|
2008
|
|
|
Zergatik hartzen du pertsona
|
batek
bere buruaz beste egiteko erabakia?
|
|
|
Ez zuen erabakitakoaz damutu nahi. Emakume baten aurrean amore eman izanak harritzen zuen batik
|
bat
bere burua, baina Chiara, bere erraina izateaz gainera, Leonardo dogoaren alaba ere bazen, eta herri txiki baten biziraupenean agintariak jakin behar du, ihiaren gisan, haizearen menera makurtzen, zuhaitz tente harroak errotik erauzten eta botatzen baititu erauntsiak.
|
|
|
Bestetik, bonbaz beteriko gerriko bat zeraman 13 urteko neskato
|
batek
bere burua polizia etxean entregatu zuen herenegun, Bakuban. Estatu Batuetako armadaren arabera, lehergailu teknikariek gerrikoa kendu eta eremu seguruagoan zartarazi zuten.
|
|
|
Halako azalpenekin, ordea, ez dituzte guztiak lasaitu. Atzo, hala, LHC martxan jartzearekin bat mundua amaituko zela sinetsita, 17 urteko gazte
|
batek
bere buruaz beste egin zuen Indian. Beste zenbaitek, berriz, hain muturreko egoera batera iritsi gabe ere, bide judizialera jo dute.
|
|
|
Bost pertsona sartu zituzten preso auzi haren baitan. Horietarik
|
bat
bere buruaz beste egiten ahalegindu zen kartzelan, handik zenbait hilabetera, eta baldintzapean aske utzi zuten. Askatasunak salatu zuen auzi horrek oinarririk ez daukala.
|
|
2009
|
|
|
Eta poesiari buruz eta bere gaur egungo balioari buruz ere badu zer esana. Olerki
|
batean
bere burua erretratatzen du, gela batean, poeta puztu baten poesia sorta entzutera beharturik, bestearen diskurtso egozentrikoari berak bere iruzkin mentalak egiten dizkiola. Beste nonbait poesiaren definizio hau ematen du:
|
|
|
–Tranpekin hausteko bide bat da. Indarkeriarik gabeko ekintzaile
|
batek
bere burua eta aurrean daukana biluzten ditu. Arazoaz hitz egitea lortzen du?.
|
|
|
Gero, noski, hori sinetsarazi diotenek eurek salduko diote erremedioa. Alegia, manipulatua izan delako ez du pertsona
|
batek
bere burua maite. Eta manipulatua izan da ez zeukalako bere buruarengan konfiantzarik.
|
|
|
Berak sortutako azken jokoak benetako gatibuak erabiltzen ditu. Baina horietako borrokalari
|
bat
bere burua eta mundua askatzen saiatuko da. Baiona (CGR Centre), Donibane Lohizune (Rex), Gasteiz (Boulevard, Guridi, Gorbeia), Bilbo (Capitol, Zubiarte), Barakaldo (Yelmo Megapark, Max Ocio), Basauri (Bilbondo), Getxo (Lauren), Leioa (Artea), Santurtzi (Serantes), Donostia (Antiguo Berri, Bretxa), Errenteria (Niessen), Irun (Mendibil, Txingudi), Usurbil (Urbil), Iru, ea (Carlos III, Golem Baiona, Golem La Morea), Lizarra (Golem Los Llanos), Tutera (Ocine), Uharte (Itaroa), Viana (Las Ca, as).
|
|
|
Berak sortutako azken jokoak benetako gatibuak erabiltzen ditu. Baina horietako borrokalari
|
bat
bere burua eta mundua askatzen saiatuko da. Baiona (CGR Centre), Donibane Lohizune (Rex), Gasteiz (Boulevard, Guridi, Gorbeia), Bilbo (Capitol), Barakaldo (Yelmo Megapark, Max Ocio), Basauri (Bilbondo), Getxo (Lauren), Leioa (Artea), Santurtzi (Serantes), Donostia (Antiguo Berri, Bretxa), Errenteria (Niessen), Irun (Mendibil, Txingudi), Usurbil (Urbil), Iru, ea (Golem Baiona, Golem La Morea, Olite), Tutera (Ocine), Uharte (Itaroa), Viana (Las Ca, as).
