|
2000
|
|
|
Mendateko tabernan haragi egosi pixka bat jan eta baxoerdi bat hartu nuen. Tabernan bertako ama alabak eta bi baserritar
|
baino
ez zeuden. Autoen arteko jazarpenari buruz mintzatu ziren, baina inork ez zuen istilu hura zeren ondorio izan zitekeen aztarrenik ere.
|
|
2001
|
|
|
Sartu baino lehen atzera begiratu zuen, gero mahai guztiak arretaz behatu zituen. Barruan musuka elkar irentsi beharrean zegoen bikote bat
|
baino
ez zegoen, nitaz gain, jakina.
|
|
2003
|
|
|
Ez ginen ba faxistez inguraturik bizi? Horretaz ohartzeko hoteletara joatea
|
baino
ez zegoen. Baina gure goi agintariek ez zuten gerraren legea konprenitu nahi.
|
|
|
Ez nion esan nahi izan Bilbon giroa non zen jakiteko Goi Agintaritza Militarreko batzuei galdetu
|
baino
ez zegoela. Edo Sinbadi bestela.
|
|
|
Gerra galtzen gindoazen. Horretaz konturatzeko txoferrari begiratzea
|
baino
ez zegoen. Hamazazpi urteko umekondoa.
|
|
2004
|
|
|
Honengatik guztiagatik Ferminek inguruko etxeetako pertsianetara begiratzean, lepo eginen zuen pertsianen atzetik begira ari zirela,, Fermin bera, Harakin, Bazter, Manolo, Felipe, Esti eta abarren familien autoritate eta fundamentu eza ahotan harturik. Fermin eta Miren Bakaikukoa
|
baino
ez zeuden tabernan. Edariak ia agorturik zeuden, ez zegoen koka kolarik kalimotxoak egiteko, kañetako upelak hutsik zeuden, freskagarriak bukaturik; ardoa eta zenbait pattar baino ez zitzaien gelditzen, eta horixe esaten zioten barra aldera hurbiltzen zen jendeari.
|
|
|
hitzei begietara begiratzea
|
baino
ez dago
|
|
2005
|
|
|
Ez zuen gutako inork sumatu. Aitonaren arreba baten eskutitz hura
|
baino
ez zegoen. Izekok erakutsi zidan, paper zaharrak atontzen ari zela.
|
|
|
Ipar partean La Salveraino luzatzen ziren gure largabistak, San Antoneraino hegokoan. Urrutiago zelatatzerik bagenuen arren, itsasadarrarekin
|
baino
ez geunden axolaturik. Kartoizko txartela zen gure santoseña, non Gerenak hango eta hemengo zigiluak ezartzen baitzituen.
|
|
|
El Junco egurtuz gero, berriz, amenazoak azalduko ziren nonahi. Harrokeriaren eta lotsaren artean ezker kolpe bat
|
baino
ez baitago.
|
|
|
Gure Izarra Berri ez zen oso bafore berria, baina kosta on bat zeukaten, bazuen Porto do Son go seme isil hark aski kalipu pilotuari bezain zakar egiteko armadoreari ere, nekez onartuko zuen gure flota, zaharrean zahar zelako, hondatua egon beharraren logika. Ardura profesional horri esker harrapatu ahal izan zuen Manoel Arauxo makinistak emaztea auzoarekin ohean, bere ohean, kostak arribada agindu zuelako portutik hogei miliatara
|
baino
ez zeudela, ez zuen mareajea egin nahi izan irratia matxuraturik. Neurri zuhurra noski, geroztik hona aztarrenik utzi gabe, alegia, inolako SOSik luzatu ahal izan gabe hondoratu diren gure herriko hiru baforeen kasu deitoragarriak ongi frogatua daukanez.
|
|
2006
|
|
|
Ezezagunak nire traje grisaren oso antzekoa zen beste bat zeraman. Laster konturatu nintzen nire zetazko gorbata urdina zeukala paparrean zintzilik; ez hori bakarrik, hurbildu ahala ikusi ahal izan nuen gorbataren alfilerra nirea bezalakoa zela, zilarrezko izurde bat, izeba Matildek berak oparitutakoa, aspaldi zela; eta ezezagunarengandik bizpahiru urratsetara
|
baino
ez nengoela ikusi nuen, harriduraren harriduraz ikusi ere, eskumuturrean zeukan erlojua ere aitarena izandako Longines zaharra zela. Horrek guztiz asaldatu ninduen, baina protesta oihu bat egitera deliberatu nintzenean, are txundituago, ikusi ahal izan nuen erlojua nirea bezalakoa zen bezala, ezezagunaren begiak, ahoa, sudurra eta ilea, aurpegia, burua eta soina ere, nireak bezalakoak zirela.
