|
2000
|
|
|
" Komunionea egunoroz egiteko, bera bezala kondenatu nahi ez badut bederen..." Bertze irriño bat egin zidan aitak, aitzinekoa baino hagitzez ere sosegatuagoa eta beteagoa, ene aurkako lehia hartarik garaile jalgi balitz bezala.
|
Baina
enea zen garaitia...
|
|
|
Eta, gelan nengoela, ezin kendu izan nituen burutazio haiek. Zure hitzaldiko arrazoinak, zure aipu haietan zimendatuak, banaka harturik, ur xortak bezalakoak ziren, bakoitza bere aldetik joan zitekeena, nehongo kalterik eragin gabe,
|
baina
ene bekatuarekiko hisiak ubide berean ipinarazten zituen, finean, ur xorta haiek guztiak, eta uholde baterat biltzen, zeinak baininderaman goiti beheiti arrastaka.
|
|
|
Venezian Caravaggioren koadro ikusgarri batzuen ikusteko parada izan diat. Nik ez zekiat zer sentitu huen hik Michelangelorekin,
|
baina
enea ez zuan gutiago izan, hago segur. Hango argiak eta itzalak, hango mugimenduak eta kontrastak... mundu zaharra hankaz gora!
|
|
|
Lehen erran dizut ezen aitari guztia sinetsi niola, noiz eta afirmatu baitzidan ezen hain zirela dukeak, kondeak eta gainerako handikiak arraza berezikoak eta ohiz kanpokoak, non kaka ere urrezkoa egiten baitzuten... baina ez dakit, bada, hamaika urterekin hain inozent ote nintzen...
|
Baina
ene haurtzain izan zenari ipuin sinestezinagoak sinetsi izan nizkion, bertzalde, baita sasoin hartan ere —nahiz eta Platonen ideien edo Aristotelesen teoria hilemorfikoaren aitzin gibelak buruz nekizkien orduko—, eta itsu sinesten segituko nuen, baldin osaba Joanikotekin inkontratu izan ez banintz...
|
|
|
Baina ezta bertze edozein bi pertsona ere, benturaz, nork bere mundua duelako, propiala eta berezia, eta nor bere mundutik mintzatzen delako, azken batean. Izan ere, demagun gure edozein konbertsazionetan" sagarra" aipatzen dugula;
|
baina
ene sagarra —Elbirak eman zidan sagar ezti ahanztezin hura, zeren eta lehen musua ez baita nehoiz ere ahanzten— ez da zure sagarra —Donejoane bezperan jan zenuen sagar hura, oraino ere gau hartako sua oroitarazten dizuna—, ezta harena ere —otsailean edo sagardo bihurturik nahiko lukeen festazale hordiarena, zeinari txalapartaren hotsak ere oroitaraziko baitizkio— Eta...
|
|
|
Ordea, urteak aitzina doazkidan neurrian, ongi bai ongi ohitu behar izan dut paradoxa horretarat, zeren eritasunean eta zorigaiztoan ikasi baitut ezen badirela huts hura baino hutsagoak diren hutsak, espazioa ez ezik denbora bera ere eta bizitza bera ere bete dezaketenak eta betetzen dutenak.
|
Baina
ene arimak deus guti zekien orduan hartaz, zeren gazte bainintzen eta zeren gaztetasunaren indarra bainuen, hutsaren gainean jauzi egiteko... Eta jauziz jauzi zebilen ene arima, eta ene oinak lurrez lur eta hiriz hiri, zeren Bolognatik Florentziarat jo baikenuen gero, Pedro Huizi ostari zuen hirirat...
|
|
|
—Hemen, Joanikot —eta hatz erakuslea luzatu eta bekokirat eraman zuen—
|
Baina
ene eskuek ezin izan ziotean nehoiz ere buru eman buruan neukanari —eta, txarroa berriro ezpainetaratzen zuela, erran zuen—: Huts egin nian, Joanikot, eta ezin itzuli izan nauk etxerat urteotan, aitaren aitzinean, edo aitaren memoriaren aitzinean, ohorea galdu nahi ez banuen bederen...
|
|
|
Eta, entseiatzen nintzen arren neure imajinazino beroaren oldarraldi bakoitzari intentzionerik onenarekin buru egiterat, ene intentzione ona ez zen etsai izugarri haren aurkako gaztelurik eta dorrerik aski. Eta penitentzia egiten nuen,
|
baina
ene penitentziazko obrek ere ez zuten ondore onik.