|
|
|
Berak sortutako azken jokoak benetako gatibuak erabiltzen ditu. Baina horietako borrokalari
|
bat
bere burua eta mundua askatzen saiatuko da. Baiona (CGR), Donibane Lohizune (Rex), Gasteiz (Boulevard), Basauri (Bilbondo), Leioa (Artea), Uharte (Itaroa), Viana (Las Ca, as).
|
|
|
Berak sortutako azken jokoak benetako gatibuak erabiltzen ditu. Baina horietako borrokalari
|
bat
bere burua eta mundua askatzen saiatuko da. Baiona (CGR), Donibane Lohizune (Rex), Basauri (Bilbondo), Leioa (Artea).
|
|
2010
|
|
|
Matxinatu beharrik ere ez dago: nahi gabe ere
|
batek
bere buruari joaten uzten dio, ez dago beste erremediorik, utzi egin behar zaio eta eutsi egin behar zaio, eta tenka horretan zailtzen da bat, tenka horretan ikasten du batek bere buruarekin bizitzen.
|
|
|
Matxinatu beharrik ere ez dago: nahi gabe ere batek bere buruari joaten uzten dio, ez dago beste erremediorik, utzi egin behar zaio eta eutsi egin behar zaio, eta tenka horretan zailtzen da bat, tenka horretan ikasten du
|
batek
bere buruarekin bizitzen.
|
|
|
Bajaur eskualdeko Khar hiriburuan egin zuten erasoa. Ustez, burka zeraman emakume gazte
|
batek
bere burua leherrarazi zuen Poliziaren postu baten aurrean. Lekukoen arabera, erasoan, polizia bat eta 42 zibil hil dira, tartean haurrak.
|
|
2011
|
|
|
France Telecomeko langile
|
batek
bere burua hil du, lan baldintzengatik ustez
|
|
|
Zuzendaritzan aldaketak egon dira ordutik, eta giroa lasaitzeko hainbat neurri hartu ditu, Frantziako Gobernuak estututa. Alabaina, kasu berri batek berriro mahai gainean jarri du afera.57 urteko langile
|
batek
bere buruari su eman zion atzo goizean, Merignac herriko lantokiko aparkalekuan, Bordeletik gertu. Lau seme alaba zituen eta 30 urte zeramatzan enpresan.
|
|
|
Bere mutil lagunaren izeba hiltzea leporatu zioten Cheramieri. 2005ean, AEBek adingabekoentzat heriotza zigorra kendu zutenean, hiltzailea mutil laguna izan zela esan zuen Cheramiek, eta beste epaiketa bat eskatu zuen, baina orain arte ez du lortu, hasiera
|
batean
bere burua erruduntzat jo zuelako.Brownena eta Cheramierena ez dira kasu bakanak, adingabe zirenean bizi guztirako espetxe zigorra jaso zuten 2.500 lagun baitaude AEBetako kartzeletan, baldintzapeko askatasuna eskatzeko eskubiderik gabe. AI Amnesty Internationalek AEBei eskatu die bizi guztiko kartzela zigorra ezarritako 2.500 adingabeen kasuak berrikusteko, zigor horiek NBE Nazio Batuen Erakundearen Umeen Eskubideen Aldeko Hitzarmena hausten dutelako.
|
|
2012
|
|
|
Bestelako geroa irudikatzeko gaitasun eta grinarik barik, alferrikakoak biak. Herri
|
batek
bere burua ezagutu behar du bizi duen momentu historikoaren ispiluaren aurrean, bizirik dagoela sentitu. Ispiluaren beste aldera igarotzeko lehenengo pausoa du.
