|
2000
|
|
|
Guk ere behar dugu halakoa.
|
Baina
ene bidea ez da hori. Nik bertze bide bat hautatu nuen.
|
|
|
" Komunionea egunoroz egiteko, bera bezala kondenatu nahi ez badut bederen..." Bertze irriño bat egin zidan aitak, aitzinekoa baino hagitzez ere sosegatuagoa eta beteagoa, ene aurkako lehia hartarik garaile jalgi balitz bezala.
|
Baina
enea zen garaitia...
|
|
|
Eta, gelan nengoela, ezin kendu izan nituen burutazio haiek. Zure hitzaldiko arrazoinak, zure aipu haietan zimendatuak, banaka harturik, ur xortak bezalakoak ziren, bakoitza bere aldetik joan zitekeena, nehongo kalterik eragin gabe,
|
baina
ene bekatuarekiko hisiak ubide berean ipinarazten zituen, finean, ur xorta haiek guztiak, eta uholde baterat biltzen, zeinak baininderaman goiti beheiti arrastaka.
|
|
|
Venezian Caravaggioren koadro ikusgarri batzuen ikusteko parada izan diat. Nik ez zekiat zer sentitu huen hik Michelangelorekin,
|
baina
enea ez zuan gutiago izan, hago segur. Hango argiak eta itzalak, hango mugimenduak eta kontrastak... mundu zaharra hankaz gora!
|
|
|
Lehen erran dizut ezen aitari guztia sinetsi niola, noiz eta afirmatu baitzidan ezen hain zirela dukeak, kondeak eta gainerako handikiak arraza berezikoak eta ohiz kanpokoak, non kaka ere urrezkoa egiten baitzuten... baina ez dakit, bada, hamaika urterekin hain inozent ote nintzen...
|
Baina
ene haurtzain izan zenari ipuin sinestezinagoak sinetsi izan nizkion, bertzalde, baita sasoin hartan ere —nahiz eta Platonen ideien edo Aristotelesen teoria hilemorfikoaren aitzin gibelak buruz nekizkien orduko—, eta itsu sinesten segituko nuen, baldin osaba Joanikotekin inkontratu izan ez banintz...
|
|
|
Baina ezta bertze edozein bi pertsona ere, benturaz, nork bere mundua duelako, propiala eta berezia, eta nor bere mundutik mintzatzen delako, azken batean. Izan ere, demagun gure edozein konbertsazionetan" sagarra" aipatzen dugula;
|
baina
ene sagarra —Elbirak eman zidan sagar ezti ahanztezin hura, zeren eta lehen musua ez baita nehoiz ere ahanzten— ez da zure sagarra —Donejoane bezperan jan zenuen sagar hura, oraino ere gau hartako sua oroitarazten dizuna—, ezta harena ere —otsailean edo sagardo bihurturik nahiko lukeen festazale hordiarena, zeinari txalapartaren hotsak ere oroitaraziko baitizkio— Eta...
|
|
|
Ordea, urteak aitzina doazkidan neurrian, ongi bai ongi ohitu behar izan dut paradoxa horretarat, zeren eritasunean eta zorigaiztoan ikasi baitut ezen badirela huts hura baino hutsagoak diren hutsak, espazioa ez ezik denbora bera ere eta bizitza bera ere bete dezaketenak eta betetzen dutenak.
|
Baina
ene arimak deus guti zekien orduan hartaz, zeren gazte bainintzen eta zeren gaztetasunaren indarra bainuen, hutsaren gainean jauzi egiteko... Eta jauziz jauzi zebilen ene arima, eta ene oinak lurrez lur eta hiriz hiri, zeren Bolognatik Florentziarat jo baikenuen gero, Pedro Huizi ostari zuen hirirat...
|
|
|
—Hemen, Joanikot —eta hatz erakuslea luzatu eta bekokirat eraman zuen—
|
Baina
ene eskuek ezin izan ziotean nehoiz ere buru eman buruan neukanari —eta, txarroa berriro ezpainetaratzen zuela, erran zuen—: Huts egin nian, Joanikot, eta ezin itzuli izan nauk etxerat urteotan, aitaren aitzinean, edo aitaren memoriaren aitzinean, ohorea galdu nahi ez banuen bederen...
|
|
|
Eta, entseiatzen nintzen arren neure imajinazino beroaren oldarraldi bakoitzari intentzionerik onenarekin buru egiterat, ene intentzione ona ez zen etsai izugarri haren aurkako gaztelurik eta dorrerik aski. Eta penitentzia egiten nuen,
|
baina
ene penitentziazko obrek ere ez zuten ondore onik.
