|
2000
|
|
|
Anitzetan entzuna nuen errana: " Eguna egunekoentzat, gaua gauekoentzat",
|
baina
iduri zuen ezen egunekoek gaueko kontuetan ere parte hartu nahi zutela, gau hartan bai bederen, eta, horrela, ohetik jaiki, eta zelatan eta guardian jarri nintzen...
|
|
2002
|
|
|
Beste aldean, aurkakoan, ifrentzuaren tokian, hori da azpimarratu behar den lehenbiziko puntua, euskararen hedatze honek izan duen kostuarena alegia, ez baita esaten ahal euskara ongi dagoela, hainbatean bakarrik egonik.
|
Baina
iduri du kostu horretaz nahiago dugula isilik egon. Bai baitago hor, inork ere aipatu ez arren, halako itun ezkutu bat, soinekoaren binperra erakutsian uztea debekatzen diguna.
|
|
2007
|
|
|
Pasioek ez dutelako arrazoiaren logikarik ulertzen; inork ez duelako deskubritu oraindik maitasuna zer materiaz egina dagoen, maiteminduak elkarri halako indarrez katigatzeko, edo mendizaleak mendiari. Erantzun asko inprobisa litezke,
|
baina
iduri luke desenkusa bila ari garela, heriotza ekarri dien zaletasun hori justifikatu nahirik bezala. Eta ez, pasioak ezin litezke ez azaldu, eta ez justifikatu.
|
|
2008
|
|
|
Fenomeno horren zuzeneko kausetatik bat euskarari esker lan gutxi eskura lezakeela litzateke, irakaskuntzan izan ezik. Euskararen Erakunde Publikoa eta Hezkuntza nazionala horrez ohartu dira,
|
baina
iduri luke bidea luzea izanen dela euskarak goiko irakaskuntzan leku egoki bat eskura dezan baino lehen. Ikaskuntza hori borondatezkoa baita, gurasoek eta gazteek bizi profesionalean euskara balio gutxikoa dela ulertzen baitute, era orokorragoan bizi publikoan ere.
|
|
|
Aratsetan, Peio da azkena ostatua uzten duena. Ez bakarrik ostatua,
|
bainan
iduri luke, Marie Leonaren uzteak dolu gehiago ematen diola... Zer?
|
|
2011
|
|
|
Pertsona hotzak, bakartiak, beren baitan bilduak, jarduera bakartietarako joera dutenak, flematikoak, harremanetarako goxotasun gutxikoak dira nortasun eskizoidea dutenak,
|
baina
iduri du beren bakardadean ez dutela sufritzen. Besteekiko harremanetan konformista agertzen badira ere, barnean beren buruarekiko arrotz sentitzen dira.
|
|
2012
|
|
|
Ezuiglazen mugimendu hori aspergarria zaio, begia akitzen dio. Noizbehinka gelditzen du eta berehala lanbro batek berina betetzen dio, itsumen bapatezkoa berehala,
|
bainan
iduriz ur geruza loditu ondoan hobeki ikusten. Zorabioaren josteta zerbait, bainan kamioiak doblatzean ez da errexitzerik, behar dira martxan jarri.
|
|
2013
|
|
|
" Ez baletor hobe" kantatzen genuen San Simon eta San Judaren ondorengo neguaren aurrean, eta derraiogun negu posible honi ere beste hainbeste. Hala ere, ez berehala eta ez gorabeherarik gabe,
|
baina
iduri du epe ertainean etorriko dela ‘ongizatea’ eta ‘ongizate estatua’ beste modu batean pentsatzeko garaia. Gauzak soiltasun gehiagorekin egiteko aroa.
|
|
2014
|
|
|
Bada eiki kausipenaren nahia, rola zail eta astunak jende seguruen bizkar ematea.
|
Baina
iduri du aipatuak izan zaizkion lehengo jokalariak ikusi nahi dituela ari. Memoriak garrantzi handia du harentzat.
