|
2015
|
|
|
Hortaz, ezin gaindituzko aurrekaria dago oraingo testu honen abiapuntuan eta sorlekuan. Sor marka horri dagokion moduan, bigarrenari so egiten bazaio, distiratsu agertzen da Luis Baraiazarraren lana,
|
batik
bat, erdal letrak eta esamoldeak euskaraz ematerakoan.
|
|
|
Ahaltsua zara, Jainko handia. Orain jakin daiteke nire arima bere egoeraz konturatzen den galdu duen denborari begiratuz eta nola
|
bat
batean egin dezakezun Zuk, Jauna, berreskura dezadala. Zentzugabekeriak esaten ari naizela iruditzen zait, galduriko denbora ez dela berreskuratzen esaten baitute.
|
|
|
1 Bada beste liluramendu modu bat, edo espirituaren hegaldia deitzen diot nik, izatez guztia bat izan arren, barruan oso desberdin sentitzen dena; izan ere, batzuetan
|
bat
batean arimaren eragin hain bizia sumatzen da, non espiritua harrapatua dela baitirudi, batez ere hasiera batean, beldur handia ematen duen abiaduraz; horregatik esaten nuen Jainkoagandik mesede hauek hartzen dituenak adore handia duela, eta baita fedea eta konfiantza eta Jainkoaren borondatearekin oso osoan bat eginik egotea ere, arimaz nahi duena egin dezan. Egonezin txikia dela uste al duzue pertsona batentzat, bere zentzu betean dagoela, arima harrapatzen diotela ikustea (eta kasu batzuetan irakurri izan dugu gorputza ere harekin batera harrapatzen diotela) nora doan, zerk edo nork eta nola daraman ez dakiela?; bat bateko eragin honen hasieran ez baitago Jainkoa delako hain ziurtasun handirik.
|
|
|
1 Bada beste liluramendu modu bat, edo espirituaren hegaldia deitzen diot nik, izatez guztia bat izan arren, barruan oso desberdin sentitzen dena; izan ere, batzuetan bat batean arimaren eragin hain bizia sumatzen da, non espiritua harrapatua dela baitirudi, batez ere hasiera batean, beldur handia ematen duen abiaduraz; horregatik esaten nuen Jainkoagandik mesede hauek hartzen dituenak adore handia duela, eta baita fedea eta konfiantza eta Jainkoaren borondatearekin oso osoan bat eginik egotea ere, arimaz nahi duena egin dezan. Egonezin txikia dela uste al duzue pertsona batentzat, bere zentzu betean dagoela, arima harrapatzen diotela ikustea (eta kasu batzuetan irakurri izan dugu gorputza ere harekin batera harrapatzen diotela) nora doan, zerk edo nork eta nola daraman ez dakiela?;
|
bat
bateko eragin honen hasieran ez baitago Jainkoa delako hain ziurtasun handirik.
|
|
|
7 Bada,
|
bat
bateko espirituaren harrapatze honetara berriro etorriz, benetan gorputzetik irten egiten dela dirudi eta, bestalde, argi dago pertsona hau ez dela hilik geratzen; behinik behin, berak ezin du esan, une batzuetan, gorputzean dagoen ala ez. Osorik, baina bizi garen honen aldean oso bestelakoa den beste lurralde batean egon delako irudipena du; hemengo argiaren aldean hain bestelakoa erakusten zaio, non, bizitza osoa, beste gauza batzuekin batera, hura lantzen arituko balitz ere, ezinezkoa izango bailitzaioke lortzea.
|
|
|
Osorik, baina bizi garen honen aldean oso bestelakoa den beste lurralde batean egon delako irudipena du; hemengo argiaren aldean hain bestelakoa erakusten zaio, non, bizitza osoa, beste gauza batzuekin batera, hura lantzen arituko balitz ere, ezinezkoa izango bailitzaioke lortzea. Eta
|
bat
batean hainbeste gauza erakusten dizkiote era batera, non, urteetan bere irudimen eta adimenaz haiek sailkatzen lan egingo balu ere, ez bailuke sailkatu ahal izango mila zatitik bat ere. Hau ez da adimenezko ikuskaria, irudizkoa baizik, arimako begiekin hemen gorputzeko begiekin baino askoz hobeki ikusten dena, eta hitzik gabe aditzera ematen zaizkio gauza batzuk; esaterako, santu batzuk ikusten baditu, haiekin harreman handia izan balu bezala ezagutzen ditu.
|
|
|
9 Askotan pentsatu izan dut, eguzkia zeruan dagoela, haren izpiek hain indar handia badute bera handik aldatu gabe
|
bat
batean honaino iristeko, horrela, arima eta espiritua, eguzkia eta beronen izpiak bezala gauza bera direnez gero, ez ote daitekeen haren goreneko parteren bat bere gain altxa, arima bere lekuan geratuz, egiazko Zuzentasun Eguzkitik datorkion beroaren indarrez. Azken batean, ez dakit zer esaten ari naizen.
|
|
|
10 Ari garen gai honetan ez da horrela, bestera baizik: arima ezer ikusiko duen inolako usterik gabe, halakorik burutik pasatu ere gabe,
|
bat
batean aurrean jartzen zaio dena batera eta ahalmen guztiak eta zentzumenak nahasi egiten dira beldur handiaz eta zalapartaz, berehala zorioneko bake hartan haiek ezartzeko. San Paulo eraitsia izan zenean zeruan ekaitz hura eta zalaparta izan zenez, horrela hemen ere barruko mundu honetan higidura handia sortzen da, eta bat batean, esan dudanez?
