|
2017
|
|
|
Asko gozatu dugu inprobisatzen, gidoia filma egin ahala idazten, lehenik amaiera pentsatzen bertsolariek egiten duten bezala, bertsoen egitura eta pelikularena alderatzen, isiluneekin eta biluztasunarekin jokatzen, bertigoarekin.
|
Baina
batez ere intuizioak gidatu gaitu. Nora iritsiko ginatekeen oso ondo jakin gabe, prozesuarekin gozatu dugu, eta bukatu dugunean izugarrizko poza sentitu dugu.
|
|
|
Tamaina hori dela-eta, jendeak zakurtzat ere hartu izan du. Edozein ordutan,
|
baina
batez ere gauez edo egunsenti inguruan ibili ohi da ehizan, lur azalean eta zuhaitzetan. Hiltzaile amorratua da; arratoiak, untxiak, arrautzak, intsektuak, sugandilak... jaten ditu.
|
|
|
Alegia, behar ditugunak ez direla legelari edo soinu ingeniariak, ezpada politika ingeniariak. Neurri egokiak bultzatuko dituztenak Nafarroan ETB ikusi ahal dadin, inportantea baita dudarik gabe,
|
baina
batez ere estrategiak garatuko dituztenak hori posible egingo duten akordio eta neurriak behin behinekoak izan ez daitezen, unean uneko gobernuaren menpe egongo ez direnak. Erabat posible ez da, gaur egun, hori ere kontziente izan genuke.
|
|
|
Kale izenak eta monumentuak (Iruñekoa iraingarrienetako bat) daude, eta udal batzuetako alkateen margoak,
|
baina
batez ere haien inguruko eztabaidak eta defentsak segitzea, eta nola, da kezkagarriena. Gainditu gabe dagoela, zauria itxi gabe dagoela adierazten du horrek hain zuzen.
|
|
|
Zorrotzagoa izanda, esan daitekeena da pobrezia dela ebolarentzat mintegi oso oparo bat,
|
baina
batez ere ebolaren hilgarritasunari. Ebolak hiltzen baitu, bai, baina batez ere pobreziak eta miseriak hiltzen dute.
|
|
|
Zorrotzagoa izanda, esan daitekeena da pobrezia dela ebolarentzat mintegi oso oparo bat, baina batez ere ebolaren hilgarritasunari. Ebolak hiltzen baitu, bai,
|
baina
batez ere pobreziak eta miseriak hiltzen dute. Hori da gaur egun, ofiziala ez bada ere, munduko faktore heriotza eragile nagusia:
|
|
|
Martxelori ezustea, nahasmena, poza... dena pilatzen zitzaion barruan,
|
baina
batez ere poza, apenas entzuten zuen inspektorearen errieta.
|
|
|
Zergatik, bada, guk ere ez dugu hala egingo? Zergatik utzi behar dugu gerorako, ez berrogei egunen
|
baina
baten ere segurantzarik ez dugunez geroztik?
|
|
|
1982an Kapitainak bakarrik ibiltzea erabaki zuen, eta, hasieran behintzat, arrakasta komertzial handia izan zuen. Haren diskoetan The Damned taldekidea izan zela nabari da nolabait,
|
baina
batez ere pop musika egiten zuen.
|
|
|
Woodilee errekan, bazegoen tarte bat, herriaren eta orain drainatuta dagoen Fennan Moss en artean, non, jendearen ustez, amuarrainik ez baitzen inoiz agertzen.
|
Baina
batez ere aipatzekoa da Reiverslaweko arbi zelai hoberenaren erdian zegoen iturria; umeok Katalina Egarria esaten genion, baina helduek, Apaizaren Iturria, eta, aipatzen zutenean, burua astindu edo hasperen egiten zuten: hortik atera omen zen Woodileeko artzaina mundutik eta maitagarrien lurraldera joan.
|
|
2018
|
|
|
Seric:
|
Baina
batez ere oso ezberdinak.
|
|
2019
|
|
|
Inpotentzia ikaragarria sentitzen nuen, inorekin komunikatu ezinik, nekaturik, urduri, eta Chongqingerako hegaldia galtzeko arriskuan. Inpotentzia ikaragarria, bai,
|
baina
batez ere, negargura da sentitzen nuena. Negargura itzela, gero eta jasanezinagoa.