|
|
|
Eta bekatutik ihes egin nahi nuen orain eta ihes egin nahi nuen beti, eta permatzen eta entseiatzen nintzen, halatan, gogoz eta borondate osoz, neure jainkozko asmo haren aitzinatzerat eta guztiz betetzerat, Jainkoaren amoreakatik,
|
baina
ene asmoa nekez konplitzen zen, eta kasik beti zen zerbaiten eskas.
|
|
|
—Zu zaitugu etxeko jauna, Martin —ihardetsi zion amak—, eta zuhaurk erabaki behar duzu hori,
|
baina
ene iritzia jakin nahi baduzu, hauxe duzu: zure anaia, erlijioneaz denaz bezainbatean, leizearen ertzean dabil eta leizerat eginen du azkenean... eta Maddalenekin dabilen bezala ibiltzea, bertzalde, irain hutsa da etxegoiendar guztiontzat, zeren goia behearekin nahasten denean, badakizu...!
|
|
|
—Nik erran diot aitari nola zebiltzan Mattin eta Elbira, nik salatu ditut biak...
|
baina
ene ohorea jokoan zegoelako, eta bertze aterabiderik ez nuelako, zeren...
|
|
|
—Axularrek bere itzala bereganatu zuela,
|
baina
ene osabak ez.... Zer itzalez ari zara, ordea?
|
|
|
—Ez —erran zidan— Kasik lau urtez izan haut gau eta egun gogoan, Joanes, heure arrastoen gibeletik,
|
baina
ene eginbidea, hitaz denaz bezainbatean, hemen akabatzen duk, zeren amak hirekin hitz egin nahi baitu kontu ezin seriosago batez, eta ni guztiz soberan nengokek. Baina ez kezka eta ez antsia, zeren bertze egun batean, bai, joanen bainatzaizue lasaiago...
|
|
|
, 32 eta, orduan, Urbiaingo karriketan ikusten nuen neure burua, eta imajinatzen nuen ezen halakoa izan zitekeela urbiaindarren komentarioa ere, baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel haietarik iragana nintzela bazekiten: " Horra hor infernuan egon den gizona!"
|
Baina
ene ameskeriak ziren haiek, zeren eta, nola itzuliko nintzen ni, bada, Urbiainerat, baldin infernu hartan ez bazen reskat posiblerik ez libramendurik, Heriok presooi eskain ziezagukeena baino, eta baldin ene etorkizuna, halatan, lurrean eginikako zulo bat bazen, ene gorputzaren neurrikoa, norat egotzi eta non ehortziko baininduten berant baino lehen, presondegi hartan guztia jasangaitza zelako:... nola gaueko hotza hala eguneko beroa, nola gelen iluna hala sartzen zèn hezetasuna, nola eltxoak, euliak eta mandeuliak hala zorriak eta tximitxak, nola guardien tratua hala alimentazionearen eskasa, nola burdinak hala kateak, loturik eta uzkaldurik nindukatenak...?
|
|
|
|
Baina
ene pena eta nekea ez zen, bertzeetan bezala, hartan akabatu... eta gaitzena eta okerrena biharamunekoa izan zen, noiz eta txankro mingarri haiek atera baitzitzaizkidan, zuk dakizun tokian, izterzokoetako gongoilak ere handitzen zitzaizkidala...
|
|
|
—Ongi da: zuentzat bai,
|
baina
enetzat... Edo, indiar batzuen artean ehortzi nahi ote nauzue, ene bizitzako ametsa Potosi denean...?
|
|
|
Baina berak ihardesten ziean: " Bai, burdinaren mementurik onenak joan zituan,
|
baina
eneak etortzeko dituk oraino". Eta, hartaraz gero, haste gaitz eta neke baten ondoren, goiti egitea erdietsi zian, gero eta goitiago...
|
|
|
—Parabolako paralitikoa baino okerrago nagok,
|
baina
enetzat ez zagok mirakulurik...
|
|
|
Egia, bat eta bakarra da, ez dakit oraino nola. Zeren behin baino gehiagotan aditua bainuen nik, orduko, sententzia hura, ez objekzionerik ez salbuespenik onartzen ez zuena,
|
baina
enegan deus berezirik eragin ez zuena. Lehenengo aldiz, ohartzeko moduan, don Frantziskori aditu nion, bere modu partikular hartan:
|
|
|
Gurasoen aitzinean, konparazione, zibiltasun arauak guztiz zaindurik, noiznahi den egiten zuen iduri ezen nahi zuena baino gutiago nahi zuela,
|
baina
ene aitzinean ez, eta, maskara guztiak kendurik, erraiten zidan:
|
|
|
Biharamunean, loak indarberritu ninduelako edo, neure buruaren jabe itzarri nintzen —ez, halarik ere, arras sendaturik, baina bai egunari buru egiteko moduan—, bertze marinel guztiekin batean. Eta berriro loratu zitzaidan bihotzean itsasoari nion amorioa...
