcn teorian oinarritzen diren semantikek, perpaus baten egia balioa berorrekerrealitatearekin duen egokitasunean oinarritzen dute.
|
|
|
gogor kritikatuzutcn, haien ustez publikoki (intersubjektiboki) kontrastagarriak ez diren terminoek ezbaitute inolako esanahirik. Termino
|
batek
esanahia izan dczan eta termino hori zientzianerabilgarria izan dadin intersubjektiboki egiaztagarria izan behar du positibisten ustez, eta, horregatik, lehen pertsonan baizik egiaztatu ezin diren gogo cgoerci dagozkien hitzak esanahirik gabekoak direlako, diskurtso zientifikotik kanpo uztea proposatu zuten. Psikologiak7_ icr.t7.izi Tzan nab, bndu, intcrsubjektiboa?
|
|
|
Laburbilduz eta beste era batean esanda, izenek testuinguru jakin bat behar dute esanahi argirik eta zehatzik izango badute; perpausa dute testuinguru hori. " Perpausak soilik du zentzurik (Sinn); perpausaren testuinguruan (Zusammenhang) soilik du izen
|
batek
esanahirik (Bedeutung)" (3.3). Wittgensteinen hitzok berebiziko garrantzia dute, perpausen eta izenen arteko diferentziari dagokionez ez ezik irudikapen teoriari dihoakionez ere.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, Irudiaren Erretorikak duen indarra erakusten hasita, Mizraji k eta Caro-k figura semantiko berberak aipatzen dituzte: kontrakoak, idea espresatzen duten irudiak jarriko dira elkarren ondoan muntaian, irudi
|
batek
esanahi bat izanik eta ondokoak beste muturrekoa.
|
|
2006
|
|
|
Bada, harrigarria delako zenbat esanahi izan ditzakeen, eta zein ezberdinak elkarren artean. Normala da hitz
|
batek
esanahi bat baino gehiago izatea, baina askotan eremu semantiko berekoak edo antzeko esanahia dutenak izaten dira. Eta esanahi ezberdinak edukiz gero, ez dira gehiegi izaten.
|
|
2007
|
|
|
pentsaerazko herexia ezabatzeko, hura adieraz lezakeen hizkera nahaspilatzea». Orwellen newspeakean, hitz
|
batek
esanahi bat baino gehiago edukitzea kaltegarritzat jotzen da. XXI. mendekoan, zenbat eta esanahi gehiago hobe; azkenerako inork ez du jakingo zer esan nahi duten.
|
|
|
Toki izen
|
baten
esanahia ilundu edo ahazten denean, izena ere desitxuratu egiten da batzuetan, eta erdaratu beste batzuetan. Hala aldatu dira itxuraz euskal jatorriko hainbat toki izen, batez ere euskara galdu eta erdara nagusitu den eremuetan.
|
|
|
Joseba Intxaustirengan zentratuko gara. Horrela aldizkariaren etxe barruko bizitza piska bat ere urtebete oso batez agertuko zaigu —fundatzaileei omenaldi egiten ari garenez gero, urte horrek ia bigarren fundazio
|
bat
esanahi izan baitu—.
|
|
|
Baina hizkuntza, aipatu bezala, anitza da kantitatez eta kualitatez —hizkuntza bakoitzak giza mundu
|
bat
esanahiz betetzen eta finkatzen du—, eta, ondorioz, horrekin loturiko enkulturazioa bera ere enkulturazioetan bakarrik gauzatu daiteke. Horrela, bada, eta hizkuntz pedagogiaren sakoneko esanahia hemen kokatuz, zera dio Menzek:
|
|
2008
|
|
|
Jakina, hitz
|
baten
esanahia hitz horren erabilerak zehazten baldin badu, biderik onena zera izango dugu: Kymlicka k zein adieratan darabilen jakitea.
|
|
|
hizkuntz hiztegiak, sinonimo hiztegiak, hiztegi entziklopedikoak, hiztegi teknikoak... Garai batean, euskaldunak euskara erdara hiztegietara jo behar zuen, ezinbestean, ezagutzen ez zuen euskal hitz
|
baten
esanahia jakiteko. Esan liteke euskal hiztegiak exozentrikoak zirela, ez zirela bere baitakoak.
|
|
|
Hauxe da beste hitz
|
bat
esanahia aldatzen duena tokien arabera. Mendebaldeko eta Ekialdeko, zubereraz, lapurteraz, Hg (GN) z, (Zar) z, (Er), beldu rra?
|
|
|
Horrenbestez, ikusten dugu zenbatasun ideiatik zenbat eta hurbilago dagoen izen
|
baten
esanahia (dozena, > ziento, > pare>...) hainbat errazago izenaren ezkerraldean kokatzea neurri sintagma modura. Zenbatzaileen joera da hori, nonbait.