|
|
|
Sarritan han hemengo independentistek bestela saldu arren, sezesio prozesuak asko dauka dramatikotik, estaturik demokratikoenean eta gerra mehatxurik ez dagoenean ere. Estatuarekiko kexuak dituen lurralde
|
bat
bere buruaren jabe dela erakusten duen froga argienetakoa da sezesiorako baldintzak adostea. Kanadak heldu zion bide horri, eta Quebecek bereizteko balizko baldintzei buruz galdera egin zion Auzitegi Gorenari 1998an.
|
|
2013
|
|
|
Modu bat da independentziaren alde daudenek bere egitasmoa azaldu eta defenda dezaten eta estatuarekin beste harreman mota bat izatea defendatzen dutenek ere bereari ekin eta defenda ahal dezaten. Dena dela, Kataluniari eta Eskoziari begiratuta ateratzen den ondorio bat da nortasun nahikoa duen herri
|
batek
bere burua gobernatzeko gaitasuna erakusten duenean, nahiago izaten duela bere interesak berak gobernatzea mendetasunik gabe. Kataluniako ereduari jarraitu behar liokete Euskal Herriko politikariek?
|
|
2016
|
|
|
Hona kulturaren definiziorik unibertsalena, guretzako ere balio duena: kultura da herri
|
batek
bere buruari dion maitasunaren termometroa. Eta:
|
|
2018
|
|
|
Hasteko, zertara jokatzen duen garbi izango duen presidente bat izango dutelako aurrean, eta ez inpultsoen arabera; gauza bat txiokatu eta gutxira doi doi kontrakoa esaten duena. Baina, batez ere, ikuspegi murritzeko agenda politiko
|
batengatik
bere buruari, eta besteei, kalte egiteko inolako arazorik ez duen presidente bat ez izateko.Behin aberatsentzako eta enpresentzako zerga opari oparoa lortu ondoren, merkataritza politikan jarri du arreta Trumpek.
|
|
2019
|
|
|
Lehenak, ni nerabe nintzela ezagutu nuen kontu bat gogorarazi zidan: kostako herri batean neska
|
batek
bere buruaz beste egin zuen, haurdun zegoelako, eta, handik urte batzuetara, Suitzako kantoi katoliko batera ikastera joan eta epeetan sartuz gero eta kasuaren arabera abortua baimentzen zutela ikusita, izugarri harritu nintzen.
|
|
|
Goiza. Zorrak ordaindu ezin dituen bizilagun
|
batek
bere buruaz beste egin du. Gaua.
|
|
2020
|
|
|
Horregatik, ikus entzunezko lan propio bat egiteko aukera izan nuenean, argi izan nuen jarraitu beharreko bidea: gauzak aldatu egingo dira heterosexual
|
batek
bere burua pertsonaia homosexual batengan islatuta ikusten duen egunean, emozioek ez dutelako generorik. Hori erakutsi nahi dut nire piezetan».
|
|
|
Ondorioz, AEBetan badira estratega batzuk Txina aurkari gisa definitzen dutenak. Txinak, ordea, ez ditu AEBak ordezkatu nahi munduko potentzia hegemoniko gisa, baina Txinaren kontrako estrategia
|
batek
bere burua defendatzera behartuko du. Harremana orain tirabiratsua da.
|
|
|
Malagako Unibertsitatean zeukan filosofia irakasle lana ere utzi behar izan zuen horregatik 2000 urtean, eta idaztea du egiteko bakar geroztik, baina minez egin behar hori ere, aitortu izan duenez, gehienez ere bi ordu eman ditzakeelako jarraian eserita oinazerik gabe. Eta dolua, halaber, bi semeetako
|
batek
bere buruaz beste egitea erabaki zuelako.