|
baina
ene amorioaren lore hark, bezperakoarekin konparaturik, petalo bat gutxiago zuen, zeren bainekien ezen itsasoak eneganaino luza zezakeela, noiznahi den, bere esku beltza —bezperako oinazeak memorian utzi zidan lorratz sakona lekuko—, eta esku beltz haren gerizpean ezin zitekeela ene amorio hura osoa eta guztizkoa izan, zeren itsasoa ez baitzen nik idurikatu nuen bezalakoa, baina zen bez...
|
|
|
|
BAINA
ene Amsterdameko egonaldi hartarik —eta nola oroitarazi zidan Amsterdamek, bere kanalekin, Venezia!, nahiz eta Veneziako zerua argiagoa den... eta nahiz eta Veneziako hizkuntza ere, zerua bezalaxe, arraiagoa den, eta holandesena indartsuagoa eta gogorragoa, halako suertez, non baitirudi ezen italianoaren boz kordetarik lautak, harpak eta arrabitak mintzo direla, nolabait erraitearren, eta ho... Herengracht, Keizersgracht, Prinsengracht...
|
|
|
Igandeko prentsan, Kristina eta bion bahituraren berri ez zen inon ageri, eta Charlyren buruko zauriak" atxiloketa operazioaren barnean" gertatu zirela azaltzen zen, murritz. Nire izena Ttipiren hilketaren eta Josuk hartutako nabalkaden gaineko lerroaldeen barrenean agertzen zen,
|
baina
ene egunkarian bakarrik. Gure informazioa —Anak sinatua— aise ere zehatzagoa eta osoagoa zen, gainera, Isabel Sanjosek berean fusilatutako polizi oharrekoa baino.
|
|
2001
|
|
|
Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat eduki nezakeela, etorkizun bat eduki nezakeela... bakardadetik ihes egin nezakeela!
|
Baina
ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen: izenik gabeko kaleetan izenik gabeko beste bat izatera kondenatzen ninduten ilunabar guztietako eguzkiaren azken printzek.
|
|
|
–Bai,
|
baina
ene pentsamoldea?
|
|
2002
|
|
|
" Hitz hok, gizon batek idatzi ditu, asteroko hontantxe, sakon eta zorrotz idazten dakian idazle batek.
|
Bainan
enetzat, izan diren euskaltzale guziek lurpetik jaiki eta dehadar ikaragarri bat egin izan balute bezala izan da. Oihanetako abots batek, herri baten kontzientziara jaurtzen duan zentzuzko dei bat bezala".
|
|
|
Saiatu nintzen, halarik ere, goiz hartan, zin hipokratikoaren obligazioekin konplitzen eta neure gaixoak animatzen. Mila akats izan baititzaket –eta ditut– bizitzaren beste mila alorretan,
|
baina
ene gaixoak sakratuak dira. Eta, burua nahastua nuen arren, ez dut uste burugabekeria handirik egin nuenik.
|
|
|
|
Baina
ene erabakia, medikuntza ikastekoa, ez zen ordukoa izan, hiruzpalau urte geroagokoa baizik, ama ezin larriago jarri zenean, bat batean eta ustekabean. Batxilerreko bosgarren edo seigarren urtea egiten ari nintzen Donostiako korazonistetan, han Mundaizen, egun batez eguerdia baino lehenxeago atezainaren abisua hartu nuenean:
|
|
2003
|
|
|
Interes handi edo txikiagoa sortuko du enegan idazle horrek edo beste hark
|
baina
ene itxaropenak betetzen dituzte.
|
|
|
|
Baina
enetzat urria ren 18an izenpetu dugun hitzarmen hau oso garrantsitsua da: alde batetik, gure ekintza komunak nolabait ofizializatzen baititu, eta, beste aldetik, hizkuntzaren alorraz gain, kultura egitasmoak ere gehiago garatzen baititugu mugaz bi aldeetan.
|
|
|
Itxuraz behintzat.
|
Baina
ene bizi guztian ezerk ez dit haren lehenengo pausoak eman zidan besteko mina eman. Hasteko, falangista baten afiliazio orria eman zidaten.
