|
2000
|
|
|
hiltzear dagoenaren ondoanegoten dira espiritu gaiztoak, batzuetan aingeruekin edo apezarekin borrokan, biokarima irabazteko lehian; eszena ezaguna da Erdi Arotik eta Cantigas de Santa Mariaedizio batean irudikatua da: hil hurren dagoen fraile
|
bat
Ama Birjinak begiratzen duarima hartu nahi dion deabruarengandik (Schmitt 1994, 241). Prezeski, Sebillot ek (1968 III, 145) bildutako istorio batean, katu itxura zuen deabru batek harrapatu nahizuen arima.
|
|
|
Kontatu dizut orrialde batzuk lehenago nola egun
|
batean
ama, Mattin eta hirurok joan ginen osaba Joanikoten studiorat, ilargia teleskopiotik ikusi ahal izaiteko. Eta orain bertze egun hura oroitu nahi nuke, noiz eta habia hura ikusi baikenuen, lizar lerden baten gainean zegoena.
|
|
|
Baina azantz eta abarrots harekin ez geunden, ez, trantze hartarik ezkutuan iragaiteko moduan!, eta, horrela, handik berehala hurbildu zitzaizkigun bi emazteki, haietarik batek eskuan kriseilua zekarrela:
|
bata
ama zen, eta bertzea Hi po lita, haren ohorezko dama, osabaren ahalkerako. Eta amak, ikustekoa ikusi zuenean, erran zuen:
|
|
|
" Nik ere ez nuke bertzerik nahi, ez ordea teleskopiotik beha egoiteko, baina berorren begietako izarrei". Eta osabak bere burua aitzinatu, eta Maddalenen paparrean pausatu zuen, nola haur
|
batek
amarenean, eta erran zion: " Maite zaitut".
|
|
|
" Ene bigarren amorioa mendozatarren etxeko zaldizaina eta palaferneroa izan zen; nik ez dakit zinezkoa edo despit hutsezkoa izan zen amorio hura —zeren bainekien ezen amorio hark amari min emanen ziola, eta ni aldi hartan amaren kontra bainengoen, bekoz beko—, baina kontua da ezen harekin amorostu nintzela, burua galdu arte. Burua galdu arte erran dizut eta ongi erraiten ari natzaizu, zeren jakizu ezen egun
|
batean
ama sutan jarri zitzaidala eta erran zidala etxe hartan berak manatzen zuela eta berak deliberatuko zuela norekin ezkonduko nintzen ni eta norekin ezkonduko ziren bertze bi ahizpak, eta nik ihardetsi niola ezen, orduan, mendozatarren zaldizainarekin ihes eginen nuela. Eta, uste nuenean belarrondoko bat emanen zidala, zeren lehendanik ere bere onetik kanpoan baitzebilen ama historia harekin, zaldizain hura hutsaren hurrengoa zelakoan osoriotar batentzat, aitzitik, ihardetsi zidan:
|
|
|
Eta hala joan ziren minutuak eta orduak, egunak eta asteak... eta joan zen urte bat eta bertze bat... harik eta egun
|
batean
amaren morroi bat etorri zitzaidan arte, erraiterat ezen amak jauregirat deitzen ninduela, berri baten emaiteko.
|
|
|
Larunbateko azken oroitzapenak bilatu nituen, lo luzearen lainoetatik erabat argitu gabeko neure buruan. Arratsaldean, komisaldegiko atean Kristina agurtuta, sen atabiko
|
batek
amaren gonapera eginarazi zidan ihes. Zorioneko nengoen; herrira ailegatu berria zen, ospitalean Josuren ondoan eguna eginda.
|
|
|
Munduratu ninduenari bizi osoan solasik ez emateko zina uste dut egin nuela orduan. Zorionez, hitza aise jaten dutenetarik naiz, batik
|
bat
amarekikoak egonik kolokan. Ahoan bilorik ez dut, neure edipoa erdizka baizik ez dudala gainditu aitortzeko.
|
|
2001
|
|
|
Hala adierazi du Auzitegi Goreneko Lehen Salak emandako epai batek. Epai horrek ezetsi egin du aseguru etxe batek jarritako errakuntza judizialaren demanda, Cuencako Probintzia Auzitegiak ezarritako kondenaren aurkakoa, auto bat galtzadatik atera eta zirkulazio istripuan hildako gidari
|
baten
amari 1,2 milioi pezetako kalte ordaina ematera zigortu zuena. Aseguratzailearen asmoa zen Auzitegi Gorenak deklaratzea Probintzia Auzitegiak emandako epaiak akats judizial nabarmena zuela, haren esku hartze bakar eta esklusiboak eragindako trafiko istripu baten ondorioz hildakoaren amari kalte ordaina ematera behartu baitzuen, kaltetua izateagatik.