|
|
|
Halaber, «atzerakada demokratikoei herritarrok ahaldunduta» eta «demokrazian sakonduta» erantzuteko beharra azpimarratu dute: «Komunitate
|
batek
bere burua gobernatu nahi duenean, bere borondatea muga bakartzat hartuta, erabakitzeko ahalmena izan behar du»; hain justu, hori da, eragileen esanetan, «bakea eta bizikidetza bermatzeko giltza»: «Elkarrekin erabakitzeak egiten gaitu herri».
|
|
|
Beste alde batetik, ezarritako neurriei buruzko portaera histerikoak pairatzea tokatu zaigu leku batzuetan. Joan den egunean, esaterako, arrandegian pertsona
|
batek
bere buruaren kontrola galdu zuen, eta haserre bizian eta bortizkeria handiz bertan geunden guztioi egundoko errieta bota zigun gure arteko balizko distantzia desegokia zelakoan. Zorionez, bertan geundenok kalera ateratzera gonbidatu genuen, eta berehala lortu genuen berreskuratzea irribarrea eta giro gozoa.
|
|
2021
|
|
|
COVID pandemiak areagotu egin ditu gaztetxoen buruko nahasmenduak eta arazo psikologikoak, Unicefen arabera. 11 minutuan behin nerabe
|
batek
bere burua hiltzen du munduan; urtean 45.800ek
|
|
|
Halatan, pertsonaia bakoitzaren karakterizazioa bera da bikote horren alderik interesgarrienetako bat. Bata zein bestea antitesian garatzen direnez, bi pertsonaiak elkarren kontrakarrean karakterizatzen dira etengabe;
|
bata
bere buruaz ari denean, besteaz ere ari da, baina zeharka eta negatiboan, eta aldrebes ere gertatzen da, besteaz ari denean bere buruaz ere ari da eta, hor ere zeharka. Beraz, autokarakterizazioa eta heterokarakterizazioa gurutzatu eta bateratu egiten dira, eta nobela osoan, gainera.
|
|
|
Nazio bat zera da: herri
|
batek
bere buruari buruz kontatzea erabakitzen duen kontakizuna. Eta, haren muin muinean, bulkada baldar baina sakon bat dago taupaka, gainerakoei eta norberak bizileku duen lurrari lotua sentitzekoa.
|
|
2022
|
|
|
«Hemen ez dago hilketarik», esaten dio gizon japoniar trajedun batek kazetari estatubatuarrari. Hurrengo eszenan, beste japoniar
|
batek
bere burua immolatuko du Tokioko kalean. Protagonista zenbat eta gehiago murgildu herrialdeko botere zirkuluetan, telesaila orduan eta interesgarriago bilakatuko da formalki, baina alor narratiboan amilduko da.
|
|
|
Beste gauza bat da ahalegina egitea, hori krisi baten ondorioz egiten da. Suizida
|
batek
bere buruaz beste egiteko hautua denbora luzean pentsatzen du, baina erabakia normalean azkenengo orduan edo hamar minutuan hartzen du. Horregatik irakatsi behar zaie gazte hauei krisiak nola kudeatu.
|
|
|
Hainbat egunetan bila ibili ondotik, martxoaren 30ean atzeman zuten harena izan zitekeen hilotza.Ondoren, apirilaren amaieran ere beste baten bila ibili ziren, Endarlatsa inguruan. Zehar Errefuxiatuekin erakundeak asteon bertan gogoratu du azken hilabeteetan lau pertsona hil direla Bidasoan itota, beste
|
batek
bere buruaz beste egin duela Irunen, eta hiru lagun hil direla Ziburun trenak harrapatuta.
|
|
|
hiru emazte arrunt gazte hurbildu baitzaizkie kexatzerat, baizik eta haien egoerak ez baitzuen bat egiten edan zuten alkohol kopuruarekin. «Hiruretako
|
batek
bere burua kasik Errobirat bota du; bigarrena izugarri nahasia zen, eta hirugarrena, zinez zurbila. Normalizazioa bada, hirurak kexaturik ere, guraso batek ez baitie sinetsi, haien kontakizuna dudan ezarriz.