|
|
2004
|
|
|
Badira ere gazteen artean mintzatzen direnak euskaraz, militanteak eta. Hemendik hogeita bost urtera gutxi izanen dira, Zuberoako bi ikastoletan 79 ikasle bakarrik baitira,
|
baina
ene ustez ez da horrela, supituki, desagertuko. Nik ez dakit geroa nola izanen den, baina ene ustez ez da oraino galdua.
|
|
|
Hemendik hogeita bost urtera gutxi izanen dira, Zuberoako bi ikastoletan 79 ikasle bakarrik baitira, baina ene ustez ez da horrela, supituki, desagertuko. Nik ez dakit geroa nola izanen den,
|
baina
ene ustez ez da oraino galdua.
|
|
|
Gaixo Amets!
|
Baina
ene planarentzat hil behar zen. Hara ene plana:
|
|
2005
|
|
|
Ama hizkuntza, zentzu hertsian. Euskara baita ene amaren mintzaira, ene amatxirena, ene birramatxirena...
|
baina
ene mintzaira ez da. Etxean anitz entzun nuen, ttipia nintzelarik ama euskaraz mintzo zitzaidan, pentsatzen dut konprenitzera iritsi nintzela, baina ni ez naiz sekula mintzatu.
|
|
|
Bai, nahiko nuke antzerkia idatzi. Poesiara agian egun batez jinen naiz,
|
baina
enetzat ez da hainbeste ezberdintasunik nobela eta poesiaren artean, biziki zailak dira ezberdintzen. Ene liburuetako bat, Le mal de mer, kasik poema bat da.
|
|
|
Baditu poema batzuk zoragarriak. Gazteleraz irakurri ohi dut,
|
baina
ene helburuetako bat da noizbait euskara aski ongi jakitea horiek denak leitu ahal izateko. Zoritxarrez, urrun naiz oraino.
|
|
|
Hala ere, egun batez segida hartuko duen? Galdera ikur handi batekin uzten dut hori,
|
baina
ene buruan dabilen esperantza da".
|
|
|
– Errak nahi duana,
|
baina
ene ustez...
|
|
2006
|
|
|
Ez naiz oroit malko bat edo euri tanta bat zenentz,
|
baina
ene matela busti zen. Orduan, umilki eta herabeki, baina gogo handi ez ongi gorde batekin, bere ezpainak ene kopetan pausatu zituen.
|
|
|
Gauza berri anitz ikusiak eta entzunak nituen ministroaren etxean eta horien guztien kontakizuna egiteko desiretan nengoen.
|
Baina
ene laguna ez izaki ez lubakietan, ez patioan, ezta soldaduen bastizetan zokomiran. Kasik afaltzeko tenorean begiztatu nuen, gazteluko atetik sartzen.
|
|
2007
|
|
|
Argonen erresumarako bidaia biziki luzea izan omen zela,
|
baina
enetako laburregia izan zuan hitaz amoros bainintzen, bertze batendako hautatua nindutelarik.
|
|
|
Eskozian eta Flandesen zer gertatuko zain, uste dut hau ez dela garaia Europar Batasunaren barruan estatu berriak sortzeko, orain dauden estatuak beste modu batean antolatu eta, zergatik ez, ahalik eta gehien dezentralizatzeko baizik. Agian oker nago,
|
baina
ene irudikoz, gurea ez da independentziarako denbora, federalismorako eta subsidiariotasunerako baizik. Euskal Herriak ez du tren hau huts egin behar.
|
|
|
– Zoaz Euskaltzaindiaren egoitzara. Ni deika aritu naiz,
|
baina
ene euskalkia ez omen du nehork ulertzen.
|
|
|
Urtean berrehun orrialdeko hiru eleberri zor zizkionat argitaldariari eta kirolaria bezala naun, papereratzen ari naizen istorioak burua jaten didala, lagunekin aspertzen, nehoren ez ikusteko gutiziarik. Bakarrik niagon,
|
baina
ene munduan.
|
|
|
Azken batean, hamabost urtez berak buru eman zuen herri hartan eta ez zuen laguntza baten beharrik, bereziki hainbeste ahuleziaz hornitua zen apez gazte jilufri baten ganik. Bixtan dena, koralak sofritu zuen eta kasik gelditu ere,
|
bainan
ene arrebak bere lekua berriz hartu zuen eta eliza guzian berriz ezagun ziren" te deum" eta beste litaniak, hauek gure apez xaharra loriatzen baizuten, bere beharri tutek ez bazuten ere deus ezagutzen musika mailan, bederen igandetako oilaskoaren berri izanen zuela berriz handik goiti.