|
|
2009
|
|
|
Han neuzkan adiskideak, aldamenean eserita, gogoeta isilean, bata begiak mahaira erorita, bestea begiak itxita, neu begiak zabalik, haien buruetan
|
baino
ez zeuden ideiei begira.
|
|
|
– Hiritik hamabost kilometrotan
|
baino
ez dago Chalco.
|
|
2010
|
|
|
Edo inkontzientziaz. Zizka mizketan
|
baino
ez geundela argudiatu nuen. Oraindik erdi betea neukan miso katilua seinalatuz, Antsoren begi beltzetan inolako bermerik gabe murgildu eta bere esku utzi nuen nire burua.
|
|
|
Margotutakoa dirudien belarra, oliozko ostadarren ordez. Garai bateko ontzien arrastoa mundu osoko agentzia bidaietako erakusleihoetan
|
baino
ez dago, nazioarteko azoka subentzionatuetan. Ederragoa dela diote denek, Bilbo lako hiri bati dagokion neurrikoa.
|
|
2011
|
|
|
Hausnarketarako besaulkian jesarri naiz, zer edo zer pentsatzeko dudanetan egin ohi dudan legez, nahiz eta, maiz, zerbaiti bueltak ematen hasi eta burmuina zuri amaitzen dudan, aurreko pareta bezain zuri, besaulkian jesarriz gero pareta
|
baino
ez dago-eta aurrean. Pareta hori niretzat zine pantaila bat da, zuri egoten da jesartzen naizenean eta nire buruan irudiak sortu ahala pantailan islatzen dira, batzuetan kolore biziz, motelez beste batzuetan, inoiz hain barik, kontrastea ere batzuetan urri eta sarri distira gehiegirekin.
|
|
|
Bi besaulki
|
baino
ez daude hutsik bere ilaran jada, ezkerreko biak. Eserita dagoela eta abrigoaren tapakiak magala estalirik, esku programa irakurtzeko ere astirik gabe, txirrinaren azken abisuak jo eta itzaltzen hasi dira argiak.
|
|
2013
|
|
|
zegoen egongela. Margolanen gaineko fokuak
|
baino
ez zeuden piztuta, hormako muralaren kolore berdea gailentzen zen, eta Klara anderearen gaztetako potret bat. Telebistaren argiak emakume zaharraren gorputzean proiektatzen ziren.
|
|
2014
|
|
|
Egun bi geroago txakur hilak zintzilikatu zituzten zutoinetatik Limako hirigunean. Poliziak pentsatu zuen dinamita zeukatela txakurrek tripetan, baina kartelak
|
baino
ez zeuden: Deng Xiao Ping, Hijo de perra.
|
|
|
Gauza asko esaten du kontakizun horrek, gauza asko laburbiltzen du, baina testu txiki batean
|
baino
ez dago, testu txiki bateko pasarte txiki batean, Eduardo Galeano, badakizu, ez, ez dakit, nongoa dela diozu, bai, ezaguna bai, izena, baina ez diot ezer irakurri, txiletarra ezta, ez, uruguaitarra. Diktadura Uruguain ere 70eko hamarkadan, Juan María Bordaberry Arocena lehenengo diktadorea, euskalduna noski, aita Domingo Bordaberry Elizondo.
|
|
|
Urduritzen hasi zen, mahaitik altxatu, bulegotik ere irten. Beste hiru edo lau langile
|
baino
ez zegoen erdiko gelan, askotan geratzen zirenak berandura arte... Atzera sartu zen Irene bulegora.
|
|
|
Jakin nahi zuen besteek zerbait ikusi ote zuten, konturatu ote ziren ordurako Irenek ez zekiela kanoia erabiltzen. Hiru gizon
|
baino
ez zegoen orain atzean, mahai baten bueltan eserita, egurrezko mahaia, egurrezko aulkiak, ez zuen ulertzen nondik atera zituzten. Kartetan ari ziren, Ireneri begiratu ere egin gabe.