|
|
|
Mutil gazte bat neskatila lotsatuari musuka eskua gonapetik sartu nahian. Neskatila desioaren itsasontzian sartzeko portuan zain eta bat
|
batean
amak lehen jaun hartzen oparitutako Ama Birginaren irudia etorri zitzaion burura. Esku baldarrak goraka jarraitzen zuen.
|
|
|
Urtean bitan joaten da espetxera, ama ikustera. Gela txiki
|
batean
ama alabek ordu erditxo bat igarotzen dute elkarrekin. Ordu erditxo horretan amak alabatxoa aldi guztian altzoan estu estu eginda izaten du.
|
|
|
Egun batez, nazkak eraginik, senarrari aurpegira egotzi zion handik aurrera ez zuela berarekin sexu harremanik izango. Seme
|
bat
amarekin etzatea ahalkegarri zela.
|
|
|
Behin oso haserretu zen nirekin. Nire lagun
|
batek
amaren bost rupia ostu zituen. Amak ebain ebain egin ninduen.
|
|
2002
|
|
|
Alzola etxean jaio zen 1820an, gaur egun bere izena daraman kaleko 8 zenbakian, oroitarri batek gogorarazten duen bezala. Oso gaztea zela Madrilera joan zen bere gurasoekin, eta hantxe zegoela, egun
|
batean
ama agurtu eskolara zihoala esan zion eta etxera itzuli zen, karlisten lerroetan boluntario sartuz. Bergarako besarkadaren ostean Londresen egon zen atzerriraturik, baina urte batzuk igarota berriro Euskal Herrian zen.
|
|
|
euskara/ gaztelania Hego Euskal Herrian, euskara/ frantsesaIpar Euskal Herrian. Zein bere tokian, batzuentzat
|
bata
ama hizkuntza, besteabigarren hizkuntza. Denok biak maitatuz.
|
|
|
Epai historiko batean, Estatuko Entzutegiak Estatuari 71.121,45 euroko (12 milioi pezeta) indemnizazioa ematera zigortu du, besorik gabe eta beste gabezia fisiko batzuekin jaio zen haur
|
baten
amari, eta horrek eragotzi egin zion ez zuen erabakirik hartu. Kaltea jaio zen, mundura akats batzuekin etorri zen eta amari ez zion abortatzeko aukerarik eman, fetua gaizki trebatuta zegoela ez jakinarazteagatik.
|
|
|
Hala ere, hilabete batzuk falta dira egokiena aurkitzeko. Goi bilerara joan den beste aditu batek, Luc Montagnier doktoreak, adierazi zuen etorkizunerako proiektuetako
|
bat
ama seropositiboek jaiotako haurrei txertoa jartzea dela, bularra emateko orduan amak haurrari transmititzen dion birusa gutxitzeko. Metodo hori Afrikan erabiltzen da.
|
|
2003
|
|
|
Baina telefono hotsa etorri zen hausnarketok etetera, ikaraldiak bihotza ia bertan gelditzen ziola. Beraren egitekoa hura baino ez balitz bezala, berehala isildu zen, eta handik segundo pare
|
batera
amaren ahotsa entzun zuten.
|
|
|
Txominek bihotza borroka bizian du. Alde
|
batetik
amaren aurpegia laztandu nahi luke. Bestetik, urruntasun gutxieneko bat egokitzat jo du.
|
|
|
Baina nik gorroto nituen nire begiak. Haurrek burla egiten zidaten eta begi horiek Jainkoak ezarritako zigorra zirela esaten zidaten,"
|
bata
amaren begia duzu, bestea aitarena". Eta nik amonari galdetzen nion ea nire gurasoek zein koloretakoak zituzten begiak.
|
|
|
–Ez duk erraza neuretako. Seme hiltzaile
|
baten
ama nauk.
|
|
|
Psikologoa zenez, ideologia batean eta jendea guztiz ideologia zen amodioa egiterakoan ere, Amaren presentzia sinbolikoak zein garrantzia zeukan erranen zion: irakasle plantan mailukatuko ziokeen, sozietate
|
batek
Ama goresten duenean, amaren bila etengabe eta bortizki dabilenean, ez duela ematen duen bere baztertu, ahantzi eta loak hartu itxura erreala maite eta onartzen. Zergatik?
|
|
2004
|
|
|
Orduan zergatik itxaron zenuten langabezian egon arte zeuen kasa zeuen obra
|
bat
Ama Begira Zazu\ sortzen hasteko?
