|
2015
|
|
|
noski, ezta ez da komeni mirarien zain egoterik ere. Jaunak berak nahi duenean egin ohi ditu, arima honengatik, esanda dagoenez eta geroago ere esango denez;
|
baina
Haren Maiestateak geure burua kaskartzat izatea nahi du, ez dugula halakorik merezi uste izanik, eta geure buruari lagun diezaiogula ahal dugun guztian. Eta nik uste dut hil arte, otoitzik gorena izanda ere, hau beharrezkoa izango dela.
|
|
|
Izan ere, era honetan eta honen era desberdinetan zalantzaz beteriko pertsonak izan dira (batez ere hortik pasatu den haietako bat eta horrela gehiago ere izango dira) beren baitan gauzak argitzerik izan ez dutenak; eta horrela, badakit pertsona hark kontu handiz begiratu duela, asko askotan egin diolako Jaunak mesede hau, eta hasiera batean irudipena ez ote zen izaten zuen zalantzarik handiena; deabruarena denean, errazago antzematen da, haren trikimailuak ugariak izan arren eta ongi bai ongi jakin arren argizko espiritua imitatzen; baina, nire iritziz? hitzetan badago zerikusia, argi argi esanak izanik, egiazko espirituan bezala zalantzarik ez izateko eran entzun ote ziren;
|
baina
hark (deabruak) ditu esandako ondorioak imitatu, ez ariman bake hori utzi, ezta argia ere; alderantziz, egonezina eta nahasmena utziko ditu. Dena dela, du kalte handirik egin edota batere ez du egingo, arima apala bada eta esan dudana egiten badu, hau da, entzuten duena gorabehera, ezer ere ez egitea.
|
|
|
2 Arima mesede hau egingo zaion ardurarik gabe eta hura merezi duenik sekula ere burutik pasatu gabe dagoela gertatzen da: bere ondoan Jesu Kristo gure Jauna sentitzen duela,
|
baina
Hura ez gorputzeko begiekin ezta arimakoekin ere ikusi gabe. Honi adimenezko ikuskaria deitzen diote, ez dakit nik zergatik.
|
|
|
nork esan zuen Jesu Kristo zela? . Berak esaten dit askotan, erantzun nuen nik;
|
baina
Hark niri esan aurretik ere nire adimenean inprimatu zen Bera zela, eta honen aurretik esan egiten zidan eta ez nuen ikusten. Niri, itsu izanik edota ilunpe handitan egonik, egundo ikusi gabeko pertsona bat, haren entzutea besterik ez nuena, hitz egitera etorriko balitzait, eta nor den esango balit, sinetsi egingo nioke, baina nuke baieztatu bera zela ikusi izan banu bezain ziur.
|
|
|
3
|
Baina
Haren Maiestateak, Bera gehiago iraindu ez nezan eta zenbat zor nion jakin nezan, argi egin nahi zidanez gero, beldur hau hainbesteraino hazi zen nigan, non pertsona espiritualak arduraz bilatzera eraman baininduen gauza hauek haiekin tratatzeko; haietako batzuen berri banuen nik, Jesusen Lagundiko batzuk etorri zirelako hona; haiengana zaletua nintzen ni, haietako inor ezagutu gabe?... haiek egiten zuten bizimodua eta otoitza jakiteaz bakarrik; hala ere, ez nuen ikusten neure burua duin haiei hitz egiteko ezta sendo ere haiei obeditzeko; honek beldur handiagoa ematen zidan, izan ere, haiekin tratatu eta nintzen bezalakoa izatea gogor egiten zitzaidan.
|
|
|
Nahi duelako, eta nahi duen eran egiten du, eta arimarengan prestaerarik egon ez arren, prestatu egiten du, Haren Maiestateak ematen dion ondasuna hartzeko. Beraz, ez ditu beti ematen baratzea ongi lantzean merezi izan dutelako, gauza guztiz ziurra izan arren hau ongi egiten duena eta sorkarietatik askatzen saiatzen dena ez duela uzten gozotasunik gabe?,
|
baina
haren nahia da noizbait beraren handitasuna agertzea lur elkorragoan, esana dudanez, eta on guztirako prestatzea, honezkero lehenago bezala Jainkoa irainduz ezin bizi daitekeela emateraino. Bere pentsamendua hain egina du benetako egia ulertzera, non gainerako guztiari haurren jolasa baiteritzo.
