|
2000
|
|
|
Badakigu Poulou auzapezaren agirietan Urruña Urrugne dela, baita Frantzia Inperialeko edozein paper ofizialetan ere,
|
baina
euskaldunon artean eta Euskal Telebistan horrela agertzea ez da akatsa, bekatua baizik. Euskara baita gure toponimiaren arloan ofizialtasuna eta zilegitasuna merezi duen bakarra.
|
|
|
Hona hemen italiar edo frantziar bati egingo ez lioketen
|
baina
euskaldunoi behin bainogehiagotan egiten zaigun galdera. Baina, zergatik egiten zaigu guri eta ez italiar edofrantziar bati?
|
|
|
Indiar gorria gure ondorat erori zen eta, hura erori bezain fite, lasterka egin zuen haren lagunak aterantz. Eta Antoniok, perilik neurtu gabe indiar eroria lurretik jasotzen zuela, halaxe erran zion zaldun errabiatuari, gaztelaniaz bai,
|
baina
euskaldunok gaztelaniari eman ohi diogun doinu bereziarekin, zeina An tonioren ezpainetan are bereziago egiten baitzen:
|
|
|
Diosala egin diegu, animoak ematen. Furgoiko kaioletan binaka ipini gaituzte pikoloek,
|
baina
euskaldunik ez elkarrekin. Ohituta gaude pikoloen mendekuetara.
|
|
2001
|
|
|
" Egia da ekitaldi honetan batez ere EAJkoak gaudela,
|
baina
euskaldun guzion Batasuna behar dugu. Gure hildakoak oroitzen ditugu, baina ezin berpiztu, aukera dugunean gure karrikek haien izenak izanen dituzte, baina egiten ahal duguna da, hau bai, espetxeetatik gure presoak ateratzea.
|
|
|
Guardia zibilek, euskaldunak harrapatu ahala kuartelera eramaten zituzten eta presoek ez zuten berez kuartelaren espazio estua utzi behar,
|
baina
euskaldun libreak euskaldun presoa ukituz gero hau ere libre geratzen zen. Guardia zibilek euskaldun guztiak preso eroritakoan bukatuko zen jokoa.
|
|
2002
|
|
|
Kontsolatzen gara pentsatuz are nekezago zirela gure aiton amonak. Segurki ez ziren abertzaleak, sortzekoa baitzen hitza ere,
|
baina
euskaldunak ziren errotik, naturalki, eta bertzerik ezer ez.
|
|
|
Euskal unibertsitatea egundaino ez da ametsen erresumatik lurrera jaitsi,
|
baina
euskaldunok aspalditik biziki nahi izandako desira dela ezin ukatu, 1972ko udaberrian ZERUKO ARGIAk plazaratzen zuen editorialean ikus daitekeen bezala (ikus Hemeroteka). Haatik, urrun samar sumatzen zen amets horren lorpena, eta haranzko bidea nonbaitetik hasi beharra zegoenez, pragmatikoki ekin ziotenekin bat zetorren gure aldizkaria:
|
|
|
Txillardegik oraindik sekulakoak botatzen ditu haren gainean, baina, heterodoxoa zen: euskara maite zuen,
|
baina
euskaldun batzuk ez zituen batere onartzen, eta euskaldunek bera ere ez. Gero, Joana Albret:
|
|
|
euskarazirakasten duten unibertsitateak dira.
|
Baina
euskaldun baten ikuspuntutik, unibertsitatean euskaraz ikastea titulazioa osorik euskaraz ikastea izango litzateke. Eta horilortzeko, gizarte euskaldunak bultzatu du, unibertsitate bakoitzean titulazioak osorik euskaraz izan arte.
|
|
|
Uda batez, Bilboko egunkari batean lanean ziharduela (orduka zebilen, erdi kontratatu edo erdi bekadun, horixe baita profesioan hasteko erritu iniziatiko mingarria?), mutil gazte bat kontratatu zuten kultura kronikak idazteko, beste kazetariren baten ordez aritzeko, nonbait. Kontratatu berria, Santanderrekoa izaki, erdalduna bai,
|
baina
euskalduna nekez. Halakoren batean prentsaurreko batera bidali zuten, eta itzuleran haserre zetorren.
|
|
|
‘Euli horrek ez dik aurrerantzean hegan egingo’; arrazoi zuen; begiraleak bertatik bertara frogatu ahal izan baitzuen euliak erroerrotik moztuta zituela bi hegalak. Igo zen, azkenik, euskalduna oholtzara; ekarri zuten beste kaxa txiki bat, beste euli bat gordetzen zuena; ireki zuten kaxa; atera zen eulia; egin zuen hegan...