|
|
|
zer edo zeri deitzekotan, adierazle batek har ditzakeen adiera guztien multzoari deitu genioke. Hala ere, jende komunitateak ondo arduratu dira adierazle eta adiera arteko loturak instituzionalizatzeaz eta naturalizatzeaz; alegia, adierazle
|
bati
esanahi bat eta bakarra lotzen saiatu dira, konnotazio guztiak bakar batera murrizten, horrela sortzen baita denotazioa. Eta horrela ere, interpretazio komunitate batek bere errealitatea eratzen du.
|
|
2009
|
|
|
Ez du ulertuko Leku hau zoragarria da eta Hondartza eder bat dago hemen esaldiek oinarrian ideia bera adierazten dutela. Kontrakoa ere gertatzen da; esaldi bakar
|
batek
esanahi bat baino gehiago izan dezake. Sagu bat ikusi dut esaldiak esanahi ezberdina du Miramar Jauregian edo biologiako laborategi batean.
|
|
|
Ikasketa automatikoari esker, adibidez, patroiak bila daitezke, eta ezagutza eraiki ordenagailu bidez. Beraz, hizkuntzaren prozesamenduaren arazo nagusietako bati aurre egiteko modu bat da, alegia, hitz bakar
|
batek
esanahi bat baino gehiago dituen kasua ebazteko bide bat. Hori egin dezakegu corpus handiak erabiltzen baditugu.
|
|
|
berdin da izadia eta gizakia sortzen, bera gizon emakume bilakatzen eta estalpe batean jaiotzen, bere buruaren sakrifizio odoltsu batekin gizadia salbatzeko erromatarrak nahiz juduak manipulatzen, hildakoak Josafaten bildu eta juzgatzen..., hots, edozein egitate berak burutzen Natura edo historiako eremuetan, Naturak berak edo historiak berak (gizakiak) soilki barik. Alegia, ez al den zentzugabea eta absurdoa salbazio historia guztia, h. d., espazio eta denborako edozein gertakari Jainkoaren akto gisa, nahitaez miraria beti, datu protokolagarri
|
baten
esanahi materialean ulertzea (historiaren zentzu espiritualaren narrazio gisa onargarria izan litekeena, neuk nire bizitzaren zentzubide bezala modu horixe hautatua badut). Robert Elsmerek Oxforden Green filosofoa aski hurbildik ezagutu du, haren mirariaren osoko kritika orobat ulertu ezinezko zerbait bezala, eta immanentismo erradikala Jainkoaren kontzeptuan Schelling/ Hegelen maneran.
|
|
|
esanahi kultural gisa definitzen duena. Prozesua, jakina, ez da modu naturalean gertatzen, eta mugimendu politiko
|
batek
esanahia izateko ahalmen hori ematen dionean sortzen da ia beti. Andersonek hasitako arrazoibideari jarraituz, nazioak bereizteko modu bat haiek imajinatzeko moduak elkarren artean konparatzea da.
|
|
|
Modu horretan, hizkuntza eta pentsamendua ezberdintzen ditu Sapirrek, eta argi dago pentsamendu eta hizkuntzaren arteko harremana ez dela uniboko eta hertsia. Alegia, hitz
|
baten
esanahia ahaztu ahal zaigu, edo buruan dugun kontzeptu bat izendatzeko hitza ez ezagutzea posible da.
|
|
2010
|
|
|
SPrako tranbiatik hona gutxi aldatu da Elorriagaren estiloa, hots, aipatu lan horretan bezala, Londres kartoizkoa da nobelan absurdoaren «langue»ra jo du berriro. Eta «langue»z ari naizenean, Saussure-ren terminologia dut buruan, alegia, «langue» kode moduan ulertuta, horixe iruditu baitzait Londres kartoizkoa da, kode
|
bat
esanahian (parole) sakontzera iristen ez dena. Aukerak egon bazeuden:
|
|
|
hizkuntz ikerketaren esparruan" barne linguistika eta kanpo linguistika" elkarri loturik daude, alegia," tresna linguistikoa eta berorren produkzioaren eta erabileraren baldintzapen sozialak ezin dira banandu" 202 Horregatik, hain zuzen, lehen hizkuntzaren jabekuntzak eta bestelako hizkuntzen ikas irakaskuntzak ez dute soilik zerikusia gaitasun linguistiko gramatikalarekin, baizik eta baita hizketaren pragmatikarekin eta berorren gaitasun diskurtsibo testualarekin ere. Bestela ere esan daiteke, Bourdieurekin batera," hizketa ekintzan topatzen direla ‘habitus linguistikoa’ eta ‘merkatu linguistikoa’", eta, ondorioz," hitz
|
baten
esanahia ez dela hiztegian aurkitzen, baizik eta berori ‘habitus’ eta ‘merkatu’ horien arteko erlazioan zehazten dela" 203 Hizkuntzaren pedagogia, finean," makrolinguistikaren" baitan kokatzen da, ze —hitz egitea bera jarduera sozio-kulturala bada— orduan ere irakaskuntza linguistikoak ezinbestean erreparatu behar die hizkuntz gaitasunaren eskurapena b...