|
|
|
Eta berriro diot, ulertzen ez bada ere, ez da apaltasun handikoa; errurik izan ez arren, pena bai, alferrikako lana baita, eta arima halako nahigabetxo batekin geratzen da, jauzi egitera joan eta atzetik heltzen diotenaren antzera, indarra erabili duela dirudi,
|
baina
haren bidez egin nahi zuena egin gabe ikusten du bere burua; eta geratzen den irabazi urrian ikusiko du begiratu nahi duenak esan dudan apaltasun faltaren zertxobait. Izan ere, bertute honek hauxe du ona, ez dagoela bera lagun dela buruturiko egintzarik, arima nahigabeturikutziko duenik.
|
|
|
Eta zuk oraindik maite ez baduzu (izan ere, egiazko maitasuna izan eta adiskidetasunak iraungo badu, horretarako baldintzak aurkitu behar dira: Jaunarenak jakina da ez duela huts egingo; gurea akastuna, sentsuala, esker gaiztokoa da), ezin duzu zeurez lortu hala maitatzea, ez baita zure izaerakoa;
|
baina
haren adiskide izatea hainbeste doakizula eta zein maite zaituen ikusirik, onik eramaten duzu zugandik hain desberdina denarekin luzaro egotea.
|
|
|
Izan ere, perfekzioa ez da epe laburrean lortzen, Jaunak aparteko pribilegioz norbaitimesede hau egin nahi izan dionean izan ezik. Munduak, hasten ikusi orduko, nahi luke perfektua, eta mila legoara ikusten du hutsegite bat, beharbada, harengan bertutea dena,
|
baina
hura kondenatzen duenak biziotzat du eta bestearengan ere hala ikusten du. Ez da onartzen ez jaterik, ez lo egiterik, ezta arnasa hartzerik ere, esaten den bezala; eta zenbat eta iritzi handiagotan duten, hainbat gehiago ahazten dute oraindik gorputzean daudela, arima perfektua badute ere.
|
|
|
Honetaz bere aitor entzuleekin hitz egiten zuen eta ez zioten uzten; izan ere, mundua zuhurtasunez jokatzera dago eta ia ahaztuak ditu basamortuetan bizi ziren gizon eta emakume santuei Jainkoak egin zizkien mesedeak; beraz, ez naiz harritzen horiek zentzugabekeriatzat jotzea.
|
Baina
Haren Maiestateak egitez bete daitezen, benetako desirei lagundu gabe uzten ez dienez gero, lagundu gabe uzten ez dituenez gero, aita frantziskotar batekin, frai Frantzisko Torres izenekoarekin, aitortu zedila nahi izan zuen; nik oso ongi ezagutzen dut hura, eta santutzat dut; urte askoan bizi da penitentzia eta otoitz gar biziz eta jazarpen handiekin. Ongi jakin behar du, Jainkoak mesede handiak egiten dizkiela haiek hartzeko prestatzen direnei, eta horrela, ez gelditzeko esan zion, eta jarraitzeko Jaunak egiten zion deiari.
|
|
|
34 Handia da monasterio honetan dioten debozioa, eta halakoa geratu zela dirudi bertan eta inguru hartan guztian, batez ere bakardade hura eta bera egon zen haitzulo hura gogoratuz. Monasterioa egiteko erabakia hartu aurretik, oso nekaturik eta atsekabez beterik zegoela esan didate bera ikustera hain jendetza handia zetorrela ikusiz; horregatik, beste leku batera, inork beraren berri ez zekien lekura, joan nahi izan zuela; eta hara eraman zuen eremutarrari dei egiteko eskatu zuela, eraman zezan,
|
baina
hura ordurako hila zen. Eta gure Jaunak, Andre Mariaren etxe hau egin zedila erabakia baitzuen, ez zion utzi joateko aukerarik; izan ere, esan dudanez?