|
|
|
Arreba Maria Teresa eta biok Busturian jaioak gara. Honetan esan behar da Euskal Herrian pertsona
|
bat
ama jaio den tokiari lotuta dagoela, hori da gure" ius loci". Aita valentziarra zen baina amak ezarri zuen" ius loci" hori.
|
|
|
Horrez gain, haurtxoa babesteko sistema heldugabea da, eta horrek proteinak hesteetatik odolera modu masiboan igarotzea eragiten du, eta horrek haurra esnearen proteinekiko sentsibilizatzea errazten du. Alergologiako adituek diotenez, sentsibilizazio bide
|
bat
amaren esnea izan liteke, eta, horren bidez, amak hartzen duen behi esnearen proteina kopuru jakin bat bularreko haurrari pasatuko litzaioke. Sentsibilizazioa antigenoekiko esposizioaren araberakoa da, eta elikagaiak dira alergia sortzeko gai diren antigenoekiko lehen harremanetako bat.
|
|
|
Substantzia toxiko iraunkor eta biometagarrien kasuan, hala nola odol analisian detektatu zirenak, zein da esposizio bide nagusia? Nik badakit kutsatzaileen zati
|
bat
amatik datorrela, amaren esnetik transmititzen direlako. Horrez gain, konposatu horien eraginpean egoteko biderik garrantzitsuena elikadura da.
|
|
|
Gainera, garrantzitsua da jakitea alkoholaren efektuak ez direla soilik amari eragiten diote, eta ez haurrari. Badira kontuan hartu behar da alkoholaren parte txiki
|
batek
ama amaren esnera pasatzen da eta, beraz, umea, arrazoi gehiago beraz, kontsumoa ahalik eta gehien murrizteko. Ohar garrantzitsuak Kontuan hartu behar da alkohol gehien esnera pasatzen dela:
|
|
|
Bere izena besterik ez zuen ezagutzen; eta hura ere, justu justu, hamarretarik behin bakarrik ahoskatzen baitzuen behar bezala. Izen ingeles konplikatu horietariko bat zen, Hollywood-eko artista famatu
|
baten
amarena edo.
|
|
|
Maria ote? Lankide
|
baten
ama. Haren ferekek basoko izotzen pare berotzen zuten, azala hotzikaretan kiskaliz.
|
|
|
Psikoterapia saio partikularrak egin zizkidan, baita ez hain partikularrak ere: egun batean aitarekin bildu baikinen; beste
|
batean
amarekin; eta amonarekin ere egin genuen beste saio bat.
|
|
|
–Eta haurrak ezkutuko akatsen bat balu, edo herentzia gaiztoren
|
bat
amaren aldetik...? –esan zuen aitak.
|
|
|
Handik aurrera, gero eta larriagotuz joan zen aitaren gaitza, harik eta behin
|
batean
ama astindu zuen arte. Astebete lehenago, hala ere, beste liskar bat izan zuen amarekin.
|
|
|
Feli ondoezik sofan jesarrita zegoen eta haren alboetan alaba biak, Saioak eskuan ur baso bat zuela hitz laztanak esanez eta Anek esku
|
bat
amaren eskuan eta beste besoarekin haurra bularrera eutsiz, Aldai leiho ondoan mobiletik hizketan ari zen eta Dimas haren aldean eskuak poltsikoetan eta begiak arrunt irekita zegoen, bitartean osaba Esteban hezur hutsa eta bere emazte Antonia pintarratua azaldu ziren eta Feli haiei esplikazioak ematen ari zitzaien.
|
|
|
La ostia; kontentu zagok hori ere. Jeneradorearekin ari dituk eta, nonbait materiala falta, hortik pasa naizenean, ‘hola jasoko diagu Euskadi, hola! ’ esan eta, gero baten
|
baten
ama zerbait kakaztua utzi dik."
|
|
2005
|
|
|
Itxura guzien arabera, haurrak ez du egun guziez bere aita amen gozatzeko eskubiderik, biak elgarrekin eta ez aldizka. Haur
|
batek
ama galtzen badu istripu batetan, izigarrikeria. Dibortzio baten ondorioz delarik, gauza normala.
|
|
|
Gizonen eta emakumeen arteko ezberdintasunak areagotzen dituengaia da amatasuna. Familian haur bat jaiotzen denean, horren zainketa eta arretabatik
|
bat
amak darama (janaria, garbitasuna...), biologikoki berak sortu duelako.Beraz, haurraren lehen hilabeteetan amaren figura funtsezkoa da, eta haurrakberarekin lotura sendoa behar du. Erditze aurreko eta ondorengo garaiek emakumearen egoera profesionala bereziki baldintzatzen eta mugatzen dute.