|
|
|
Hizkuntzak, nola edo hala," indar eragilea" du gizakiaren pentsamenduan —ez da" tresna soila" —, eta, horrexegatik, ezinbestekoa da hizkuntza hori antropologikoki kontsideratzea eta bere dimentsio dinamikoan aztertzea. Hortik dio Weisgerberrek hizkuntza bakoitza bere eduki historiko kulturaletan aztertu behar dela, ze finean hizkuntza
|
baten
esanahiek ez dute kaosa osatzen —hizkuntza gehiago da kontzeptu pilaketa arbitrarioa baino—, baizik eta zentzu sare baten moduko kosmosa. Baina berori, azpimarra dezagun, ez da estatikoa, dinamikoa baizik; zentzu horretan, gure autoreak —Humboldt bera baino humboldtiarrago izanik— batez ere" hizkuntza irudiaz"(" Sprachbild") hitz egiten du eta ez hainbeste" hizkuntza ikuskeraz"(" Sprachansicht").
|
|
|
" Beren Hizkuntza (Hizkuntza dei badaiteke horrelako hizkera) hain da eskasa, non hitz
|
batek
esanahi desberdinak baititu. Jatorrizko herritarrek baizik ezin ulertu dute; eta bereago izan dadin, ez dutela idazteko erabiltzen esan didate.
|
|
2011
|
|
|
Eta azkenik, esanahi bikoitza ere izaten du (biologiko arauemaile). Polo
|
batean
esanahi moralak ditugu, bestean, aldiz, fisiologikoak (alde sentsoriala edo oretikoa).
|
|
|
Ideologiaz esan duguna eta denotazio/ konnotazio funtzio semiotikoak aise uztartu zituen Stuart Hall ek (1980). Haren ustean, denotazioa zeinu
|
baten
esanahi literala da, eta konnotazioa, berriz, esan edo zuzenean adierazi barik, zeinu horrek zeharka iradoki dezakeen guztia. Konnotazioa irekia da, denotazioa itxia.
|
|
|
Eta hori mugaezina da berez eta ez du zentzu handirik; izan ere, benetako esanahiak adierazle sortzaile eta erabiltzaileen komunitateetan ezartzen dira. Jende komunitateak ondo arduratzen dira adierazle eta adiera arteko loturak instituzionalizatzen eta naturalizatzen; alegia, adierazle
|
bati
esanahi bat eta bakarra lotzen saiatzen dira, konnotazio guztiak bakar batera murrizten, horrela sortzen baita denotazioa. Eta horrela ere, interpretazio komunitate batek bere errealitatea eratzen du:
|
|
2012
|
|
|
Poema haiei idatziz erantzuteko eskatu zien ondoren, nahi zuten modua erabiliz. Ikasleek emandako erantzun guztiak aztertu ondoren, poema
|
baten
esanahia ulertzeko oztopoak zerrendatu zituen, eta benetako esanahira iritsi ahal izateko egin beharreko irakurketa definitzen saiatu zen. Esperimentu harekin, esanahi batu eta bakar bat badagoela frogatu nahi izan zuen Richardsek, eta irakurketa on batekin posible dela autorearen esanahi originala berreskuratzea.
|
|
|
Ukapena: gertakari
|
baten
esanahia berreraikitzean datza, mehatxua desager dadin. Gertakari bat gertatu dela edo zerbait existitu daitekeela sinesteari uko egitea dakar.
|
|
|
Interpretazioak leku
|
baten
esanahiak azaleratzen ditu.
|
|
|
ur gozoa litzateke. Dena dela, abizen
|
batek
esanahi bat baino gehiago badu, ez dago garbi zein
|
|
2013
|
|
|
a) Estrategiak ez dira hizkuntza bat ikasteko moduen ezaugarri orokorrak, teknika berezi batzuk baizik (esaterako, hitzak errepikatzea ahoskera ikasteko, edo hitz
|
baten
esanahia beraren zatiak analizatuz ateratzea).
|
|
|
Espainiako Errege Akademia. Web ean aditz
|
baten
esanahia bilatzen denean, izenaren ezkerrean fitxa urdin bat nabarmentzen da beti «jokatu» hitzarekin. Klikatzen bada, aditz jokatuaren zerrenda osoa forma ez pertsonaletan, indikatiboan, subjuntiboan eta agindupean.
