|
2000
|
|
|
Poetak (beste autoreen kasuan bezala) baliakizun, irrazionalak? erabiltzeanohargabeki jardun du gehienetan,
|
baina
garaiko korronte sinbolista erdi surrealistarengiroan murgildurik. Emaitza poetiko horrek garaiko estetikak jasaten zuen uhin, irrazionala?
|
|
2001
|
|
|
aristokrazia handia, monopolio militarrean espezializatua (edo Jainkoarekiko bitartekari lanean), etanekazariak, aristokraziaren lurretan lanean (berenak galtzean) zebiltzanak, bainaprodukzio bideen jabe zirenak (tresnak...).
|
Baina
garai hori trantsizio unea zen; beraz, tarteko gizarte talde ugari zeuden eta, bestetik, integrazio etnikoa falta zen.Hortaz, gizarte oso hetereogeneoa osatu zen orotara.
|
|
2002
|
|
|
Lehenhurbilketa hura egin genuenean, zenbait aurreiritzi genituela aitortu behar dugu.Emakumea, gizabanako emakume izateagatik, gizonarekiko guztiz menperaturikegongo zen gizarte bat aurkitzea espero genuen; eta generoari zegozkion roletanpentsatzean, gaur egun etxekoandre hitzarekin ulertzen duguna aurkitzea esperogenuen.
|
Baina
garaiko dokumentuek beste errealitate bat erakutsi ziguten: gizarteestamental eta korporatibo baten errealitatea, non gizabanakoaren posizioa taldearekiko zuen harremanean definitzen zen; honek eraldatu egin zuen emakumeenjokaerak aztertzeko modua, eta horrela ulertu ahal izan genuen zergatik egitenzituzten emakume haiek beren etxeentzako negozioak, nola gobernatzen zituztenberen seme alabak, eta zergatik balio zuten ezkontzaren bitartez harremanak bideratzeko.
|
|
|
Elorza-ren Ideologias del nacionalismo vasco, delakoa ondorengo urte askotarako oinarrizko erreferentzia liburu bihurtu zen.Bestalde, 70eko hamarkadaren azken urte horietan Jemeinen argitalpena nabarmenki gaindituko zuten Sabino Aranari buruzko bi biografia berri plazaratu ziren, Solozabal-ena lehena (1975) eta Larronde rena ondoren (1977).
|
Baina
garai horretako benetako mugarria Javier Corcuera ren liburua izan zen. Corcuera k 1979anbere Origenes, ideologia y organizacion del nacionalismo() delakoakaleratu zuenean, arrazoi desberdinengatik epe berri bati eman zion hasiera.
|
|
|
Irratiek informazioa ere eskaintzen zuten,
|
baina
garai horretan oraindik oso lotuta zegoen kazetaritza idatzian erabilitako taxuerei, eta askotan egunkariek argitaraturiko albisteak irakurtzera mugatzen ziren esatariak, taxuera propiorik landu gabe. Dena dela aipatzekoa da Radio Emisora Bilbaína zelakoak eskaintzen zuen Alas izeneko albistegia, zeinak oso garrantzi handia hartu baitzuen gerra garaian.
|
|
2003
|
|
|
Hirugarren puntuaren eztabaida, UEUren kokapena eta egitura, ezinbestean, aurreko bi atalekin nahastu zen. UEUk erakunde ofizialekiko (politikoak zein unibertsitarioak) autonomia gorde behar zuen,
|
baina
garaiko legeek eskaintzen zituzten aukerak baliatu behar ziren. UEUren instituzionalizaziorako bide egokiena institutu interunibertsitarioa bilakatzea zen, kontuan harturik UEUren espiritua eta funtzionatzeko modua unibertsitarioa eta publikoa zela.
|
|
2005
|
|
|
Serapio Mugica k XX.aren hasieran eta Luis de Uranzu k erdialdean, hots, Alardeaz gehien idatzita zutenek? egia jakin bai,
|
baina
garai txarrak pairatuzituzten, zentsura zela eta? (Los siete barrios de Irun, 619).
|
|
2006
|
|
|
Nahiz eta haurdunaldiak ekiditeko garaiko metodoek efikaziagutxiago eduki, planifikazio familiarra existitzen zen.
|
Baina
garai hartan, ezkontza eta geroko erabakia ez zen hainbeste umeak eduki bai ala ez, baizik eta zenbatume edukitzera murriztu eta baita ere nola banatuta (Luxan, 2005). Gaur egun, ordea, bikotearen eta gurasotasunaren arteko bereizketa nabaria da eta, batzuetan, bai senitartearen aldetik, baita gizarte ingurunetik ere, haurrak edukitzeko nolabaiteko presioa existitzen den arren, erabakia bikotearen baitan dagoela onartutakoprintzipioa da.
|
|
|
Txillardegikpertsonaia erabiltzen du 1988 arteko erakundearen bilakaeraren kontatzeko.Nabaritzen da, zilegi den bezala, nobela idazlearen esperientzian oinarritzen dela.Lehen atentatuak, eztabaida politikoak taldean eta taldetik kanpo, Frantziaraerrefuxiatzea, banda armatua barnetik ezagutzen laguntzen gaituzten hainbat etahainbat elementu jartzen dizkigu izkiriatzaleak orrialde hauetan. Exkixu fikzio batda,
|
baina
garai hartan, gure herrietan ehunka Exkixu harrapa zitezkeen. Exkixubizkaitar rock talde baten izena bilakatu zen.
|
|
|
Orain dena dago komunikabidez etahedagailuz beteta.
|
Baina
garai hartan mundua ez zen hain zaratatsua informazioarizegokionez. Adibide batzuk jar ditzaket.