|
|
2015
|
|
|
Ekin, saia, bultza, eragin... eta horretarako gaitasunik ez badute, daudela isilik!, eta utzi dakienari berea egiten. Kapazak eta inkapazak
|
baino
ez zaudek munduan: agintzea dagokie lehenei eta obeditzea bigarrenei.
|
|
|
Kontuz, ez pentsa Beinke! n ziento bat langile ginenik eta greba hura borroka iraultzaile horietako bat izan zenik, keba! Zazpi langile
|
baino
ez geunden produktoran eta Juanjok gustuko ez zituelako kaleratu nahi zituen haietako bost. Horrela:
|
|
|
– Zuena da festa, aizue! –erantzun die Juliak – Gonbidatuei harrera egin eta pontxea zerbitzatzeko
|
baino
ez nago ni hemen.
|
|
|
Begiak atera eta gezurrezkoak ipiniko zizkion gero taxidermistak, hainbeste bazekien Romanek: ez zen tamalez piztiaren begirada hura betikotzeko modurik izaten inoiz; zerrautsa, egunkari paperak eta nakar kristalak
|
baino
ez zeuden disekatutako animalien azal zakuaren baitan, baina hala ere. Romanek begirada bere oroitzapenetan betirako iltzaturik gordetzea zen kontua, gero jasangarria izan zedin disekatutako piztiaren betiereko so itsua.
|
|
2016
|
|
|
Esaldi hau utzi zuen geroko garaietarako: “32 modu daude historia bat idazteko, eta nik denak erabili ditut, baina trama bat
|
baino
ez dago: ezer ez da dirudiena”.
|
|
|
Beharbada hori
|
baino
ez dago jokoan –hori baino ez, eta hori guztia–, nork bere herrian dauden segurtasun indarrei eta haien historiari buruz zer uste duen.
|
|
|
Pedrotxo, berriz, Joxemielen zurgindegira abiatu zen maletarekin, lana ahalik eta gehien aitzinatzeko asmotan. Josefak armagnaca zerbitzatu zuenerako Martin eta Pete Domezain
|
baino
ez zeuden jangela pribatuan.
|
|
|
Baina ez da horrela. Fardelean paperak
|
baino
ez zeuden, txostenak, diktaduraren aurka borrokan ari ziren talde desberdinenak, eta propagandarako materiala.
|
|
2017
|
|
|
Josebak, bat batean, desiratu du hori dena Axik esatea, behin baino gehiagotan eztabaidatu baitzuten berak eta Axik gai horren inguruan. Josebak desiratu du Axi gidaria, Axi segurua, Axi manatzailea agertzea, baina Axi erdia
|
baino
ez dago mikrofono horiari so, bizitza, inguruan, joan etorrian dabilen bitartean.
|
|
|
– Ni ez naiz hemengoa. Denboraldi baterako
|
baino
ez nago herri honetan.
|
|
2018
|
|
|
han ispilu bat
|
baino
ez baitago,
|
|
|
Iraganaren aldeari eskaintzen dio aurpegia. Guk gertakari katea ikusten dugun lekuan, katastrofe bakarra
|
baino
ez dago harentzat, etengabe aurriak aurrien gainean pilatu eta bere oinetara botatzen dituena. Aingeruak geratu egin nahi luke; hildakoak esnatu eta suntsitutakoa konpondu.
|
|
|
Eztabaidatzen hasi nintzen, beste ikuspegi batzuk azaleratzen, eta irakasleak eurak ohartu ziren emakumeen egoera aztertzerakoan sekulako hutsuneak zituztela. Badirudi herrialde honetan betiko emakume zuri mitiko horiek
|
baino
ez daudela! Duela 500 bat urtetik daude ijitoak gurean!
|
|
|
Elkar 1986). Txuma Murugarrenek aberria mapetan, alegia, irudimenean
|
baino
ez dagoela dio eta berak ez duela balizko aberri horretan lekurik:
|
|
|
Berehala erakarri du Imanol sukaldariaren presentziak. Sukaldariari berdina gertatu zaion segurtasuna du Fakirrak, nahiz eta askotan gertatzen zaion edonor eta noiznahi berarekiko erakarrita sentitzen den kimeratxoa bere irudimenean
|
baino
ez egotea. Norbere aldeko paranoia goxoa dei diezaiokegu eta aukeran hobea hori, etengabe mundua zure kontra konspiratzen ari dela uste izatearen tesitura nekagarria baino.