|
baina
euskaldunak, orduan, beste bitan eragin zion ezpatari, eta euliak... euliak hegan segitu zuen, arestian baino azkarrago, hori bai: tximistak hartua, itxura batean!
|
|
|
Gaur egun ez nago horren seguru, batik bat Pedro Ugarte edo Luisa Etxenike bezalako idazleen lanak irakurri ondoren (Anjel Lertxundik: " Tradizio zabalago bateko partaide eta euskararenaren auzo, heterogeneotasun deskribagaitz batek marka  tzen du Hegoaldean egiten den gaztelaniazkoa, literatura nazionalista eta antinazionalista ere barne,
|
baina
euskaldunok guztiz miope eta gorrak izango ginateke gaztelaniaz bizi direnak kolore bakar bateko ikusiko bagenitu").
|
|
|
Hasierako urteetan ikasleak gutxi izaten ziren eta euskaraz eskolatubakoak,
|
baina
euskaldun gogotsuak, hori bai. Gaur egungo ikasle gehien gehienek euskaraz burutu dute ikasketa prozesu osoa, baina geletan eta karrajuetan erdaraz entzungo duzu parraparra.
|
|
|
Egia da gaztelania ez dagoela Europako komunitate zientifikoak erabiltzen dituen hiruzpalau hizkuntzaren artean.
|
Baina
euskalduna baino askoz ere hedatuagoa eta zaharragoa da gaztelania erabiltzen duen komunitatea, eta, besteak beste, guk euskaraz sekula izango ez dugun masa bibliografikorako ateak zabaltzen dizkigu. Hau badaukagu, saia gaitezen orain hizkuntza gehiagoz jabetzen unibertsitateko jardunean.
|
|
|
Ez da batere erraza eskularruak jantzita orriak pasatzea. Aznar da kazetarien helburu nagusia,
|
baina
euskaldunak elkarrizketatzea ere merezi bide du. Time k Cristina Cuesta peace activist, Nicolas Redondo Terreros socialist politician eta Carlos Totorica Mayor of Ermua hautatu ditu.
|
|
2003
|
|
|
Euskal Herriaren errealitatea Erkidego Autonomoa baino zabalagoa dela aitortzen du, baina errealitate politiko ezberdinak bizi ditugula ere aitortzen du. Errealitate horiei errespetu zorrotza eskaintzen zaie,
|
baina
euskaldun guztiok elkarrekin bide bera egin dezagun aukerak ere eskaintzen ditu. Testu artikulatua egiten hastean konkreziotarako aukera izango da; orain, bakoitzak bere aldetik testu horretara ekarpenak egiteko garaia da, azken urteotan guztiok buruan eduki ditugun egitasmoak hor txertatzeko garaia.
|
|
|
Gure kultura nazionalaren oinarriak sortu zituen. Kultura hori beti hor egon da,
|
baina
euskaldunok ez dugu sinetsi».
|
|
|
Eta gainera, XX. mendetik atera gabe, Aezkoako euskara modu beldurgarrian ahuldu zen. Hau da, desagertu ez zen desagertu,
|
baina
euskaldun multzo txiki baten hizkuntza izatera pasatu bai. Eta orain, XXI. mendearen hasieran, Aitor Aranak liburu honetan ikertzen duen eskualde nafarreko euskara Zaraitzun eta Aezkoan bakarrik entzun daiteke.
|
|
|
8 Holakoxea da gure Jaungoikoa,
|
baina
euskaldunon arriskua: jansenismoa.
|
|
|
|
Baina
euskaldun guziak ez baitziren ildo beretik joanki, Gratien Adema bere ikaskide ohiaren katiximari ihardetsi zion Janbatista Elizanburu aitzindariak, Donostiako Jose Manterolaren Euskal Erria aldizkarian Lehen eta orai argitaratuz, 1885ean. Hona hemen, Bidarraitarra ren airean kantatzeko emanak, Elizanbururen lehen kopla eta azkena:
|
|
|
Sarri entzuten dugu komunikabideetan erkidegoko eskola publikoari egiten zaizkion laudorioak. Ez dut ukatzen zenbait arlotan ondo jokatzen duela,
|
baina
euskaldunok zer pentsatu behar dugu eskola hori gure herrira datozenak euskalduntzeko gai ez bada?. Eta are gehiago:
|
|
|
Bizkitartean ETAk bere agirietan, eta euskal abertzaleen gehiengoak gatazkari aterabide baten emateko Frantzia eta Espainiaren esku hartzearen eskatzen segitzen du, gatazkaren lehen hobendunak bi estatu zapaltzaileak balira bezala. Hein handi batean erantzukizun erraldoia dute,
|
baina
euskaldunek berek ere bai funtsean. Karia horretara, biziki interesgarriak ziren treguak iraun zuen hamazazpi hilabeteetan plazaratu azalpenak:
|
|
|
Oso talentu gutxirekin irten zen mundura diktaduraren bukaeran, eta harriduraz ikusten dut horretan lortutakoa". Diktaduratik euskaldun atera ginen, kostata
|
baina
euskaldun; itxaropentsu etorkizunari begira, harro egin ahal izandakoaz. Talentuak eutsi ei gaitu bizirik, talentuak proiektatuko du gure ametsa horizonte berrietarantz.