|
|
|
arima ezer ikusiko duen inolako usterik gabe, halakorik burutik pasatu ere gabe, bat batean aurrean jartzen zaio dena batera eta ahalmen guztiak eta zentzumenak nahasi egiten dira beldur handiaz eta zalapartaz, berehala zorioneko bake hartan haiek ezartzeko. San Paulo eraitsia izan zenean zeruan ekaitz hura eta zalaparta izan zenez, horrela hemen ere barruko mundu honetan higidura handia sortzen da, eta
|
bat
batean, esan dudanez, bare bare geratzen da guztia, eta arima hau egia handi handietan hain ongi eskolatua, non ez baitu beste maisurik behar; egiazko jakinduriak beraren nekerik gabe kendu dio moztasuna, eta aldi batean mesede hau Jainkoarena delako ziurtasunaz irauten du, eta kontrakoa esan eta esan egingo baliote ere, une hartan liokete engainurik egon daitekeelako beldurrik sartu.
|
|
|
2 Jaunak nahi duenean gertatzen da, arima otoitzean eta bere zentzumenen jabe dela,
|
bat
batean liluramenduan sartzen da; egoera horretan Jaunak sekretu handiak agertzen dizkio, Jainkoagan beragan ikusten dituela dirudienak; hauek ez dira Gizatasun guztiz santuaren ikuskariak, eta ikusten duela badiot ere, ez du ezer ikusten, irudizko ikuskaria ez delako, adimen adimenezkoa baizik; han agertzen zaio nola Jainkoagan ikusten diren gauza guztiak eta nola Jainkoak bere baitan dituen guzt... Eta probetxu handikoa da, unetxo batean igarotzen bada ere, ongi zizelkatua geratzen delako eta lotsari handia eragiten duelako; horrela, argiago ikusten da Jainkoa iraintzen duguneko malezia, Jainkoagan beragan, hau da, haren barnean egonik?
|
|
|
5 Baita gertatzen da, halaxe
|
bat
batean eta ezin esan daitekeen eran, Jainkoak berarengan egia bat agertzea, dirudienez, kreaturetan dauden guztiak ilundurik uzten dituena, oso argi ulertaraziz gezurrik esan ezin dezakeen egia Bera dela soilik; eta ongi ematen da aditzera Davidek salmo batean dioena, hau da, gizaki oro gezurtia dela, sekula horrela ulertu ez dena askotan entzun arren. Jainkoa hutsik egin ezin duen egia da.
|
|
|
7 Behin gogoan nerabilen nik zergatik zen gure Jauna apaltasunaren bertute hau hain biziki maite zuena, eta aurrean jarri zitzaidan, nire ustez pentsatu gabe eta
|
bat
batean, hau:
|
|
|
Kolpea ere ez da, kolpea esaten badut ere; baina sastada zorrotzez zauritzen du. Eta ez da sentitzen, nire iritziz, minak hemen sentitu ohi diren lekuan, arimaren barru barruan eta muinean baizik; eta han, berehala igarotzen den tximista honek hauts eginik uzten du gure berezkoaren lur honetan aurkitzen duen guztia; irauten duen denboran ezinezkoa da gure Jaunaren gauzarik gogoratzea; izan ere,
|
bat
batean lotzen ditu ahalmenak, min hau bizituko dionerako izan ezik, beste ezertarako askatasunik gabe uzteraino.
|
|
|
(Batera ikusitakoa dut soilik gogoan). ...men barruan eduki behar dugun zeru goreneko gelan sarturik dagoela (izan ere, argi dago Jainkoa haietan dagoela, egoitza hauetako bat duela), eta, arima honela estasian dagoenean, sekretu hauek ikusterik Jaunak beti nahi izaten ez badu ere (Hartaz gozatzean erabat murgildua dagoelako, hain on handi hori nahikoa duela), noizean behin nahi izaten du arima bere baitako egoera hartatik irten dadin eta
|
bat
batean ikus dezan gela hartan dagoena, eta horrela geratzen da, bere senera etorri denean, ikusi zituen handitasunak irudikatzen zaizkiola; hala ere, ezin du adierazi haietako bat ere, eta ez da iristen haren izaera Jainkoak naturaz gaindiko eran ikus dezala nahi duena baino gehiago ikustera.
|
|
|
3 Esan dezagun orain,
|
bat
batean ireki nahi izaten duela noizbait, utzi dionari mesede egitearren: argi dago askoz ere pozgarriago gertatuko zaiola gero, harribitxiaren dirdira harrigarriaz gogoratzen denean, eta horrela hobeki zizelkatua geratuko dela oroimenean.
|
|
|
Adimenak, bestalde, aurrera dakarkio iruzurra dela lortu nahi duenaren ondoan honek guztionek zerbait balio duela uste izatea; fedeak zein den komeni zaiona irakasten dio; oroimenak hauek gauza guztiak, berak ikusi dituenak, zertan amaitzen diren agertzen dio, gauza hauetaz asko gozatu zutenen heriotza aurrera ekarriz: nola ikusi dituen batzuk
|
bat
batekoak, zein laster ahanzten dituzten guztiek, nola ikusi dituen lurpean zapalduak oparotasun handitan ezagutu zituen batzuk eta are gehiago: hilobi ondotik bera askotan igaroz, eta begiratuz har ugari daudela gorpu hartan irakitan erreparatu, eta beste gauza asko eta asko ezar dakizkioke aurrean; borondateak ezin konta ahala gauza eta maitasun seinale ikusirik, maitatzera jotzen du, eta halakoren bat ordaindu nahiko luke:
|
|
|
12 Jaunaren ontasunagatik egoera honetan daudenei probetxu handia egingo liekeena da (esan dudanez, ez die erruki txikia agertzen, gorago igotzeko oso hurbil baitaude), obedientziak agintzen duenera prest egoteko erne erne izatea; eta erlijiosoak izan gabe ere, gauza handia litzateke, pertsona askok egiten dutenez? ...na baizik, on handia egiten duelako norbere burua ezagutzeko mundua ezagutzen duenarekin harremana izateak; era berean, ezinezkoak iruditzen zaizkigun zenbait gauza, besteengan hain egingarri direla ikusiz eta haiek poliki poliki aurrera daramatzatela, adorea pizten da eta haiek hegan ikusita badirudi gu ere ausartzen garela hegan egitera, hegaztien umeek irakasten dietenean egin ohi duten bezala,
|
bat
batean hegaldi luzerik ez baina, pixkaka pixkaka beren aita amak imitatzen baitituzte. Honek onura handia dakar, eta nik badakit.