|
|
|
Eta bekatutik ihes egin nahi nuen orain eta ihes egin nahi nuen beti, eta permatzen eta entseiatzen nintzen, halatan, gogoz eta borondate osoz, neure jainkozko asmo haren aitzinatzerat eta guztiz betetzerat, Jainkoaren amoreakatik,
|
baina
ene asmoa nekez konplitzen zen, eta kasik beti zen zerbaiten eskas.
|
|
|
—Zu zaitugu etxeko jauna, Martin —ihardetsi zion amak—, eta zuhaurk erabaki behar duzu hori,
|
baina
ene iritzia jakin nahi baduzu, hauxe duzu: zure anaia, erlijioneaz denaz bezainbatean, leizearen ertzean dabil eta leizerat eginen du azkenean... eta Maddalenekin dabilen bezala ibiltzea, bertzalde, irain hutsa da etxegoiendar guztiontzat, zeren goia behearekin nahasten denean, badakizu...!
|
|
|
—Nik erran diot aitari nola zebiltzan Mattin eta Elbira, nik salatu ditut biak...
|
baina
ene ohorea jokoan zegoelako, eta bertze aterabiderik ez nuelako, zeren...
|
|
|
—Axularrek bere itzala bereganatu zuela,
|
baina
ene osabak ez.... Zer itzalez ari zara, ordea?
|
|
|
—Ez —erran zidan— Kasik lau urtez izan haut gau eta egun gogoan, Joanes, heure arrastoen gibeletik,
|
baina
ene eginbidea, hitaz denaz bezainbatean, hemen akabatzen duk, zeren amak hirekin hitz egin nahi baitu kontu ezin seriosago batez, eta ni guztiz soberan nengokek. Baina ez kezka eta ez antsia, zeren bertze egun batean, bai, joanen bainatzaizue lasaiago...
|
|
|
, 32 eta, orduan, Urbiaingo karriketan ikusten nuen neure burua, eta imajinatzen nuen ezen halakoa izan zitekeela urbiaindarren komentarioa ere, baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel haietarik iragana nintzela bazekiten: " Horra hor infernuan egon den gizona!"
|
Baina
ene ameskeriak ziren haiek, zeren eta, nola itzuliko nintzen ni, bada, Urbiainerat, baldin infernu hartan ez bazen reskat posiblerik ez libramendurik, Heriok presooi eskain ziezagukeena baino, eta baldin ene etorkizuna, halatan, lurrean eginikako zulo bat bazen, ene gorputzaren neurrikoa, norat egotzi eta non ehortziko baininduten berant baino lehen, presondegi hartan guztia jasangaitza zelako:... nola gaueko hotza hala eguneko beroa, nola gelen iluna hala sartzen zèn hezetasuna, nola eltxoak, euliak eta mandeuliak hala zorriak eta tximitxak, nola guardien tratua hala alimentazionearen eskasa, nola burdinak hala kateak, loturik eta uzkaldurik nindukatenak...?
|
|
|
|
Baina
ene pena eta nekea ez zen, bertzeetan bezala, hartan akabatu... eta gaitzena eta okerrena biharamunekoa izan zen, noiz eta txankro mingarri haiek atera baitzitzaizkidan, zuk dakizun tokian, izterzokoetako gongoilak ere handitzen zitzaizkidala...
|
|
|
—Ongi da: zuentzat bai,
|
baina
enetzat... Edo, indiar batzuen artean ehortzi nahi ote nauzue, ene bizitzako ametsa Potosi denean...?
|
|
|
Baina berak ihardesten ziean: " Bai, burdinaren mementurik onenak joan zituan,
|
baina
eneak etortzeko dituk oraino". Eta, hartaraz gero, haste gaitz eta neke baten ondoren, goiti egitea erdietsi zian, gero eta goitiago...
|
|
|
—Parabolako paralitikoa baino okerrago nagok,
|
baina
enetzat ez zagok mirakulurik...
|
|
|
Egia, bat eta bakarra da, ez dakit oraino nola. Zeren behin baino gehiagotan aditua bainuen nik, orduko, sententzia hura, ez objekzionerik ez salbuespenik onartzen ez zuena,
|
baina
enegan deus berezirik eragin ez zuena. Lehenengo aldiz, ohartzeko moduan, don Frantziskori aditu nion, bere modu partikular hartan:
|
|
|
Gurasoen aitzinean, konparazione, zibiltasun arauak guztiz zaindurik, noiznahi den egiten zuen iduri ezen nahi zuena baino gutiago nahi zuela,
|
baina
ene aitzinean ez, eta, maskara guztiak kendurik, erraiten zidan:
|
|
|
Biharamunean, loak indarberritu ninduelako edo, neure buruaren jabe itzarri nintzen —ez, halarik ere, arras sendaturik, baina bai egunari buru egiteko moduan—, bertze marinel guztiekin batean. Eta berriro loratu zitzaidan bihotzean itsasoari nion amorioa...
