|
2008
|
|
|
Badakit arlo honetan oraindik arazo anitz dagoela argitu gabe. Pentsatzen dut eztabaidatzeko bizitza guztia eramango gaituen denbora luze izango dugula (ba tzuentzat luzea izango da, besteentzat laburra, baina gizarteari dagokionez luzea izan go dela pentsatuz eta nahian ari naiz, eta gizarte filologikoari buruz mintzatzen ari naizen ezkero,
|
batez
ere euskal gizarte filologikoari eta nire iritzia eman behar baldin badut, Filologia eztabaida dagoen lekuan nahitaez aurkitzen dela esan nuke.
|
|
|
Hirugarren partean, mendez mende aipatzen ditu euskal letretan agertu diren obrak eta idazleak. Menturaz, ohar interesgarrienak XX garren mende ari buruz egiten ditu,
|
batez
ere Euskal ikerketak aipatzen dituelarik sorkun tzarekin batean. Euskal ikerketen garapena eta literaturaren indartzea elkarri lotzean garbiki erakusten du beste garai batean sartua dela euskal literatura.
|
|
|
448 Izatez, euskara hutsez egon zen beste saio aitzindari
|
bat
ere Euskal Herrian: Agosti Xahoren Uskal Herriko Gaseta, 1848 Baina bi zenbakitara mugatu zen, jarraipenik gabe.
|
|
|
Hala ere, bazen berrikuntzarik, irakaskuntza tokiko ardura izateko eskatzeaz gain, euskal hezkuntza proiektu bat errebindikatzen baitzen: euskaraz (edo gutxienez) eta curriculum propioa irakats zedila, ez erdara hutsez eta Espainiakoa; irakasleak atzerritarrak barik bertokoak izan zitezela, eta
|
batez
ere euskal irakaskuntzarako prestaketa izan zezatela (behinolako euskal maisu «mertzenarioengandik» bereiztuz).
|
|
|
Euskaltzaindiak eta Eusko Ikaskuntzak Gernikan 1922an egindako kongresuan landu zituzten
|
batez
ere euskal hezkuntzaren inguruko egitasmoak, auzo eskolen jatorrizko proiektua berreskuratzen saiatuz. Nazioarteko esperientziak ere ezagutu ziren bertan (Galeskoa, Belgikakoa, etab.) Euskal Herrirako erreferente izan zitezkeenak.
|
|
|
Beste arrazoia Azkue beraren bokazio alderdikoi urria zen, aukeran gurago baitzuen kultura arloan jardun. Eduki arloko diferentzia gehiago ere bazituen jeltzaleekin,
|
batez
ere euskal nazioa (arlo linguistiko kulturalean bereziki) ulertzeko moduaren inguruan46 Eta maila politikoagoan, aipatzekoa da Azkuek alderdi jeltzalearen aukera estrategikoekiko zuen distantzia. Hola, Bilbon 1918ko martxoan eman zuen hitzaldi publiko batean, bere nortasun nazionalista aldarrikatu zuen, baina aldi berean jeltzaleekiko zituen aldeak nabarmenduz:
|
|
|
Irekiera ekitaldian ez ziren falta izan Espainiako Gobernuko presidente zen Eduardo Dato arabarra, eta euskal probintzietako gobernadore zibilak eta agintari militarrak ere. Eduki aldetik, hizkuntza, antropologia, historia, arte, irakaskuntza eta zientzia politikosozial sailetako hitzaldiak egin ziren, Euskal Herrian zegoen unibertsitate gabezia, eta
|
batez
ere euskal gaien inguruko ikerketa gabezia bete guran. Hitzaldi akademikoak gaztelaniaz egin ziren, baina euskara ez zen kongresutik kanpo geratu.
|
|
2009
|
|
|
1916an hasi zen irakasle, 22 urterekin, eta 1936 urtera arte iraun zuen bertan, gerrak ezkutura eta gerra osteak erbestera bidali zuten arte. Gai askotan aritu zen irakasle, baina
|
batez
ere Euskal Literaturan eta Arkeologian sakondu zuen. Garai honetako idazlanak hiru arlotan sailka daitezke:
|
|
2021
|
|
|
" La littérature et la langue" kapitulu bereko hirugarren partean, mendez mende aipatu zituen euskal letretan agertutako obrak eta idazleak. Menturaz, ohar interesgarrienak XX. mendeari buruz egin zituen,
|
batez
ere Euskal Ikerketak aipatzen zituelarik sorkuntzarekin batean. Euskal Ikerketen garapena eta literaturaren indartzea elkarri lotzean, garbiki erakutsi zuen beste garai batean sartua zela euskal literatura XIX. mendeaz geroz.
|
|
2023
|
|
|
Ahoskeraren gai horretan kontu bitxi antzekoak gertatzen dira: irakasle frankok,
|
batez
ere euskal komunitatekoek, ez dituzte ongi bereizten txistukariak, s eta z igurzkariak eta ts eta tx afrikariak bereziki. Zergatik ez egin ahoskatze arazoak dituzten ikasleekin bezala?
|