|
|
|
Ondoren, eskaileretan behera jaitsi zen korrika, amarekin estropezu egin zuen arte. Elkar besarkatu zuten, baina teinkada gogor
|
batek
ama eskaileretan gora eraman eta Rashari bultza egin zion. Eskailera gaineko atea itxi eta iluntasun osoan gelditu zen neska gaztea.
|
|
|
Ama Birjinak jarri ziola izena aitortzera ausartu zitzaigun behin. Guri oso sinesgaitza egin zitzaigun; ez genuen ulertzen nola hain neska arrunt
|
batek
Ama Birjinaren begirunea lor zezakeen, baina sinestera heldu ginen, lagunei den dena sinesten zaielako.
|
|
|
O roitzen naiz uda
|
batean
ama batek bere alaba hil zuela New Yorken. Alabak droga hartzen zuen eta familia guztia goitik behera hondatzen ari zen.
|
|
|
Beti izaten dut piztuta sukaldeko telebista txikia arropa lisatu behar dudanean: gerrako haurtxo beltz
|
bat
ama hilaren titia miazkatzen ari zen.
|
|
|
– Beraz gizagaldu
|
baten
ama nauk. Ez diat hemen minutu bat gehiagoz ere egon nahi.
|
|
|
– Seme dohakabe
|
baten
ama dohakabea naiz, Yves.
|
|
|
Egiaz, seme terrorista
|
baten
ama izatea egiazki barnetik pairatzen zuen Edmeak, Amaiaren aitetamek harroki alderantzizkoa irizten zuten arren. Pentsa bezate nahi dutena pentsatzen dudana pentsatzeagatik, are gehiago gaizki pentsatzen dudala:
|
|
|
Orduan autobusa hartzen zuen San Andres plazan eta gau
|
bat
amaren ondoan iraganik, Baionara lehiatzen zen, hatsa eskas bailuan. Otsabiden ez zuten erraz patitzen hainbeste urguilu eta urreria zekartzan anderea:
|
|
2006
|
|
|
Beste soziolinguista batzuek aldiz nahasketa gertaerak aztertu dituzte, batez ere kreoloen kasuan. Kreoloak, kolonizazioak sorturiko hizkuntza sistema autonomo bat adierazten du eta, frantziari dagokionez, kolonoek erabiltzen zuten frantsesa komunitate
|
baten
ama hizkuntza bilakatu da, batzuetan hizkuntza ofizialak baino askoz gehiago erabilia dena, besteak beste, eguneroko bizian.
|
|
|
Amak hartzen dituen elikagai eta edarien kopuruak eta kalitateak zuzeneko ondorioak ditu esnearen bolumenean eta osaketan, eta ondorioz, baita haren eta bularreko haurraren osasunean ere. Bularra emateari esker, handitu egiten dira amaren energia eta mantenugai espezifikoak, zati
|
bat
amaren esnea ekoizteko erabiltzen baita. Gainera, kontuan hartu behar da mantenugaien eskaera ez dela homogeneoa eta aldatu egiten dela edoskitzaroan.
|
|
|
Obesitatea areagotzen laguntzen duen faktore
|
bat
amen gehiegizko pisua seme alabei transmititzea da. Gehiegizko pisua duten gurasoek gehiegizko pisua duten haurrak izatea logika natural baten barruan dagoela dirudi.
|
|
|
Horietako
|
bat
Amena da, eta Espainian bere sektoreko europar lider honen zerbitzuak eskainiko ditu.
|
|
|
Korridorea igaro eta amaren gelaren aurrean dago. Sartzean pentsatu du okertu egin dela, han, amaz gain, bi emakume ikusi dituenean,
|
bata
amaren ondoko ohean etzanda eta bestea haren alboan tente. Gaua bertan igaro behar zuen bere neba ere ez dago.
|
|
|
Barbara Allen alaba bakarra zen, eta, neskatoa zela ama galduta, aita zurrutero eta jokalariarekin bizi zen. Bazirudien –Ingalaterrako literatoek, eta batez ere Charles Dickensek, gezur biribilak kontatzen ez badituzte beren liburuetan– beste hainbat bezala miseria gorrian beltzak eta gorriak ikusteko jaiotako neskato pobrea izango zela Barbara, etxe mixerable
|
batean
amarik gabe hazitako neska gajoa edo galdua izateko patua zuena... baina ez zen horrela gertatu.
|
|
|
Giroa epela da kalean, eta haize pixka bat dabil. Une
|
batez
amaren antzera Benedictine bat eskatzekotan nago, baina beste kafe huts batekin konformatu naiz.