|
baina
ene amorioaren lore hark, bezperakoarekin konparaturik, petalo bat gutxiago zuen, zeren bainekien ezen itsasoak eneganaino luza zezakeela, noiznahi den, bere esku beltza —bezperako oinazeak memorian utzi zidan lorratz sakona lekuko—, eta esku beltz haren gerizpean ezin zitekeela ene amorio hura osoa eta guztizkoa izan, zeren itsasoa ez baitzen nik idurikatu nuen bezalakoa, baina zen bez...
|
|
|
|
BAINA
ene Amsterdameko egonaldi hartarik —eta nola oroitarazi zidan Amsterdamek, bere kanalekin, Venezia!, nahiz eta Veneziako zerua argiagoa den... eta nahiz eta Veneziako hizkuntza ere, zerua bezalaxe, arraiagoa den, eta holandesena indartsuagoa eta gogorragoa, halako suertez, non baitirudi ezen italianoaren boz kordetarik lautak, harpak eta arrabitak mintzo direla, nolabait erraitearren, eta ho... Herengracht, Keizersgracht, Prinsengracht...
|
|
|
Igandeko prentsan, Kristina eta bion bahituraren berri ez zen inon ageri, eta Charlyren buruko zauriak" atxiloketa operazioaren barnean" gertatu zirela azaltzen zen, murritz. Nire izena Ttipiren hilketaren eta Josuk hartutako nabalkaden gaineko lerroaldeen barrenean agertzen zen,
|
baina
ene egunkarian bakarrik. Gure informazioa —Anak sinatua— aise ere zehatzagoa eta osoagoa zen, gainera, Isabel Sanjosek berean fusilatutako polizi oharrekoa baino.
|
|
2002
|
|
|
Saiatu nintzen, halarik ere, goiz hartan, zin hipokratikoaren obligazioekin konplitzen eta neure gaixoak animatzen. Mila akats izan baititzaket –eta ditut– bizitzaren beste mila alorretan,
|
baina
ene gaixoak sakratuak dira. Eta, burua nahastua nuen arren, ez dut uste burugabekeria handirik egin nuenik.
|
|
|
|
Baina
ene erabakia, medikuntza ikastekoa, ez zen ordukoa izan, hiruzpalau urte geroagokoa baizik, ama ezin larriago jarri zenean, bat batean eta ustekabean. Batxilerreko bosgarren edo seigarren urtea egiten ari nintzen Donostiako korazonistetan, han Mundaizen, egun batez eguerdia baino lehenxeago atezainaren abisua hartu nuenean:
|
|
2006
|
|
|
Gauza berri anitz ikusiak eta entzunak nituen ministroaren etxean eta horien guztien kontakizuna egiteko desiretan nengoen.
|
Baina
ene laguna ez izaki ez lubakietan, ez patioan, ezta soldaduen bastizetan zokomiran. Kasik afaltzeko tenorean begiztatu nuen, gazteluko atetik sartzen.
|
|
2009
|
|
|
Armagnac bera, urte eta erdi lehenago Normandiara joan gabe nirekin Parisen gelditu zena, jakinaren gainean zegoen. Sinesteak lanak,
|
baina
ene begi parean froga. Henrike ez zen inoiz hil.
|
|
2011
|
|
|
–Ez nago mutu, apez jauna?! Eta bai, aitor dut bekatu egin dudala,
|
baina
ene bekatua ez da berorren elizako zikoinena baino larriago izan, nik zin zinez maite batitut Atilano, eta ez nuke hura inoiz utziko, ezkondua nahiz ezkongabea izan??.
|
|
|
|
Baina
enea ez zen lo lasaia izan, zeren, bat batean, Noeren ontzian sentitu bainintzen, munduko animalia eta hegazti guztiak buru barnean hegan balebilzkit bezala, erdi zorabiaturik?
|
|
|
–Hirian geratu naiz, mundutik hain hurbil, libre naizela ustez, errautsetan zurbil. Zarataren zarataz dena dago isil,
|
baina
ene bihotza oraindik ez da hil, horditurikan ere zeure bila nabil.?
|
|
2012
|
|
|
Emazteari esana diot: . Beharrezkotzat jotzen baduzu, idatz ezazu iritzi artikuluren bat; auzoan izugarriren bat gertatzen bada, idatz iezaiozu zuzendariari kartaren bat, idatz iezaiozu, bai, eta eros ezazu aleren bat gero, nahi duzuna egizu,
|
baina
ene eskelarik ez DVn?.