|
|
2014
|
|
|
Marinelen kontakizunek badute sinpletasun zuzen bat, beren esanahi guztia intxaur kraskatu baten oskolaren barruan sartzeko modukoa baita. Marlow, ordea, ez zen tipikoa (istorioak kontatzeko joeraz aparte), eta, berarentzat, pasadizo
|
baten
esanahia ez zegoen barnean, mamia bezala, kanpoan baizik, ipuina inguratuz, zeina bakar bakarrik agerrarazten baitu argiak lainoa agerrarazten duen antzera, hala nola batzuetan ilargiaren argitasun espektralak agerian jartzen dituen laino harilkatu horietako bat.
|
|
|
Gauza bertsua gertatzen zaio Rosari (Bb), txikitatik bere amaren absentzia (hila), bere aitaren abusu sexualak eta jendartearenbazterketa jasan dituena bere erraietan. Beste modu batera esateko, gorputzarrotzak dira; izan ere, gorputzak jendarte eraikuntzak dira, eta beronen jarrerektestuinguru kultural
|
baten barruan
esanahia hartzen dute. Felisak eta Rosak arrazoiezberdinengatik jendartearen deskalifikazioa, bazterketa, nor bere testuinguruanarrotz izatearen sentimendua gorpuzten dute modu sinbolikoan nahiz fisikoan etabizi esperientzia horrekin batera berrirakurtzen dute beren gorputzen idazkuntza.Indarkeriaren alabak diren bi literatur pertsonaiok, (AJ) eleberriko Teresarenantzera, egiturazko indarkeria gainditzen duten literatur pertsonaia protagonistakditugu.
|
|
|
Morfema (fonemen konbinaketa) esanahiaren unitate txikiena da (hitza edo hitzaren zati
|
bat
esanahiaren parte txikiagotan zatitu ezin denean).
|
|
|
Ideia batzuei balio handiegia ematen zaie, eta sineste sendoegiz defendatzen dira. Karga emozional handia dagoelako gerta daiteke; adibidez, depresio egoera batean gertaera negatibo
|
baten
esanahiari garrantzi gehiegi ematen zaio.
|
|
|
Ezinbestekoa da faktura
|
baten
esanahia argitzea akatsak atzeman ahal izateko eta, gainera, zerbitzuen gastua, kontuen interesak edo lan egiteagatik kobratutako guztia ezagutzea
|
|
|
“Interpreta liteke artegintza garaikideko hamabi estrategia desberdin bildu nahi izan direla. Alde horretatik, arte garaikideak testuingurua islatzen du, kultura bat edo gizarte
|
bat
esanahiz betetzen duen oro. Artelanak sismografo batek bezala dihardu, gure inguruan gertatzen diren lurpeko mugimenduak erregistratuz”.
|
|
2015
|
|
|
Elkarrizketatu ditugun herritarren %81k ongi jakin dute piktograma
|
baten
esanahia bereizten: " Konposizio grafiko bat da, sinboloak edo irudiak dituena eta produktuaren funtsezko alderdiei buruzko informazioa ematen duena, adibidez zer egin behar den modu seguruan erabiltzeko edo egoera onean mantentzeko".
|
|
|
Ekuazio kimiko
|
baten
esanahia: proportzioak
|
|
|
Horregatik, argi ikusten dugu ulermen eta irudimen bereko entzulea eta kontalaria behar dituela ahozko literaturak. Zentzu eta irudi bereko kategoria sistema
|
batek
esanahi mundu bat sortzen du, eta belaunaldi batetik besterako transmisioa egoteko kontalariaren ahoarekin harremana duten belarriak egon behar dute. Horrela bakarrik lor daiteke tradizioa:
|
|
|
Hiztegigintza lanetan lema
|
baten
esanahia zehazteko ebidentzia nahikoa izateko, 20 agerpenetan finkatzendu Sinclair rek (2005) gutxieneko agerpen kopurua. EuDeLex hiztegiaren editatze lanetarako giza baliabidemurriztuak izatearen ondorioz eskuzko lana murriztu behar izanez gero, gutxieneko kopuru handiagoafinkatu da.
|
|
|
Lehenengo etapan (Godino eta Batanero, 1994; Godino, 1996; Godino eta Batanero, 1998), bi nozio garatu eta finkatu dira, horiek dira, «objektu matematiko
|
baten
esanahi instituzionala eta pertsonala» (bi esanahi horiek praktiken sistema gisa ulertu behar dira, non objektua ezinbestekoa den zeregina aurrera eramateko). Bi nozio horiek lotura estua dute ulermenarekin.