|
|
2008
|
|
|
Hasieran pertsonaia mozorrotu egiten zen, mozorroak kapelu batetik aterata,
|
baina
ene artean esan nuen: Irakurlea engainatzen ari naiz, ai ene!; horrela, mozorrotu ordez, transformista bihurtu nuen eta, horrela, zernahiz mozorrotu zaigu Mortadelo:
|
|
|
(
|
Baina
ene oroitza... noren oroitza ote da?).
|
|
|
— Ez, Errege jauna,
|
baina
ene eme laguna han zen, lekuko soila.
|
|
2009
|
|
|
Armagnac bera, urte eta erdi lehenago Normandiara joan gabe nirekin Parisen gelditu zena, jakinaren gainean zegoen. Sinesteak lanak,
|
baina
ene begi parean froga. Henrike ez zen inoiz hil.
|
|
2010
|
|
|
Egia erran behar badizuet, Begiraleak elkartea, aurretik ezagutzen nuen eta banekien dantzari on eta trebeen harrobia zela, baita Telesforo Monzon bera elkarteko antzerki taldean ibilia zela ere.
|
Baina
ene erreferentzia bakarrak euskal prentsatik jasotako berriak ziren.
|
|
|
Ezinezkoa bide zen euskaltzalea izatea nolabaiteko abertzalea izan gabe.
|
Baina
ene abertzaletasuna aski epela zen oraino, euskaltzaletasunak behar zuen apurra besterik ez. Berehala ohartarazi zidaten batzuek abertzale ezkertiarra ez izatea bekatu mortala zela han.
|
|
|
...n aldetikan komenigarria hagitzen duzu nonbait oraingoan nik zuri kartofoliaz zerbeit argitzea; badakizu jakin ere mendeak pasa ahala zientzien kopuru zabaldugarria haunditzen dela aurkikuntza loriotsuagarriren bat idoroberria suertatzen dela eta; nik ez nuke gola niholaz ere esain kartofolia halako hatzematasun funtsezkorik den gizataldeen biziraupenarendako; halan duzu kartofolia zientzia berria
|
baina
ene buruak sorturiko asmakizun jokotsua eni entretenigarri soilik dena; beaz ez ikaatu halako gauzarik zailegiak gertatzen bazaizkizu eta inolako zalantzarik bage baztertu, baztertu eta ahantzi betirakoz; hauxe hain xuxen duxu kartofoliaren helburu garrantzitsu bat; desagertzea gauen burutazio hits guzien abiada iluna inora ez doan legez;
|
|
|
Bestalde ene lana baitzen hotgo gizon eta emazten nortazun agerien kontrolatzea, ene lanak berak baztertu nintuen desmasia egitetik.
|
Baina
ene lagunak bezain hobendun nintzan, ez bainuen pentsatu ere gaizki ari ginela eta beraz ez bainien deusik erran.
|
|
|
L. Oh, ez...
|
baina
ene lana zabala ikusten diat.
|
|
|
Ulertzen dut
|
baina
ene ‘ni ttipia’ 100 aldiz hilaraztea zaila iduritzen zait. Lotsaturik, begiak apaltzen ditut.
|
|
|
L. Igaten saiatu nauk
|
baina
ene burua bortxatzen dudala sentitzen diat.
|
|
|
Ene eskuan suzko ezpata garretan jartzen da
|
baina
ene arima durduzatua da.
|
|
2011
|
|
|
–Ez nago mutu, apez jauna?! Eta bai, aitor dut bekatu egin dudala,
|
baina
ene bekatua ez da berorren elizako zikoinena baino larriago izan, nik zin zinez maite batitut Atilano, eta ez nuke hura inoiz utziko, ezkondua nahiz ezkongabea izan??.
|
|
|
|
Baina
enea ez zen lo lasaia izan, zeren, bat batean, Noeren ontzian sentitu bainintzen, munduko animalia eta hegazti guztiak buru barnean hegan balebilzkit bezala, erdi zorabiaturik?
|
|
|
–Hirian geratu naiz, mundutik hain hurbil, libre naizela ustez, errautsetan zurbil. Zarataren zarataz dena dago isil,
|
baina
ene bihotza oraindik ez da hil, horditurikan ere zeure bila nabil.?
|
|
|
Bertan lurperatzen dituzte aztiak eta agintariak eta, esaten dutenez, urrea eta zilarra ere ba ei dago han gordeta. Hori ez dakit egia izango ote den,
|
baina
ene iritzian, leku hartan egoteak eta mendi negar ikaragarri hura ikusteak eta entzuteak urre eta zilar guztiek baino gehiago balio du.