|
|
|
Bera hunkitu zuena santu honen bizitzako azken uneko jarrera izan zen. Jaunarekin elkartzeko heriotza irrikatzen zuen,
|
baina
haren eskuetan jartzen da: –Jauna, zure herriarentzat oraindik beharrezkoa banaiz, ez diot lanari uko egiten.
|
|
|
Amaiturik zegoela zirudienean, berriro hasten zen; izan ere, ez zen nahikoa eskatzen zutena haiei ematea, berehala agertzen baitzen beste eragozpen bat. Honela esanik ez dirudi ezer denik,
|
baina
hura igarotzea gogorra zen.
|
|
|
16 Mojei dagokienez, haien monasterioa han zegoen jaun andre hauen onginahi handian eta printzesak haiei atsegin emateko eta ongi zaintzeko ardura berezia hartzen zuela, Ruy Gómez printzea hil zen arte; bada, orduan deabruak, edota, beharbada, Jaunak baimendu zuen. Haren Maiestateak daki zergatik?
|
baina
haren heriotzak eragindako bihotz minduaz, printzesa moja sartu zen han. Bihotzean min zuen eta ezin zitzaizkion oso atsegin izan ohitugabeko itxiturazko gauzak; eta, bestalde, kontzilio santuagatik, prioreak ezin zituen eman berak nahiko zituen askatasunak.
|
|
|
uste dut hamar edo hamaika urte izango zituela; bere aita nahigabez ikusirik, haren lan egiteak, gure Jauna gorestera eramaten ninduen.
|
Baina
Haren Maiestateak nekeak beti maitasunez ematen dituenez gero, hemen ere horrela izan zen; eta ontzia hondar arte batean gelditu zen, eta alde batetik ur txikiko gunea zen eta horrela irtenbidea izan genuen. Bidea jakin gabe, ordurako gaua zen-eta, irtenbide txarra izango genukeen, gaztelutik etorri zenak bidea erakutsi ez baligu.
|
|
|
Orduan ez naizela ezertarako etortzen zait burura, ea nork sartzen nauen ni gehienen bidea baino goragokoan; tristurak hartzen nau; ni zerbait banaizelakoan dauden guztiak engainatuak ditudala iruditzen zait; inork ikusiko ez nauen lekuan ezkutatu nahiko nuke; orduan ez dut bakardadea bilatzen bertuteagatik, adorerik ezagatik baizik; kontra egiten didaten guztiekin liskarrean aritu nahiko nuke. Gerra hau daukat, Jainkoak ohi dudan baino gehiago Bera ez iraintzeko mesede hau egiten ez badik; egoera honetatik ateratzeko ere ez diot eskatzen,
|
baina
haren borondatea bada ni beti horrela egotea, iraindu ez dezadan izan nazala bere eskutik, eta bihotz bihotzez Berarekin bat eginik; eta uste dut, beti horrela ez edukitzea, niri egiten didan mesede handia dela oso.
|
|
|
Ana Cepedak estimu handia egin dio berorrek bidaliriko limosnari; horrekin aberats izango da, beste pertsona batzuk ere laguntzen baitiote, hain ona da, izan ere! Non egonik ez litzaioke faltako,
|
baina
haren izaera berezia da, eta ez da lagun artean. Jainkoak bide horretatik darama, eta egundo ez naiz ausartu etxe hauetako batean hura sartzen, eta ez da bertuterik ezagatik, daraman bidea komeni zaiola ikusten dudalako baizik, eta horrela ez da egongo ez Maria anderearekin ezta beste inorekin ere, eta ongi dago bere asmorako.
|
|
|
– Haiek (kapituluko kideak?) gogotsu ari ziren;
|
baina
hari (aita Antoniori?) ahalmen guztia kendu zioten. Beharbada, zorte ona izango du.
|
|
|
Harrigarria da hark nola sentitzen zituen berorien sufrimenduak eta izan zien maitasuna. Orain ordaintzeko unea da, Jaunari haren alde otoitz eginez,
|
baina
haren arimak behar ez balu (ez duela uste baitut, gure fedeak pentsarazten didanez), egin dezatena, behar handiagoa duten arimei ezartzeko baldintzaz, hartaz balia daitezen.
