|
2001
|
|
|
Asko laburbilduz, bi joera bereiz daitezke: 1) Alde batetik, euskararen ezagutzarekiko plangintzak onartzendituztenak?
|
baina
erabilerarako proposamenak onartzen ez dituztenak?. Neurrihandi batean, oraindik erdaldun direnek eusten diote joera honi; 2) Bestalde, euskararen erabilera normaldua nahi dutenak eta, horregatik, erabilerarako plangintzak indartu nahi dituztenak.
|
|
2002
|
|
|
Honek motibazioan ere eragina du. Aitzitik, ezagutzan asko aurreratu den tokietan
|
baina
erabileran %5etik pasatzen ez denean, ez al du eragin negatiboa motibazioan?
|
|
|
Aisialdiarena da, hain zuzen ere, Iturriozen hitzetan, euskarak Urretxu eta Zumarragan duen egoeraz hitz egitean kontuan hartu beharreko puntu garrantzitsuenetariko bat. Dioenez, ezagutzaren datuei so eginez, ezaugarri beretsuak dituzten herriekin alderatuz egoera ez da txarra,
|
baina
erabilerari dagokionez" kaxkar samarra" da. Bere ustez," argi dago jende gero eta gehiagok dakiela euskaraz, baina aisialdira bideraturik dauden eskolaz kanpoko ekintza gehienetan erdara da nagusi.
|
|
2003
|
|
|
Espazioa optimizatzea Era berean, lorezaintzan, zale batek ez dio etekin bera aterako lorategiko txoko bakoitzari, lorezain ondu batek egin dezakeen bezala. Hala ere, hurrengo lerroetan ideia batzuk emango dira benetan ahaztuta dauden
|
baina
erabilera asko izan ditzaketen berotegiko hutsuneak aprobetxatzeko. Normalean, erabiltzen ez diren espazioak anakelen behealdean egoten dira, eta, beraz, eremu ilun eta hotzak izaten dira neguko hilabeteetan.
|
|
|
FDAk, Ameriketako Estatu Batuetako Medikamentuaren Agentziak, baldintza klinikoek hala gomendatzen zuten kasu jakin batzuetarako bakarrik erabiltzea onartu zuen.
|
Baina
erabilera hobea sentitu behar duen orori zabaldu zaio. Menopausia emakumeengan bat batean estrogeno erorketa gertatzen bada, gizonengan testosterona erorketa oso leuna da, eta urtean %1, 40 urtetik aurrera.
|
|
2004
|
|
|
Urretxun eta Zumarragan euskararen erabilera oso txikia da. Jakin jende askok daki, kopurua nahiko altua da (%45),
|
baina
erabilera oso bestelakoa da, %22koa. Erdalduntze prozesu handia gertatu da bi herrietan, baita Legazpin eta inguruetan ere.
|
|
|
Kiloko preziorik garestiena (38,21 euro)
|
baina
erabilera bakoitzeko kosturik merkeenetako bat (0,002 euro).
|
|
|
Litroko, preziorik merkeenetako bat (33,33 euro),
|
baina
erabilera bakoitzeko, garestiena (0,008 euro).
|
|
|
Euskalgintzak beti egin dion kritika nagusia honako hauxe izan da: langile multzo batek hizkuntz eskakizuna betetzea duela ardatz,
|
baina
erabileraren inguruko neurriak ez direla aurreikusten Administrazioa euskalduntzeko planetan.
|
|
2005
|
|
|
Katalanaren ezagutzak gora egin du,
|
baina
erabilera sozialaren alorrean balorazioak kontrajarriak dira. Batzuek diote gero eta katalan gehiago direla katalana ohiko hizkuntza dutenak, katalana bere hizkuntzatzat dutenak baino.
|
|
|
Horrela egiten bada EAEn datu soziolinguistikoak jaso gabe geratuko dira. Eustat ek adierazi duenez, ezagutza eta ama hizkuntzari dagozkion datuak biltzeko modua egin dezake erakundeak berak,
|
baina
erabilerari buruzko datuak jaso gabe geratuko lirateke baliabide ezagatik.
|
|
|
Europa eta AEB etako hiri askotan ikusten dira horrelako ibilgailuak, garraio publikoetan batik bat,
|
baina
erabilera pribatuan oraino ez dira hedatzen hasi.
|
|
|
batetik, zientzialarien beharrak ezagutu behar dituzte eta, bestetik, hizkuntzalaritzaren esparru desberdinetako datuak aztertuz lortzen dituzten ondorioak zientzialariei helarazten jakin behar dute emankorrak izango badira 12? Azpimarratu beharrekoa da hizkuntzaren erabilera kolokiala eta komuna ia konturatu gabe ikasten ditugula hiztunok,
|
baina
erabilera berezituek, aldiz, motibapen eta ikasketa kontzientea eskatzen dutela (ikus Gutiérrez Rodilla, 1998). Hizkuntzalaritza aplikatuaren esparruan sar daiteke terminologia, hizkuntza tekniko zientifikorako funtsezkoa dena.
|
|
|
batetik, idatziaren errotzea eta hiztunen alfabetatzea eta, bestetik, gramatika eta oinarrizko hiztegiaren finkapena. Hizkuntzaren zientzia eta teknikarako erabilerak eta hizkuntza komuna gainezarrita daude zati handi batean,
|
baina
erabilera berezitu bakoitzak berezko aldea ere badu.
