|
2007
|
|
|
Espero genuen bezala, emakumeen aldeko aldeak nabarmenak dira haurren, eta
|
batez
ere gazteen artean. Heldu eta zaharren artean, berriz, aldeak oso txikiak dira, baina arestian aipatu bezala, salbuespen bakarrarekin, beti emakumezkoen aldekoak.
|
|
2010
|
|
|
dirudienez biek uste dute torlojuak egitea bezain automatikoa dela herritarren hizkuntz jokabidean eragitea, eta biek ahazten dute normala dela —ez gogoko duguna, bai ordea ahal den eta ohikoa den fenomeno bakarra— ezagutzaren neurri berean ez gehitzea erabilera. adibidez, euskara eskolan ikasi duten haurrek (ezagutzaren estatistika gizentzen duten horiek) nekez erabiliko dute euskara gaztelania baino ez dakiten gurasoekin (erabileraren estatistika ezin gizendu). normala izateak ez gaitu, ordea, lasaitu eta arazo edo muga horri bizkarra erakustera eraman behar; hori baita, ezbairik gabe, arduratu behar gaituen fenomenoetariko bat, ez txikiena. euskara biziberritzeko prozesuak dituen muga sozial estrukturalen artean erabilerari dagozkionak daude. eta horien artean bada bat, maiz asko oharkabean izaten duguna baina gaurko euskal herrian berebiziko garrantzia duena erabilerari begira: hiztunaren ezagutza maila. esana dugu gaurko elebidunen artean asko direla euskaldun berriak edo euskara bigarren hizkuntza (l2) dutenak,
|
batez
ere gazteen artean. 1624 urte bitarteko elebidunen %56k l2 dute euskara, beren burua erdal elebidun definitzen dute. adin tarte horretan %21, 6 bakarrik da bere burua euskal elebiduntzat jotzen duena. horrek esan nahi du, oro har, hobeto moldatzen direla gaztelaniaz euskaraz baino. bestalde, ezagutza mailak eta hizkuntzarekiko loturak (afektiboa...) erabilera ez formaletan, eta bereziki etxean, eragin nabarmena du:
|
|
2012
|
|
|
Aitona amonek, gurasoek eta seme alabek (nolahala, eta guztiek ez bada gehienek edo askok behintzat) euskaraz dakite, baina etxean edo auzoan, lagunarte hurbilean eta kale bizitzan gero eta sarriago (batez ere gurasoek eta gazteek) erdaraz egiten dute. ezagutza datuek hala diote: ia erdia %49, 6 elebiduna da, %18, 5 iaelebiduna eta soilik %31, 9 omen da erdaldun elebakarra. datuen arabera, gehienek euskaraz dakite edo ulertzen dute. erabilerari dagokionez badirudi azken lau urteetan gero eta gehiago entzuten dela erdara,
|
batez
ere gazteen artean.
|
|
|
6 Hizkuntzaren erabileran hiztunak hizkuntza horretan duen erraztasuna eta harreman sareak erabakigarriak dira. Hiztun asko,
|
batez
ere gazteak, euskaldun berriak dira. 2011n, 16 urte tarteko elebidunen %52 euskaldun berriak dira EAEn, %38, 6 Iparraldean eta %54 Nafarroan.
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran hiztunak hizkuntza horretan duen erraztasuna eta harreman sareak erabakigarriak dira. Hiztun asko,
|
batez
ere gazteak, euskaldun berriak dira. 2011n, 16 urte tarteko elebidunen %52 euskaldun berriak dira EAEn, %38, 6 Iparraldean eta %54 Nafarroan.
|
|
2013
|
|
|
Aldiz, 20062010 epealdian, behera egin zuen, bost puntu egin ere, %41etik %36ra. Datuok alarma gorria piztu zuten Arrasateko euskalgintzan,
|
batez
ere gazteen biztanle multzoa zelako, bosturteko horretako batez besteko emaitzen arabera, erabileran atzerantz zihoan bakarra.
