|
2001
|
|
|
" Ikuspuntua"," idazlearen begirada"," mundu ikuskera",... hainbat aldiz entzun ditugun hitzak izango dira.
|
Baina
hitzak hutsetik sortzen ez direnez, Literatur Teorian eta Kritikan ikuspuntuaren arazoaz hitz egiten hasi zirenetik, ordura artean ezezagun zitzaien alderdiaz ere ohartu zirela esan genezake. Horrela, XIX. mende bukaeran, arazo honen auzia sortu zenean (British Quartely Review n 1866an dagoeneko" point of view" hitza aipatzen da), testu narratiboei berezkoa zaien teknika honetaz kezkatzen hasi zirenek ez zuten, inondik ere, aurreikusi gerora gai honek emango zuen zeresan guztia.
|
|
2003
|
|
|
Txomin behin baino gehiagotan egon da Etxeberriari galdera bat itauntzeko,
|
bainan
hitz egiteko prest zegoan bakoitzean berotu egiten zan jokoa eta geroko utzi behar izaten zuan. Azkenean, partidua ia bukatzeko zegoala, Noztik ezagututen dozuz zuk Fernando ta Inasi?
|
|
|
Astun, gogor, ulergaitz egin zitzaidan. Banekian jakin euskaraz, nire herriko euskaraz;
|
baina
hitz, aditz eta esakera asko ez nituen konprenitzen, eta gaia ilundu, haria galdu, nekagarri ta aspergarri egiten zitzaidan Kresala zoragarria irakurtzea. Hala ere, behinolako elkarrizketaren bultzadaz (Zuluetagaz izandakoa) eraberrituriko gogoa adoretsu nuen, ta Mendizabalen hiztegia erosi, hitz ezezagunen esanahia nobelako orrialde bakoitzaren barrenean jarri, ekin eta ekin, aurrerapide handiak egin nituen berehala, irakurgai hura pozgarri ta bultzagarri izateraino aurrerapideak" (Euskal Literatura, 1, 10 or.).
|
|
|
Unax ahaztu egin zen klasean zegoela, eta ile xerloa belarri atzean ipini zion hatz batez, eztiro. Begietara begiratzen zion, eta Ainhizek bazterrik ezkutuenetara heltzen ari zela nabaritu zuen; hitz egiten saiatu zen,
|
baina
hitz guztiak zintzurrean gelditu ziren, trabatuta. Hankak mugitu zituen, gero eta urduriago, bere itxura gogorra eta axolagabea bertanbehera galduta, eta nahi gabe ukitutxo bat egin zion irakasleari hankartean.
|
|
|
Hobe dogu dutxea ahalik eta arinen hartzea, zure amak ezer igarri ez daian. Mugi eperdia, eroan egin behar zaitut eta
|
baina
hitzok samurtasun osoz ahoskatu zituen.
|
|
|
Gela iluna zen, eta bekokian esku epel laztankorra zuen, betidanik hor zegoela iruditu zitzaiona. Ez zuen aurrean zeukan aurpegia erraz ezagutu, argirik eza zela ta,
|
baina
hitz egin zion ahots gozoarekin orduak zeramatzala hizketan bururatu zitzaion. Ez zekien zehazki zertan zetzan berbeta hura, baina orain guztiz urrun eta itogarri zeritzon kusku beltzetik irteteko indarra eman ziona izan zela egingo zukeen.
|
|
2005
|
|
|
" Zer egin diot bada Jainkoari horrelako batek joa izateko?"" Jainkorik balitz ez litake horrelakorik gerta." Blasfemioa zaiote hori zenbaiti.
|
Bainan
hitz horien erratea bera ez ote liteke Jainkoan sinesten dugula aitortzeko molde bat. Ez zaizkigu Mohamed edo Buda heldu gogora, ez eta deabrua, bainan Jainkoa.
|
|
2015
|
|
|
Oker dabil, ene ustez, gaurkoz euskarak hiztun hutsak behar dituela uste duena. Hiztunak bai,
|
baina
hitz astuna bada ere," militanteak" behar ditugula esaten ausartuko naiz, nolabait izenak duen zentzu antiboluntarista erabiliz.
|
|
2017
|
|
|
Lan honetan postmodernistatzat aurkeztu ditugun nobelak ere paradoxa horrek bizi ditu, idealaren garrantziarekin batera bere ezinezkotasuna onartzetik datorrena. Obabakoak eko Azken hitzaren bila ko narratzaileak du hitz erabakior hori jada sekula aurkitu,
|
baina
hitz horren bila ibili izanaren garrantzia ere frogatu digu bilaketa horretan zebilen bitartean idatzi duenaren ederra gure esku utzita, Azken hitzaren bila bera, alegia. Hau da, Azken hitzaren bila ni poetiko ezinezko hori aurkitzeko promesa berritzeko gonbitetzat ikus daiteke, literatura egiten jarraitzeko gonbitea, azken hitzak helezin iraungo duela ahaztuta, eta gogoratuta, biak batera.
|