|
|
|
Berriz ikusi nuen grabaketa batean, Ameriketan egin zuten pastoral formako ikuskizun batean ari eta une batez kantatzen du, antzerkiaren beharrentzat parean duen neska bati. Boza doitzen du eta aski berezia da, opereta keinurik ez da
|
baina
iduri du publikoa ahazten duela eta antzerki kideari kantatzen diola bakarrik.
|
|
|
Axe eta Tupin biziki maite ditut
|
baina
iduri zait zerbait atxiki badu Luzaidek biziki berea hau dela eta honen egitea beste Garaziko herrietan ohointza dela. Orduan guhaurena asmatu dugu kabalkadako buztana osatzen da, mamu erraldoia bailitzan zoko zorri edo mamutza, jatsez lurra jo egiten dute zirtzilek.
|
|
|
Italiar horiek bezala gure arte dramaren bila gabiltza gu ere,
|
baina
iduri zait une kritikoago batean garela, ezen, Commedia dell’Arte, nazioartean, eta Italian bertan nolaz ez, prestigio handiko antzerkia da. Gurea berriz... ez dugu euskaldunok ikusten badela ere.
|
|
|
" Zu apeza zara eta.". Gain interpretazioa da menturaz
|
baina
iduri zait ez doala argazkiarekin ontsa. Hauts lezakeela intentsitate dramatikoa.
|
|
|
Biharamunean lortu dute Pinon oihan hori gurutzatzea, eta heldu dira ur kanal baten ertzerat. Kanalak badu iraganbide bat,
|
baina
iduri du alemanak bertze alde horretan indar hartu nahian ari direla. Iraganbidea gurutzatzen hasten diren frantses soldaduak oro zafratzen dituzte mitrallus eta granada ukaldiz.
|
|
|
Bainan azken urte hauetan beste itzuli bat hartu du Elizak. Euskaldun apez eta seroren hartzea ez du ahanzten,
|
bainan
iduri luke Euskal Herriari ere eman behar lizkiokeela ahanzten zaiola. Odol ematea biziki untsa da.
|
|
|
Gero eta goixtierrago naski! Zaharra
|
bainan
iduri gaztetzen ari dela! Hola segituz, ondoko urtetan Omiasainduko hor izanen da!
|
|
|
Alta Egipto hortan izan berri dira oraino azkenik 2.400 hil eta ere kondatzen dira 15.000 preso politiko. Karia hortara Amnesty Internazional bezalako erakundeak galdegina zion Hollanderi gauza hauk ere aipatzeko egiptoar buruarekin,
|
bainan
iduriz ez bide da hortako denborarik edo arterik aski izan. Xoilik galdetu zaiola Abdel Fattah al Sissiri Egiptok demokrazia bideak ongi zaintzeko ekialde bero hortan.
|
|
|
Ez dute berehalakotasunik eskaintzen, eta gaur horren ondotik dabil jendea, informazioa berehala behar du, facebook, twitter eta gaineratikoekin. Informazio pobretua, ez batere segura,
|
bainan
iduriz hori aski zaio. Ipar Ameriketan aspaldi huntan ari dira egoera berri horri jartzen.
|
|
2015
|
|
|
Guk ezin dugu azaldu jokaleku horretan.
|
Baina
iduri luke beldur garela euskarak mundutar izateko balio duela esateko, euskarak herritasuna ematen duela, identitate kultural trinko hau. Identitate politikoaren ataria izan litekeena, bai.