|
|
2016
|
|
|
Laburpena. Euskararen ezagutza ari da gizartean gero eta gehiago hedatzen,
|
batez
ere gazteen artean. Baina berriki euskaldundu diren asko ez dute ingurune euskaldunik beren egunerokoan eta ez dira euskararen hiztun komunitateko kide sentitzen ere.
|
|
2018
|
|
|
aurreikuspenak eta emaitzak" artikuluan: emakumeen aldeko aldeak nabarmenak dira haurren, eta
|
batez
ere gazteen artean (Amonarriz 2007).
|
|
|
Bi argazki desberdin, bi joera desberdin, hortaz. Eremu erdaldunagoetan, areagotzen ari da ezagutza,
|
batez
ere gazteen eskutik, baina erabilera trabatuta dago. Eremu euskaldunagoetan, jaitsi egin da ezagutza, eta erabilera ere bai.
|
|
|
Aurreneko bost inkestak etengabeko galera egiaztatzera mugatu dira. Seigarrenak beste mezu bat ekarri du, eta adierazi du
|
batez
ere gazteen artean, 19 urte bitartekoetan bereziki, egonkortzen ari dela susperraldia".
|
|
|
Bat: gero eta euskal herritar gehiagok dakite euskaraz (%28),
|
batez
ere gazteen artean, eta erdal elebakar gutxiago dago, nahiz eta oraindik ere gehiengoa diren (%55). Bi:
|
|
|
zer egin zen, nondik gatozen, egindakoa baloratu eta aitortu... Gutxi idatzi da honetaz, eta errelatoa egin beharra dago eta ezagutarazi,
|
batez
ere gazteek (etorkizuneko helduek) jakiteko eta aintzat hartzeko.
|
|
|
zer egin zen, nondik gatozen, egindakoa baloratu eta aitortu... Gutxi idatzi da honetaz, are gutxiago herri bakoitzean egindakoaz, batzuek baino ez dute egindakoaren berri, eta errelatoa egin beharra dago eta ezagutarazi,
|
batez
ere gazteek (etorkizuneko helduek) jakiteko eta aintzat hartzeko; aukerak ugariak dira: argitalpen arin edo mardulagoak, euskararen arnasgune soziofuntzionalak eta motorrak mapan kokatu eta ibilbideak antolatu, hitzaldiak edo mahai inguruak, ikus entzunezko euskarrietan jaso...
|
|
2021
|
|
|
Eta arestian esanda bezala, gogoeta hori bakarka ez ezik taldean ere egin da. Alde horretatik, taldea, lankidetza eta akonpainamendua (Bucholtz, Casillas eta Lee, 2016) funtsezkoak izan dira,
|
batez
ere gazteek elkarri egin dioten akonpainamendua. Babesa honela eman diote elkarri:
|
|
2022
|
|
|
Hein honetan, euskararentzat baldintza egokiak testuinguruari lotutakoak dituzten guneak ere sortu behar direla aipatu dugu, testuinguruak hizkuntzaren erabilera baldintzatzen duelakoan. Horretarako,
|
batez
ere gazteen euskara erabilerari begira egindako ikerketek erakutsitakoa hartu da erreferentzia bezala.
|
|
2023
|
|
|
Azken urteotan euskararen ezagutza nabarmen handitu bada ere(
|
batez
ere gazteenen kasuan), erabilera ez da proportzio berean handitu (Aizpurua, 2018), eta komunikazio hizkuntza nagusiak egun gaztelania eta frantsesa dira. Era berean, hizkuntzen ukipen egoeraren eta (beste arrazoi batzuen artean) elebidunen kopuruaren hazkundearen ondorioz, euskañola bezalako hizkerek (Coyos, 2010; Idiazabal et al., 1997) beren presentzia indartu dute komunikazio interakzioetan, batez ere testuinguru informaletan eta gazteenen artean.
|
|
|
c) Partekatutako zirkuluak
|
batez
ere gazteen ikuspegiak biltzeko erabili dira, erosotasun maila handitzeko, eskolan era horretan aritzen ohitura baitute. Kultura indigenetan, partekatutako zirkuluak esperientzia kolektiboak dira elkarri entzunda ikasteko (Lavallée 2009); beraz, metodo hori egokitzat jo dugu talde ikuspegiak biltzeko.
|