|
|
|
Izan ere, gehienbat erdaraz bizi diren gure medioek oso arreta baldintzatua eskaintzen diete euskarari, euskaldunei eta euskal ekoizpen kulturalari.
|
Baina
euskaldunak berak ere ez du askozaz hobeto ezagutzen bere komunitate linguistikoaren mundua, ez zaiolako nahi  koa informaziorik heltzen hedabide diglosikoetatik.
|
|
|
Justifikatu, nahi dena justifika daiteke, Lev Tolstoi idazlearen aitonak Holandara bidaltzen zuen bere arropa zuria garbitzera, Mosku hegoaldeko Tulatik; bere logika izango zuen, aitonak hala egiten baitzuen. Elebitasuna antzua da guretzat, ez dakit Vasconiarentzat,
|
baina
euskaldunentzat bai.
|
|
|
Tocquevillek oso ondo adierazita utzi zuen, hala ere, beldurrak Amerikako demokrazia eraikitzeko izan zuen garrantzia.
|
Baina
euskaldunon historian —erlijio eta estatuen hazi behar honen ondorioz— beldurrak jokatu duen paperaz gutxi mintzatu gara. Eta orain ere euskaldun askok izendatu nahi ez dugun beldurra sentitzen dugu kurubilkatzen erraietan egunez egun.
|
|
|
Ikusteke dago euskararen deabrutzea ren ondorioak zeintzuk diren,
|
baina
euskaldunok katakonbetara bidali nahi izate horrek sikiera balio luke baieztatzeko instituzioetako babesa bitartekoa dela beti eta ez dela inoiz helburu bihurtu behar.
|
|
2004
|
|
|
|
Baina
euskaldunok badakigu dantzan. Historian jakin dugu.
|
|
|
Nork noren izana biltzen du hor bere baitan? Euskaldunak sortu du euskara, bai, jakina,
|
baina
euskalduna zer da hor euskararik gabe. Hor ez dut nik sumatzen euskararen tresna izaerarik.
|
|
|
Arangurenen ekarpen hau ere oraindik orain aipatu dudan debatearen testuinguruan txertaturik datorkigu: ?
|
Baina
euskaldunon lurraldea zabalagoa izan da eta da. Eta ez da bidezkoa lurraldetasunak garrantzirik ez duela erratea, eta hau ez diot Sarasuaren artikuluagatik bereziki?.
|
|
|
Euskal hiztunen koherentziaz ideia hobea dutenek ez dute asko usteko,
|
baina
euskaldunak errazegi jotzen du erdarara. Joxean Ormazabal ere gogaide dugu iritzi horretan:
|
|
|
euskaldun izateko era asko egoteari zor omen zaio Baroja ere euskaldun (idazle) izatea. Jakina, bada, euskaldun izateko modu asko eta asko daude, hori bagenekien,
|
baina
euskaldun era batera edo bestera izateko, lehenengo eta behin, euskaldun izan behar da. Euskaldun ez dena ezin da era bateko edo besteko euskaldun izan, eta, gisa berean, euskal idazle izateko, euskara darabilen idazle izan du, nekez izan daiteke-eta euskal idazle erdal idazle izanik.
|
|
|
–Euskaldunok zokoratuak gaude Durangon, megadenda bat bihurtu delako. Ez daukat ezer erdaldunen kontra,
|
baina
euskaldunon lepotik ateratzen dute mozkina Durangon, ze mobilizazioa guk eragiten dugu, ez beraiek. Lehen han erdaldunen gauzak ziren euskal gaiak, eta Euskal Herriari buruzko gaiak, eta hizkuntzari buruzko gaiak, eta eragina zuen euskaltzaletasunean, hori galdu egin da.
|
|
2005
|
|
|
Herrian denak euskaldunak dira.