|
|
|
Bere txikitasunean, baina Kirmen Uribe bezalako euskal idazle batek (Ondarroa, Bizkaia, 1970) txinatarrez eta japoniarrez itzulia aurkeztuko du Mussche (Susa, 2012) bere eleberria aste huntan berean, lehenik Txinako Beijing-en eta ondotik Japoniako Tokyo eta Kioton (Ai, San Frantses Xabierrek burua jaso eta ikusiko balu). Ez da gauza hain xinplea Mendebaldeko idazle baten obrak bi hizkuntza hauetara itzultzea,
|
baina
iduri du interesatuak direla Uriberen lanetan. Behar da gogoratu idazle euskaldun hunen Bilbao New York Bilbao eleberria ere itzuli zutela duela hiru urte japoniarrera; eta itzuli ere, zuzenean itzuli zuela euskaratik Nami Kaneko japoniar euskaldunak.
|
|
|
urriaren 26tik (astelehena) azaroaren 1era (igandea). Ondarreko deliberoa aste huntan hartuko dute,
|
baina
iduri du oraikoan behin betiko data dela, hala erran dakote bederen HERRIAri antolatzaileek.
|
|
|
Ez dakigu xuxen zer kondiziotan egina izan den itzulpena denbora aldetik,
|
baina
iduri luke ez dela kontrolatua izan. Ez da nehun atxemaiten batasun ortografikorik, ez eta ere agertzen bi mintzairetako testuak bata bestearen ondoan aurkeztuak izan direnik.
|
|
|
Bertzalde, Basasagarretik beheraxago, lur litatze alimale bat gertatu da duela 20 bat egun, mendi peza handi bat lerratu da, ondorioz Sumusenbordarat ez da gehiago joaiten ahal autoz. Elizondoko Herri Etxeari doakio arrañatze lanen egitea
|
bainan
iduri luke, mementoko segurik, ez duela hortarako gogo handirik.
|
|
|
Elkarteak partaidetzak biderkatzen ditu hautetsiekin, Baionako kontserbatorioarekin, Musikas Errobi herri elkargoko musika eskolarekin eta ere Hegoaldeko talde batzuekin. Azpimarratu ere du 2012an UNESCO erakundearekin harremanetan sartu zirela Uztaritzeko ihauteriak ezagutuak izan zitezen ofizialki,
|
bainan
iduriz Pauen doziera blokatua da Euskaldunen eta Biarnesen arteko desadostasunaren gatik. Zintzur bustitze labur baten ondotik, Jabier Lakuntza jauna mintzatu da Iruñeako konparsaz, hunen 50 urtekari, eta Pierre Hairak aipatu du gaiteroen ibilbidea Iparraldean.
|
|
|
Podemos herritar mugimenduak indarra hartzen ari du espainiar estatu guzian, galdezketetan lehen postuan kokatuz hauteskundetarako. Euskal Herrian ere aurkeztea erabaki dute
|
bainan
iduriz tirabirak sortu dira beren artean eta bi zerrenda lehian dira Donostian aurkezteko. Talde bat sustengatzen du Pablo Iglesias mugimenduaren buruak, bainan 46 militantek ez dute onartzen eta Juantxo Iturria buru duen taldea nahiago dute, Donostiarrek osatua eta Donostiarren aldekoa.
|
|
2016
|
|
|
–
|
Baina
iduri du nehork ez duela afera konpondu nahi.
|
|
|
Nik txanza nien aldi guziz, anaiari sakatzen, 148
|
bainan
iduri beti, nindiela amak harrapatzen.
|
|
|
Garai horretan, Nafarroako erresuman kasik denak hola ziren, salbu judu eta musulman bakar batzuk.
|
Baina
iduriz, holakorik ez zen Baigorrin. Beraz zergatik erlijioaz xehetasunak eman Ameztoiko nagusiarentzat, ez delarik gauza bera egiten besteentzat?
|
|
|
Hérault departamenduko zazpi hiritan bezala, baina Aturriko urek tiranta handia dutela kausitu dute, ez dira han horrela ohituak, Languedoc-eko ubidetako ur pausuetan ari direlarik joko horretan.
|
Baina
iduri luke joko horrek interesa piztu duela hemen gaindi, geroak erranen zerbait norrelako sortuko den Euskal Herrian.