|
|
|
adibidez, zergapetutako finka “finkara sartzeko modu bakarra” izatea, bigarrenak ez baitu irteerarik p’bide publikora; edo eraikuntza materialak uzteko, hala nola, adamiajea muntatzeko edo eraikina konpontzeko, etab. Zortasuna egon dadin, jabetza erregistroan inskribatuta egon behar du, eta haren edukia eta mugak zehaztu behar ditu. Finka antzinakoa bada jaraunspenen bidez, litekeena da herentzia hori erregistratuta ez egotea,
|
baina
erabilera mantendu egiten da, bere ematean jabeak eman zuelako eta denborarekin iraun duelako. Kasu horretan, epaileari eskatu zaio emakida, nahiz eta beti aldeen artean hitzartu daitekeen.
|
|
2007
|
|
|
Olio hori, aresti arte, zakarrontzira zihoan edo, bestela, maila apalagoko ostatuetan erabiltzen zen,
|
baina
erabilera hori toxikazio ugariren iturri ohi zen.
|
|
|
BERORI ere hor dago,
|
baina
erabilera mota honetan bakarretan erabiltzen da (eta kokatuta tartekiaren hasieran). Halaber, baditugu beste erakusle batzuk:
|
|
2008
|
|
|
Ezagutzak gora egin du, bai,
|
baina
erabilerak ez; eta egin badu, oso gutxi. Horixe da arazoa.
|
|
|
Galtza zapiak hobeak dira haurtxoaren larruazala babesteari dagokiola (ukitzean hezetasun txikiagoa agertzen dute)
|
baina
erabilera bakarreko pixoihal konbentzionalek baino likido gutxiago xukatzen dute, materia xukatzaile gehiago daukaten arren.
|
|
|
Euskal Egundi> txikiya). Biak elkarren osagarri ziren, eta erosle bat berarentzakoak
|
baina
erabilera ezberdinekoak.
|
|
|
Benetan multzo baten erdi BATEZ ari bagara, sintagmaren numeroa[+ sing] izango litzateke.
|
Baina
erabilera nagusia ez da hori. Bestalde, komunztaduraren hedapen hau aditze ra ere iristen da.
|
|
2009
|
|
|
Grosen ustez, bailarako egungo haurren euskalduntzeak ez du oraindik galera hori ordezkatzerik lortu. Era berean, belaunaldi batekin egoerari buelta emateko aukera egon badagoela ere gaineratzen du,
|
baina
erabilera azpimarratzen du euskarak irauteko bide bakar gisa. Nafarroako Iparraldeko Euskara Mankomunitatearen barnean dago Ultzama aldeko Euskara Zerbitzua; eta Ultzama aldean, hain zuzen ere, Ultzama, Imotz, Basaburua, Odieta, Atez, Lantz eta Anue sartzen dira.
|
|
|
Estatistika errealitate baten egia ezagutzen laguntzen duen tresna da, eta bizitzako hainbat eremutan inbaditzen gaitu.
|
Baina
erabilera txarrak eta estatistikekin egiten diren gehiegikeriek, zenbaitetan, justifikatu egiten dituzte biztanleriaren parte batek estatistikarekiko dituen errezeloak. Erabilera txar horren kontrako txerto bakarra prestakuntza estatistiko handiagoa da.
|
|
|
Baina lana ez zen hor bukatu. Lehen itzulian forma erabilienak edota hedatuenak jasota eta erabakita gelditu dira,
|
baina
erabilera urriagokoekin lanean ari da, 1997 urtetik, Hiztegi Batuko batzordea. Euskaltzaindiak bigarren itzuliko hitz edo formak onartu, osatu eta argitaratzean, guztira 40.000 hitz inguru izan ditzake Hiztegi Batuak.
|
|
|
Dutxako etengailua: xaboia ematean, emaria eten daiteke,
|
baina
erabilera tenperaturari eusten dio. Oso gomendagarria da aginte bikoitzeko txorrotetan.
|
|
|
Zaporea berezi samarra du, azukrearen oso ezberdina, eta, horregatik, ez da hain gustagarria askorentzat. Janari edariak gozatzeko balio du,
|
baina
erabilera murritzagoa du, norberaren gustuei lotua.
|
|
|
Euskararen erabilerarekin kezkaturik daudela argitu du Hik Hasi ko kideak: Euskara ikasi bai,
|
baina
erabilera ez doa gora, eta ahozkotasunak izugarrizko garrantzia du horretan. Ikastaroan aztertuko dute eskoletan zer egiten ari den, eta haien inguruan nola eragin litekeen aisialdian, familian, herrian eta instituzioetan.
|
|
|
Maite Segurolak dio ikusi egin dela zer bilakaera duen botikaren erabilerak. . Frantzian ere alarma zabaldu zen hasieran,
|
baina
erabilera ez da hain orokorra?.
|
|
|
Asko aurreratu dugu euskararen ezagutza zabaltzeko bidean; ibilbide horrek jarraipena behar du, noski.
|
Baina
erabilera gehitzeko bitarteko den neurrian interesatzen zaigu ezagutza hedatzea. Noranahikoa, egunerokoa, bizia, aberatsa, erregistro ugarikoa, jasoa, arrunta, bikaina, hala moduzkoa, naturala... era guztietakoa nahi eta behar dugu euskara, erabilera mota edo erregistro guztiak baitira onargarri eta beharrezko dagokien testuinguruan, eta hori guztia erabileraren eskutik etorriko da, ez beste inondik.