|
|
|
–Pasarte honen pareko ederra da, suaren eta geziaren esperientzia bikoitzaz, Bizitzako 29 kapituluko 19 zenbakian datorrena: . Ez dugu guk sugarria jartzen, baizik eta badirudi sua jadanik pizturik dagoelarik,
|
bat
batean suaren barrura botatzen gaituztela erre gaitezen. –batzuetan gezi bat sartzen dute, ordea, erraien eta bihotzaren muin muinean, eta arimak ez daki zer duen ezta zer nahi duen ere?.
|
|
|
Hemen nolabait agertzen du Teresaren esaldi ospetsu hau Jainkoagandikoa dela, hau da, jatorri mistikoa duela: , aurrean jarri zitzaidan, nire ustez pentsatu gabe eta
|
bat
batean??; ik. 28 Kont. eta Bizitza 40 kap.
|
|
|
8 Gure Jaunak arima iratzartzeko beste era batzuk ere izan ohi ditu: ustekabean, ahoz errezatzen eta barruko gauzan gogoa jarri gabe zegoela, halako su hartze atsegin bat datorrela dirudi,
|
bat
batean zentzumen guztietaraino zabaltzen den usain indartsu bat balitz bezala (ez diot usaina denik, baina konparazio hau jartzen dut) edo halako gauza bat, Senarra han dagoela sentiarazteko besterik gabe; arimari Hartaz gozatzeko desira gozoak ematen dio, eta horrekin egintza handiak eta gure Jaunari gorazarre handiak egiteko prest geratzen da. Mesede honen iturburua aipatu den lekuan da; baina hemen ez dago min ematen duenik ezer, Jainkoaz gozatzeko desirak ere ez dira mingarriak:
|
|
|
– Jainkoaren laguntzaz arimak lor dezakeen beste era
|
bateko
bat egiteaz hitz egiten du, eta horretarako zein garrantzitsua den lagun hurkoaganako maitasuna. –
|
|
|
10 Azken batean, ez dagoela erremediorik ekaitzaldi honetan, Jainkoaren errukiaren zain egotea baino besterik; honek,
|
bat
batean, bere hitz bakar batez edota beharbada gertatu zen aukera batez, laster batean kentzen du guztia, eta eguzkiz eta pozez betea geratzen da, arima hartan hodei beltzik izan ez zelako irudipena izateraino; eta gudu arriskutsu batetik, garaipena lorturik, ihes egin duenak bezala, Jauna goresten geratzen da, Hura izan baitzen garaipena lortzeko borroka egin zuena; izan ere, argi ikusten du arim...
|
|
|
5 Behin Orduen Liturgian beste guztiekin nengoela,
|
bat
batean nire arima bere baitan bildu zen, eta guztia ispilu garbi baten antzekoa iruditu zitzaidan, ez atze, ez hegal, ez goi eta ez beherik ez zuena, guztia argi ez zegoenik; eta haren erdian Kristo gure Jauna irudikatu zitzaidan, ikusi ohi dudan bezala. Uste dut ispilu batean bezala argi ikusten nuela neure arimako alde guztietan, eta ispilu hau ere, ez dakit nik nola esan?
|
|
|
Orain gauza oso erraza deritzot Jainkoa zerbitzatzen duenarentzat, arimak une batean bere burua kartzela honetatik aske eta atsedenean jarria ikusten duelako. Jainkoak espiritua eraman eta hain gauza gorenak erakustea gainezkaldi hauetan, uste dut, arima gorputzetik irteten denekoaren antz antzekoa dela,
|
bat
batean ondasun honetan guztian sartua ikusten baitu bere burua; utz ditzagun ateratzen den uneko oinazeak, ez baitira aintzat hartzekoak; eta Jainkoa benetan maitatzen dutenek eta bizitza honetako gauzak bertan behera uzten dituztenek, heriotza leunagoa izan behar dute.
|
|
|
1 Jaunak esan ditudan mesedeetako asko eta beste batzuk oso handiak egin zizkidanetik luzarora, egun batean otoitzean ari nintzela,
|
bat
batean, nola ez nekiela, oso osoan infernuan sartua nengoela iruditu zitzaidan. Ohartu nintzen, deabruek han niretzat prestaturik zuten tokia, eta nik neure bekatuengatik merezia nuena ikus nezala nahi zuela Jaunak.
|
|
|
10 Hau egitean,
|
bat
batean ihes egin zuen deabruak eta bareturik eta pozik utzi ninduen, eta hala geratu nintzen eta egon naiz beti, eta etxe honetan gordetzen den itxitura eta penitentzia eta gainerako guztia, leun eta gutxi egiten zaizkit oso. Poztasuna hain da handia, non batzuetan pentsatzen baitut munduan nik zer aukera nezakeen gozoagorik.
|
|
|
Ez al dakizu ahalguztiduna naizela? Nik beteko dut agindu dizudana (eta, izan ere, halaxe bete zen gero), eta
|
bat
batean halako sendotasunaz geratu nintzen, non beste gauza batzuei heltzeko gertu bainengoen haren zerbitzurako, neke handiagoak eraman eta berriro sufritzen hasi behar banuen ere.