|
|
|
Ezarrita dauden arau instituzionalekin bat datozen praktikak dira. Ikasketa prozesu
|
batean
esanahi pertsonalen aldaketa bat gertatzen da. Esanahi aldaketa horiek aztertzerakoan, kontuan hartu behar dira ikasleek dituzten aurretiazko esanahiak, hots, aldez aurreko esanahiak, eta amaieran lortuko dituztenak.
|
|
|
Hiru unitate bereizten dira: laginketa unitateak (ikertzaileak bereizten dituen zatiak), erregistro unitateak (laginketa unitatean bereizten den eduki zatia) eta testuinguru unitatea (erregistro unitate
|
baten
esanahi zehatza jakiteko aztertu beharreko laginketa unitatearen zatia). Gure kasuan, hautatutako finaleko saioak izango lirateke laginketa unitateak, saioa, gai bati abesturiko bertso sorta bezala ulertuta betiere.
|
|
|
Okerrena da askotan bakoitzak. soluzio ezberdinak ematen dituela. Edo neologismo diferentea asmatzen dute edo gutxi gora beherako euskal hitz
|
bat
esanahi horretara korriarazten dute, bakoitzak hor ere aukera ezberdinei tiraturik. Hiztegitik hiztegira diferentzia handiegiak ageri dira eta ez dauka bestela izaterik.
|
|
|
Umberto Ecok mugagabeko semiosia deitu zion joskera horri. Berak oso argi zuen zeinu
|
baten
esanahia ez dela inoiz kanpo errealitate bateko ezer; esanahia, zioen, interpretazioa da, eta lehengo adierazleetara jo behar dugu oraingo bati adiera eman nahi diogunean. Bestela esan, ez dugu, ez praktikarik, ez objekturik, ez ezer signifikatze katetik kanpo.
|
|
|
Ez diot hitz
|
bat
esanahi diferenteekin erabili ez litzatekeenik, hitzen anbiguetatea ez da zertan kaltetzat hartu. Hitzak ez dira adierazle neutroak.
|
|
2016
|
|
|
Hainbat lerro errepikapen egiten dira melodiaren arabera; gauzak honela, ohikoa da 1, 1, 1 edo 2 bezalako errima ordenekin jotak kantatzea. Batzuetan, bertso edo kantuekin gertatzen den bezala, ordena berezi
|
batek
esanahia alda diezaieke lerroei, emaitza zorrotzak lortuz.
|
|
|
IMaren oinarrizko helbide logikoaOB86_ Z23: bit bat dauka hedatze gailu posible bakoitzerako; kontsultatu OB86_ FLT_ ID B#16#C1 Bit aktibatu
|
baten
esanahia: eragindako hedatze gailuan: Modulu identifikatzaile zuzena ez duten moduluak daudeModulu konfiguratuak falta diraModulu akastun bat dago, gutxienez
|
|
|
erreserbatua31 bita: 0 beti Bit aktibatu
|
baten
esanahia: eragindako hedatze gailuan.Modulu identifikatzaile zuzena ez duten moduluak daude.Modulu batzuen parametroak ez dira zuzenak edo falta dira.
|
|
|
Ekuazio kimiko
|
baten
esanahia: proportzioak
|
|
|
Hainbat lerro errepikapen egiten dira melodiaren arabera; gauzak honela, ohikoa da 1, 1, 1 edo 2 bezalako errima ordenekin jotak kantatzea. Batzuetan, bertso edo kantuekin gertatzen den bezala, ordena berezi
|
batek
esanahia alda diezaieke lerroei, emaitza zorrotzak lortuz.
|
|
|
Haien bitarteko soilak eta jopuak garela; egiten edo uzten dugun dena haien esanera eta haien zerbitzuan egiten dugula.258 Eta garrantzizkoa berriroDarwinen" esanahi filosofiko sakona" horixe dela (29). Darwinek, berriz, zesura erabateko
|
bat
esanahi duela biziaren hiru mila milioi urtean, eten erradikala kulturaren, pentsamenduaren eta filosofiaren historian, tamalez filosofoek eta humanistek oraindik konprenitu ez duten arren (29). Eta ordua dugula hori ikasteko.
|
|
|
Hiztegietan ez dago espekulaziorako lekurik eta definizio positiboak baino ezin dira eman, alegia, hiztunen artean edo tradizio idatzian erabilitako hitzak baino ezin dira azaldu. Halere* erra balizko
|
baten
esanahia nahiko garbi iradokitzen dute honako hitzok: errapea sabel azpiko titia da, erraiak (erragaiak), sabelaren barnean dauden heste eta organoak dira eta Markinan oraindik erraldia esaten diote gizaldi edo belaunaldiari. Ez du ematen* erra= sabela ekuazioa aspaldi galdu zenik euskaldunen oroimenean.