|
|
|
Jarraitu dut pixka
|
batean
amarekin solasean, baina lagun batzuekin arropa dendetara joateko geratu dela aipatu(" Haiei laguntza egitera noa, besterik ez"), etzirako hitzordua egin, bere apartamentuan?, masailetan beste pare bat musu eman niri, eta erdialderantz abiatu da bere betiko nerbioak airean.
|
|
|
Gurasoak eztabaidan sentitzen nituen. Aitaren zakarraldiren
|
batek
ama negarrez jarri zuen. Begiak itxi nituen.
|
|
|
Baina" filologoa da" esanda, zer pentsatzen du jendeak? Eman dezagun filologo
|
baten
ama; kalean dabil, lagunekin topo egin eta azaldu die:
|
|
|
Euskarazko udalekuak direla-eta, haur euskaldun ia elebakar
|
baten
amak antolatzaileari esana: " horrela erdara praktikatuko du".
|
|
2007
|
|
|
Ahamen
|
bateko
amenez.
|
|
|
Euskal preso
|
baten
amak esan zidana datorkit gogora: " Demokraziak ez du, nahitaez, justizia esan nahi".
|
|
|
Denetik dago, esate baterako gehiengo handi
|
bat
ama da. Bikote sentimentalak aurkitzeko zailtasunak izaten dituzte normalean, baina batzuek badituzte bikotekideak, eta beste edozein pertsonak bezain bizitza normala daramaten emakumeak dira gehienak.
|
|
|
IkT tresna eraginkorra izan daiteke euskal kultura transmititzeko, baina erronka ez da oraindik irabazia. laburbilduz euskal kulturaren transmisioaren abiapuntua familian dago. Alde
|
batetik
ama hizkuntzaren iturburua baita. Gainera familia batzuk belaunaldiz belaunaldi adituak dira dantzan, musikan, kantuan, pilotan, musean. euskararen jarraipenerako, familiek badute eskolaren beharra eta euskal kulturaren garapena eta jarraipena elkarteek segurtatzen dute urteetan zehar. elkarteek sortzen dute eta hedatzen euskaltasunaren dinamika.
|
|
|
Jo dezagun X kromosomarekin lotutako gaixotasun baten eramailea den emakume
|
batek
ama izan nahi duela, baina ez duela nahi seme alabek gaixotasuna garatzerik. Orduan, alaba bat izango duela ziurtatu behar da.
|
|
|
Izena zuen Ukhaitxo. Egun
|
batez
amak bialdu zuen behizain. (85 or.)
|
|
|
(...) Egun
|
batez
amak behizain bialdu zuen.
|
|
|
Gaixotasuna María Barbero osteogenesi inperfektua (OI) duen haur
|
baten
ama da. Gaixotasun genetikoa da, baina ez beti herentziazkoa, eta gene batzuen berezko mutazioaren ondorio da.
|
|
|
Zurztasunak ekarritako bakardadean askotan baliatu zuen bi emakume eder haien irudia amaren oroitzapenari kolorea eta airea emateko. Hondartzako kapela haietako
|
baten azpian
amaren ederra bilatzen zuen beti. Izan zen haurra ikusten zuen haien inguruan jiraka," ama!
|
|
2008
|
|
|
Ez du horrenbeste egiten Ezker Abertzaleko buruzagi
|
batek
ama emazteak euskal preso politikoendako garraiatzen irudikatu zituela, matxismo beltzenaren adierazle. Nahiz eta guk, euskal iraultzaileok, horrelako gauzak erabat gainditurik ditugulako ustearekin bizi.
|
|
|
Ibarretatik Urrustira bideko bazter
|
baten
Ama Birjinaren irudi bat be jarri eben. Gogoan daukadanez, sasoi baten domeka arratsaldeetan ez genduan hara hutsik egiten, errosarioa errezatzera.
|
|
|
Ez zuen, ez, halakorik adierazten alabak hitzez hitz, iradokitzen bai ordea, bigarren irakurketa batean. Nola egin zezakeen, baina, alaba
|
batek
amaren borondate onaren inguruan zalantza. Eta, hala ere, markesa andereak barkatzen zion irristada hura, neska gazte bati halako ñabardurak eskatzea, zigorraren ordez, eskarmentu?
|
|
|
Kontua da hiriburuko egunkari
|
batek
Ama Birjina agertu zelako berria zabaldu zuela?. Isidrito, izeneko zortzi urteko haur bati agertu omen zitzaion, probintziako mendietan galdutako Guadabrezo izeneko herrixkan?, nahiz eta biharamunean egunkariak berak berria ezeztatzen zuen, mutila atzeratua edo zelakoan, eta kontua da markesa andereak berandu gabe jakin zuela berri ona, don Rafael kalonjearen bidez.