|
|
|
batetik, euskararen ezagutza ez ezik erabilera ere handitu egin da Euskal Autonomia Erkidegoan; bestetik, gaur egun elebidun direnek ez dute duela hamabost urte elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara; hirugarrenik, erabileraren gehikuntza ez da neurri berekoa izan adin multzo eta eremu guztietan (ezagutzarena ere ez da berdina izan adin talde guztietan); eta, laugarrenik, ingurune soziolinguistikoak eta etxeko lehen hizkuntzak zuzenean eragiten dute elebidunen hizkuntza hautuan, hots, euskararen erabileran. Garbi esanda, beraz, erabilera ere hazi egin da,
|
baina
erabileraren hazkundea ezagutzaren gehikuntzari zor zaio, ez elebidunek lehen baino gehiago erabiltzeari, hauek kasu batzuetan gehiago eta beste batzuetan gutxiago erabiltzen baitute, nahiz eta oro har erabilera aukera gehiago izan eskura.
|
|
2010
|
|
|
Aitziber Irigoras alkateak adierazi duenez, \" kexak jaso ditugu, bizikletan abiadura handiagaz dabiltzalako\". Orain bizikletan gehienez 15 km orduko abiaduran ibil daiteke,
|
baina
erabilera anitzeko guneetan 10 km ordukoan.
|
|
|
Katalana Katalunian normalizatzeko modu bakarra Europako hizkuntza batzuek duten estatusa lortzea da, suedierak duena Suedian, nederlanderak Herbehereetan, eta abar. Zeren, bai, katalanaren ezagutza gora doa,
|
baina
erabilera ez dago hain garbi gora doanik, batez ere hirigune handietan, eta gizarte antolamendu horietara garamatza ezinbestean aro postkapitalista honek. Gune horietan katalana atzera egiten ari da.
|
|
|
3 eraBileraren Korapiloa nolanahi ere, erabilerak ematen digu hizkuntza baten bizi indarraren berri zuzena. euskara ez da salbuespen bat. osasuntsu ibiliko bada, hiztunak behar ditu hizkuntzak, ez salbatzaileak. hizkuntza bat erabilia izango bada, ezinbestekoa da neurri batean bederen" ezagutzea", baina ez da nahikoa; gainera, ezagutzen den hizkuntza erabiltzeko aukerak behar dira, baina hori ere ez da nahikoa; erabiltzeko aukerak edukita ere," erabili nahi" izan behar baita, eta erabiltzeko" aukera egin"(" aukera egin" diot, euskal hiztunak, gutxienez eta zorionez, elebidun baitira, ez elebakar). hizkuntzak, funtsean, komunikabideak dira. ez bakarrik, jakina. hizkuntzek komunikabide izatearen balioa besterik ez balute, ez litzateke batere gatazkatsua izango hizkuntzen kontua; baina gatazkatsua da, bistan denez. komunikabide den neurrian bakarrik iraun dezake hizkuntzak, baina komunikabide soil baino askoz gehiago da. hori bai, komunikabide izateari uzten badio bukatu dira gainerako balio guztiak. alferrik dira hizkuntzarekiko maitasun suharrenak edo identitate lotura estuenak komunikabide izateari utziz gero. garbi dago, beraz, hizkuntza bat, gurea nahiz inorena, batez ere gizarte baten mintzabidea dela. beraz, hizkuntza bat baliagarria izango da, baldin eta elkarrekin mintzatzeko eta elkarri zernahi adierazteko balio badu. ez dago hizkuntzarik berez baldarra edo motza denik; zernahitarako eta noranahiko trebe, hiztunak bihurtzen du, erabiltzaileak alegia. erabilera da hizkuntzaren sasoibide nagusia. norbanakoen komunikaziopremiak asetzeko balio duen eta erabiltzen den neurrian da tresna baliotsua hizkuntza. eta halatan bakarrik, ez bestela, biziraun dezake. euskararen erabilerari gagozkiola, azkenaldi honetako ikerketen arabera, lau gertakari dira nire ustez nabarmendu beharrekoak: ...un elebidun direnek ez dute duela hamabost urte elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara; hirugarrenik, erabileraren gehikuntza ez da neurri berekoa izan adin multzo eta eremu guztietan; eta, laugarrenik, ingurune soziolinguistikoak eta etxeko lehen hizkuntzak zuzenean eragiten dute elebidunen hizkuntza hautuan, hots, euskararen erabileran. garbi esanda, beraz, erabilera ere hazi egin da,
|
baina
erabileraren hazkundea ezagutzaren gehikuntzari zor zaio, ez elebidunek lehen baino gehiago erabiltzeari; elebidunek, izan ere, kasu batzuetan gehiago eta beste batzuetan gutxiago erabiltzen dute, nahiz eta oro har erabilera aukera gehiago izan eskura. erabileran eragiten duten faktoreen artean, hauek nabarmendu ohi dituzte adituek: hiztunaren hizkuntza gaitasun erlatiboa, hiztunaren eguneroko bizitzako harreman sareetako hizkuntza edo hizkuntzak, hiztunaren lehen hizkuntza edo hizkuntzak, hizkuntzen erabilera eremuak eta hizkuntzarekiko atxikimendua.