|
|
|
–Nik diat lagundu. Bide luzea zagok haren herrira eta ni ere zaharturik nagok,
|
baina
ene seme Getari joango duk hirekin.
|
|
|
Sarri egoten nintzen itsasoari begira, marrazoren baten ahotik Nikolas berriro bizirik eta osorik noiz agertuko ote zen zain.
|
Baina
ene irudimenean baino ez zen agertzen haren irribarrea, ene irudimenean baino ez zen entzuten haren berbakera gozoaren oihartzuna. Itsasoari begira adi eta erne egon arren, Nikolasen aztarrenik sekula ere ez zen han agertzen.
|
|
2012
|
|
|
Ez nintzen batere ona ikasketetan. Halere, maite nuen eskolara joatea, ziur aski lagunekin egoteko,
|
baina
enetzat eskola ez zen leku erakargarria. Hiru ikasturte errepikatu nituen.
|
|
|
Emazteari esana diot: . Beharrezkotzat jotzen baduzu, idatz ezazu iritzi artikuluren bat; auzoan izugarriren bat gertatzen bada, idatz iezaiozu zuzendariari kartaren bat, idatz iezaiozu, bai, eta eros ezazu aleren bat gero, nahi duzuna egizu,
|
baina
ene eskelarik ez DVn?.
|
|
|
Ongi etorriak zarete,
|
baina
ene osaba aita
|
|
|
Umia Sainduz, lili ederrak izanen ditixie,
|
bainan
ene etxeko hilek ez dixie gehiago Martooneko baratze eta sagar ondoen itzal eta aterberik ukanen.
|
|
|
Hauts eta hauts ene harria, harroka haundi zena, harrokaño zoan.
|
Bainan
ene gogoak manatzen lana eta beti ez ene nahirat edo hobeki lan eginak ene baimena nehoiz etzion ardiets. Azkenik, ezpata eder bat sortu nuen guziz geroari bortiztasun erakasle.
|
|
|
Leize ikaragarri bat idekirik, sekulako burtxoroa lotu zitzautan. Jeiki nintzen
|
bainan
ene lo pizuan norbaitek estekaturik gertatu nintzen. Oihu egin eta senditu nuen etxea hustu zutela ni bakarrik utzirik eta etxea lerratzen mendi mazelan zeruko tximista eta orroen aintzinean.
|
|
|
Berehala behatzen diet eskueri, haiekin torratuz gorputz ingurua eta ez iduri zauritua nintzanik. Mugimendu bat egin nuen xutitu nahiz,
|
bainan
ene hankek ez zuten ihardesten! Ezkerrekoa gorputz aldera itzulia zen asko hautsturen gatik.
|
|
|
Gait, mendia zuen ekialdean eta, Atna, mendebaldetik. 50 eta 60aren arteko paraleloan gara gu hemen. Zeure esku lanez egin etxolak dituzu beraz hemen. Bai,
|
bainan
ene andre zenaren laguntzarekin! AaL.eta horra nola daukun kondatu bakartasunean bizi den gizon horrek, hemen hartu biziaren zergatikoa eta nolakotasuna. Grizzly
|
|
|
Zazpi urtez, 1965 etik 1973 era laborategian lan eginen dut,
|
bainan
ene zorren aldetik hilabete orotako ordaintzak ttipiegiak dira. Bestalde, barne handi hauetako lan giroaz leporadinokoa badaukat.
|
|
|
Piarres Trounday sustagarri nukeen,
|
bainan
ene letra edo gutuneri erantzuteko nehork ez zukeen astirik hartzen. Nitaz axolarik ez zutenen aldera zertako behar nukeen nik ukan?
|
|
2013
|
|
|
Telebistan ikusi ahal izan zen gizon bat, zutik, bere esku, beso eta aurpegiekin, zirudienez gorren hizkuntza erabiliz, mintzaldien halako itzulpen lan bat egiten. Konturatu ziren, doi bat berantarekin, ez zela batere gorren hizkuntza egiten ari zena,
|
baina
ene aitak erran lezakeen halako «zimino katixima» zerbait... Atxilotu zutela jakin da, eta ospitale psikiatriko batera eraman zutela duela gutxi.
|
|
|
Lizentzia bereziaz ezkondu behar eta ezkonduko zarete.
|
Baina
ene bihotzeko laztana, esadazu zein jaki maite duen Darcy jaunak bereziki, bihar izan dezagun.
