|
2013
|
|
|
Eta sorkuntza bien emaitza dela aldioro. Indibidualtasun konbinatuen performanzea da
|
bat
bateko kantua. Norbanakotasun indartsurik gabe ez du ondoegi funtzionatzen.
|
|
|
Buruhauste bereziak zegozkion, egia esan, bertsolaritzari.
|
Bat
bateko kantuaren ezaugarriak nahiko ezohikoak dira. Bere ezaugarriek urrundu egiten dute masa kulturaren parametroetatik.
|
|
|
Bertsogintzaren muina sinplea da:
|
bat
bateko kantu biluzia. Muin hori bere soiltasunean garatzen ari den bitartean, bere bidean doa.
|
|
|
Kanona zen haien planteamenduen korapilo bat nire ustez.
|
Bat
bateko kantua genero (genero izatera iristen bada) anekdotiko periferiko bat da kultura" aurreratuetan", eta gurean garrantzia hartu badu, zerbait gaizki dago, edo desberdintasuna azpimarratzeko egiten dugu, edo beste generoei lekua kentzen ari gara, edo erridikulua egiten ari gara. Sakonean, kanonekiko konparazioa dago, homologazioa, gugan zerbait desberdina ikusteko erresistentzia.
|
|
|
Muga handiak ditu
|
bat
bateko kantuak, gure jolas ezdeus honek. Beste aukera batzuk ematen ditu idazteak, denbora mugarik gabe musika edo beste edozer sortzeak.
|
|
|
esanez hasi zenean. Konexioa izan genuen
|
bat
bateko kantuaren espiritua ulertzeko moduan. Handik bi urtera elkarrekin emanaldi bat egin genuen Euskal Herrian, eta hartarako euskaltasunari buruzko gogoeta bat prestatu nuen bere hizkuntzan.
|
|
|
Bertsolaritzak bere modura egin du trentza azken hamarraldiotan. Jarraiduraren eta irekiduraren arteko ariketak dentsitate propioa hartu du
|
bat
bateko kantuan.
|
|
2015
|
|
|
|
Bat
bateko kantuaren muin bat gertu sentitu dut, bertsolaritzan bainoago gauza batzuetan. Berbaren zirkulazioa, luze eta lasai, presarik gabe eta arrunt, larunbat goizean, horizontalitate handiz.
|
|
|
Bakarren bat soilik omen, tradizioan emakumeen jarduna ere bazen arren. Oro har,
|
bat
bateko kantuaren unibertsoan leku askotan gertatzen ari dena: bizilege tradizionalari lotua dago hitzaren jario berezi eta patxadatsu hau, eta kulturbide garaikidean ertzean ari da geratzen, adin batetik gorakoen zirkuluetan.
|
|
2022
|
|
|
Terraza batean gaueko haize epeletan azaldu dizkit
|
bat
bateko kantuaren kontu batzuk. Unibertsotxo konplexua da, poliki noa kartografia egiten.
|
|
|
Mundutik etorrita ezagutu ditugun
|
bat
bateko kantuaren adierazpide gehienetan ez bezala, itxura denez, hemen kantu inprobisatuak duen dentsitateak ahalbidetzen du funtzio, tonu, modalitate eta gai desberdinak garatzea. Gai sozialak, politikoak, nekazari girokoak, urbanoak, ziria, umorea.
|
|
|
Gauean taberna batean Marinho anaien kontzertua dago, eta aukera bikaina omen da poesia popularraren eta
|
bat
bateko kantuaren unibertsoan sartzeko.
|
|
|
|
Bat
bateko kantuaren bultzatzaile edo jakitunak ezagutu nahi nituela. Hemen dira ba batzuk.
|
|
|
Eskualde harekin loturaren bat badute inguruan tokatu zaizkidan gehienek.
|
Bat
bateko kantua eta poesia herrikoia ipar ekialde zabalean eta Brasil kontinente osoan hedatua bada ere, eskualde horretan dentsitate berezia hartu behar du kontuak.
|
|
|
Hurrengo baterako, ezinbesteko eskala: Pajeu,
|
bat
bateko kantuaren eltzea.
|
|
|
Kalean inprobisatuz" kantuz dirua biltzen" zebiltzanak ikusten ziren han eta hemen, eta halako batean parean tril egin nuen arlo horretako goi mailako profesional batekin, Edmilsonekin, bertako mugimendu sozialen jaialdi erraldoi batean. Lurrari lotutako mugimenduek deituta, milaka eta milaka aktibistak unibertsitateko kanpuseko zelaiak hartu zituzten lau egunez, debate, ospakizun eta kulturazko zorabio batean, nire memorian mitiko bihurtu den pobreen Woodstock hartan.1 Edmilson, inprobisatzaile profesionala izateaz gain, aktibista ere bazen, elkarte bat zutela aipatu zidan, eta
|
bat
bateko kantuak Brasilen zuen panorama orokorra marraztu.