|
|
|
Erabilera ere hazi egin da,
|
baina
erabileraren hazkundea ezagutzaren gehikuntzari zor zaio, ez elebidunek lehen baino gehiago erabiltzeari. euskara erabiltzen du neurri batean edo bestean, eta %15, 3 dira euskara erdara adina edo gehiago erabiltzen dutenak. euskal autonomia erkidegoan erabilera proportzio hauek altuagoak dira, %29, 6 baitira euskara gutxi edo asko erabiltzen dutenak, eta %18, 6 gaztelania adina edo gehiago baliat... 16 tarteko gazteen %24k gaztelania adina edo gehiago erabiltzen dute euskara, 1991n %12 baino ez ziren bitartean. bikoiztu egin da gazte horien artean erabilera. zenbat eta gazteago orduan eta gehiago erabiltzen da euskara:
|
|
|
2004ko uztailaren 9an estatuak, akitaniako eskualdeak, pirinio atlantikoetako departamenduak, herrien sindikatak eta hautetsien kontseiluak hizkuntza politikarako egitura publiko berri bat sortu dute, euskararen erakunde publikoa (eep, Office Public de la Langue Basque). hitzarmen bereziaren ondotik eta lehen aldikoz egitura publiko batek euskararen aldeko politika bere gain hartzen zuen. ..., baita ere bizi pribatukoetan denetan sar ledila. horretarako euskarak oraingoz frantsesak dauzkan erabilera eremuak eta funtzioak irabazi lituzke, edo bederen harekin partekatu lituzke. orduan bai, hori lortu eta, euskara alor denetara egokituko den neurrian, euskaraz mintzatuko direnak euskaldun osoak izanen dira. bigarren eepren lanaren ahulezia handia da euskararen irakaskuntza bultzatu duela
|
baina
erabilera zinez gutxi. hau da 2010eko maiatzean frantses estatuko lau ikuskari orokorrek erran dutena euskararen erakunde publikoaren (eep) ebaluazio txostenean: euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik.
|
|
|
Nafarroako kale neurketek emandako euskararen erabileraren ehunekoak, adin taldeka euskararen erabileraren aurrerabiderik ez horretan argi itzalak daude. ezagutza eta erabilera datuei erreparatuta, euskara kuantitatiboki egoera oso ahulean dago nafarroan,
|
baina
erabilera datuak tematiak dira eta behin eta berriz erakusten dute nafarren talde bat badela ―txiki txikia izanda ere― euskara bere egunerokoan erabiltzen duena eta denboran erabilera horri eutsi egin diona. azken kale neurketek emandako zantzurik baikorrena gazteen erabileraren igoera da(+ 0,8). halere, hazkunde hori (baztanen eta donezteben), pirinioaldean (agoitzen), estellerrian (li... 1991etik 2006ra" euskararen erabilera ez da ia aldatu ehunekoan" (eusko Jaurlaritza 2008).
|
|
|
Bai eskuz, ontzia jasotzen duen arduradun batekin, bai automatizatuz, makina berezi batekin, kontsumitzaileari itzultzen zaio produktu horren gordailuko edo fidantzako dirua. Bultzatzaileek ontzi berrerabilgarriak bultzatu nahi dituzte (beirazko botila bat 70 aldiz aprobetxa daiteke),
|
baina
erabilera bakarreko ontziak ere biltzen dira, gero birziklatzeko. Horregatik, ez da zerga bat eta ez du produktuen prezioa garestitzen.
|
|
2011
|
|
|
Sutako egurretarako ere erabiltzen da...
|
Baina
erabilera praktikoaz gain, kimaketak zuhaitzari bizitza luzatzen dio, «haizete eta elurteen aurrean egonkorragoa bihurtzen du, bolumena txikitzen baitio», Elosegiren esanetan. Mugarratzen ez bada, zuhaitza bera ere arriskutan egon daiteke, «adar karga izugarria hartzen duelako.
|
|
2012
|
|
|
Etxean, esan bezala, duela hogei urte baino gutxiago erabiltzen da euskara,
|
baina
erabileraren beherakada hori ez da etxeko kide guztiekiko erabileran gertatu. Izan ere, seme alabekin eta, neurri txikiagoan bada ere, nebaarrebekin hazi egin da euskara erabiltzen dutenen ehunekoa.
|
|
|
Etxean, esan bezala, duela hogei urte baino gutxiago erabiltzen da euskara,
|
baina
erabileraren beherakada hori ez da etxeko kide guztiekiko erabileran gertatu. Izan ere, seme alabekin eta, neurri txikiagoan bada v. Inkesta Soziolinguistikoa.
|
|
|
Behin datu orokorrak ikusita ezinbestekoa deritzogu hiriburuetako datuei erreparatzea. Hegoaldeko datuak soilik ditugu eskura, eta beraz, ezin dugu esan Euskal Herri osoan gertatzen ari denari buruz mintzo garenik,
|
baina
erabilerak izan duen bilakaerari begira, daturik kezkagarrienak hiriburuetakoak direla esan dezakegu ezbairik gabe. Hiriburu guztietan haurren erabilera datuek ez dute gora, eta gazteen kasuan, Iruñea eta Bilbon emandako igoera apala Gasteiz eta Donostiako jaitsiera nabarmenak zokoratzen du.
|
|
|
Izugarri poztu ninduen ezusteko aurkikuntza horrek, baina banekien, lehenago ikasitakoagatik, hura neurriz jan behar nuela, gogoan bainuen, Berberian nengoela, han jopu zeuden zenbait gizon ingeles hil zirela, mahatsa jan eta hark eragindako beherako eta sukarraldien ondorioz.
|
Baina
erabilera bikain bat aurkitu nuen mahats horrentzat, hau da, eguzkitan umotu edo lehortzea, eta mahats lehorrak edo mahaspasak gordetzen diren bezala gordetzea, uste bainuen, eta hala ziren benetan, jateko onak bezain osasungarriak izango zirela, mahatsik ez zen garaian.