|
|
|
Biak tantiluri, elgar iduri..., Horiek hola, urrunago joan gabe, nahi dut erran zendako aipatzen dutan egun sail huntan kintze ixtorio hori. Bada arrangura bat ez dena oraikoa,
|
bainan
iduriz gaurko egunean lehen baino handiagoa ditakeena, nahi dugula mintzatu euskara bat ahal bezen xuxena eta garbia. Arrangura guziz goresgarria berenaz.
|
|
|
Bainan beste ikerle batzuen errefera hauxe da, Shakespeare bera ere Italian egona zela zonbait denbora, aski hango berri hein bat untsa jakiteko... Eztabadek segitzen dute aitzina
|
bainan
iduri du halere ainitzen gostuko doi bat alferretan direla hazten, Shakespeare izan dela egiazko Shakespeare, nahiz baditakeen norbaitek artetan lagundu ere dukeen... Erran gabe doa haatik holako auzia ez dugula guk trenkatzen ahal...
|
|
2017
|
|
|
Beno, hori beti ikusten zen; konparazione, oroitzen naiz nola konde aristokrata batek ez zuen bere txanponen eta ondokoarenen arteko muga bereizten... eta zoragarria zen Faruk erregea ikustea, adibidez. Nik bi aldiz lan egin nuen Bellevue kasinoan, 1951n eta 1953an, bi udaz, eta 1951koan Faruk beti Egiptoko errege zen eta jokatzera jin zen gure kasinora, eta oroitzen naiz harentzat estreinatu genuela milioi bat franko zahar balio zuen plaka bat; lehen baziren 100.000 eta 200.000 frankokoak,
|
baina
iduriz ez zen aski errege batentzat! Eta gauza batez oroitzen naiz halere:
|
|
|
Hori amak errana zion.
|
Baina
iduriz, frantses irakasleek ez zieten holakorik erakusten herriko haurrei. Mutikoaren aurpegia zuritu zen eta negarra begira jin zitzaion bigarren oihua aditzean:
|
|
|
Erdi lo, bere gogoeta askatuta, joan zen bere gaztaroaren garaira eta gelditu zen, aldi bat oraino, Maiderren bidean. Oroitu zen ez zuela aspaldidanik ikusia, ez zuen zenbatzen
|
baina
iduri zitzaion hilabete batzuk, bederen, iragan zirela eta eskasa sentitu zuen, falta zitzaion haren presentzia. Etortzen zitzaizkion ere bien artean iragan zituzten momentu gozoak eta nola Maiderrek, bere betiko amodioak, erraten zion" ez zaitut ahantziko" uzten zelarik.
|
|
|
Hemen Trumpek ere hordagoa jasaiten du nolazpait, ez bailuke gaixtoenera joan behar, hau ere azkarki armatua baita beti bezala. Hor dira ONU, OTAN eta bertze erakunde azkarrak
|
bainan
iduri bezala hauk ere amore ematen dutela Ipar Korearen mehatxueri, beldurrez eta Japonia eta Xina, hain hurbilak, hunkiak litezkela egiazko gerla jauzten balitz! Denen gainetik, so guziak alde hortara bilduak dira beraz, nehork ez jakin alabainan gauzak zertaratuko diren.
|
|
|
Hautagai guzien artean hautua egiteko gusta litzaiguke jakitea zeren egiteko xedea duten lehendakari ttotto hartan jarri nahi duten horiek.
|
Bainan
iduri luke gure kasetariek ez dakitela soberakinik zer galda pundu hortaz, garrantzi handiena duen punduaz. Fillonek erran baitu 500.000 funkzionario kanporatuko dituela, gusta litzaidake jakitea zer bilakatuko diren jende horiek denak.
|
|
|
Ezetzaren arrazoina, 300 bat atentatu eta hoien egileak zein izan ziren ez direla argitu eta armetan polizak aurki lezazkela atentatuen egileen hatzak.