|
|
|
esan nahi baita amets haiek buruhauste iturri gertatzen zitzaizkiola Ernestinari, urte gutxi batzuk lehenago patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak buruhauste gertatu zitzaizkion bezala, zergatik? eta egun
|
batean
ama patata azal baten gainean irrist egin eta erortzen ikusi zuelako!, halako eran, non, handik aurrera, buruan sartu baitzitzaion lurrean ikusten zituèn patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak kendu behar zituela lurretik, inor irrista ez zedin eta burua hautsi; orduan, baina, aita Martzelorekin konfesatu eta hark ezin hobeto bideratu zuen Ernestinaren arazoa; handik hiru bat urtera, or... eta zoritxarrez, halaber, aita Ireneorekin hasi zen konfesatzen, zeina zorrotza bezain neurotikoa baitzen konfesioari zegozkiòn xehetasunetan, bere aholkuekin Ernestina berriro nahasten zuela.
|
|
|
(11:23:00) Etxera helduaz
|
batera
amari esango dio.
|
|
|
a> mugatzaile bakuna dela eta, aipagarri da ama> izenari dautsala duen erabilera, amea> itxurapean, gizaki
|
baten
ama izendatzeko kontestuan:
|
|
|
Gertaera ez normatiboek izaera idiosinkrasikoa edo ia idiosinkrasikoa duten esperientziei egiten diete aipamena; dena dela, esperientzia ez normatiboak dira, jakina denez, adin jakin bat duten edo belaunaldi jakin batekoak diren guztiek pasatzen ez dituzten gertakariak. Nerabe batek motor istripu bat izatea eta osatzeko urteak behar dituzten ondorioak izatea gertaera ez normatibo bat da; nerabe
|
bat
ama izatea gertaera ez normatiboa da; heldu batek zori joko batean sari handi bat irabazten badu, esperientzia ez normatiboa izango du; 40 urterekin alargun gelditzea esperientzia ez normatiboa da. Azken batean, gertakari ez normatibo bat hauxe da:
|
|
|
Gaitasun horietan gertatzen diren aldaketak garapen fisiko eta emozionalarekin erlazionaturik daude. Hala, haur
|
batek
amarengandik banantzean senti dezakeen herstura oroimenaren garapenaren ondorioa litzateke. Iragana gogoratzeko gai ez balitz, ziur asko ez luke hersturarik sentituko (Papalia, Olds eta Feldman, 2005).
|
|
|
Ikerketa britainiar
|
batek
amaren haurdunaldiko elikadura eta haurraren sexua lotzen ditu
|
|
|
Terapia lagunduaren programa hau taldean egiten den arren, fase honetan ere banakako lanerako lekua dago. Hala, haur
|
bat
ama oso lotsatuta badago, arlo hori lantzen saiatuko da.
|
|
|
Batzuei Guardia Zibilak jarritako zinta igarotzen uzten zieten, besteei ez. Atxilotuetako
|
baten
ama izan zen hurbiltzerik izan ez zuenetako bat. Guardia zibilei esan zien bere alaba atari horretan bizi zela eta atarira joan nahi zuela; alaba onik ote zegoen jakin nahi zuen.
|
|
|
Nik horretarako margotzen dut askotan. Argi dago, norbaitek eskatzen badit koadro
|
bat
amari gorreria sendatzeko, jai dauka.
|
|
|
Mikelek despektiboki esandako «ume matxaka» horietako bat izana naiz, baita haur
|
baten
ama, mendizalea, lau urtaroetakoa, eta altuera handia zer den nire azalean probatua dut. Beraz, honetaz iritzia emateko moduan nagoela uste dudanez, hara:
|
|
|
Luis Carlos de la Lombana, Carola Baleztena, Gracia Olayo. 95 min. 23 urteko emakume
|
bat
amaren jaioterrira joango da. Han iraganeko sekretu batzuk ezagutuko ditu.
|
|
|
Gizakiak gen bakoitzeko bi kopia ditu,
|
bata
amarena eta bestea aitarena. Hala ere, zenbait kasutan arriskua dago gen bakarreko mutazioa deritzona pasatzeko eta horrek hainbat ondoretasunezko gaixotasun eragin ditzake.
|
|
|
Ez zuen, ez, halakorik adierazten alabak hitzez hitz, iradokitzen bai ordea, bigarren irakurketa batean. Nola egin zezakeen, baina, alaba
|
batek
amaren borondate onaren inguruan zalantza. Eta, hala ere, markesa andereak barkatzen zion irristada hura, neska gazte bati halako ñabardurak eskatzea –zigorraren ordez" eskarmentu" erabiltzea, adibidez– gehiegizkoa ere izan baitzitekeen.