|
|
|
Hemen bai, ordea; izan ere, ikusi gabe hain biziki inprimatzen da, non ez baitirudi hartaz duda egin daitekeenik; Jaunak adimenean hain zizelatua gera dadila nahi du, non ez baita ikusiko balitz baino areago hartaz duda egiterik, ezta hainbeste ere. Izan ere, han noizbait susmoa pizten zaigu ez ote zen begitazioa izango; hemen, ordea,
|
bat
batean susmo hori piztu arren, bestalde, ziurtasun handia geratzen da eta zalantzak ez du indarrik.
|
|
|
9 Uste dut azken konparazio honek agertzen duela zeruko dohain honen zertxobait; izan ere, arimak
|
bat
batean hain jakintsu ikusten du bere burua, eta Hirutasun Santuaren misterioa eta beste goi goiko gauza batzuk hain argi ikusten, non edozein teologorekin ausartuko bailitzateke handitasun hauen egiari buruz eztabaidatzen. Hain harritua geratzen da, non nahiko baita honelako mesede bat arima bat oso osoan aldatzeko eta besterik ezer ez maitarazteko, beraren aldetik inolako lanik gabe, hain ondasun handien gai egiten duen eta bere sekretuak jakinarazten dizkion eta berarekin idatzi ere ezin daitezkeen adiskidetasun eta maitasunaz tratatzen duena izan ezik.
|
|
|
Laburbilduz, pertsona batek adimenik argiena balu ere, bere bizitzako egun guztietan nolakoa den ezin asmatu duen erakoa da. Eta Jainkoak hain
|
bat
batean jartzen du begien aurrean, non ez bailitzateke begiak irekitzerik ere izango, haiek ireki beharra balego; baina berdin da irekirik nahiz itxirik edukitzea, Jaunak nahi duenean; nahi ez badugu ere, ikusi egiten baita. Ez dago nahikoa den oharkabetzerik, ez dago eragozteko ahalmenik, ezta hartarako nahikoa den ahalegin ez ardurarik ere.
|
|
|
Hori pentsatzeak ez du ez hankarik ez bururik, esku baten edertasun eta zuritasuna soil soilik gure irudimen guztien gainetik dagoelako: izan ere, gu hartaz gogoratu gabe eta hura pentsamenduan sekula erabili gabe,
|
bat
batean aurrean ikustea irudimenaz epe luzean molda ezin daitezkeen gauzak,, esan dudanez, hemen uler ditzakegunak baino goragokoak direlako?; beraz, hau ezinezkoa da.
|
|
|
10 Beste bultzada hauek guztiz bestelakoak dira. Ez dugu guk sugarria jartzen, baizik eta badirudi sua jadanik pizturik dagoelarik,
|
bat
batean suaren barrura botatzen gaituztela erre gaitezen. Arimak ez du ahaleginik egiten Jaunaren absentziaren zauri honek min eman dezan; batzuetan gezi bat sartzen dute, ordea, erraien eta bihotzaren muin muinean, eta arimak ez daki zer duen ezta zer nahi duen ere.
|
|
|
Oi, zer den arima zauritu bat ikustea! Hau da, hain kausa gorenagatik zauritua dena esan nahi da; eta argi ikusten du ez zela bere eraginez etorri maitasun hau, baizik eta Jaunak berari dion maitasun bizitik,
|
bat
batean erori zela bere gain txingar hura, guztia garretan jartzen duena. Oi, zenbat aldiz gogoratzen naizen Daviden bertso hartaz, honela nagoenean:
|
|
|
Berak esan zidan, egun batzuetan Jainkoaren eskuetan uzteko eta Veni, Creator himnoa errezatzeko, hoberena zein den erakutsiz argi egin ziezadan. Behin otoitzari emana eta Jaunari berari guztian poz ematen lagundu diezadala eskatzen aritu ondoren, himnoari ekin nion, eta esaten ari nintzela, gainezkaldi bat etorri zitzaidan, hain
|
bat
batekoa, non ia neure senetik atera baininduen; ez nuen hartaz zalantzarik izan, oso ezaguna izan baitzen. Jaunak liluramenduen mesedea egiten zidan lehen aldia izan zen hau.
|
|
|
Hona hemen hitz soil hauekin baketua, halako sendotasun, adore, ziurtasun, baretasun eta argiarekin, non
|
bat
batean beste bat bihurtua ikusi bainuen neure arima; horrela, iruditzen zitzaidan mundu guztiarekin Jainkoa zela esanez teman aritzeko prest nengokeela. Oi, zein ona den Jainkoa!
|
|
|
19 Honela, egia da, askotan gogoratzen nintzela harako Jaunak haizeei geldi egoteko agindu zien hartaz, itsasoan ekaitza sortu zenean eta honela nioen nik: Nor da nire ahalmen guztiek honela obeditzen dioten hau, eta
|
bat
batean hain ilunpe handian argi egiten duena, harrizkoa zirudien bihotz bat bigun egiten duena, luzaroko lehortea izango zela zirudien tokirako malko eztizko ura ematen duen hau. Nork ezartzen ditu desira hauek?
|
|
|
Eta oraindik oso apal gelditzen da konparazioa; izan ere, hitz hauek handitasun aire bereziaz datoz eta hala, nork esaten dituen gogoratu gabe, kargu hartzekoak badira, dar dar eragiten dute, eta maitasunezkoak badira, berriz, maitasunez urtu eragiten. Eta, esan dudanez, oroimenetik oso urruti zeuden gauzak dira, eta
|
bat
batean hain gauza sakonak esaten dira, non denbora luzea baitzen haiek taxuz moldatzeko, eta uste dut inola ere ezin daitekeela ahantz ez dela guk geuk asmaturiko zerbait.