|
|
|
Berorren agurgarritasunak ikusiko duen gutun bat idatzirik nuenean, aita García Manriquek bidali zidan hau, eta hark hemen eskatzen duen honetan ez da zertan gelditu eta beldur izan, berorren agurgarritasunak egin baizik; izan ere, gutuna idatzi nuenean, egin duten gauza berriaz izuturik, Pedro de la Bandak eskrituraren bat eskatuko ziela uste nuen eta ez zitzaiola esan aita García Manriqueri, eta horrela, diot, gauza berriren bat badago, jakinaraz diezadala.
|
Baina
hark hemen dioena egiteko, ez dut aurkitzen nik inolako eragozpenik, ez ama Ines Jesusenak, ezta ama prioreak ere, egin gabe uzteko; eta horrela, mesedez, egin dezatela eskatzen diot. Eta eragozpenen bat balego ere, nahiko da hitzarmena eginik egotea; izan ere, ez deritzagu hain ongi gurekin zuten hitzarmena hautsi dutenei. Salamancako zaldunei?
|
|
|
Eta, egia esan, niri min ematen dit haiei dagokienez, niri dagokidanez ez zait inoiz burura etorri, ezta ez biezaio horri garrantzirik eman, nitaz esaten diren beste gauzak ere ez baitira hala. Nik berriro esango diot aitari berorrenganako maitasunagatik;
|
baina
haren osaba izebekin, horretara hain ohituak daudenez gero, uste dut ez dela erremediorik izango. Entzuten diedan guztian min ematen dit.
|
|
|
3 Gainerakoan, oker handia da arazoekin ama prioreagana jotzea,
|
baina
haren agurgarritasunak izenda beza moja bat ordezko gisa, beragana jo dezaten, egokiena dirudiena; izan ere, besterik ez da egiten. Hemen nire gogokorik balego, baina ez dago, eta oso urrutitik ekarri behar; beraz, itxaron egingo nuke, Jainkoak ama prioreari osasuna emateko grazia egiten digun ikusi arte.
|
|
|
Bai egia dela, gure izaerak ordain diezagutela nahi izaten duela! Honek ez du txarra izan behar, gure Jaunak ere horixe nahi baitu; dena dela, ez dago urrutitik ere parekatzerik Haren Maiestateari zor diogun eta merezi duen maitasunarekin;
|
baina
haren antzekoak izan gaitezela, maitasun desira izatean.
|
|
|
Eta hobeki jakiten saiatu gabe, egin eta desegin nahi luke. Nik ikusten dut bai, komunitateko buruak gabeziak dituela gobernurako;
|
baina
haren gabeziak ez dira izango Ordenaren ohorearen kaltetan doazenak, etxe barruan konpontzekoak baizik. Idatzi ere egin nien nik berorren aitatasuna joan eta konponduko duela guztia, eta tentaldi kontu horiek aitor entzulearekin tratatzeko eta ez ama priorearen ordezko egiten duenarekin.
|
|
|
Hala ere, berorren atsedenerako ongi datorren zerbait egin dezadan baldin bada, gogo onez egingo dut eta berehala izan dadila nahi nuke.
|
Baina
haren aitatasunak lehenbizi Valladolidera joan nadila agintzen du. Ziur asko, besterik ezin izango zuen egin, egiaz nik ez baitut lagundu; alderantziz, ahaleginak eta bi egin ditut ez joateko (hau berorrentzat da), oraingoz ez zela beharrezkoa uste nuelako; dena dela, Jainkoaren ordez dagoena hobeki konturatzen da zer komeni den.
|
|
|
Uste dut ez dela izango haren ahizpa eta iloba kontsolatu beharrik. Eman goraintziak nire partetik eta esan badutela pozik egoteko motiborik Jainkoaz gozatzera joan delako;
|
baina
haren heriotza nahi izateaz ez du Beatrizek zertan pozturik; begira, ez dezala bekaturik egin halako burugabekeriaz. Mesede handia egin dit, hori niri hain zehazki idaztean, eta benetan poztu naiz hain herentzia ona dutelako.