|
|
|
urrats egin zuen azkenean. Ez dizut inoiz galdetu,
|
baina
ene bizitzako egunsentiro oroitzen naiz. Nora eraman zen?
|
|
2014
|
|
|
Libertimendua bere osotasunean eta bere lenguaia sisteman atzeman behar da Apeztegik zafratzen duen toberaren izpirituan, salatzeko behar horretan, sarri aipatuko dudan gaien profitatzean eta hemen beti bizirik den bertsolaritza zaharrean, uler Larramendi Gohonetxen jinarazteko estakuruan.
|
Baina
ene ustez gure artedramari kalte handiena egin diote gerlaren ondotik errientek eta beren eskolako bestek. Korronte horrek irauten du.
|
|
|
Lavalen diskurtsoan hitzez hitz emana da. Alemaniaren garaipenaren aldeko parioa egin zuten ezkorrek ez zuten beraz translazio bat baizik egiteko Amerikako norabidera.)
|
Baina
ene ustez ideiak, gerla aitzinekoak kasu honetan, hil ezinak dira eta azaleratzen dira artetan ehortzi nahi genituen tendentziak. Konparaketa ausartaren egiteko, frankismoaren alde zirenek eskuin zentroz berriz tindatu dute etxea destorbuaren erdian baina manifa batzuetan ahantzi genituen lemak ateratzen dira gaur egun ere.
|
|
|
Onespen horrek bidea emanen die ikerle frantsesei, Herelle erraterako, poesia horren balioa" navrante" dela idazteko.
|
Baina
enetzat ederrena, bertsolariak bat batean neurtzeko ari arazten dituzte usatu moldean. Orduko eliteko bertsolariak ari dira usaian bezala eta kantatzetik ez gelditzen.
|
|
|
|
Baina
enetzat ez da hori inportanteena, kirol puntuatu horiek hastiatu ditut betidanik. Ez dut errugbi matxa begiratzen ahal orain finitu arte.
|
|
|
Xorrotxez aparte lau familiatan bana daitezke" beltzak". Kerestuak (hauek gorritzat dauzkate batzuk marexalei hurbil direlako agian
|
baina
ene ustez beltzak baizik ez dira izaten ahal), kauterak, buhameak eta bedeziak.
|
|
|
Ez da urrunago joan behar kultura ofizioko horien arbuioaren esplikatzeko, hauek izan diten funtzionario arrotzak edo diru horren dependentzian direnak.
|
Baina
ene ustez garrantzia ez da horretan. Kukulero eginen duen gaxteak ez du oraino ateratzeko deretxorik, bizi izan da ingurumen zaindu batean.
|
|
|
Mirenen hirugarrenak enfasia hartzen du lerro guziz.
|
Baina
ene ustez arte handia izanik ere bien lana hor, deus ez delarik gehiago gehitzen ahal Mirenen bukaerari, Frediren Marilyni konparaketa zaharrak indartzen duelarik oraino bere rolean sartzea, bizi bukaerari sortze bat kontra jartzen dio, determinismoari itzulia ematen eta amodio ezinari posibilitatea. Aihotza eskutan bidea bilatzen.
|
|
|
Bai, hori bederen lagun fidela dudala. Ez du ene amodioa,
|
bainan
ene eritasuna.
|
|
|
Lur errearen taktika da. Libertimendua, maskarada, arte popular horiek orok hitza ematen dute boterea ez duen klaseari, gazte eta ez ezkonduei,
|
baina
ene ustez piesago dena, onartzen baitute egiaren erlatibitatea, aldien arabera eraikitzen den jakintza gisa. Entseguak egiten dituzte couvre feu ren ondotik, arratseko zeinuaren, eta ezkaratz eta sabaietan neska batzuk dabiltza omen gizonen hitz librearen entzuten, basandere izan nahiko duten neska horiek, kantuz ari dira batzuk eskandala ezartzen Ameriketatik jin aho soinu batzuekin eta irri.
|
|
|
Urrunago norabide berean eta basago? Ez dakit Nafarroaren konkistaren trauma dakarren ipuinak
|
baina
ene ustez haratago eta bortitzago, haratago eta paganoagoa ikusten zuten mundua. Basagoa.
|
|
|
Larramendi Gohonetxez geroztik norbaitek hartu dua lekukoa Garazin? Bertsolariak izan dira,
|
baina
ene ustez nehork ez du azken denboretan eremuko kontzientziak hegalpean bildu Eñaut Etxamendik bere kantuekin bezainbat. Azkena da kantuak arrahartuak izan baitira eta kar berarekin ostatuetan oihukatuak.