|
|
|
8 Mesede hauen berri izan ondoren, iritzi ona hasi zen zabaltzen, oraindik guztiek ez baitzeukaten ongi ulertua zein gaiztoa nintzen, asko antzematen bazen ere.
|
Bat
batean hasi zen marmarra eta erasoa eta, nire ustez, arrazoi handiaz; eta horrela ez nintzen haserretzen inorekin, baizik eta Zuri eskatzen nizun begiratzeko horretarako zuten arrazoia. Santu izan nahi nuela zioten eta gauza berriak asmatzen nituela, orduan oraindik hein batean neure Erregela osoa betetzera, ezta etxean ziren moja oso on eta santuen mailara ere, iristen ez nintzelarik (eta ez dut uste sekula haien mailara iritsiko naizenik, Jainkoak bere ontasunez guztia bere aldetik egiten ez badu); alderantziz: ni gauza onak kendu eta onak ez ziren ohiturak ezartzekoa nintzen; behintzat ahal nuena egiten nuen ezartzen, eta txarrerako ahalmen handia nuen.
|
|
|
Horretarako, esan dudanez? guk ez dugu parterik; eta askotan desorduan desira bat dator nondik nora mugitzen den ez dakidana, eta desira honetatik,
|
bat
batean arima osora sartzen denetik, hainbestean hasten da nekatzen, bere buruaren eta sorkari guztien oso gain igotzeraino, eta Jainkoak gauza guztietatik hain ezartzen du husturik, non, ahaleginak ahalegin, iruditzen baitzaio lurrean ez dela ezer lagun egingo dionik, eta berak ere ez luke nahi, bakardade hartan hiltzea baizik. Berari hitz egiteak eta berak hitz egiteko ahaleginak egiteak, gutxi balio du; haren espiritua, ahaleginak ahalegin, ez baita aldentzen bakardade hartatik.
|
|
|
Uste dut, berorrek ni bezalako ezikasi batengan laguntza bilatu nahi izatean erakutsi duen apaltasunagatik eman didala Jaunak gaur, Jauna hartu eta berehala, otoitz hau, aurrera joan ezin nuelarik, eta konparazio hauek jarri zizkidan eta esateko era irakatsi eta arimak zer egin behar duen hemen; egiaz harri eta zur gelditu nintzen eta
|
bat
batean ulertu nuen.
|
|
|
1 Nik noizean behin izaten nuen, esan dudanez, laster batean igarotzen bazen ere, orain esango dudanaren hasiera: Kristoren aurrean jarrita egin ohi nuen halako irudikatze horretan gertatzen zitzaidan, eta noizbehinka irakurtzen nengoela ere bai, etortzen zitzaidala
|
bat
batean Jainkoaren presentziaren sentimendu bat, nik neure barruan zela edota ni Harengan murgil murgil eginda nengoela inolako zalantzarik ez izateko eran.
|
|
|
Ez zegoen nigana hurreratzerik, hain penagarri nengoen, non ezin bainuen sufritu. Maindire
|
batean
batek alde batetik eta beste batekbestetik erabiltzen ninduten.
|
|
|
Pazientzia handiz eraman nituen guztiak eta, hasiera hauetan edo izan ezik, poztasun handiz; izan ere, hasierako min eta oinazeekin konparatuz, hutsa neritzon guztiari. Jainkoaren borondatearekin
|
bat
bat eginik nengoen, betiko horrela utziko banindu ere.
|
|
|
Jauna hartu ondoren atseden hartzen nuen; eta beste batzuetan Sakramentua hartuta berehala gorputz eta arima on onik geratzen nintzen, harritzeraino.
|
Bat
batean arimako ilunpe guztiak ezerezten direla dirudi eta, eguzkia irtenik, nolako funsgabekerietan sartua egon zen ohartzen da.
|
|
|
barre egingo ez balute, ur bedeinkatua eskatuko nuke. Ekarri zuten eta niri bota zidaten, baina ez zuen eraginik izaten; nik neuk bota nuen bera zegoen lekurantz, eta
|
bat
batean joan zen eta gaitz guztia kendu zitzaidan, eskuaz kendu balidate bezala, baina neka neka eginda geratu nintzen, makilakada ugari eman balidate bezala. On handia egin zidan, gorputz eta arima berea izan ez arren, Jaunak baimena ematen dionean kalte handia egiten duela ikusteak; zer ez ote du egingo beretzakotzat duenean?
|
|
|
Uste dut hiru bider hasi nintzela eta, ur bedeinkatua bota nuen arte, ezin bukatu izan nuen.
|
Bat
batean ikusi nuen arima batzuk irten zirela garbitokitik, gutxi faltako zitzaien-eta, eta deabruak hau eragotzi nahi izango ote zuen pentsatu nuen.
|
|
|
19 Nire koinatu bat, aitortzeko modurik izan ez eta,
|
bat
batean hil zelako nahigabez nengoelarik, otoitzean esan zitzaidan horrela hilko zela nire ahizpa, hara joan eta saia nendila horretarako ongi presta zedin. Neure aitor entzuleari esan nion eta, joaten uzten ez zidanez gero, behin eta berriro adierazi nion.
|
|
|
Gaitasun edo trebetasun hau, hala ere, ez zen
|
bat
batekoa izan. Hasieran asko kostatzen zitzaion arimako esperientzia haiek ulertzea, are gehiago ongi eta erraz ulertzeko eran adieraztea.
|
|
|
1 Sevillako fundazioa burutu zenean, lau urte baino gehiagoko etenaldia izan zuten fundazioek. Horren arrazoia zen
|
bat
batean jazarpen handiak hasi zirela fraide eta moja oinutsen aurka; aurrez jazarpen ugari izan baziren ere, ez zen honenbestekorik izan, guztia galtzeko zorian egon baitzen. Ongi agertu zen deabruak barru barruan sentitzen zuela, aurrera joan baitzen.
