|
2007
|
|
|
–Iloba bat omen zuen,
|
baina
gerra hasi berritan desagertu zen. Errekete joana, ziurrena.
|
|
2009
|
|
|
Hotela erosoa zen, eta politak eta handiak zituen logelak,
|
baina
gerra aurretik eraikia eta dekoratua zen. Horma ilun haiek, altzari astun haiek, ilainkizko zintzilikario haiek, gauza haiek guztiek, azken batean, halako zaharkitu eta solemne itxura ematen zioten hotelari, bihotza uzkurtuta uzten zuena.
|
|
|
|
Baina
gerra akatsak dituk, hara, gerraren izugarrikeriak. Kritika zitzakeat akatsak, baina ez diat gerra kondenatuko, guk ez diagu hasi, esan dezatela nahi dutena.
|
|
2011
|
|
|
Egingo nuke gaur ere horretan segitzen duela: soldaduak bata bestearen atzetik erortzen ikustera ohitu den jeneral zahar baten gisa,
|
baina
gerraren batean sartuta orain ere.
|
|
|
Teoria mailan ez dago gaizki,
|
baina
gerra ondorengo errealitatea arrunt bestelakoa zen. Eta eragiketa matematikoak ez datoz bat.
|
|
|
Banekien garai hartan dokumentazio franko galtzen zela, eta esan nuen 1937ko irailean baldintzapeko askatasuna eman zidatela Donostiako Gobernu Zibilean hamabostean behin agertzeko aginduarekin,
|
baina
gerra errepublikarrekin egiteagatik jasotzen nituen mehatxuak zirela eta, Frantziara alde egin behar izan nuela eta Hendaiako kontsulatura joan nintzela. Esan nion han Bartzelonara sartzeko baimena eman zidatela eta bertan Generalitateko Jauregian egon nintzela atezain, eta gero Katalunia liberatu baino lehentxeago Frantziara itzuli nintzela herritarren exodoari jarraituz.
|
|
|
Gaztelaniaz da" morir es la costumbre". Zuek ikasi zenuten, esaten die hildakoei, bizi nahi zenuten, zineten herri hauetakoak, bazenuten zuen sorlekua, zuen etxea, zuen lana, zuen familia, zuen maitasunak, zuen ametsak, zuen desirak...
|
baina
gerra batera eraman zintuzteten eta hil zineten, eta ziurrenik, hil baino lehentxeago jakin zenuten denok dakiguna baina aitortzen ez duguna, heriotza edo hiltzea usadio bat dela. " Morir es la costumbre".
|
|
2012
|
|
|
1837ko konstituzioaren ondorioz, foruen bidezko erakundetze publikoa erabat birrindurik gertatu zen.
|
Baina
gerra amaitu ahala, Bilbotar liberalen eskariz besteak beste, Espainiako Parlamentuak, 1839an, Foru konstituzioaren legedia berriro indarrean ezarri zuen eta erakundetze publiko forala berreskuratu egin zen. urteetan, berriz, karlistek eragiten dute gerra eta azkenean, euskal liberalen portaera aintzat hartu gabe, Espainiako Parlamentuak Foru konstituzioaren oinarri juridikoak, 1876ko uztailaren 21eko legearen bidez, erabat desegin zituen.
|
|
|
Azkenik, 1936an, beste gerra bat sortu zen Euskal Herrian eta Espainian. Eta 1936an Autonomia Estatutua eta Eusko Jaurlaritza antolatu ziren,
|
baina
gerra bukaeran, 1939an, Estatutua desegin egin zen eta horrezaz gain, Bizkaiak eta Gipuzkoak zuten kontzertu ekonomikoan oinarritutako agintea ere debekatu egin zen.
|
|
|
Azken batean, proiektu berria, 1812an, Bizkaia eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan adierazitakoaren jarraipen eguneratua baino ez zen.
|
Baina
gerra zibil giroan, erabateko aldaketa ere gertatzen ari zen, euskal liberalak arlo politiko eta juridikoan foruzale izatea zer zen finkatu zutelako. Aurrerantzean, euskal liberal foruzaleak foruen alde agertu ziren, aldi berean, jatorrizko printzipio liberalak defendatzen zituzten arren.
|
|
|
|
Baina
gerra amaieran, ondorio sozial kezkagarriak ere sortu zituen. Alde batetik, tokian tokiko buruzagien arteko ezinikusiak.