|
|
|
Guretzat haatik, dantza antzerkilarien formatzeko moldea izan delarik, hala irauten du orain ere, dikotomia hori ez zaigu pertinente eta kontradikzioan jartzen gaitu beti inauteria edo arte eszenikoen aipatzeko mementoan. Bertzaizen lana, adibidez, pastoralaren eraldatze, interpretapen bezala ikus daiteke, revue tentazioa non ere baita,
|
baina
ene ustez ez dira gauzak hola ohatzen haren buruan. Zuberoko pastoral/ maskaradak bere sorkuntza genesian dauzka, baina kanpoko eraginek fekondatu dute prozesua.
|
|
|
Gure denboran antzerkia mutiko afera zen, edo hobeki errateko aiseago zen mutiko bat atzematea rola baten atxikitzeko neska baino. Herri antzerkia azkar egon zen eremuan ja, behar bada mutiko giro zelako,
|
baina
ene ustez etorkiz espazio politikoa zelako teatroz jorratua eta botere publikoa gizonen espazioa izan da denboran eta orain ere azkar. Lurrak feminismoa aipatu nahi zuen, feminitatea ere eta inarrosten zuen hitz horien gibelean zegoena.
|
|
|
Erran dezadan berehala hemendik. Gaiak gaina hartu zion
|
baina
enetzat helburua forman zen gehiago. Gaiari buruz Euskal kultura liburua idatzia nuen kasik jada.
|
|
|
apostoluak hasi zirelarik Jesusek erran bezala, ogi eta arrain horien partekatzen, zerbait ekarria zuten beste jendek gauza bera egin zuten. Ez dakit hola pasatu zenetz
|
bainan
enetzat, hori hola gertatu bada, lehena baino mirakulu handiagoa da: jendeen bihotzak baititu aldatu Jesusek, beren burua gogoan egoitetik bestekin partekatzerat ekarri.
|
|
2015
|
|
|
Egiten zuen gauza zinez hunkigarria eta berria.
|
Baina
enetako, gaur egun ere ateratzen balitz horrelako neska bat kantuz, bakarrik, gitarrarekin, horrelako hitzekin berdin hunkiko ninduke. Ez zait iduri lehengo kantugintza bateko kantaria dela.
|
|
|
Biziki maite diat, kolektibotasuna goraipatzen duelako.
|
Baina
ene iduriko, egiten dukan Euskal Kurrikulumaren osatzearen goraipatzearekin kontradikzioan duk. Osatze horretan esku hartu diat, ondoko belaunaldiei transmititu nahi dieguna guhaurrek finkatzearen ideia funtsezkoa iruditzen zaidalako.
|
|
|
Baina duela urte bi urte Mari eta Pantxixekin errepikatzen hasi ginen. Hala, Behi bideko andere xuria [BBAX] hirukotea osatzen dugu,
|
baina
enegana jin aitzin jada abiatuak ziren. Pantxixek Cavaquinho jotzen du, Marik zehar xirula, gitarra, panderoa eta perkusio zenbait.
|
|
|
gaitzaren eraso guztien erdian, adibidez, neure burua objektibatzeko gai ere banintzela ohartu nintzen halako batean, eta horrek ikusarazi zidan ni ez nintzela gertatzen ari zitzaidanaren erruduna, beste alde batetik erruduntasun sentimendu inkontziente batek gupidagabeki urratzen eta higatzen ninduen arren.
|
Baina
ene barne borroka hartan, bai, garrantzi handikoa izan zen buru-argitasun txiki haren aurkikuntza, nire gaitza gero eta hobeto ulertzera eraman ninduena.
|
|
|
errezela zabaldu eta agerian jarri zuela, soil eta argi, erbia zutik; olatua jausten; txalupa kulunkan, bagenitu betiko geuretzat.
|
Baina
ene, zeruko ongiak sokari tira eta errezela ixten du; ez zaio atsegin; kazkabar erauntsi baten pean ehorzten ditu bere altxorrak, eta hainbeste apurtzen ditu, hainbeste nahaspilatzen ditu, non ezinezkoa dirudien haiek patxada inoiz berreskuratzea edo guk haien zatietatik inoiz multzo perfekturik osatzea edo puska sakabanatuetan egiaren hitz gardenak irakurtzea. Gure penitentziak kirik bat soilik merezi baitu; gure nekeak atsedenaldi bat soilik.
|
|
|
|
baina
ene eskelarik ez DVn?.
|
|
|
|
Baina
ene inkesta ez zen futbolari buruzkoa,
|