|
|
|
Hasieran hiriaren barneko eraikin industrial interesgarri bat besterik agerrarazi nahi ez zuten Lazkanoren koadro batzuek, eraikin ederra,
|
baina
erabilerarik gabea eta aurri egoeratik gertu, azken urteetan hiriak jasan duen edota jasaten ari den hirigintza aldaketaren kontakizun baliotsu bilakatu direnak. Irudiek gainera, desagerpen ziur batek gehitzen duen malenkonia daramate atxikia.
|
|
|
Appleren bi tableta modeloek ezaugarri berberak dituzte,
|
baina
erabilera desberdinetarako direla ematen du.
|
|
2013
|
|
|
Argi daukagu hainbat erabilera okerrekin prebentzio lana egin behar dela, baina mendekotasuna den edo ez den... Mendekotasuntzat ez ditugu hartuko,
|
baina
erabilera desegokiak, denbora larregian erabiltzea, beste gauza batzuk albo batera uztea... Horiek landu egin ditugu.
|
|
|
Ezagutza handiagoa da erabilera baino,
|
baina
erabilera ere aurrera doa gazteen artean. Erabilera hori esparru formaletan hazi da bereziki, eta moteldu egin da esparru ez formaletan.
|
|
|
Izan ere, erabilera arauen balioa, hiztunek ezagutzen, aplikatzen eta, behar izanez gero, urratzen dituzten eskubideen eta betebeharren pakete gisa ulertuta, eremuen existentzia baino lehenagoko kontzeptu bat da, eta esan genezake soziolinguistikaren funtsa dela: Katalunian egindako ikerketak erakusten duenez, komunitate batek ez du hizkuntza eremutan banatu beharrik,
|
baina
erabilera arauak egotea, nahiz eta komunitatearen zati handi batek haien aurka egin, nahitaezkoa da heterogeneotasun linguistiko egituratua ulertzeko.
|
|
|
pantaila nagusiaren konfigurazioa, markagailuak erregistratzeko eta sortzeko kudeaketa, ibilbideak eta ibilbideak edo kokapen alarmak aktibatzea. Programa hau doan eskaintzen da,
|
baina
erabilera mugak ditu. Bertsio osoak 2,69 euroko kostua du.
|
|
|
Dena den, eraikinaren kokapena da behin betiko gakoa haien erabilera berria ezartzeko. Eraikinaren berezko ezaugarriak ere garrantzizkoak dira,
|
baina
erabilera berria zehaztu baino, bertan egin diren lanak zehazten ditu (sarbidea, sute irtenbideak, isolamendua, sistema energetikoak).
|
|
|
AHORA ekarri behar dugu. AHORA! erabilera da,
|
baina
erabilera ez da ahoa bakarrik. Gure ahOak bunbuilo bat dauka:
|
|
|
pertsona bat euskararen aldekoa bada eta bere pertzepzioan euskaraz beti aritzen dela iruditzen bazaio, nahiz eta hala ez izan, galdetegi bati erantzutean pertsona horrek euskaraz beti egiten duela erantzungo du. Hori muturreko adibidea da,
|
baina
erabilerari buruzko galdera bati erantzutean jarrerek eta pertzepzioak zein eragin izan dezaketen ikusteko balio du. Beste adibide argi bat topa dezakegu irlanderaren kasuan.
|
|
2014
|
|
|
Osasuntsu dago
|
baina
erabileran eragin beharra dago. Euskal Herrian orokorrean jarrera ona dago hizkuntzarekiko, Valentzian berriz jarrera ez da ona katalanarekiko.
|
|
|
Bata, gazte ororen kontzientziak euskararen alde aktibatzea eta bestea, poliki poliki erreferente eta bizipenen bitartez euskara hegemoniko bilakatzea gunez gune. Ikerketan zehar antzeman bezala, gazteen artean diskurtsoa euskararen aldekoa da (babestu, zaindu, maitatu...);
|
baina
erabileran urratsak emateko" beharra" da sortu eta aktibatu behar dugun tekla.
|
|
|
1991n, EAEko euskaldunen %63 etxe guztiz euskaldunetan bizi ziren; orain, %40 Etxean euskaraz aritzeko aukera murriztu egin da. Ezagutza handitu da nabarmen,
|
baina
erabilera ez hainbeste. Espero izateko eboluzioa izan da?
|
|
|
Euskaltzaina da, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Euskara zuzendaria. Ezagutzan nabarmen egin da aurrera,
|
baina
erabilera atzenduta dagoela aitortu du. Berritzeko garaia dela adierazi du.
|
|
|
Horren ondorioak begi bistan daude: ezagutzak nabarmen gora egin arren ereduari eta euskaltegien lanari esker (Eustaten 2011ko datuen arabera, euskaldunak %22.10 dira hirian eta euskaldun hartzaileak, berriz, %21.80),
|
baina
erabileraren datua %3 bueltan dago kateatuta (Prest, 2012; Soziolinguistika Klusterra, 2011).
|
|
|
Espazioen erabilera konbinatuak eta familia osoaren atsedenerako gela bakarraren erabilerak maila akustikoko estandarrek jasan duten garapena azaltzen digute. Garai hartako eskakizunak ez dira egungoekin alderagarriak,
|
baina
erabilera konbinazioari eta espazioen banaketa egokiari esker, bizitoki egokiak eskaintzen zituzten.
|
|
|
aterialei zer erabilera ematen zaien, abantaila handiak lortzen ditugu,
|
baina
erabilera batzuek desabantailak ere ekar ditzakete. Atal honetan giza jokabideen ondorioz hainbat materialen erabilerak ingurumenean sortzen dituen arazoak aztertuko dituzue, eta arazo horiek arintzeko edo konpontzeko proposamenak egiten saiatu duzue.