|
Baina
euskaldunak aroaz mintzatzeko. Gogoeta solasaldi bat heldu delarik aiseago da frantsesez ematea.
|
|
|
|
Baina
Eskualdunak hutsunea utzi zuenean, hutsune hori bete beharrez, euskalzale batzuk elkartu eta Pierre Lafitte zuzendari izendatuta Herria astekaria sortu zuten 1944an. Tramite eta diruarazoak gainditu ondoren, Eskualdunak utzitako oste edo ondorenaren eragina gainditu behar izan zuen lehendabizi eta bere bidea egiten hasi, batez ere haren pentsamolde erradikaletik aldenduz.
|
|
|
Hegoaldean, aldiz, ohiko Batzar Nagusiak, batzar errepresentatiboak, kultura politikoaren erakusle eta ikur bihurtu ziren. Historiografian iparraldekoak euskaldunen historiak eurrez burutzen hasi ziren, euskaldunen jatorriaz kezkatzen zen his toriografia mota berri hau,
|
baina
euskaldun guztiez arduratzen zen, horra bada bere berezitasuna. Gogora ditzagun Chaho Belzunze, Bladé, Jaurgain.
|
|
|
Agatak apalki arrapostu egiten zion, Louisek jasan zezakeen Arbideko euskalki tinkoa ahalik hurbilena marmaratzen saiatuz. Andere xaharrak ez zeukan euskara komunikatzeko,
|
baina
euskaldun frankoren moduan, ohiko komunikazio sareetarik baztertzeko, nork bere eleen zurunbiloaren klandestinitatean gorde eta gerizatzeko. Euskaraz hitz egiteak Agatak bezperan lurrean bildu erakunde armatuaren agiriaren antz handia zeukan:
|
|
2006
|
|
|
Administrazioak ez du horrelako txapuzak lege bezala onartzeko eskubiderik.
|
Bainan
euskaldun izateko aukera egin dugunok, aipatzen ari naizen traba guztien gainetik ere, gure erantzukizunari eutsiko diogu. Prest nago ideia hauetaz eztabaidatzeko, osatzeko, zehazteko eta fintzeko.
|
|
|
Parisen, adibidez, ez da deus! Kortsikarrak eta bretoiak presente dira,
|
baina
euskaldunak ez. Arazoa da Iparraldean amateur izateko ohitura dagoela.
|
|
|
%90az goiti berriki irakurri dudanaz. Ez arabiar edo beltzen esklabuz,
|
baina
euskaldun peto petoen fantasmen esklabu: «Haz realidad tus sueños» dio publizitateak.
|
|
|
Nonbait irakurri dugu gastu sozialetarako dirutzak murriztu ditzaten kanpainaren barruan John Williams kontserbadoreen alde ari dela;
|
baina
euskaldunoi ez digu inporta: gu 2007an %4 baino haboro haziko omen gara.
|
|
|
Ez da zehatza esatea lehen baino hainbeste hiztun gehiago dagoenik. Hiztunak, euskaldunak zehazki, jatorrizkoak (berezko hazkuntza), eskolak ekarrita, bere kasa edo euskaltegietan euskaldunduak,... izan daitezke
|
baina
euskaldunak, gainontzeko edozein hiztun bezala, hil daitezke (berezko galera), Euskal Herritik aldegin edo, eta gure egoeran eta hori bakarrik euskaldunei gerta dakieke, euskara ahaztu eta euskaldun izateari utzi. Ondorioz berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da.
|
|
|
Berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da, hiztunak irabazi eta galdu egiten dira. Euskaldunak jatorrizkoak, eskolak euskaldunduta edo beranduago bere kasa edo euskaltegietan ikasitakoak,
|
baina
euskaldunak, beste hiztunak bezala, hil, Euskal Herritik alde egin, edo, hiztun normalizatuek ez bezala, euskara ahaztu eta euskaldunak izateari utz diezaiokete.
|
|
|
Bigarren aukera nazioartean euskal soziolinguistikari buruzko ikerketa eta lanen berri eman ahal izatea da. Ingelesez idatzitako liburuak (Amorrortu 2003) euskal soziolinguistikaren ikuspegi orokorra eskaintzen du, ingelesdunari begira,
|
baina
euskaldunentzat ere baliagarria izan daiteke, atzerrian euskal soziolinguistikari buruz aztertutakoaren berri ere ematen baita. Beraz, irakasgaiaz aparte euskal soziolinguistikaren nazioarteko
|
|
|
Protestantismorik ez dugu apenas izan, salbuespenak salbuespen,
|
baina
euskaldunoi protestantismoari, etika kalbinistari, lotzen zaizkion zenbait nortasun ezaugarri erantsi zaizkigu:
|
|
|
Euskalduna izan ala ingelesa izan, berdin berdin dio. Egia da hemen praktikatzen dela gehien, bertan sortutakoak direlako,
|
baina
euskalduna edo ingelesa izan, kirol honetan ez dago hitz egin beharrik, eta berdin dio.