|
|
|
25 Ongi gogoan har dezagun hau, ene ahizpak, eta begiratu nola gainditu zuen
|
bat
batean guztia. Izan ere, zuek egiten duzuena hori baino gutxiago izan ez arren, Ordena santu honetan sartu eta Jainkoari zeuen borondatea eskaintzean eta profesan etengabeko itxitura agintzean, ez dakit batzuei ez ote zaizkien ahazten hasierako gar hauek, eta geure buru estimuaren gauza batzuetan ez ote dugun berriro bilatzen euskarria.
|
|
|
Zeuk ikusi!? Egia da, Haren Maiestateak hain ahul ikusi ninduenean,
|
bat
batean kendu zizkidala sukarra eta gaitza; hainbesteraino, non, gero konturatu nintzen arte, Jainkoaren zerbitzari bat, elizgizon bat, han sartu zelako izan zela uste bainuen, eta beharbada hala izango zen; behintzat bat batean izan zen kanpoko eta barruko gaitza kentzea. Osasuna izanez gero, pozik igarotzen nituen gorputzeko nekeak.
|
|
|
Zeuk ikusi!? Egia da, Haren Maiestateak hain ahul ikusi ninduenean, bat batean kendu zizkidala sukarra eta gaitza; hainbesteraino, non, gero konturatu nintzen arte, Jainkoaren zerbitzari bat, elizgizon bat, han sartu zelako izan zela uste bainuen, eta beharbada hala izango zen; behintzat
|
bat
batean izan zen kanpoko eta barruko gaitza kentzea. Osasuna izanez gero, pozik igarotzen nituen gorputzeko nekeak.
|
|
|
Nik esan nion neure aitor entzuleari nire izen onari ez begiratzeko, eta egin zedila berak uste zuena; baina esan ziezaiola bere lagunari, ni neu, garesti nahiz merke izan, eskasa nahiz ona izan, Andre Mariarenekoa erostera nengoela. Berak argitasun bizi bizia du, eta ezer esan ez bazioten ere,
|
bat
bateko aldaketa ikustean, uste dut igarri egin zuela, eta horrela, ez ninduen gehiago estutu horretan.
|
|
|
2 Honetan nengoela,
|
bat
batean neure burua bil bil eginik sumatu nuen barruko argi hain biziaz, non beste mundu batean nengoela iruditzen baitzitzaidan, eta espiritua bere baitan zuhaizti batean eta baratze guztiz atseginean aurkitu zen, Kantarik Ederrena gogora ekartzeraino: Veniat dilectus meus in hortum suum.
|
|
|
1 Gau batean, aspaldidanik neure aitaren berririk ez nuelako nahigabe handiaz nengoen; azkenekoz idatzi zidanean ere ez zegoen ongi, hala ere ez zen haren gaixotasunagatik izaniko lehenengo nahigabea bezalakoa, konfiantzaz bainengoen eta era hartara ez bainuen izan egundo gerora, baina ardurak otoitza eragozten zuen;
|
bat
batean agertu zitzaidan, eta horrelaxe izan zen, ezin baitzen izan irudimenekoa, barrualdetik argi bat irudikatu baitzitzaidan, eta ikusi nuen bidean zetorrela alai eta aurpegi zuriaz, baina ikusi nuen argiak egingo zuen aurpegia zuri izatea, zeruan guztiak horrela daudela uste baitut, eta pentsatu dut gure Jaunagandik irteten den distirak eta argitasunak ez ote duen egingo haiek zuri egotea.... Hau aditu nuen:
|
|
|
Fundazioak egin ziren urteen kontuari dagokionez,
|
baten
batean oker esan ote dudan nolabaiteko susmoa dut, gogora etor dakidan ahal dudan arreta izaten badut ere. Garrantzi handirik ez duenez, geroago zuzendu baitaiteke, gogoratzen ditudan bezala esaten ditut; hutsen bat balego ere, alde handirik ez da izango.
|
|
|
5 Egun batean aitaren gelaren ondoren zen gela batean zegoela, aita oraindik jaiki gabe, ustekabean irakurtzera iritsi zen han zen gurutze batean haren buruan jartzen den idazkuna, eta
|
bat
batean, hura irakurriz, Jaunak aldatu egin zuen goitik behera; izan ere, bere aurrera ekartzen zioten ezkontza asmo batean pentsatzen ari zen, ongi bai ongi zetorkion ezkontza asmoan pentsatzen, eta zera esaten zuen bere baitan: –zein gutxi eskatzen duen nire aitak, oinordetza bat izanez gero, nahikoa du; nik, berriz, uste dut leinuak nigan izan behar duela hasiera!?.
|
|
|
17
|
Bat
batean bere burua sendaturik ikusi zuenez gero, aitor entzuleari eta medikuari proposatu zien beste herri batera eraman zezatela, lekuaren aldaketak eragin zuela sendaketa esan dezaten. Haiek ez zuten nahi izan; bestera:
|
|
|
Haren senide eta ahaideak,
|
bat
batean sendatzean Jaunak egin zion mesede eta miraria ikusirik, ez ziren ausartu haren asmoa eragozten, zentzugabekeria bazirudien ere. Hiru hilabete izan zen Gortean, eta azkenean ere ez zioten baimenik eman nahi.
|
|
|
4 Etxea oso handia zen, nahasia eta ganbara asko zituena, eta nire lagunari ez zitzaizkion burutik kentzen ikasleak; etxetik irten beharraz oso haserre zirenez gero,
|
baten
bat han ezkutatuko zela iruditzen zitzaion; erraz egin zezaketen hori, bazen non ezkutaturik eta. Lastoa zegoen leku batean itxi ginen; nik etxe baten fundazioa egiteko lehenen lastoz hornitzen nuen, hura izanez gero ez baitzitzaigun oherik faltako; lasto gainean lo egin genuen gau hartan utzi zizkiguten bi burusiez estalirik.