|
|
|
Disko bat eskatzen dut eta ia egunero joaten naiz garbigailuak saltzen dituzten dendara, diskoak iritsi diren ala ez jakitera. Eibarren baomen dago disko denda bat, esaten didatenez,
|
baina
garai hartan Eibar urruti dagoniretzat. Autobus interurbanoa ordaindu egin behar da, eta hori dirua amiltzea da.
|
|
2007
|
|
|
Aarsleff ek Humboldt-en beraren adierazpenak ailegatzen ditu, non ere berak aitortzen baitu Pariseko egonaldiaren garrantzia bere pentsamenduarentzat, hori ukaezina baita.
|
Baina
garai horretan Humboldt-en interesak, eta Ideologoekin izandako solasak, metafisikari eta moralaren fundamentazioari zegozkien, ez hizkuntzari. Condillac irakurri ere interes horiekin egin baitu, egia da, Condillac engan egon badaudela ideiak eta pasarteak Humboldt-entzat eraginkorrak izan zitezkeenak; baina kontua da Humboldt-en Pariseko notetan pasarte horiek inoiz ez direla aintzat hartzen, eta are Condillac-en filosofiaz orokorki ez du balorazio batere positiboa ematen.
|
|
2008
|
|
|
Oso gai irristakorra da zeren alde batetik eginikoa guztiz zilegia zen, eta bestetik, une hartan lurrak diruaren aurrean oso depreziatuta zeudenean, ez dakigu oso seguru fabore ala zigorra ote zen lur mordoa jaso eta berriro pagatu behar izatea, oso merke, hori bai(?) Aldaketa hauen bidez, herri hauetako egitura instituzionala aldatzen zihoan. Lehen hizpide eta hautespideko udalgileak izateko adina lur zeukatenek, euren egoera galdu zuten; eta euren lurrik ez zeukatenek
|
baina
garai horretan dirua egin zutenek, batez ere merkatari eta armeroek, udalak behar zuen dirua zeukaten, baita ideia berriak ere» (Uriarte, 1998: 19).
|
|
|
Horietarik gehienek nekazaritza zaharrari lotuta jarraitzen zuten eta ez zeukaten ahalmen teknikorik, ezta ekonomikorik, nekazaritza sistema birmoldatzeko, landatzen zituzten lurrak erosteko gaitasunik ere ez zuten eta.
|
Baina
garai bereko akta batek dioskunez, egon bazeuden, zenbait nekazari, maizterrak izan arren, ekonomikoki lur jabe txikiak baino indartsuagoak zirenak416 Beharbada, nagusitasun ekonomiko horren isla da maizter indartsuenei, eta zenbait armagini, eskubide politikoak onartzeko joera, nahiz eta foru erregimenean lur jabetzaren?, millares??
|
|
2010
|
|
|
Beste obraanitzen artean honako antzerkiak itzuli zituen: Jacinto Benaventeren Abere indarra (La fuerza bruta, 1908) EG 1951; Gaitzetsia (La malquerida, 1913) EG 1954, non gizonek menderatutako munduan emakumearen bizi gogorra azaltzen den, etaJulio Dautas36, Kardinalen zauta (A ceia dos kardiaes) galdua, antzerkitxo otsandikoa,
|
baina
garaiko apaizentzat gogorxkoa, itzultzailaren arabera.
|
|
2011
|
|
|
Bereziki hezkuntzaren esparruko proiektuak izan ziren. Erbestean, eta oinarri sozialik gabe, proiektu asko zituen
|
baina
garaiko baldintzapenetara egokitu gabe, lorpenak oso txikiak izan ziren (adibidez, aldizkariaren aurreikuspenak ez ziren errealistak izan). Euskaltzaindiak 1968an euskararen batasun prozesua abian jarri zuenetik, Urrestarazu, eta beste jeltzale euskaltzale batzuk, euskal kulturgintzaren dinamiketatik gero eta baztertuago geratu ziren.
|
|
2013
|
|
|
Horrela, kalitate eskasagoko materialak erabiltzea ohikoa izan zen, horrek izan zituen kontserbazio arazoekin,
|
baina
garaian bertan aurreikusi eta etsipenez onartu eta pairatu ziren, besterik egiteko aukerarik ez zegoen eta. Esaterako, beste egoera batean erabiliko ez litzatekeen kalitate txikiko hormigoia erabili zen, eta, horrek, ohikoak ziren hezetasun arazoak areagotu zituen.
|
|
2015
|
|
|
Handik goiti, makinatxo bat aldiz agertuko zen berriz Mattin, garaiko euskal kulturako bestepertsonaia inportante gehienak bezala, bi asterik behin, larunbat eguerditan emititzen zen hamabostminutuko saio hartan. Espazio arras murritz eta mugatua zen, dudarik gabe,
|
baina
garaian, aurrerapenhandia izan zen euskararentzat. Zentzu horretan, 1971ko urriaren 4 hura ez zen gauetik goizera iritsi.Euskarak frantses telebistan saio txiki sinboliko hura eduki zuen arte, urak luzaz egin zuen bide.
|
|
|
Neoliberalismo ortodoxoa gainditu dela neurri handi batean ukaezina da, lehen esan dugunez, baina aldi berean, hura gainditzeko egin den apustu ekonomikoa desarrollismoan oinarritu da nagusiki. Ez da XX. mendeko desarrollismo klasikoa, ehuneko ehunean,
|
baina
garai hartako joera nagusiak errepikatzen ari dira une historiko honetan. Lehenik, duela hamarkada asko bezalaxe, ondasunen pilaketa natura baliabideen ustiaketan zentratua dago.
|