|
Bainan
iduriz bi gobernuek, ahapetik, onartu dute ez dutela trabatuko herritarren armagabetze operazioa eta bereziki Ram Manikkalingamek zuzentzen duen nazioarteko egiaztatze taldearen lana. Eusko Jaurlaritzak ere zer ikusia baluke prozesuari bermea, laguntza eta ofizialtasuna ekartzeko.
|
|
2018
|
|
|
Zonbat gosta litake untzi hori? Xuxen erraiteko ez dakite soberakinik
|
bainan
iduriz balitake zonbait miliun euroren beharra... Hautetsiak proiektuaren alde dira bainan erranez haatik ez dela hola eta hola gauzatzen, sos ainitz eta...
|
|
|
ez daki naski
|
bainan
iduriz han gaindi lanak badituzte beste xori askorekin ezin akomeatuz eta nahiago beraz handik urrundu... Egia erran, badira haatik mota batzu ez direnak Afrikatik ateratzen.
|
|
|
Guk ez ginakien debru atrebitu batzu bazirela muga bazter hortan bainan Don Kixotek bazakien... Piratak ere baziren
|
bainan
iduriz segurik arras jendekinak... Zarpai Banda delakoan, biziki gormantak dira.
|
|
2019
|
|
|
Itzulbideari ekin zioten, eta ostaura hurbildu zirenerako gau betea zen. Ez zegoen artean Halley kometa bistan,
|
baina
iduri zuen hura bakarrik falta zela ortzian, gainerako astro guztiak han zeudela agerian. Pierrek, bide guztian isilik joan ondoren, gorantz seinalatu eta esan zion:
|
|
2021
|
|
|
Noiz nola berexiko ote dute azkenean hautagai izanen dena? Ez dakigu
|
bainan
iduriz berek ere ez dakite oraino.
|
|
|
Pastoral idazlearen esperantza zen Xiberoa maite zuten gipuzkoarrak eta bizkaitarrak ekar araztea eta honela bere sorterriaren euskal nortasuna salbatzea.
|
Bainan
iduriz, hegoaldeko dirudunei laketago zitzaizkien Kantabriako eta Gaztela Leongo bazterrak.
|
|
|
Entzun dugu ere ihizi sasoina hein bat polliki hasia dela. Ez dela lehen bezenbat ihiztari eta ihizia bera arras bakandua
|
bainan
iduriz baditake berpizte baten iduriko zerbait lekuka segurik. Lehen, bainan aspaldi, biziki aspaldi, gizon guziak edo kasik denak, ihiztariak ziren, bestenaz jendea goseak hilen baitzuen!
|
|
|
Hala eta guziz ere, denbora joan ahala, hainbertzeraino handitu zitzaion jaidura, non ahantzi egin baitzuen andereari egin promesa; ez zen ausartu hitzez erratera, nahikoa eta gehiago aditu baitzituen, bere atsekaberako, hark ematen zekien erantzun zuhurrak.
|
Baina
iduri zitzaion abantaila zuen leku batean kausitzen baldin bazuen, bazitekeela emakumea, alarguna, gaztea, sasoikoa eta izaera onekoa izanik, beraz eta biez urrikaltzea.
|
|
|
Badakit zenbait lekutan beste egiteko manerak ari direla muntatzen.
|
Bainan
iduri du ez dela hain errex holako antolaketa baten pentsatzea. Xaharrak, xaharrekin eta kitto!
|
|
|
Zure zakua beharbada!". Arrazoin dute,
|
bainan
iduri zait ni beste mundu batean sartua naizela! Salbatu naute.
|
|
|
Ederra zen. Ikusten ginuen soldado euskaldun bat granada bat eskuan;
|
bainan
iduri zuen pilota jokoan ari zela. Eta hor, kantatzen ginuen Frantziako himnoa:
|
|
|
Barkatuko duzue,
|
bainan
iduri zait ainitz gertakarik eremaiten nautela beti aitaren sortetxerat, Irikinerat. Bai, hura zen ene bigarren etxea.