|
|
|
Arima eta espiritua suaren antzekoa dela iruditzen zait; sua handia bada eta su hartzeko prestatuz joan bada, berdin gertatzen zaio arimari ere, Jainkoarekiko duen prestaeraren arabera, sua bezala, berehala su hartuz, goraino iristen den gar bat botatzen duela, hura behean dagoen bestea bezain su izan arren, eta gar hau gora igo arren, horregatik ez da sua galtzen. Horrela hemen ariman ere, badirudi bere baitatik ekoizten duela gauza bat hain
|
bat
batean eta hain fina, non goialdera igotzen baita eta Jaunak nahi dezan lekura joaten; ezin da gehiago azaldu, eta hegaldiaren antza du, ez baitakit nik bestela zerekin konpara dezakedan. Badakit oso argi nabaritzen dela eta ezin dela eragotzi.
|
|
|
13 Bultzadak deitzen diet nik, aurrez otoitzik izan gabe noizean behin eta are etengabe, arimari ematen dioten desirei;
|
bat
batean etortzen den oroipen bat da: Jainkoagandik aparte dagoela, edota entzuten duen hitzen bat, honetara doana.
|
|
|
2 Sarri gertatzen zait (Jainkoaren gauzetan pentsatu nahi izan gabe, bestelako gauzetan arituz, eta otoitza izaten saiatu arren, nuela izan uste nuenean lehortasun handiaz nengoelako eta, gainera, gorputzeko minak nituelako)
|
bat
batean bildutasun eta espirituaren goratze honek hartzea, nik ezer egiterik ez dudala, eta une batean gero ekartzen dituen ondorio eta onuraz beterik geratzea. Eta hau ikuskaririk izan gabe, ezer ulertu gabe, eta non nagoen ere jakin gabe; arima galtzen dela iruditzen zaidanean, irabaziez ikusten dudala, hain irabazi handiak irabazten ni urtebetean saiatuko banintz ere, nituzkeela lortu iruditzen baitzait.
|
|
|
Orduan uste dut, ez dela izango aurrean jar dakizkidan inolako neke eta gauzarik, ezta heriotza eta martiritzarik ere, erraz igaroko ez nituzkeenik. Hau ere, aurrez gogoeta egin gabe,
|
bat
batean gertatzen da eta goitik behera astintzen nau; ez dakit nik nondik datorkidan hainbesteko indarra. Oihuka hasi nahi nukeela iruditzen zait eta guztiei aditzera eman zer doakigun gauza gutxirekin ez kontentatzean eta zer ondasun duen Jainkoak guri emateko, hartzeko prestatzen bagara.
|
|
|
Oso espirituala eta teologoa zen; harekin tratatzen nituen neure arimako gauza guztiak; eta berak beste letradun batzuekin erabili zituen, eta haien artean zen aita Mancio. Ez dute ezer aurkitu Eskritura Santuarekin
|
bat
bat ez datorrenik. Honek bare bare egonarazten nau, baina badakit, Jainkoak bide honetatik eraman nazan bitartean, ez dudala neure buruaz ezertan fidatzerik, eta horrela egin dut beti, biziki sentitzen dudan arren.
|
|
|
...in, Jainkoagandik aldendurik nengoela-eta, eta egun hauetan handi handia zen samina; bazirudien nuela eraman; eta horrela neke handiaz egon ondoren, afariusirako berandu zela konturatu nintzen eta ezin nuela eta, botaka egiten nuelako, ahulezia handiak jotzen ninduen afariusia pixka bat lehenago ez egiteagatik, eta horrela neure buruari gogor kontra eginez, aurrean jarri nuen ogia janarazteko, eta
|
bat
batean Kristo agertu zitzaidan han, eta uste dut ogia zatitu eta ahoan ipintzen zidala, eta esan zidan: –Jan, ene alaba, eta igaro une hau ahal duzun moduan; damu naiz sufritzen duzunaz, baina orain hau komeni zaizu?.
|
|
|
2 Begira beza berorren gorentasunak, neure arima utzi bainion berorren esku; bidal biezat albait lasterren mezulariaz, eta ez daitezela etor gizon santu haren gutunik gabe, haren iritzia jakin dezagun, berorren gorentasunak eta biok horixe nahi baitugu. Beldurrez nago Frai Domingo lizentziatuak etorri behar duenean,
|
bat
batean okerkerian harrapatuko ote nauen, hemendik izango dela uda honetan esan didate-eta. Gure Jaunaren maitasunagatik, santu hark ikus dezanean, bidal biezat, Toledora itzultzen naizenean astia izango baita ikus dezagun.
|
|
|
Bart aita Gracián maisuaren gutuna eman zidaten; han esaten dit Toledoko artzapezpikuaren buldak iritsi direla eta uste duela honezkero Toledon dagoela; eta egongo da bai, kargu hartzera joana delako. Gero
|
bat
batean gizon hau aurkitu nuen, eta biziki estimatu nuen. Astearte eguerdian emango duela gutuna dio; gaur igandea da, uste dut urriak hemeretzi dituela.
|
|
|
2 Urte hau, izan ere, ekaitz eta gezurrezko lekukotasunen urtea da, eta hasieran
|
bat
batean gehiago sentitu nuen Albornoz jaunaren kartzelaratzea. Gero Fadrique jaunaren auziaren berri izan dudanez gero, Jainkoagan itxaro dut laburra izango dela sufrimendua.