|
|
|
Badakit gure Jaunak aditzera eman diola gauza bera,
|
baina
Haren Maiestateak nahi du, berorren karitateak jakitea ni ere horretaz jakinean nagoela. Kontuan izan, berorren Senarra ongi baliatuko dela haietaz, eta batez ere berorren doteko bost mila dukatekin beteko dudala nik emandako hitza, egun horretan ordaindu behar baitut gaur egun nire alabak bizi diren etxea?
|
|
|
Beasko ama priorea Ana Jesusena da (Lobera),
|
baina
haren lehengusina esan nahiko du, Ana Jesusenak ez baitu ahizparik. –
|
|
|
Aurreko idazkietan, Barne Gazteluan batez ere, Jainkoarekin harreman estuan, haren maitasunak oso osoan harturik eta Jainkoagan murgildurik ageri zaigu Teresa.
|
Baina
haren Jainko maitasuna ez da beraren baitan agortzen. Alderantziz, berak bizi zuena besteengana zabaldu beharra sumatzen du; altxor hori ezin du ezkutuan eduki.
|
|
|
Oi Jauna, ez nuke nahi nik hainbeste!
|
Baina
Haren Maiestateak indarra eta pazientzia ematen zituen; orain harri eta zur geratzen naiz nola sufritu ahal izan nuen, eta nituzke trukatuko neke haiek munduko altxor guztiengatik ere.
|
|
|
Azken idazketan (Toledoko eskuizkribua), testua honela geratu zen: eta arreta handia jarriko zaio konparazio honi, harira datorrela uste baitut [Teresak kendu egin zuen hari harira eta harira utzi zuen soilik],
|
baina
hari harira datorrena dela ematen du aditzera. Salamancako eskuizkribuan pasarte bera beste era batera landu izanaren arrastoak ageri dira.
|
|
|
2 Oi betiko Jakinduria! Zu eta zure Aitaren artean hau nahiko izango zen, horrela eskatu baitzenuen baratzean; zeure borondatea eta beldurra agertu zenituen,
|
baina
haren borondatearen mende utzi zenuen zeure burua. Dena dela, gu ezagutzen gaituzu, ene Jauna, eta badakizu ez gaudela zure Aitaren borondatearen mende hain jarriak, Zu zeunden bezala, eta horregatik beharrezkoa zela gauza zehatzak eskatzea, tarte bat har dezagun eskatzen duguna komeni ote zaigun begiratzeko, eta bestela, eska ez dezagun.
|
|
|
Pentsatzen ari naiz hemen, eta ongi dator ulertzea zer eskatzen dugun erreinu honetan.
|
Baina
Haren Maiestateak bazekien, bere erreinua hemen emanez hornitzen ez bagintuen, guk ahal genuen apurraz, genuela behar den bezala ez santutu, ez goretsi, ez handietsi, ezta aintzatu ere Aita Betikoaren izen santu hau; horregatik jarri zituen Jesus onak [eskaera] bata bestearen ondoan, eskatzen dugun hau uler dezagun, ene alabak, eta zein garrantzitsua den horrekin ekin eta ekin egitea eta ahal dug... Nik neuk uste dudana esan nahi dizuet hemen.
|
|
|
Zer izan zen haren bizitza osoa etengabeko heriotza baizik, emango zioten heriotza gogorra beti begien aurrean zuela? Eta hau gutxiena zen;
|
baina
haren Aitari egindako hainbeste irain eta galtzen zen jende mordoa! Izan ere, hemen maitasuna duen bati honek oinaze latza ematen badio, zer emango ote dio maitasun neurrigabea duen Jaun honi?
|
|
|
Eta dagokion kasuan hartatik nola askatu pentsatzean, batzuetan berriro sartzen gara arriskuan. Ez hau utzi beharra dagoelako,
|
baina
haren beldur izan beharra bai badago. Ez da axolagabe ibili behar.
|