|
|
2017
|
|
|
Baina termino horiek ezin diote inoiz eutsi beren artean osatu antitesiari. Bien definizioek ere elkarren aztarna hartzen dute beren baitan;
|
bataren
esanahia bestearen aztarnak bizi du.53
|
|
|
Honetaz gaur arte erreparatu gabe nintzen eta, hara, gogoetaren hariak eta ariak zertara ekarri nauen: ...alantzak ere mihian iraunen duela; egoerak eta abelerak aldaturik ere, beti bat eta berean segitzen baitu gizakiaren halabeharrak, aspaldi, oso antzina, asmatutako antzerki baten antzezpen eta emanaldiak belaunaldiz belaunaldi errepikatuko balira bezala; zeren ni ziur bainago, ni gaur tirria edo aiherkunde hitzak erabili beharrean egon naizen bezala, berba horiek nik baino lehen, aspaldiko gizaldi
|
batez
esanahi bikoiztasun horrekin asmatu zituenak, nirearen antzeko bizikizuna, estuasuna, nahi eta ezina izango zituela bere bihotzean, eta hara nola, sentimendu nahasi, itsusi, deabruzko honek, gure ele ederra asmatu zuten arbaso eta asaba zaharrekin lotzen nauen. Honek denak, ikasle gineneko garai gozo urrun haiek dakarzkit gogora, eskola tarteetan jakintza eta elerti gai gorenak aipagai eta mintzagai izaten genituenekoak, baina orduan kezka eta ardura ez ziren liburuetako bi hitz larri baino askoz gehiago, azterketa aurreko zain egote urduri hura asko jota; gaur berriz, ezinegonaren itsaso nahasian nabil, noragabe eta itotzeko zorian, nire eguzki dudan Jainkoaren grazia emakume bi hauen eder lausoen hodeitzak estaltzen didala, eta bizimodu lasaiaren kai tinko ezagunera eramango nauen txaluparik ez.
|
|
|
Aurreko toponimo nagusiaren analogiaz sorrarazitakoa izanen genuke hauxe ere. Azkeneko osagaia, ugaritasuna adierazteko atzizkia, ez letorke
|
bat
esanahiarekin, baina bai tokia edo lekua adieraztekotan, errota bakarreko lekua. Oraindik bertan dirau azken errota izandakoa Arakil ibaitik hurbil.
|
|
|
Kontratuen interpretazioaKode Zibilak ezartzen du kontra tuaren hitzak argiak badira eta ez badute zalantzarik sortzen kontra tugileen asmoari buruz, kontuan hartuko dela kontratuko klausulen hitzez hitzezkotasuna.Hala ere, kontratuan adierazitakoa kontratugileen ageriko asmoaren aurkakoa bada, asmo horrek lehen tasuna izango du adierazitakoaren gainetik.Kontratuetako klausularen
|
batek
esanahi bat baino gehiago izan baditzake, klausula hori modurik egokienean interpretatu da, ondorioak izan ditzan.
|
|
|
Word2vecek esaldiak irakurri ahala eguneratuko ditu hitzen EBak; hots, hitz
|
baten
esanahia beremomentuko testuinguruaren arabera eguneratzen joango da. Demagun word2vec corpusa prozesatzendabilela, akerrak adarrak okerrak ditu" esaldia jasotzen duela, eta momentu horretan adarrak hitzarenesanahia kalkulatu behar duela.
|
|
|
Kontuan izan ko okurrentzia matrizeek V x V tamaina daukatela, V hiztegiaren hitz kopurua izanik.Gauzak horrela, berba
|
baten
esanahia (matrizeko lerro bat) definitzeko milaka edo milioika dimentsiotakobektorea da (hitz horrek corpuseko beste berba guztiekiko dituen ko okurrentziak). NSHEetan, ordea, matrizeak V x d tamaina du, eta, hortaz, bektoreek informazioa modu askoz konpaktuagoan kodetzendute. txakur hitzaren EBak, esaterako, hurrengo itxura izango luke NSHE batean:
|
|
|
Arraza aipatzen du Angela Davisek. Guk gutasun kolektibo
|
baten
esanahia ematen diogu horri. Nor izatea herri izatearekin lotuz, eta herri izate hori hizkuntzaren gainean eraikiz.