|
|
|
Aitortu behar da, bestalde, ia euskaldunak bat batean desa  gerraraztea gogorra izan litekeela, batez ere bestelako pausaleku erosorik eta atseginik eman gabe erdaldunen multzora bidaltzen baditugu.
|
Baina
euskaldunen multzoan sartzea ere ez da zuzena, non ez dugun euskaldunaren definizioa murrizten eta argaltzen. Hobe dugu, hortaz, kolektibo horrentzat izendapen eta definizio txukunago eta zuzenago bat bilatzea, eta haien izatea" ia" triste eta ziztrin batek baino hobeki definituko duen izena aurkitzea; eta hobe dugu lehenbailehen egitea," ia euskaldun" izandakoek kaltetuen koordinakundea osatu eta haiekin nora ezean eta jostaketan ibili garenoi ordainak eskatzen hasi baino lehen.
|
|
|
Erdaraz jarraituz gero, deskarga handituz joanen litzateke, eta, arrazoizko eta zentzuzko tartea bukatutakoan, euskaraz egin ezean, hiztuna hitzik gabe uzteko moduko deskarga eginen lioke. Erradikala, agian,
|
baina
euskaldunen artean hizkuntzarekiko leialtasunik eza eragozteko eraginkorra oso.
|
|
|
beti egon izan da kultur hizkuntza bat (latina lehenengo, gaztelania gero) eta bigarren mailako bat (euskara). Beraz, euskara euskaldunen hizkuntza da, bai,
|
baina
euskaldunek eurek soilik bigarren mailako kontuentzat erabili izan dute beti: adibidez, euskaldunek zerbait idatzi behar zuten guztietan latinera edo gaztelaniara jo izan dute; bereziki literaturan, inoiz ez da zinezko literaturarik egin euskaraz.
|
|
2007
|
|
|
Notario bezala ere aritu zen, nahigabe euskal sasi letradun eta legegizon iaio bilakatu arteraino.
|
Baina
euskaldunen konfidantza irabazi bezala galdu zuen, amarrurako joeraren erruz: bi artzainen dirua eraman omen zuen banku batetik.
|
|
|
EBk izugarrizko kontraesanetan ezartzen du Frantzia. EB ere ez dugu gogoko, merkatarien Europa ez dugu maite,
|
baina
euskaldunok instituzioa izango dugu, ez abertzaleena bakarrik, herri honen izaera politikoa aitortuko duen instituzioa.
|
|
|
Zentzu honetan, euskal hiztunen komunitatearen jarrera ona funtsezkoa izango da. Atzerritar batek euskara ikasten duenean, txalotu eta lagundu egiten diogu,
|
baina
euskaldun berriarekin ez dugu berdin jokatzen.
|
|
|
pagoa, adibidez.
|
Baina
euskaldunek jakin izan dute hori guztia euren nortasunaren arabera moldatzen, eurenean txertatzen eta, akabuan, eurena egiten. Hau da, hizkuntzak eta kulturak aberatsagoak dira eurak zabaltzen diren neurrian; nahasteak ez du zertan txarra izan.
|
|
|
|
Baina
euskaldunak, edo horien aurretikoak, Europako kontinentearen sartalde bazterrean bizi ziren, Europa erdialdeak eta ekialdeak jasan zituzten inbasioetarik urruntxo. Horregatik beharbada, indoeuropar kulturako nekazariekin gutxi nahasta zitezkeen.
|
|
|
397 Laburki,
|
baina
euskaldunok ere gure aiputxoa dugu, IV. Partea, 16 Liburua, I. Kapitulua.
|
|
|
Egoera normalduan, gaurkogizartearen despolitizazioa eta pribatizazioa lagun, hizkuntzaren afera gatazketatikurrundu litzateke.
|
Baina
euskaldunek egoeraz duten ulerkera bestelakoaomen da. Euskarazko unibertsoan egiten den egoeraren definizioak ez du dramatismorik galdu eta ez du alde batera utzi, ez guztiz, irudikapen gauzapen artekotentsio militantea.