|
|
|
Hemendik joango dena oso ona da, kostu handiagoa izango du baina; dena dela, orain hornituz gero, gero komentu bakoitzak emango du. Alcaláko ondare horretatik aurrera daiteke eta gero eman, orain
|
bat
batean ez baitut beste biderik ikusten. Horrela idazten diot aita Marianori, berorren aitatasunak ikusiko duenez.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorren aitatasunarekin. Ez beza uste izan, ene aita, gauzak
|
bat
batean hobetzen direnik. Zer fruitu lortzen da etxe txiki horietan, aita frai Antoniok lortzen ez duenik?
|
|
|
Toledoko bidetik ere idatzi nion. Gaur ekarri didate gutun hori Valladolidetik, eta
|
bat
batean izu ikara eman dit albisteak; baina gero Jainkoaren epaiak sakonak direla eta azken batean maite duela Ordena hau etorri zait burura, eta hortik gauza onen bat aterako duela edota guk ez dakigun kalteren bat saihestu. Gure Jaunaren maitasunagatik, ez beza har penarik berorren agurgarritasunak.
|
|
|
2 Jakin beza berorrek, orain
|
bat
batean izan daitezkeen sufrimendurik handienak ditugula, kontrabrebea ekarri dutelako eta guztiok nuntzioaren mende geratu dugulako. Ez dut pena handirik hartzen, beharbada, probintzia egiteko biderik hoberena dela dirudielako, eta aita Gracián ez dudalako ikusi nahi jende horren artean.
|
|
|
10 Grazia egin dit gure aita frai Antonioren laztasunak. Bada, jakin beza
|
baten
bati ez zaiola gaizki etorriko; oso garrantzitsua da, nik ezagutzen baititut. Beharbada, bekatu bat baino gehiago saihestuko dira haien hitzetan eta oraintxe ere otzanago egongo lirateke; izan ere, gozotasuna eta laztasuna, biak dira beharrezkoak, horrela eramaten baikaitu gure Jaunak?
|
|
|
Lorentzok bere heriotzaz izan zuen bihozkada egia gertatu zen. Ia
|
bat
batean hil zen 1580ko ekainaren 26an.
|
|
|
– Jainkoaren laguntzaz arimak lor dezakeen beste era
|
bateko
bat egiteaz hitz egiten du, eta horretarako zein garrantzitsua den lagun hurkoaganako maitasuna. –
|
|
|
Ez da hau han malko ugaritara eragiten duen debozio bat soilik, eta hauek poza ematen dute?, edo Jaunaren Pasioagatik, edota geure bekatuagatik. ...ten ari naizen otoitz era honetan, ahalmen guztietan sortzen duen soseguagatik nik gelditasunezkoa deritzodan honetan, badirudi pertsonak oso bere gogara duela, baina batzuetan beste era batera sentitzen da, arima gozotasun honetan hain murgildua ez dagoenean; orain badirudi gizaki osoa sendotzen dela, barru eta kanpo, barne muinetan ukendu leun leuna emango baliote bezala, usain handi bat bezala,
|
bat
batean usain handia, ez gauza batena ezpada askorena, dagoen leku batera sartuko bagina bezala, eta ez dakigu zer den ezta non den ere usain hura, bakarrik gu guztion barnean sartzen zaigula; [3] honelakoa dirudi gure Jainkoaren maitasun guztiz leun honek:
|
|
|
4 Irten, irten bitez bera eta bere lagunak bizimodu atsegin horretatik: gerta daiteke
|
bat
batean behaztopaka eta erortzen aritzea, haiei jaikitzen lagundu behar izatea; izan ere, ikaragarria da beti arriskuan izatea, armaz beterik, eta jan gabe. Beraz, mantentzaileak armaz hain oparo horniturik, bidal beza laster batean hitzemaniko elikadura; izan ere, gosearen gosez gu mende hartzeak ez dio ohorerik ez etekinik ekarriko.
|
|
|
Eta nahiko inozoa izatea da neke hartze hau; izan ere, bere esku dagoena ere, zer ordain dezakegu, diodanez, hartu ezik zer emanik ez daukagunok, baizik eta geure buruak ezagutu, eta ahal dugun hau, geure borondatea ematea, bihotz bihotzez egin? Gainerako guztiak, Jaunak honaino ekarri duen arimari, enbarazu eta kalte egiten dio eta ez mesede, apaltasuna delako soilik zerbait egin dezakeena, eta hau ez adimenaren bidez lortua, egia argi baten bidez baizik,
|
bat
batean ulertzen baitu irudimenak ekin eta ekin aldi luzean lortu ezin zuena, hau da, zein ezerezak garen gu eta zein handia den Jainkoa.
|
|
|
10
|
Bat
batean esandako hitzen bat gaizki hartua izan bada, jarri berehala erremedioa eta egin otoitz. Eta irauten duen honelako edozein gauzatan, edo taldetxoak, edo gehiago izan nahia, edota ohore pitin bat (badirudi odola ur bihurtzen zaidala, hau idazten dudanean, noizbait halakorik gerta daitekeela pentsatzean, monasterioetako gaitzik larriena dela ikusten baitut), zuen artean bada, galdutzat eman ditzakezue zeuen buruak.
|
|
|
Eta bitarteko ahula dirudien arren, biziki indartzen du arima, eta gauza txiki txikietan kontu handia izaten laguntzen du; norbaitengana bihotza badoakigu, egin ahaleginak harengandik pentsamendua aldentzen eta Jainkoagana bihurtzen, eta Haren Maiestateak lagundu egiten du. Eta mesede handia egin digu, etxe honetan handiena eginda baitago, izan ere, geure buruagandik askatze hau eta geure buruaren aurka egitea gauza latza da,
|
bat
bat eginik gaudelako eta geure burua maite dugulako.
|