|
|
|
ez ote da gara ren aldaera? Egia da a> o bilakaera ezohikoa dela euskaraz, baina hizkuntza galtzen denean edozein bide har dezake izen
|
batek
esanahia ulertzen ez duen hiztunaren ahotan. Honek Kapanagarengana eramaten gaitu:
|
|
|
Etxebarria edo Elizondo edozeinek interpretatzen ditu; Zumarraga edo Urretxu ere bai apur bat ikasiek, baina adituak ere larri ibiltzen dira Ormaiztegi edo Ordizi deskodetzeko orduan. Arlo honetan ere gero eta gehiago dakigun arren, garbi izan behar dugu izenen ehuneko handi
|
baten
esanahia ez dugula sekula jakingo, osagaiak lexiko arruntetik aspaldi galdu zirelako arrastorik utzi gabe. Beraz, etimoak igartzeko saiakeretan tentu handiz ibili dugu, eta hala ibilita ere hanka sartuko dugu behin eta berriz, oso arlo labana baita etimologia.
|
|
2018
|
|
|
Autore gehienek, anaitasuna galdu delako atsekabetzen direnean eta hura berriz piztea iradokitzen dutenean, anaiarteak izaten dituzte buruan, eta ez anaitasuna bera. Kontratuaren eta herritartasunaren lotura unibertsalak finkatuta daude, eta auzitan dagoena ez da hainbeste anaitasun zibila (nahiz eta autore askok nahiago luketen anaitasun hori komunitarioagoa eta partizipatiboagoa izatea), baizik eta anaiarteetako loturak, formalki berdintasunezkoa den estatus zibil
|
bati
esanahia eta balioa ematen dioten horiek.
|
|
|
maskarada bat baldin bada, orduan esan liteke izate oro itxuratze modu bat baino ez dela, izatearen itxura, eta hortaz, genero ontologia oro itxura jokoa baino ez litzateke izango. Bestetik, maskarada hitzak iradokitzen du maskaradaren aurretik badagoela femeninotasunaren «izate» edo zehaztapen ontologiko bat, desira edo eskakizun femenino bat, maskaratua dagoena baina estalkia ken dezakeena, eta halako
|
batean
esanahiaren ekonomia falogozentrikoa asaldatu eta kordokatu.
|
|
|
Psikoanalisia erabili izan dut, halaber, nire performatibitatearen ikuspegiak batzuetan izan zezakeen boluntarismoa kontrolatzeko, agentziaren teoria orokorrago bat eragotzi gabe. Batzuetan ematen du Genero nahasmenduan esaten dela generoa autoasmakuntza hutsa dela edo aurkezpen generodun
|
baten
esanahi psikikoa bere kanpoaldearen bidez interpretatu ahal dela zuzenean. Bi jarrera horiek urteekin zehaztu behar izan dira.
|
|
|
Badirudi sexu/ genero bereizketak eta sexu kategoriak aurresuposatzen dutela «gorputza» modu orokorrean existitzen dela bere esangura sexuala eskuratu aurretik. Sarritan «gorputz» hori irudikatzen da ingurune pasibo bat balitz bezala, eta «kanpoko» iturri kultural
|
batek
esanahia gainean inskribatuko balio bezala. Hala ere, gorputzaren eraikuntza kulturalaren teoria orok ezbaian jarri luke «gorputz» hori, zerbait pasiboa eta diskurtsoaren aurrekoa balitz bezala aurkezten dena, orokortasun susmagarriko eraikuntza delakoan.
|
|
|
Bestela esanda: identitate
|
bati
esanahi bat atxikitzen zaionean, hori ez da une jakin batean egiten eta hor geratzen da betiko, entitate hutsezko hizkuntza puska bizigabe baten moduan. Dudarik gabe, iruditu lezake identitateak substantibo mortuak direla; eta, izan ere, eredu epistemologikoek itxura hori hartu ohi dute abiapuntu teorikotzat.
|
|
|
Naturalizatuta dagoen lotura hori desnaturalizatzen. Prozesu hori, irudi
|
bati
esanahia ematerainoko mugimendu hori, ez da naturala. Arteak eten egiten du lotura hori.
|
|
|
Baina, gorago esan bezala, hitz
|
baten
esanahia zein den ezin da soilik erantzun hiztegi bati begira. Horregatik poztu nau Idurre Eskisabelek" maistraren hitzetan komunitate hori zein den ederki ulertzen delakoan nago" Lujanbiori buruz idatzi duela irakurtzeak.
|
|
|
Sally McConnell Ginet ek dio hizkuntza antropologo batentzat hitz
|
baten
esanahia zein den ezin dela erantzun hiztegi bati begira; jendearen ahotan, komunitatean trukatzen eta hedatzen diren testuetan, erabilera bakoitzaren finkatutako historian begiratu behar omen da. Hurrengo egunetan ere erkin hitza askoren ahotan eta hatzetan ibili da.