|
|
|
Bi nazio identitateenaraberako egin gaituzte, nor bere nazio hizkuntza, nazio kultura eta lurraldeaoinarritzat hartuta. Garai bateko euskal identitate etnikoak gutxienez herri bakarbaten kide sentiarazten zuen alde bateko eta besteko euskaldun frantsestu edoespainoldu gabea,
|
baina
euskalduna bitasun linguistiko eta kulturalean murgilduahala, euskalduntasunaren errealitate soziolinguistikoa erauzi egin dute etaelkarrekiko haurridetasuna eta kidetasuna lurperatu.
|
|
|
Eta zer pentsatua, paper barik ere.
|
Baina
euskaldunarentzat ez dago asetze informatiborik. Kioskotik pasatu behar du lehenago.
|
|
2008
|
|
|
Euskal elkarte gehienek dantza talde bat badute eta hauxe da, anitzetan, gazteei proposaturiko jarduera bakarra.
|
Baina
euskaldunen haur guziak ez dira baitezpada dantzariak edo dantza maitaleak. Horrez gain, eskoletako kirol aktibitateek bai eta ere lagunek euskal aktibitateei konpetentzia handia egiten diote.
|
|
|
|
Baina
euskaldunon mentalitatea ikustea besterik ez dago; erabat utopikoak gara. Pentsatu, adibidez, ea politikan utopikoak ez garen.
|
|
|
Taldea osatzen zuten, ez euskaldunak zirelako, baina bai euskaldunak zirelako. Neke da esplikatzen… Ez ziren euskaraz mintzatzen, ez zuten ezer bereziki euskaldun, ez dantza ez beste, ezer ez,
|
baina
euskaldunak ziren denak. Hori ziur dakit.
|
|
|
Gaur Oteizari omenaldia, atzo zabarkeria, zenbat eta zenbat ahaztutakoak, euskara edo erdara,
|
baina
euskaldun sentimentuarekin, kultur egileak.
|
|
|
Euskaldun gehienen euskara jarduna maila etnikoan ahitzen baldin bada, euskaldun gehienen nortasuna ez dagokio nazio identitateari. Erdaldun gisa oso oso modernoak izango gara euskaldunok, gure identitate erdalduna kultura idatzian ere moldatua daukagulako,
|
baina
euskaldun garen bezainbatean, nortasun etnikoaren gatibu gara.
|
|
|
orrek gure anai ordetzat baino ez dauguz ezautu nai. Euskaldunak daiz,
|
baina
euskaldunak izenez.
|
|
|
Eztabaida zaharrak nahi dituzte berriro piztu, hala nola «kalitatea versus hizkuntza» dilema faltsua. Unibertsitateko irakasleentzako sarbidea bera da euskaldun izan zein erdaldun,
|
baina
euskaldunoi plus bat eskatzen zaigu: karrera akademikoaz gain, irakaskuntzako materiala euskaraz prestatzea, askotan hizkuntza teknikoa bera sortu beharra...
|
|
|
Dagoeneko seigarren urtez Aste Nagusirako egitarau alternatiboa prestatu dute Donostiako Piratek. Besteak beste, «udalaren filosofia merkantilistatik» ihes egin eta «egitarau xume
|
baina
euskaldun, parte hartzaile eta parekide bat eskaintzeko asmoz» jardun dute aurreko bost urteetan, eta aurten ere asmo berarekin datoz.
|
|
|
Nahi baino gehiagotan, dena dela, itzulpenek akats ugari izaten dituzte edota txarto itzulita izaten dira. Norbaitek esan zuen arnasten dugun airea oxigenoz, hidrogenoz eta publizitatez osatua dago [ela],
|
baina
euskaldunok esan genukeena da guk arnasten dugun airea oxigenoz, hidrogenoz eta erdarazko publizitatez osaturik dago [ela].
|
|
|
Gaur egun euskaldunaren irudirik edo prototiporik ez dagoela esanez hasi zen Xamar. Estereotipoak hor daude oraindik ere (txapelarena, adibidez),
|
baina
euskaldun bat ezagutzeko ez da nahikoa ikustearekin; euskalduna zein den jakiteko entzun egin behar da. Eta, horretarako, ariketa txikitxo bat egin genuen.
|
|
|
Algortako portu zaharra, Barbara Goenaga, beste zenbait aktore euskaldun...
|
Baina
euskaldunontzat erabat zaila da Un poco de chocolate ren fikzioa sinestea. Krak egiten du filmak behin eta berriro.
|
|
2009
|
|
|
lokala, bazkideak, zerbitzu eskaintzak itzulpenak, pisukide euskaldunak, lan poltsa... berri-papera, denda... Emaitzen artean lorpen ugari eskuratu dituzte urte hauek guztietan,
|
baina
euskaldunen komunitatea trinkotzetik orduan bezain urrun dira agian.