|
|
|
Eguerdia zen eta aireportua pil pilean zegoen, jendez mukuru, eta maleten ondoan geratu ginen gure bidaia lagunak noiz iritsiko zain. Urduri geunden denok
|
baina
batez ere Itsaso eta Erre, Marisa eta Puru koadrilako lagunak zirelako. Nolakoak izango ote ziren Laida Ju eta Xiao Maren?
|
|
|
|
Baina
batez ere amak
|
|
|
Eguzkia zen herri horientzat dibinitate handia eta bizi emailea. Kultu horren inguruan baziren besta eta erritualak urte osoan zehar,
|
baina
batez ere, bi solstizioen inguruan. Neguko solstizioan eguzki zaharra hiltzen zela uste zuten eta baita eguzki jaio berri bat sortzen zela ere.
|
|
|
Egun on lau irakasle zeuden mintegian eta laurek botako zituzten agurra egiteko bi hitzak,
|
baina
batek ere ez zuen burua altxatuko.
|
|
|
Gulbrandsen detektibearen erantzunean nolabaiteko suminkortasuna susmatu zitekeen. Bi kasuek,
|
baina
batez ere azkenengoak, kontu handiz ibiltzea eskatzen zuten. Presiopean zegoela nabaritzen zitzaion, eta, ondorioz, estresaren zantzuak agertzen hasiak zitzaizkiola agerian uzten zuen.
|
|
|
Etorkizuna behar dugu,
|
baina
batez ere, berak gu behar gaitu.
|
|
|
Maitek ez, Maitek urte osoan eusten dio muturreko diziplina horri, eta gainera, urteak daramatza horrela. Berezko ezaugarriak baditu bai (bestela ezinezkoa izango litzateke dagoen lekuan egotea),
|
baina
batez ere lana dago Maiteren atzean. Nire ustez, urteetako diziplinari eta lanari esker iritsi da orain dagoen lekura.
|
|
|
Gustatzen zait lasterketetan aurkariei begiratzea, beteranoen mailan zein dabilen eta zein ez, baina ez da lehiakorra naizelako. Gustatzen zait ondo ibiltzea,
|
baina
batez ere neure buruaren aurrean jartzeko balio dit, azkenean nik neuretzat dudan tarte bakarra delako korrika egiteko hartzen dudana. Nire oinetakoak eta nire kilometroak, eta burua lanean:
|
|
|
" Oriotarrak izateak eragingo zuen, dudarik gabe!
|
Baina
batez ere naturarekin eta kirolarekin zerikusia zuen zerbait egin nahi genuen". Ez betiko bazkari bat, ezta hain modan dauden maratoi jendetsu horietan korrika egitea ere, arraun taldeko kide baten 40.urtebetetze ospakizunak" berezia" izan behar zuen, eta Oria ibaiaren magalean egonik, zer hoberik arraunean egitea baino.
|
|
2020
|
|
|
Hilaren hamarrean beteko zituen Salvador Espriuk ehun urte artean bizirik balego. Narratzailea, antzerkigilea,
|
baina
batez ere poeta, are Kataluniako poeta nazionala. Ospakizunetan dugu aberri ttikia:
|
|
|
Edo, tira, ondo pentsatuta ez nuke ezer kenduko eta aho betez esan dadila literatur tradizio urria dugula,
|
baina
batez ere santujalea. Etxeparek berak esango lukeen moduan:
|
|
|
Azkenean, hori da liburuak ematen duena... Gauza konkretu eta jakingarri batzuk kontatzen dira, agian norbaitentzat berriak izango direnak,
|
baina
batez ere jakin minaren aldarrikapena da, eta nazionalismoak, politikak eta erlijioak duten funtsezko esanahiaren aldarrikapena.
|
|
|
Azken hamarkadetan,
|
baina
batez ere azken urteetan, ETA desegin ondotik indar handiagoz, genero biolentziaren presentzia arras handia tarteko goiburu honen bultzadapean bezala: bortxa politikoaren kontra bageunden, emakumeen aurkako biolentziaren kontra ere noski!, instituzioen aldetik inoiz baino onarpen handiagoa jasotzen du emakumeen aurkako diskriminazioaren kontzientziak, eta berdintasun teknikariak eta erakundeen aurrekontuetan sartu dira, eta beste itzal bat lortu du, oro har, erakundeetan eta jendartean.