|
|
|
Ez nengoen ni
|
bat
bateko kantuaren kontuei erreparatzeko aroan. Haizeak zakar zerabilen hostoa nintzen, neurriz zegozkidanak baino handiagoko dilema eta minen artean solte zebilena.
|
|
|
Batzuetan halako astinduak izaten ditu bizitzako erromesaldiak, maite dituzun gauzen ertzak ere desitxuratzeraino. Bestetik, Brasilgo mugimendu sozialen unibertsoan izandako hiru hilabeteko murgiltze hartan, hainbesterainokoak zitzaizkidan inpaktuak...
|
bat
bateko kantua bazterreko kontua besterik ez zitekeen izan.
|
|
|
Auskalo. Baina ditugun zantzuen arabera, ziurrenik mundu mailan
|
bat
bateko kantuaren gune nagusietakoa izan liteke Brasil, nagusia ez bada. Eta bereziki, Brasilgo ipar ekialdea.
|
|
|
Eta bereziki, Brasilgo ipar ekialdea. Bertsozale Elkarteak eta Mintzolak asmo duten moduan munduko
|
bat
bateko kantuaren mapa egin behar badugu, kontinenteetan lehengusuak bilatu behar baditugu, hauek ere ezagutu behar genituzke. Eta beharbada zubi
|
|
|
|
Bat
bateko kantua, neurtitzaren errima jolasa, familietan, koadriletan, etxeko ospakizunetan, tabernetan... barreiaturik irudikatzea. Hori izan liteke mugimendu bizigarri baten oinarria, hortik gora egin litezkeen maila eta sofistikazio guztien abiapuntu.
|
|
|
|
Bat
bateko kantua, kasu honetan cantoria de viola modalitatea, barazki bat da, bere forma propioa duena. Baina barazki hori baratze zabalago baten emaitza eta parte da.
|
|
|
Aurreko astean
|
bat
bateko kantutik eta herri poesiatik hartutako ahapaldiekin opera bat estreinatu omen zen hiriko antzoki batean. Pena galanta eman dit opera hori galdu izanak hain egun gutxigatik.
|
|
|
Hainbat genero sortu ditu hemengo herri poesiaren baratzeak, baina esan liteke bi bide handi nagusitzen direla, gure bertsolaritzaren kasuan bezala: ahozkoan, cantoria de viola
|
bat
bateko kantua, eta idatzizkoan, kordel foiletoak.
|
|
|
Eskala txiki samarrean ari gara. Munduko
|
bat
bateko kantuaren geografia zabaletan, ordea, tresna baliagarria izan liteke.
|
|
|
Gaia zera du: norgehiagoka desafioak edo lehiaketak
|
bat
bateko kantuan. Horretaz nire iritzia eta euskal bertsolaritzaren esperientzia ezagutu nahi du.
|
|
|
Kabiliarren mosaikoan, hara non ponentzia batean aipatzen duten
|
bat
bateko kantuaren gaia. Gehienetan bezala, bat bateko kantua ez da elementu isolatua.
|
|
|
Kabiliarren mosaikoan, hara non ponentzia batean aipatzen duten bat bateko kantuaren gaia. Gehienetan bezala,
|
bat
bateko kantua ez da elementu isolatua. Kultura komunitario zabalago baten adierazpide da, gizartean mini funtzio jakin batzuk betetzen dituena.
|
|
|
Nekazari gizarte baten taupada komunitarioaz ari dira hizlariak, eta hor
|
bat
bateko kantuak betetzen zuen lekuaz. Gauza horiek dokumentatu, berreskuratu eta biziberritu nahian ari dira.
|
|
|
Hizlariak
|
bat
bateko kantuaz eta komunitate bizitzaz ari direla, Oumaimak burua biratu du nire aldera. Auzolan moduko baten ondoren egiten zituzten kantu saioak gogoratu zaizkio:
|
|
|
Bertsozale Elkarteak kudeatzen duen Mintzolatik etxeko lan xinple samarra jarri didate: munduko
|
bat
bateko kantuaren datu baserako informatzaile iraunkor izan daitekeen pertsona identifikatzea. Eta gehi dezagun betikoa:
|