|
|
|
Egoera hori normalizatzeko badugu planteamendu bat: Gaztetxea Udalak kudeatutako azpiegitura bat gehiago izan dadila, Ludoteka edo Gaztelekuaren antzera,
|
baina
erabilera gazteen esku egongo da, eurei dagokie erabilpena zehaztea". Hartu beharreko erabakietan" zuzen" jokatu ahal izateko informazioa jaso nahi dutela dio Etxeberriak, eta horixe da inkesta egitearen helburua.
|
|
2015
|
|
|
Legez osasun denda bat da, jabetza pribatua duena
|
baina
erabilera publikokoa. Hiri botika asko komertzialegiak dira, eta nik ezin dut botika horrela ulertu.
|
|
|
Lehenengo aldia zen honelako leku batean sartzen nintzela, eta ez nengoen lasai, zakilorde, panpina eta enparauek, nik eurei beharrean, eurek niri begiratzen zidatela sentitzen bainuen. Ni nengoen alderdia inauteri eta despedida artikulu zein baino zein itsusiagoz betea zegoen, ez nintzen gauza Lierniri honelako ezer oparitzeko, baina handik metro gutxira ehundaka aldizkari eta bideo ikusten nituen baldetan; eta kristalez itxitako apaletan, berriz, tamaina eta forma guztietako dardaragailuak, bolak eta hainbat tresna bitxi, burua lanean jartzen zutenak,
|
baina
erabilera orria zuketenak haiekin zer egin jakiteko. Nire irudimena asaldatu samartua zegoen; mostradoreko hirukoteak bere eztabaidarekin jarraitzen zuela probestuz, lotsak uxatu eta dendaren eremu interesgarrienean murgildu nintzen, benetan merezi zuten gauzak hurbilagotik ikusteko.
|
|
|
Kontua da, nikkonbergentzia hori, nik datuak ez pantaila honetan, baizik eta paperean ikusi nituenean, niretzat, eta hori galdera teknikoa da zuretzako, zalantza sortu zitzaidan. Ezagutzan agian konbergentziapositiboa izan daiteke,
|
baina
erabileran ez nuen nik konbergentzia positiboa zenik ikusten. Hau da, grafiko horiek erakusten duten maldek ez daukate gradu berdinak, eta aldapa beherak handiagoakiruditzen zaizkit euskararen erabileran gorak baino, edo behintzat nik konbergentzia hori, izatekotan, oso epe luzera, erabileran etorriko dela ikusten dut.
|
|
|
Eta nik uste, bakoitzak bere esparrutik eta bere herritik hasi du horko mapatan ikusten diren koloreak aztertzen, ni harritusamar gelditu naiz. Ezagutzaz ari bagara bai, ezagutzaz ari bagara gurean berde argitsu hori agertzen da,
|
baina
erabileran, zalantzarik gabe, ez. Eta aztertu behar dugu zergatik ez.
|
|
|
2014ko maiatzean, Nazio Batuen Nekazaritza eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) txosten batean onartu zuen intsektuek elikagaiak hornitzeko duten potentziala.
|
Baina
erabilera horrek erronka eta erronka handiei aurre egin behar die. Espainiak, zehazki, ez du giza elikaduran intsektuak erabiltzea aurreikusten duen legerik, baina Europako zenbait herrialdek (Frantzia eta Alemania, adibidez) dagoeneko sartu dituzte.
|
|
|
izurriteak).
|
Baina
erabilera horrek estrategia egokiak aplikatzea eskatzen du, landare horiekin elikatzen diren labore eta animalietan hondakinak ezabatzea. Ezartzen den zaintza neurri ororen helburu nagusia da kontsumitzailearengana iristen diren elikagaiek substantzia horien kantitate handiak ez izatea, kontsumitzaileen osasuna arriskuan jar dezaketenak. Kontrol horien barruan, EFSAk aldizka ebaluatzen du kontrol horien presentzia.
|
|
|
Espainian hiru milioi lagunek erabiltzen dute egunero garraiobide hori.
|
Baina
erabilera handitzean, batez ere hirian, lapurreta kopurua ere hazi egiten da, horren aurkako oinarrizko neurriak jartzen ez badira. Artikulu honek hainbat jarraibide eskaintzen ditu bizikleta ez lapurtzeko.
|
|
|
Merkataritza guneekin batera, arlo pribatutik badira beste eraikin mota batzuk espazio publikoak eskaini dituztenak,
|
baina
erabileran ere mugak ipiniz. Horrela, alde batetik, zenbait ikastetxe pribaturen atari eta jolastokien estalkiak nabarmendu behar dira, ohikoa eta normala den bezala ikastetxe horien erabiltzaileei zuzenduak?
|
|
|
Elkartea kokatzen den lokala Larraulgo Udalarena da. Garai batean kultur aretoa zen,
|
baina
erabilera gehiegirik ez zuenez, elkartea bertan irekitzea erabaki zuten. “Auzolanean eraiki genuen elkartea eta gerora ere auzolanean jarraitu dugu aurrera, iaz biltegia zabaldu genuen bazkideen artean, aurten kanpoko mahaia jarri dugu…”.
|
|
|
Guztionak. Traje guztiek itxura ezberdin
|
baina
erabilera bera dute. Edo ez?
|
|
2016
|
|
|
Euskararen osasun egoera neurtzeko soilik ezagutza datuak baliatzea ez du nahiko jotzen, eta are gutxiago herri euskaldunetan erabilera datuak etengabe beherantz doazela jakinik. " Herri erdaldunetan ezagutza gorantz doa, eta hori ona da,
|
baina
erabileran ez dago gorakada nabarmenik; eta herri euskaldunetan, berriz, ezagutza beherantz doa, eta erabilera ere bai".