|
|
|
Alexander MacQueen edo Tom Forden pareko norbait aurkitzearekin egiten zuten amets, jantzi esklusiboak diseinatuko zizkien norbait, bai euren amengandik eta bai beste gizarte mailetatik bereizteko jantziak, jantzi modernoak baina inguru kontserbadoreetan onargarriak.
|
Baina
batez ere diseinatzailea pertsonalki ezagutzearekin egiten zuten amets, hura euren adiskide zirkuluetan sartzearekin eta, zergatik ez, bere musa izatearekin.
|
|
|
Bera baino zuhurrago eta heziketa hobeagokoak zirela apustu egingo luke. Halako pertsonak eta halako gayak ezagutu zituen bere bizitzan, ideia politiko, etiko edo erlijioso errotuak zeuzkaten pertsonak,
|
baina
batez ere izugarri adeitsuak zirenak; bere burua beti defendatuko zutenak, eta iraintzen bazituzten atzera egingo ez zutenak, baina aldi berean elkarbizitza lausotuko zuen gatazkarik sekula sortuko ez zutenak.
|
|
|
Hortxe jarraitzen du Marianok, bikotea ezkaratzetik harago desagertu arte hizketan. Aldameneko emakume barrandariak eskerrak emango lizkioke gustura, uxatu dituelako, bere atea jotzeko gogoa kendu dielako,
|
baina
batez ere, aurkezpeneko galdera gogaikarriari erantzun gogaikarria emateaz libratu duelako. Baina atea irekiz gero, latza eroriko litzaioke hari ere.
|
|
|
Aitaren heriotzak ustekabean harrapatu zituen ama semeak, une batetik bestera bien bizitzak irauli ziren eta egunak eman zituzten zer egin eta zer erabaki asmatu ezinik. Kolpe latza izan zen biontzat,
|
baina
batez ere amarentzat. Nikok eta Soniak amari lagundu nahi zioten eta, hiletaren bueltako gorabehera guztiak bukatu ostean, euren etxera eraman zuten ama.
|
|
|
Igartzen zaio ez dela hemengoa egun gris eta euritsuetan berak jositako soineko kolore bizikoak eta lora handiko alkandorak janzten dituelako eta bere etxeko leiho hegalak udaberri udetan anpulu gorri handi ederrez bete daitezen, geranioak ̶ kale osoan beste inork ez bezala ̶ zaintzen dituelako. Harro begiratzen die bere landareei, sinetsita fatxada grisa edertzen dutela, eta, aldi berean, bertan bizi direnen bizimodua alaitzen dutela;
|
baina
batez ere, bere gaztetako Ecija gogorarazten diotelako.
|
|
|
Denborak dena aldatu du. Sole bera ere aldatu da, urteek eta bizi izandakoek malgutzen lagundu diotelako,
|
baina
batez ere itzultzeak aldatu du. Atzamar puntak gustura igurtzi ditu.
|
|
|
Hogei arte zenbatu nituen. Banan banan tximista bezala irten ziren karelarantz
|
baina
bat ere ez zen iritsi bertara. Usakume tiraketa zirudien.
|
|
|
"
|
Baina
batez ere idazten zuen gauez eta egunez, eskerrak ematen dizkiot Jainko onari gure bizitzak halako moduan antolatu dituelako, non gure Armandek ez duen egundo jakingo bere ama, bera adoratzen duen ama, esklabotzaren markarekin madarikatutako arrazakoa dela".
|
|
|
|
Baina
batez ere, aske izan behar dute.
|
|
|
Ez dira konturatzen, ezinezkoa zaielako, buruak hainbesterako ematen ez dielako, beraiek direla erasotzaile, beraiek direla intimitatea bortxatzen edo prostituitzen ari direnak. Hurkoaren intimitatearen kuxkuxero edo bortxatzaile dira, bai,
|
baina
batez ere, eta hori da niretzat beldurgarriena, euren intimitatearen bortxatzaile edo proxeneta dira.