|
|
2018
|
|
|
Bezperan ez zen bulegotik atera, eta arratsalde osoa eman zuen leiho inguruan bueltaka, kanpoko suteei begira eta leherketa ugariei adi. Gerra, Fabian eta hiltzailea... horiexek zituen buruan;
|
baina
gerra ezin zuen konpondu, Fabianen arrastoa aspaldi galdua zuen, eta hiltzailearen pista bakarra zegoen: Fontaine au Roi kaleko biltegiaren kontra egindako salaketa...
|
|
2020
|
|
|
Itsasertzean etxetik urruti hago Labianoko portuan. Villa Herzog salduta, orain oroitzen zain Haurtzaroan etxeko sabaira igotzen hintzen hango leihoñotik mendi lerroa urrunean ikusteko,
|
baina
gerraren azken putzengatik ezin bisita. Ametsetan behin edo beste agertu zain.
|
|
2021
|
|
|
–Nik ez nukeen horren berri izan nahi, are gutxiago horrela, sendagile jauna,
|
baina
Gerra Zibila bizi izan nuen, eta zuk pentsa dezakezuna baino askoz ere indarkeria handiagoa ikusi dut auzoen artean, zu haurra baitzinen garai hartan eta, ziur asko, goseaz besterik ez zinen ohartu. Nire lana, hemen, da ikustea, aditzea eta isiltzea, baina batzuetan isiltzeak ez du ezer konpontzen, egoera larriagotu baizik.
|
|
|
gerra piztean, egia dela aurreneko biktima. â£
|
Baina
gerra honek ekarri du gezurra, edo gezur batek sortu du gerra hau... herriaren kontrako gerra bioteknologiko nekropolitiko hau? â Mitinlari gisa ehuke batere gaizki emango, potxoli!
|
|
2022
|
|
|
Gauzak bide onetik joango ez zirela ikusi zutelarik, zulo bat egin zuten behien heian, eta haren barrenean ezkutatu ziren orduan, eta emakumeek eta aitonak ohol handi bat paratu, eta simaurra eta lastoa hedatu zuten haren gainean, eta, azkenik, behiak. Eta bila joan zitzaizkienean, ez zituzten kausitu; afusilatzea arriskatu zuten,
|
baina
gerra saihestu. Honela esaten omen zuen izebak:
|
|
|
bere fortunari zegokionean, ez baitzen batere eskasa (Péricand Maltêtear bat zen, Liongo Maltêtearren oinordekoa).
|
Baina
gerrak eta gerrako gorabeherek jada ez zuten hunkitzen. Axolagabe entzuten zuen irratia, zilar koloreko bizar ederra beti bateko kadentzian mugituz.
|
|
|
Ate erdi irekitik, Péricand andreak beste neskame batzuen presentzia nabaritu zuen; emakume gelaria, ezinegonak jota, atalaseraino bertaraino aurreratu zen; ohituren arau hauste hori zantzu txarrekoa begitandu zitzaion Péricand andreari, klase guztiak halaxe nahasten baitira itsasontziaren gainaldean, hondoratzen ari denean.
|
Baina
gerra gerra da, eta egin behar dena egin behar da. Atalondo ilunerantz biratu eta esan zuen, txit onbera:
|
|
|
Beraz, elkar maite dugu, ez daukat beste inor. Baina esango balidate ez dudala berriro ikusiko, oraintxe bertan hilda dagoela,
|
baina
gerra irabazi dugula... zera... nahiago nuke hori, seguru esaten dizut, ez txantxetan, nahiago nuke hori...
|
|
2023
|
|
|
" Gerra txiki" hartako beste" alboko biktima" bat zen, espainiar poliziak zirelakoan hil zituzten nire ezagun galiziarrak bezala, etakidea zelakoan hil zuten herrikide portugesa bezala.
|
Baina
gerra hura ez zen nirea, edo hori uste nuen nik orduan. Banuen zeregin nahikoa eta gehiegi António aurkitzen.
|
|
|
Ukrainan ere, defentsaren izenean, eskubide zibilak eta politikoak arras eten dituzte, gero itzultzekotan;
|
baina
gerraren logikan murgiltzen denari asko kostatzen zaio gero logika demokratikora bueltatzea, leku gehiegitan ikusi izan den bezala. Munstro bati aurre egiteko, beste munstro bat elikatzen dute potentziek, azpiko interes zikinen bazka eskainiz.
|