|
|
|
Eta arriskua badugu: euskararen hedapenean goraka joan,
|
baina
erabilera egunerokoan eta ohikoan makal ibili. Gure erronka da euskara lehenengo hizkuntza dutenek horri eustea, eta bigarren hizkuntza gisa ikasten dutenek euskara ez izatea bakarrik esparru formalerako edo eskolarako hizkuntza.
|
|
|
Nafarroan bertan bistakoak dira eskualde batzuetatik besteetara. Euskaraz dakitenen kopurua gora ari da urterik urte,
|
baina
erabilera trabatuta dago, eta jaitsiera arrasto batzuk ere agertu dira.
|
|
|
«Ahalik eta gehienengana iristen saiatu behar dugu; euskalgintza egin behar da euskaraz ez dakien jendearekin. Mantra bat moduan errepikatzen dugu gero eta euskaldun gehiago garela
|
baina
erabilera ez dela igotzen. Hori gastatua dago.
|
|
|
Eskubideak dira,
|
baina
erabilerarekin zerikusi zuzena dute egoera horiek. «Norekin, non, noiz eta zein hizkuntzatan egin erabaki beharrean gabiltza une oro; halako antena edo eskaner moduko bat jartzen dugu beti martxan», ohartarazi du Petriatik.
|
|
|
Android en kasuan, Mac ekin erabili nahi bada, Android File Transfer izeneko aparteko utilitate txiki bat instalatu behar da. Fitxategiak ordenagailura pasatzeko trikimailuak Kablea eskuz ez badago edo irtenbide azkarragoa nahiago bada, jende askok erabiltzen duen trikimailu bat erabiltzen da,
|
baina
erabilera horretarako pentsatuta ez dagoen arren, mugikorreko fitxategiak ordenagailura pasatzen uzten du segundo batzuetan. Mezu elektroniko honekin batera doan fitxategiarekin «mezu elektroniko bat bere buruari bidaltzeko» aukera dago.
|
|
2017
|
|
|
Zer da oraingo egunean. Gaur askoz hobeto dago. Euskara zabaldu egin da, ikastolaren bidetik batez ere,
|
baina
erabilera dugu bekatua. Eibar, orduan, desertua zen kulturalki eta politikoki, baina herri euskalduna zen.
|
|
|
Txepetxen esanera, euskararen normalizazio soziala bermatzen duen, funtzioa ez daiteke funtzio nazionala baizik izan, hizkuntzaren ikuspegitik nazio bezala perspektiba berreskuratuz, munduko nazioen barnean geure lekua hartuz. [?] Lehen pauso hau betetzean, beste funtzio guztiak, horren inguruan bilduko dira? 274 Txepetxen ideiak gure hizkerara egokiturik, esan dezakegu etxean eta lagunartean eta auzoan eta euskaraz hitz egitea garrantzitsua dela,
|
baina
erabilera eremu horietan soilik ezin zaiola eutsi euskaldun izateko modu duinari. Bere azpitik dauden funtzio guztiak indarberritzen dituen funtzio nazional estandarraren aterpea behar dugu euskaldunok, euskaldun gisa geure nortasunean bizi nahi badugu.
|
|
|
Udaltzainek erabiltzen dituzten borra luzagarriak arautuko dituztela ziurtatu du Presidentzia batzordean. Guztiz ez dira desagertuko
|
baina
erabilera ez da orokortuko.
|
|
|
Aspaldion gabiltza esanez ‘hemen erabilera da arazoa’ Ezagutza orokortzen doa. Belaunaldi berriak euskaldunak dira,
|
baina
erabilera da gakoa. Benetan aukera oso oso onak dira jendea aktibatzeko, eta baita esperientzia horiek ikertzeko eta prozesu horietatik ikasteko.
|
|
|
Gizon atsegina zen, naturala. Euskara ulertzen zuen,
|
baina
erabilera mugatua zuen. Espaineraz mintzatzen zelako ulertzen nion nik.
|
|
|
Logudorera, iparraldean eta erdialde menditsuan (batzuek Nuorera dialekto autonomotzat daukate eta beste batzuek Logudoreraren aldaeratzat), eta Kanpidanera, lautadak nagusi diren hego eta erdi aldean. 2012an populazioaren% 75 inguruk zekien sardinieraz,
|
baina
erabilera askoz ere apalagoa da, batez ere belaunaldi berrien artean.
|
|
|
Hizkuntza" berri" hau erabileraraino iristen denean bakarrik ikasiko da ongi;
|
baina
erabilera ez dago soilik ikaslearen esku, ingurua baitezpadakoa da (17).
|
|
2018
|
|
|
Kezka dago euskalgintzan euskararen erabilera denaren eta ustez izan lukeenaren artean dagoen aldeagatik. Behin baino gehiagotan entzun dugu euskararen ezagutzak gora egin duela, asko aurreratu dela,
|
baina
erabilera ez dela neurri berean hazi. Eta hala da.
|
|
|
Bi argazki desberdin, bi joera desberdin, hortaz. Eremu erdaldunagoetan, areagotzen ari da ezagutza, batez ere gazteen eskutik,
|
baina
erabilera trabatuta dago. Eremu euskaldunagoetan, jaitsi egin da ezagutza, eta erabilera ere bai.