|
|
|
"
|
Bainan
iduri du asto larria!". Eta hortik aintzina denek erraiten zuten:
|
|
|
—Bistan da ez dugula hori egin nahi!
|
Baina
iduriz hegazkinez gure herrialdera igortzen ahal gaituzte! Haatik, ez badakite zer herrialdetara, hemen geldituko gara...
|
|
2022
|
|
|
Frantzia iparraldeko deputatu intsumitu batek bazterrak harrotu nahi ditu, harrotze horri jadanik plantatua ere da funtsean, eskatuz denetan eta alde bat debekatuak izan diten zezenlasterrak. Ez da lehen aldia segur holako urratsak eginak direla hor gaindi
|
bainan
iduriz aldi huntan aitzineko aldietan baino kar gehiagorekin. Egia erran, legez lege eta aspaldian, jadanik ere zezen lasterrak debekatuak dira Frantzian bainan ez denetan.
|
|
|
|
Bainan
iduri du ere Macron alde bat ari dela bere buruaren edertzera eta gisa hortan nahi duela besteak baino gehiago dela erakutsi! Beti kukuruku eta kukuruku, ez dakit nungo oilarra bezala!
|
|
|
Keinu bat egin zuen zerbitzatzen segi zezaten. Aurrean zuen jana irensten ahalegintzen zen,
|
baina
iduri zuen mokadu bakoitza harria bezain gogor eta geza bihurtu eta eztarrian trabatuta geratzen zitzaiola. Bitartean, mekanikoki errepikatzen zituen familiaren afarietako erritua osatzen zuten keinuak eta hitzak, haurrei esanez:
|
|
|
Donibane Lohitzunen Manuela izugarri ontsa eman zuten, abstrakzio bat kasik, aitzineko urtean pizti arraro batzuk baginen, bigarrenean beste planetakoak. Liturgia baten efektua pizten zuen, anitz testu bazen, bestean baino anitzez gehiago, literaturatik sortu pieza zen,
|
baina
iduri zuen hitzak kalitu zituela gelako guziak edo dilindan atxikitzen, beren etxen ez bailiran. Egia guziaren errateko gure aurretik pasatu behar taldeak opor egin zuen eta hiru aldiz denbora gehiago ukan genuen argien afinatzeko.
|
|
2023
|
|
|
Mendekostez bakotxak bere mintzairan entzuten zuen mezu bakar hura.
|
Bainan
iduri zait mezua bere mintzairan entzuten delarik Jainkoa nolazpait etxekotzen zaukula.
|
|
|
"
|
Baina
iduri zait erran zuen Oisillek ezen gizon prestu, bertutetsu eta Jainkoaren beldur den bat maitatzea ez dela batere gutiestekoa, eta hori estimatu beharra dagoela".
|
|
|
Bidaideek hiru lagun dituzte aiduru herriko etxeko kanpoaldean, bi gizon eta emazteki bat; balkoitxo gisako bat dago, eta han dira ihardukitzen. Fite ohartu dira bortzak, eta elkarri bortzekoak eta musuak emanik, barneko gelaxka batera sartu dira; ttipia da,
|
baina
iduri du moldatuko direla. Ohi bezala, biziki aise heltzen diote gaiari, areago aroa izanik; aro eleaz baliatzen direla erran dute, baita denboraz ere.
|
|
|
Mari bezala, jainko baino areago, Naturaren indarren erakusle da. XIX. mendean Euskal mitologiaren materialak biltzen hasi zirelarik, Sugaarren garrantzia oso apala zen Marirenaren ondoan,
|
baina
iduri luke ez zela hala izan lehenagoko denboretan; aski posible ikusten da Mariren garrantzia handitu izana Andre Maria, hots, Ama Birjinaren antzagatik. Sugaar, aldiz, gaiztotua izan bide zen, ondorioz madarikatua.
|