|
|
|
Azpiegituron ugaritze eskerga euskal herriaren biriken inguruko hesia estutzen ari da. Eta badakite hori,
|
baina
euskaldunek produktu erakargarriak kontsumituz aterako dira aurrera. Gainera, diotenez, ez da ozpin eta ezkor izan behar.
|
|
|
Jesus Marik euskara izan zuen ama hizkuntza, baina txikitan Ermuan eta gero Gasteizen bizitzearen ondorioz, galdu egin zuen euskara, eskolaren eta kaleko lagunen eraginez.
|
Baina
euskaldun eta abertzale sentitzen zen eta horrek bultzatu zuen euskara berreskuratzera, soldaduskatik bueltan.
|
|
|
Jesus Marik euskara izan zuen ama hizkuntza, baina txikitan Ermuan eta gero Gasteizen bizitzearen ondorioz, galdu egin zuen euskara, eskolaren eta kaleko lagunen eraginez.
|
Baina
euskaldun eta abertzale sentitzen zen eta horrek bultzatu zuen euskara berreskuratzera, soldaduskatik bueltan. Tereixa, berriz, Galizian jaiotakoa da, baina, beste asko bezala, Bilbora etorri zen lan bila.
|
|
|
Jesus Marik euskara izan zuen ama hizkuntza, baina txikitan Ermuan eta gero Gasteizen bizitzearen ondorioz, galdu egin zuen euskara, eskolaren eta kaleko lagunen eraginez.
|
Baina
euskaldun eta abertzale sentitzen zen eta horrek bultzatu zuen euskara berreskuratzera, soldaduskatik bueltan.
|
|
|
Batzuk ez zaizkit sobera gustatu baina beste batzu bai. Gauzen kondatzea
|
baina
euskalduna egonez, horretan da korapiloa. Urbeltzek egin du Tango bat eszenan.
|
|
|
Salbatore soldadu izan da gerra zibilean (Francoren aldean!), ezagutzen ditu gerrak, hirien suntsiketak, Foruen hondamendia, Euskal Herriaren kalbarioa.
|
Baina
euskaldunaren harrokerian segitzen du: Elkano, Okendo, etc., edo kondearen aurka gorbizi (beti demokrata!).
|
|
|
Ba al dakik zer esan zidan lehengoan osabak? Misio lur ditugula Afrika eta Txina, bai,
|
baina
euskaldunok Euzkadi, lehenik eta behin.
|
|
|
IKERNE. (umoretsu) Katalanak etzarete,
|
baina
euskaldun burugogorrak bai. Seko burugogorrak gainera.
|
|
|
266).
|
Baina
euskaldunek, italiarrek eta beste talde migratzaile askok ez bezala, ez zuten jaioterrian Amerikara eraman zezaketen eredurik; nonbait euskal hezkuntza bati hasiera eman nahi bazitzaion Amerikan, hutsetik hasi behar zuten.
|
|
|
euskara, euskal historia eta geografia, eta folklorea. Bestetik, ikasgai praktikoak
|
baina
euskaldunek Argentinan zuten lan aukeretara mugatuak. Horrela bi lerro ireki ziren:
|
|
|
Krisiak jota, barka, gripeak jota gaude etxean; indarrak ahul, mukiak ugari, sukarra…, eta denboraz larri atal honetarako bi hitz idazteko.
|
Baina
euskaldunok hitza ematen dugunean…, (eta ni horretarako oso euskalduna naiz).
|
|
|
Munduan telebista bakar batek eman zuen albistea euskaraz. Biharamunean ez zegoen egunkaririk,
|
baina
euskaldunak bazeukan non informatu. Egunkari hau hobea edo txarragoa den gisan izan liteke ETB kritikagarri, baina BERRIA itxita erdaraz irakurri dugu egunkaria.
|
|
|
PSE EEren politikak ez duela euskararen inposaketarekin zer ikusirik gaineratu du: Euskaldun izateko ez da beharrezkoa euskara jakitea,
|
baina
euskaldunek euskaraz aritzeko eskubidea dute erkidego elebiduna izanik. Horrelako mezuekin PPk esateko ezer ez duela frogatzen dela, uste du Lopezek.
|
|
|
Jarduneko lehendakariari argi baino argiago ageri diote zeintzuk diren orain jeltzaleriak entzun behar dituen mezuak. Katalanek daramate ospea,
|
baina
euskaldunok ere poltsikoari dagozkion kontuekin ez gara txantxetakoak, antza; lehenengo, obligazioak, geroago debozioak. Izan ere, krisiak berak gauzka artegaturik, ez horrenbeste aberrigintzak.