|
|
|
Baina bada inpresioa kezka zabaltzen ari dela: Euskara Errektoreordetza hor dago,
|
baina
erabileraren inguruko kezka orain pizten eta zabaltzen ari da, oso nabarmena delako. Berez EHU erakunde erraldoia da, errealitate askotakoa, baina orain abiatzen ari da bidetxo bat euskararen erabileran eragiteko aukerak sortzeko bidean.
|
|
|
Marko orokor bat, Euskal Herri osokoa: euskaraz dakien jende gehiago, erdal elebakar gutxiago, euskararen aldekotasun handiagoa,
|
baina
erabilera trabatua. Markoaren barruan, kolore desberdineko argazkiak:
|
|
|
Marko orokor bat, Euskal Herri osokoa: euskaraz dakien jende gehiago, erdal elebakar gutxiago, euskararen aldekotasun handiagoa,
|
baina
erabilera trabatua.
|
|
|
Erabilera, ordea, geldialdian dugu: euskarak, azken 20 urteotan, ia% 70 (67,3) hiztun gehiago irabazi du,
|
baina
erabilerak bere horretan jarraitzen du azken 15 urteotan (2011n euskararen kale erabilera% 13,3koa zen).
|
|
|
" Sekula baino hiztun gehiago ditu
|
baina
erabileran herren egiten du...". Lehen aipatu dizudan artikuluan ere esana nuen:
|
|
|
Euskara, gaur egun, 800.000 hiztun izatera iritsi da. Sekula baino hiztun gehiago ditu
|
baina
erabileran herren egiten du. Euskara euskal gizartearen bigarren hizkuntza bihurtu da.
|
|
|
Sendabelarren erabilerak goranzko joera duen arren, ekoizpenak ez du gora egin eta oso labore gutxi daude Estatu mailan zentzu honetan. Nekazal ingurunetan betidanik bildu izan dira autokontsumorako,
|
baina
erabilera hau neurtzea ia ezinezkoa da. Sendabelarretako asko hurrunkeratako lehen serietan ageri ohi diren labiatuen familiakoak dira.Hauen populazioa azken urteotan txikiagotu egin da, larre eta nekazal lurrak bertan uztearen ondorioz, landare komunitateek hurrunkera progresiboa garatu izanagaitik.
|
|
|
Dagokien puntuan daude. Berriek baino gehiago irauten dute, eta ur gutxiago dute,
|
baina
erabilera gehien dituztenak dira. Ondo jasaten dituzte sukaldaritzako teknikak, eta mota guztietako errezetetarako erabil daitezke.
|
|
|
Inportanteena da lehenengo asmakizunak irautea. Hizkuntza, bizirik badago, egokituko da, eta iraungo du;
|
baina
erabilerak egiten du gizartea, hizkuntza batek konpartitzen denean bakarrik duelako zentzua?.
|
|
|
Jatetxe edo merienda leku, janari denda, zurgindegi edo inprimategi bat esaterako, kale horretara ongi egokitu daiteke.
|
Baina
erabilera mota berak, esate baterako, kafetegi handi, supermerkatu, egur lantegi handi edo inprenta handi batek ikuspegi desatsegina eragin dezakete (eta batzuetan, baita zarata ere), beste eskala batekoak direlako.» (Jacobs, 1961).
|
|
|
Ikerketa honen helburu diren Euskal Herrian erabilerarik gabe geratu diren burdinbide historikoen artean, berriz, Gipuzkoako lurraldeak pilatzen du, dudarik gabe, pertsonen garraio zerbitzu erregularra izan zuten
|
baina
erabilerarik gabe geratu ziren trenbide km kopuru zabalena, hau da, euskal trenbide sarearen desmantelazio prozesua gehien pairatu zuen lurraldea genuke. Beraz, burdinbide ondare arkitektonikoaren bilakaera eta egungo egoera aztertzeko, euskal lurraldeetatik erabilerarik gabeko burdinbide sare ugariena duen lurraldera jo dugu, bertan agertzen zaizkigun trenbide gehienak «bailarako burdinbideak» izanik.
|
|
|
Zulueta jauregia Europako hiriburutza berdearen egoitza nagusia izan zen 2012an,
|
baina
erabilerarik gabe dago 2015etik hona. Aurretik, Sancho El Sabio fundazioaren egoitza izan zen.
|
|
|
Azken urteetan euskararen sustatzean gabiltzanon artean bazebilen kezka hori. Ezagutzan aurrera egiten ari gara Euskal Herrian,
|
baina
erabileran ez da halako bilakaerarik ikusi. Kale erabileraren neurketak hori begi bistan jarri zuen.
|
|
|
Hori badakit. Tresnaren potentzial osoa erakusten ari nintzaizun,
|
baina
erabilera xumeagoak ere baditu. Xume bezain handiak.
|
|
|
Alabaina, bide natural hori mugatua da: izan ere, euskara erabileratik ikasiko du,
|
baina
erabilera murriztua da hori, gehienbat eskolara mugatutako erabilera. Eskolan egiten diren jarduerak euskaraz egiteko gaitasuna eskuratuko du, baina ez eskolatik kanpo egiten diren beste zenbait hizkuntza erabilera.
|
|
|
Zorigaitzez, azkenaldian," Euskal Herria" izenarekin ere gauza bera errepikatu nahi dute. Ikurrina bera ere ez zen, berez, EAEra mugatutako ikurra,
|
baina
erabilera instituzional hori eman zioten. Gertatzen dena da, berez," Euskadi" eta" Euskal Herria" sinonimo gisa uler baditzakegu, batzuk horretaz baliatzen direla" Euskal Herria" ere (edo Pais Vasco), EAEra mugatzeko.
|