|
|
2019
|
|
|
Haurdunaldiak sugar moduko bat eman zidan idazteko. Baina semeari buruzko poemetatik Azalaren kodea n bi
|
baino
ez daude, eta horrek ere badauka azalpena: orain ez da berdin, orain ama izatea eta ama eta idazle izatea eta hori erakustea ondo ikusten da, eta harrotzekoa da umeari arreta emateko norberak denbora hartzea.
|
|
|
Gau batean aitita eta biok
|
baino
ez geunden etxean, ama eta amuma klinikan zeudelako amabitxirekin. Fideo zopa afalduta, aititak harrikoa egin zuen eta nik tarinaren kaiola estali nuen ezpain-zapi batekin, aulki gainera igota, ez nintzen-eta bestela iristen.
|
|
|
Txikitan buruaren parera heltzen zitzaidan palmondoa. Lagunak eramaten nituen hura mirestera, herrian dozena erdi
|
baino
ez zeuden-eta, denak nabeganteek ekarritakoak.
|
|
|
Konbentzitu egin zuen nebak azkenean... Oinez egingo dute bidea baserritik, hamalau kilometro
|
baino
ez dago. Inoiz ez dute elkarrekin horren bide luzerik egin.
|
|
|
Han izarrak
|
baino
ez daude, itzaltzen.
|
|
2021
|
|
|
Hotzak dena izoztu du. Farol ttiki bat
|
baino
ez dago bizturik. Eta esperantza apur bat.)
|
|
|
Leticia ere badator, denok gainbegiratzen gaitu, ni
|
baino
ez nago berari begira. Beste guztiek, bere lagunek, sindikatukoek ere bai dagoeneko, tekleatzen jarraitzen dute.
|
|
|
Biharamun goizean bi botilatxo
|
baino
ez daude.
|
|
|
Egun batean bekatuak jaurtitzen hasi zen, plastikoa, botilak, etxetresnak ere bai. Izara artean zakarra
|
baino
ez zegoen. Bizitza galtzen ari zitzaion.
|
|
|
Gure eraikina ere hustu egin zen, zazpigarren solairuan gu
|
baino
ez geunden. Goiz batean, txakur baten uluek iratzarri gintuzten.
|
|
|
Irudimena falta zaidala uste dut? ”. Nagusia barrez lehertzen hasi zen, ezen zenbakiak
|
baino
ez zeuden liburuan.
|
|
|
ez zegoen zerbitzaririk. Senar emazteak eta Edsel semea
|
baino
ez zeuden. Hain aberatsak izanik, erabat ezohikoa.
|
|
2022
|
|
|
(Isilunea. Zuhaitzari so egiten dio) Zuhaitza
|
baino
ez zagok hemen bizirik.
|
|
|
Baina akaso gauzak estuegi hartu ditiagu. Total, hamar metroren aldea
|
baino
ez zagok!
|
|
2023
|
|
|
Bidean aurrera egin, mendatetxoaren gailurrean dagoen tunel estutik igaro Alceoko Tunela, beherantz jo, Aralla de Lunaraino, eta garagardo bat hartu nuen errepide ondoan ikusi nuen tabernan, aurretik maillotaren atzeko poltsikotik ateratako platano erdia jan eta gero. Herritar batzuk
|
baino
ez zeuden, turistarik ez. Ez nion gertatutakoaz ezer kontatu inori, jakina.
|
|
|
Moztu beharra zegoen Ozpinkiren erudizio erakustaldi hura. Horregatik ez nion esan partez
|
baino
ez nengoela konforme. Esaterako, Vazquez Montalbanek ez zituen euskaldunak beti topikoaren arabera epaitu, salbuespen garrantzizkoak zeuden bere obran.
|
|
|
Dultzemeneo eta jaleo! Bidean galduta
|
baino
ez gaude, maiteak! Ez hiltzeko zorian!
|
|
|
SANTI: Ezezagutza bakarrik, ezezagutza handi, unibertsala, hori
|
baino
ez dago. Ala ez?
|