|
|
|
Ongi etorriak zarete,
|
baina
ene osaba aita
|
|
2013
|
|
|
Lizentzia bereziaz ezkondu behar eta ezkonduko zarete.
|
Baina
ene bihotzeko laztana, esadazu zein jaki maite duen Darcy jaunak bereziki, bihar izan dezagun.
|
|
2015
|
|
|
errezela zabaldu eta agerian jarri zuela, soil eta argi, erbia zutik; olatua jausten; txalupa kulunkan, bagenitu betiko geuretzat.
|
Baina
ene, zeruko ongiak sokari tira eta errezela ixten du; ez zaio atsegin; kazkabar erauntsi baten pean ehorzten ditu bere altxorrak, eta hainbeste apurtzen ditu, hainbeste nahaspilatzen ditu, non ezinezkoa dirudien haiek patxada inoiz berreskuratzea edo guk haien zatietatik inoiz multzo perfekturik osatzea edo puska sakabanatuetan egiaren hitz gardenak irakurtzea. Gure penitentziak kirik bat soilik merezi baitu; gure nekeak atsedenaldi bat soilik.
|
|
|
|
baina
ene eskelarik ez DVn?.
|
|
|
|
Baina
ene inkesta ez zen futbolari buruzkoa,
|
|
|
Judutarrak begi okerrez eta gaiztoz ikusiak ziren. Ziren erran dut, konturatuko zineten,
|
baina
ene ustez hemendik aurrera zilegi bekit ziren ordez ginen hasten banaiz erraiten. Luzaro, urte askoan, ezin izan baitut jakin non kokatu, nola finkatu neure burua, euskaldun gisa ala judu bezala.
|
|
|
|
Baina
ene madarikazioaz libratu ez naizenez
|
|
2016
|
|
|
Egiazki, astean behin, edo bi asterik behin, arropa zikinez kargatua itzultzen nintzen,
|
baina
enetako, etxetik alde egitea izan zen hura. Unibertsitatean sartu nintzen, ustez, jakintza batzuk jaso eta asimilatzera, baina ikasi, fakultatetik at ikasi nuen.
|
|
2017
|
|
|
Aldiz, hi barrez hagoela pentsatuz neronek ere hire barreari barre egiten zioat, eta hola finean barreak ez dik azkenik munduan. Pertsona bakoitzak badik bere zorotasuna,
|
baina
ene ustez zorotasunik ez izatea duk orotako handiena.
|
|
|
Zergatik gantzutu zaitu zu onbidearen olioz eta ni orbaindu irritsaren lokatzaz? Jainkoari behin eta berriro galdetu diot, behin eta berriz egin diot galde, otoi,
|
baina
ene itaunek ez dute erantzunik merezi izan. Zuk erantzungo didazu orduan, ala bera bezain mutu zaitut?
|
|
|
Bidez bide eta mendi tontorrez tontor zaldi gainean ibiltzeak, rugbyan aritzeak bezainbat sentsazio eskainiko didala, ez dut dudatzen. Sentsazio desberdina noski,
|
baina
enetzat baitezpadakoa!
|
|
|
Ez nekien batere, ene baitan zer senditzen nuen. Sumindura eta amorrazioa borrokan hasi zitzaizkidan,
|
baina
ene izaite guztia kolpez suntsitua aurkitu nuen, gau beltzean sartu banintz bezala.
|
|
|
–Lagunduko haut Paxkal.
|
Baina
ene sustengua ez zaik aski izanen...
|
|
2019
|
|
|
Indar handiz emana nago seme alabak hezteari, gauzak ondo egiteko gogo biziz.
|
Baina
ene Jainkoa! Zein ipurterrea naizen, zein haserrekorra, zer garrasi egiten ditudan!...
|
|
|
–eta, hatz erakuslea bere kapelu biseradunaren aurreko aldera zeramala, esan zion?:
|
Baina
ene kapeluak Athleticen ikurra du, eta?
|
|
2021
|
|
|
Akuilatu, arrenka eska niezaiokeen. Soraio entzun ahal ninduen,
|
baina
ene ahotsaren berotasunak hunki zezakeen. Ziur nago obedituko zidala.
|
|
2023
|
|
|
Ene familiaz ariko naiz. Ez dakit sekula erran nizun,
|
baina
ene aitatxiren anaia eta arreba hil ziren gerran. Aitari galdetu diot horretaz.
|