|
|
|
Bitartean, Sarak malenkonia begirada batekin begiratzen dio mugimenduari. Fionak hitz
|
baten
esanahiaz galdetu dio, ez baitute italierara itzuli.
|
|
2019
|
|
|
Ikten garaian bizi gara: badakigu munduaren beste aldean lurrikara bat izan dela hala ikusi dugulako twitterren, hitz
|
baten
esanahia ez dakigunean betiko hiztegira ez eta online hiztegietara jotzen dugu, whatsappen bidez txantxa gogaikarriak bidaltzen ditugu, sakelakoa gorputz adar berria bilakatu zaigu eta lan hau paperean ez eta bertsio digitalean irakurtzen ari zaren susmoa dut. Globalizazioaren lagun izan diren Iktek gure bizimodua arras eraldatu dute, eta, era berean, eragin nabaria izan dute hizkuntzengan:
|
|
|
Aditu horiek, euskalgintza instituzionalaren jardun profesionaletik jasotako eskarmentuan oinarrituz, ikuspegi berri bat eman zuten beren eginkizunaz, garai bateko euskarazerbitzuak eta gaur egungoak ez baitira inolaz ere berdinak; Administrazioaren menpeko hizkuntzazerbitzuek beren burua erabat berritu dute. Teknikariak inoiz baino prestatuago daude, eta euskarazerbitzu
|
bati
esanahi berriak, aterabide berriak, estrategia berritzaileak eransteko gero eta gaitasun handiagoa dute. Gauzak horrela, hizlari horien soslaia estrategikoa da, beren eginkizuna erakunde ofizialen eta herrieragileen arteko zubilana egitean datzalako, neurri handian.
|
|
|
gehiago izan da aingura), are gehiago berritu dute beren burua administrazioaren menpeko hizkuntzazerbitzuek. Gero eta jende prestatuagoa ari da zerbitzuetan lanean, euskarazerbitzu
|
bati
esanahi berriak, aterabide berriak, estrategia berritzaileak eransteko gero eta gaitasun handiagoa duten teknikariak ditugu. Formazio soziolinguistikoa oraindik sistematizatu gabe dago akademiaeremuan, baina gaur egungo teorizazioa ondo murtxikatutako langileak ditugu, oro har.
|
|
|
Rafelen ustez, gaurko hiztegi gehienen arazoa eman zaien funtzioa da: . Testu baten barruan dagoen elementu
|
baten
esanahia deskodetzeko eginak dira, ulermenera zuzenduta daude?. Horrez gain, ordea,, testu berriak modu egokian sortzeko aukera ere eman liokete erabiltzaileari?.
|
|
|
Dena dela, badaude halako kasu batzuk, non LVC barruko bilemak elkarrekin agertzen baitira baina ez baitituzte LVCaren ezaugarriak betetzen. Hori gertatu ohi da, adibidez, izen
|
batek
esanahi predikatiboa eta ez predikatiboa izan dezakeenean, alegia, batzuetan bakarrik egiten dioneanerreferentzia ekintza edo egoera bati (18 adibideak).
|
|
|
Maila klinikoan gertatzen den bezala, arazoei buruzko eztabaida publikoak eragin handia du gizarteak gertakari traumatiko jakin
|
bati
esanahia emateko prozesuan (Pennebaker eta Harber, 1993). Esparru publikoko gertaera esanguratsuak azaltze ko ahaleginean, CSCak proposatzen du copingedo aurre egite hori bereziki komunikabideen diskurtsoaren bidez gauzatzen dela, kasu honetan sare sozialen bidez.
|
|
|
Maitasunak obligazio asko sortzen ditu. Horra beste hitz
|
bat
esanahi bera ez duena gure artean eta munduan.
|
|
|
Uste dut Eguzkitza hizkuntzalariaren fede filologikoak Eguzkitza poetaren sen poetikoa traizionatu zuela, poema goratsu
|
baten
esanahi sakona destokituz.
|
|
|
Arkitekto bezala etxearen eraikuntzan aholkularitza lanak egin izan ditudanean, intimitate sarraila asko zeharkatzen ditut, espazioekiko hartutako erabakietan pertsonaren benetakotasunezko beldurrak eta sinismenak irakurri ahal izan ditudalarik, espazio terapia ariketa bat bailitzan. Adibidez, etxearen leiho tamaina erabakitzeko egoera baten aurrean, leihoa kanpoaldearekiko babes bezala ikustea edo kanpoarekin harremantzeko bide bezala irakurtzea intimitatearen ulerpen
|
baten
esanahitzat har dezakegu. Edota espazioaren eraldaketa lanetan diru inbestitzea banatzerakoan alabaren logelari norberaren logelaren aurretik lehentasuna emateak seme alaben maitasunaren hierarkiaz hitz egiten du.
|