|
|
|
«Egiten zutenaren kontzientzia galdua zuten; gaizki izan dira. Haietako
|
batek
bere burua Errobirat bota nahi izan du; bertzea arrunt nahasia zen... Ostatu batean izan da, Plaza Berdearen parean».
|
|
|
Beraz, gure inguruan erakutsi genituen bion artean sortutako abestiak; eta, bide batez, abeslari gisa arituko zen norbait gomendatzeko eskatu genien. Horietako
|
batek
bere burua aurkeztu zuen proba bat egiteko: Sarak.
|
|
|
Carcavillaren semeak ez zuen osasun mentaleko inolako diagnostikorik. Besarkadako kideak bat egin du Goñirekin, eta garbi du faktore askok eragiten dutela pertsona
|
batek
bere buruaz bertze egiteko erabakia. Atzera bota du begirada, eta aitortu du orain “detaile txikiak” identifikatu dituela.
|
|
|
16 urte zituenean pasatu zuen Defentsa eta Herritartasun Eguna Maylis Calvetek, 2014an, eta les basques en kontrako adierazpen andana entzun zituen egun hartan. «Buruan dudan lehen gauza da arribatu orduko gazte
|
batek
bere burua aurkeztean erran zuela euskalduna zela; jendarmeak, orduan,' ez, frantsesa' erantzun zion, eta gazteak berriz euskalduna zela, eta jendarmeak oraino' ez, ez, frantsesa' erran zion». Gogoan du jendarmeak, egun hartan bildu ziren gazteen aitzinean, erran zuela «euskal terrorismoaren mehatxupean» bizi zirela.
|
|
|
Zehatz deskribatu du garaileak gordeta luzaroan gordetako hori; baita errealitate zantzuz josi ere. Lehen bertsoan, talde
|
baten aurrean
bere burua aurkeztu du: «Kaixo, Aitor izena dut/ ta depresioa daukat».
|
|
2023
|
|
|
Bideo horretan Zudaire ez zen agertzen, baina bai Poliziaren oldarraldia, eta haietako batek manifestazioan zeuden lagunen kontra zuzenean eta distantzia gutxira tiro egiten zuela ikusten zen. «Auzitegiak behartuta, epaileak deklarazioa hartu behar izan zien hainbat poliziari, eta, denen sorpresarako, horietako
|
batek
bere burua identifikatu zuen tiro egin zuena bera zela esanez. Bere hitzetan' pilota bat' bota zuen pasealekuaren beste alden zegoen pertsona talde baten kontra».
|
|
|
«Kasu honetan, Goitiak erakutsi zigun erreferente oso interesgarria dela. Ikusi genuen emakume
|
bat
bere burua onartzen duena, eta etekina ateratzen diola horri».
|
|
|
Gizon
|
batek
bere buruaz beste egin du: emakume arropaz jantzita, sabaitik zintzilik, larruzko gerriko bat lepoan.
|
|
|
Konpartsakideek egindako eskaeraren aurrean, «oldartu» egin zitzaizkien bi lagunak, eta mehatxatu zituzten. Mehatxugileetako
|
batek
bere burua zerbitzuz kanpoko poliziatzat identifikatu zuen, eta segituan, 30 udaltzain inguruk konpartsakideak inguratu eta identifikatu zituzten. Konpartsakideen abokatua heldu zenean, hura identifikatu zuten, eta ez zioten konpartsakideengana gerturatzen utzi.
|
|
|
Izan ere, etorkinak ez dira soilik Santiago zubia igarotzen iristen, trenbideko zubia pasa duenik ere bada. Aurten bost lagun hil dira Bidasoa ibaia gurutzatu nahian, beste
|
batek
bere buruaz beste egin du, eta hiru lagun hil dira trenak harrapatuta.
|