|
|
|
Ahoz asko erabiltzen dugu,
|
baina
euskaldunok bagara internazionalistak?
|
|
|
Parisen hasi zen euskara ikasten Rami Mebarki. Frantziako hiriburura iritsi zen antropologia kulturaleko ikastera,
|
baina
euskaldun bat ezagutu, harekin maitemindu, eta euskaraz ikasteari ekin zion.
|
|
|
|
Baina
euskaldunontzat, bestelako esan nahia du gorderik egun honek. Urriaren 12a guretzat inposaketaren eguna baita.
|
|
|
Ba al dakik zer esan zidan lehengoan osabak? Misio lur ditugula Afrika eta Txina, bai,
|
baina
euskaldunok Euzkadi, lehenik eta behin.
|
|
|
Beste modu batera ere formula daiteke kontu bera: Urlia euskalduna da,
|
baina
euskalduna izateaz gainera den guztiak bakarra egiten du, gizabanako.
|
|
2010
|
|
|
|
Baina
euskaldunoi zer erakutsiko digute lobbygintzaz eta ate birakariez... Hemen gizon bera hilabete gutxiko tartean aurki daiteke zementu fabrikako zuzendari, neumatiko erretzaile, ingurumen aholkulari, diputazioek ordainduta hondakinen planifikatzaile, eta Jaurlaritzan energiako sailburuorde.
|
|
|
Euskadik lortu zuen garaipena, Balear irlen aurretik, eta hirugarren Reyno de Navarra taldea sailkatu zen. Euskadik eta Balear irlek berdindu egin zuten puntuetan,
|
baina
euskaldunek proba gehiago irabazi zituztenez, garaipena eurentzat izan zen. Dorleta Eskamendi, Tania Calvo, Hodei Mazkiaran eta Unai Iparragirre probaren bat irabazi duten euskaldunak.
|
|
|
|
Baina
Euskaldunon Egunkaria ren kontseilari ordezkari ohiak uste du zaila izango dela helegitea izatea, zeren zaila baita absoluzioa ematen duen ebazpen bati helegitea jartzea. Gainera, ebazpenak duen irmotasunarekin zailagoa da, beste kolpe bat izango litzateke haientzat.
|
|
|
Gaurko hautagaiaren izena Khendud Taki da. Sahararra da,
|
baina
euskalduna ere bai, aldi berean. Bere lagunek castingera aurkeztera animatu dute, ez baita inoiz saharar bat izan saioan.
|
|
|
ateismoa, azken batean?; egun haietako batean, gainera, zera esan zidan: misio lur asko zirela, bai, munduan (Afrika, Txina eta Amerika),
|
baina
euskaldun batek, lehenik eta behin, Euzkadi hartu behar zuela misio lurtzat?
|
|
|
Beraz, ikusten genuen Europa zela harremanetarako esparrua. Eta hezkuntzaren zeregina, izatekotan, etorkizuna prestatzea denez, garbi ikusten genuen euskaldunon lurraldean euskara izan behar zela nagusi eta ardatz,
|
baina
euskaldun gizabanako horiek Europako beste hizkuntzetan aritzeko gai ere izan behar zirela. Etorkizunean, ikastoletako ume horiek mugarik gabeko Europa batean biziko zirelako.
|
|
|
Ondo pentsatzen jarrita, herrialde haiekiko Espainiaren kolonizazio hartan, deitu nahi baduzu konkista, lapurreta, txikizio, sarraski edo denetarik,
|
baina
euskaldunok ere partaide izan ginen. Hiru euskaldun mota aipatuko nituzke amerikano deitu hauen artean.
|
|
|
ateismoa, azken batean—; egun haietako batean, gainera, zera esan zidan: misio lur asko zirela, bai, munduan (Afrika, Txina eta Amerika),
|
baina
euskaldun batek, lehenik eta behin, Euzkadi hartu behar zuela misio lurtzat...
|
|
|
Gauza bera gertatzen da Tuteran,
|
baina
euskaldunekin. Tuteran lan egiten zuen Zamorako Pedro Lopez albaitaria 1535ean Iruñeko lanposturako aurkeztu zelarik, auzia sortu zen besteak besteerdalduna zelako eta behar zen izan euskalduna:
|
|
|
Autoderisioa toberaren umorearen funtsa da, Lazkao txikiren bertso hoberenen oinarria.
|
Baina
euskaldunei ari zen hura, oraingoek beltza egiten dute zuriaren aitzinean.
|