|
|
|
Baina orduan korapilo batean sartu zen Ernestina, barre egiteko gogoa ito nahian are barre handiagoak egiten baitzituen maiz –bururatzen zitzaizkiòn eszena batzuk ezin barregarriagoak ziren, zinez–, azkenean errudun sentiarazten zutenak: esan nahi baita amets haiek buruhauste iturri gertatzen zitzaizkiola Ernestinari, urte gutxi batzuk lehenago patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak buruhauste gertatu zitzaizkion bezala, zergatik... eta egun
|
batean
ama patata azal baten gainean irrist egin eta erortzen ikusi zuelako!, halako eran, non, handik aurrera, buruan sartu baitzitzaion lurrean ikusten zituèn patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak kendu behar zituela lurretik, inor irrista ez zedin eta burua hautsi; orduan, baina, aita Martzelorekin konfesatu eta hark ezin hobeto bideratu zuen Ernestinaren arazoa; handik hiru bat urtera, or...
|
|
|
Kontua da hiriburuko egunkari
|
batek
Ama Birjina agertu zelako berria zabaldu zuela –" Isidrito" izeneko zortzi urteko haur bati agertu omen zitzaion, probintziako mendietan galdutako Guadabrezo izeneko herrixkan–, nahiz eta biharamunean egunkariak berak berria ezeztatzen zuen, mutila atzeratua edo zelakoan, eta kontua da markesa andereak berandu gabe jakin zuela berri ona, don Rafael kalonjearen bidez....
|
|
|
Bageninan auzo
|
bat
amarekin konpontxo eginda zebilena. Ama etxean falta zen batean, etxera etorri zunan.
|
|
|
|
Batek
amaren hizkuntza zuen euskara;
|
|
2009
|
|
|
Familia askotan agertzen da, senidetasun harremanak. Ondo legoke hurrengo irakurraldi
|
batean
ama alaba artekoei erreparatzea, adibidez. Eta zain dagoen figuraren atzeko diskurtsoaren hariak elkarrekin lotzea, edo askatzea.
|
|
|
Beste ikerketa lerro
|
bat
ama zelulen aktibatzea da. Ama zelulak beste edozein zelula mota sortzeko gai dira, baina gaitasun hori denbora pasa ahala galtzen joaten dira, ez dago oso argi zergatik.
|
|
|
Errodrigotxoren fikzioa eginez Gandiagak aurkitzen duen Ama Birjina, harrizkoa? (eta konpara HGB, 148 orr., Elorri eta Hiru gizon bakarka ren arteko posturen diferentzia fundamentala atzemateko), euskal baserri
|
bateko
ama sufrituaren antzekoa da eta, lilura eta mirespena baino gehiago, errukia sentitzen du:
|
|
|
Orduan, kupiturik, honako epai salomonikoa ematea beste erremediorik ez zitzaion gelditu: Persefonek urtearen aldi
|
bat
amarekin pasa ahal izanen zuen lurgainean, beste aldi bat senarraren alboan geldituko zen lurrazpian[, infernuan?]. Hori da, beraz, esplikazioa.
|
|
|
Gizakia beti dago historia batean, herentzia batean. Beraz, ezin imajina genezake, Paleolitoko ehiztari edo Neolitoko artzainen Jainkoaren ideia gaurko teologo baten ideia berbera izan litekeela (oraintxe berton teologo batena eta haur gaixo
|
baten
amarena, edo Boliviako altiplanoko indio batena berdinak ezin izan daitezkeen bezalaxe, egiaz beren Jainkoaren ideiak badira, ez dotrinatik memorizatuak bakarrik). De fakto, bakoitza esperientzia mundu jakin batean bizi gara (ni ez naiz Korintoko esklabo bat, halako osasuna edo gaixotasuna dut), tradizio mundu batean halaber (ez naiz Indian sortua), hizkuntza batean bizi garen bezala (eta lur batean, etab.), hots, ezin dugu mundua edo geure burua historia batean baino atzeman, tradizio batean.
|
|
|
Arnasa hartzen du, kezkak uxatzeko. Eta nik gaia aldatu, momentu
|
batez
amarena kontatu dudanean zatitu egingo zela iruditu zait. Orduan bai, orduan agurea zirudien, agure ahul eta apurtua.
|
|
|
–Kontuz gero! , esaten zioten,
|
batean
amak eta hurrengoan izeba Ernestinak?. Burua hautsiko duzu-eta egunen batean?!