|
|
|
Txileko ekonomia krisi sakonean murgiltzen da. Mario egoera hau sufritzen duenetako bat da,
|
baina
batez ere, Neruda, bere lagun mina berarekin ez dagoelako sufritzen du.
|
|
2021
|
|
|
Hor konpon edo antzeko zerbait esan dit Sergyk alemaneraz, errusieraz gain ingelesa baino guztiz hobeto dakien eta maizago darabilen hizkuntza, Vienan urte mordoa pasa eta gero, ozta ozta lehenengo hizkuntza duena, eta hori dela eta, txitean pitean,
|
baina
batez ere nirekin haserre dagoela, botatzen dizkidan alemanerazko ziriak ingelesezkoak baino zorrotzagoak begitantzen baitzaizkio. Nire aldetik, ordea, pianoari ekin diot berandu arte, Satie nagusi, nire senar maiteari erakusteko ez dudala saio handirik egin behar, Rachmaninovek bezain ondo menperatzen baitut, Sergyren azterkaritza zuhurra gabe, beharbada gehien mintzen duena, eta horregatik ere Jauregiko eszenatokitik alde egiten du uskekabean, alemaneraz ere esan duen" hor konpon" ozen bat atzean utziz.
|
|
|
Horren guztiaren azken xedea, agerikoa da, Arnoldo buruzagi
|
baina
batez ere aita denaren gogo bihotzera iritsi ahal izatea du gotzainak hasieratik, eta, alaba bakarraren maitasunaren xantaiaz baliatuz, haren jarrera politiko militarra aldaraztea; eta ondoren, haren agindupeko auñemenditarren borondatea frankopekotu eta kristautzea.
|
|
2022
|
|
|
Zaharra Iturribide kaleko lehen zenbakietan zegoen, taberna gehien zegoen aldean. Han ia egunero pilatzen zen jendea,
|
baina
batez ere asteburuetan jasanezina bihurtzen zen. Sagutxoek ere ez zuten nahi izaten bertan atsedenik hartzea, leku lasaiago baten bila azkar egiten zuten, batez ere leku lasaiago batera.
|
|
|
Mundua lege deterministek gobernatutako makina handi bat bezala ikusteko metaforaren ondorengoak. Darwinismoa eskunarru modura ahokatzen zen ikuspegi horrekin,
|
baina
batez ere, oso oso ondo ahokatzen zen Inperio Britaniarrak kapitalismo ekonomikoa munduaren gainontzekoari inposatzeko behar zituen justifikazioekin.
|
|
|
|
baina
batez ere sexua,
|
|
2023
|
|
|
Lararen etxeko egongelan zeuden, sofan eserita. Telebista piztuta zegoen,
|
baina
batek ere ez zion aditzen. Elkarrekin bizitzeaz nekatuta edo aspertuta dagoen bikote bat bezala.
|
|
|
Ni, neska maite, horretarako eta gehiagorako gai naiz;
|
baina
batez ere canción española gorroto dut, eta Rocio Jurado, eta Espainia cañi orokorrean. Eta Manolo Escobar, eta Fernando Savater eta Javier Gurruchaga eta Cristina Almeida, Rosa Luxemburgoren aldaera komikoa dena.
|
|
|
Guretzat momenturik lotsagarriena ordea aitona aulkian zutik jarri eta astoaren bertsoak botatzen hasi zenean etorri zen. Jatetxe guztia hari begira, purua eskuan, gaztelera eta euskara nahasten dituzten bertso horiek eskaini zizkien han zeuden guztiei,
|
baina
batez ere, amonari. Asko gustatzen zitzaizkion bertso horiek amonari.
|
|
|
Arruntean, eta bolanteari eutsita dagoela, aita beti pozik eta kantari egon ohi da.
|
Baina
batez ere kantari, ikaragarri gustatzen baitzaio gaztetako abestiak hurrenez hurren kantatzea. " Gaztetakoak" diot.
|
|
|
Luze jo zion beherako bideak, baina bestelako ezustekorik gabe egin zuen. Nekatuta baina asebeteta iritsi zen Sarriako parketxera, goseturik
|
baina
batez ere egarriturik. Murgian geratuko zuen autoa, bai horixe, Ioar tabernan litro erdiko lejia bat edateko, ondo irabazia zeukan!, Araban ez al zioten pika deitzen?!
|