|
|
|
debekua hausteko gogoa pizten zitzaiola: ezezkoa baiezko bihurtzekoa, alegia, halako moldez, non buruaren eta gorputz osoaren mugimendu azkar
|
batean
amaren eskua saihestu baitzuen; amak ezetz esaten zion kanpotik, baina berak baietz barrutik eta, behin amaren eskutik libratuta, gora begiratu zuen, zeharka izan bazen ere, bizpahiru segundo hamarren iraun zuèn begiradan: aski, debeku haustearen plazera sentitzeko, harrotasunaren gurari asegaitzarekin ere lotuta zegoena, mutilak berea egin baitzuen, azken batean; plazer hark, baina, orpoan zeraman itzal bat ere, ordura arte sekula sentitu ez zuena eta mehatxu baten forma hartu zuena:
|
|
|
Eta orduan, osatu gabeko haragi puska hau zugan osatzen da?; horrela esan zuen, bai, Regina Aldasorok ahapeka, bere lehen sentipen hartaz damutzen zela, noiz eta munstroa komunera botatzeko irrika gailendu baitzitzaion; eta, eskuak elkartu eta bere begiek dir dir egiten zutela, barru barrutik esan zion aurrean zuèn irudiari: . Neure burua apaldu behar badut zurea goratzeko, egin bedi zure nahia, Ama Birjina txit garbia?; eta, bere buruaren ukatze hartan eta bere eskaintza hartan, haren hitzak burutik bihotzerako bidean jada?, askatasun sentimendu neurrigabe batek hartu zuen, zinez azalduko ote zitzaion egunen
|
baten
Ama Birjina, markesa andereak Madrilen iragarritakoaren ildotik??, arestian hain astun zitzaiòn haragi puska hura irudimenaren esku artean lurrundu balitzaio bezala?
|
|
|
Ez, aita!??, baita ama haren ondora hurbildu, etzan eta hura lasaitzen saiatu ere, masailetan egindako laztan batzuen bidez, halaxe mintzatzen zitzaion bitartean: . Lasai, Gabino, amak beti babestuko zaitu-eta?, harik eta Gabinok bat bateko mugimendu zakar
|
batez
ama bere baitatik urrundu eta honela esan zion arte:
|
|
|
Hala, bada, amaren eguneroko eta etengabeko presentziak guztiz gogaitarazi behar zuen Maria Bibiana, presentzia hark Gabinoren aldeko faborezko tratua azpimarratzen zuen heinean? sendategiko zuzendariak ere onartzen eta toleratzen zuena, zeharka bazen ere, zuzendari jaunak bazekien orbetarren inperioaren berri, eta inperiotik sendategira eror zitezkeèn ogi papurrak ez ziren baztertzeko modukoak?, harik eta Maria Bibianak egun
|
batean
amari ohartarazi zion arte:
|
|
|
debekua hausteko gogoa pizten zitzaiola? ezezkoa baiezko bihurtzekoa, alegia, halako moldez, non buruaren eta gorputz osoaren mugimendu azkar
|
batean
amaren eskua saihestu baitzuen; amak ezetz esaten zion kanpotik, baina berak baietz barrutik eta, behin amaren eskutik libratuta, gora begiratu zuen, zeharka izan bazen ere, bizpahiru segundo hamarren iraun zuèn begiradan: aski, debeku haustearen satisfazioa sentitzeko, urguiluaren gurari asegaitzarekin ere lotuta zegoena; satisfazio hark, baina, orpoan zeraman itzal bat ere, ordura arte sekula sentitu ez zuena eta mehatxu baten forma hartu zuena:
|
|
|
ohituren kortseak gehiegi estutzen zuela: ...ik harat, arnasa bera ere ukatzen ziòn Jainko batengan. Damasok ere izan zuen Adaren jarrera hartan bere eragintxoa, Madrildik zetorren bakoitzean bere solasaldiak baitzituen Adarekin, arrebari burutik aurreiritzi bat baino gehiago kentzen lagundu ziotenak?, halako eran, non, batzuetan, isil gordean jartzen baitzuen irratia, emisore batean ez bazen bestean, tango bat noiz entzungo; harik eta egun
|
batean
amak harrapatu zuen arte:
|
|
|
Ama bakarrik arduratu egiten ditu nire seme alabak, eta Olatz Estatu Batuetara joan zenean eginbehar hori utziko zion Sabini. Aurkitu zezala neskaren
|
bat
amarendako. Amari konpainia egiteko.
|
|
|
Touchet, Maria (1549? 1638), erreformatua, Frantziako errege Karlos IX.aren amorantea eta haren seme
|
baten
ama.
|