|
2008
|
|
|
Azkuek Renan en edo Bàrres en obra horiek ezagutzen zituen konstantziarik ez dut aurkitu, eta ziurrenik ez zituen irakurri.
|
Baina
garai hartan mugitu zelarik, gisa horretako ideiak aldez edo moldez, bertsio jasoago edo dibulgatiboagoan iritsi zitzaizkion. Edozein kasutan Azkuek ez zuen Alemaniarekiko autore frantsesek izan zezaketen higuina.
|
|
|
107). Dena den testu horren segida ez du Irigoyenek jaso,
|
baina
garaiko prentsan aurkitu ahal izan dut.
|
|
2010
|
|
|
–Halakok edo holakok euskaraz ikastea lortu badu, nola ez dugu lortuko eskola sistema on batez belaunaldi berria osorik euskalduntzea??. Ez dakit esaldi hori orduko paperetan inon idatzirik dagoen hitzez hitz,
|
baina
garai hartako ikuspegi kolektiboan aski oinarri zabala eskuratu zuela uste dut.
|
|
|
1993 urtearen ondoren, beraz, egoera erabat ezberdina zen ikastolen mugimenduarentzat.
|
Baina
garai berrietara egokitu beharra zegoen, nahitaez, aurrera egin ahal izateko.
|
|
2013
|
|
|
Desagertuek eta hilek mina eragiten zuten, baina ikusi dugu erlatibizatzen zituztela ere, eta aise baikortzen zituztela hilak, sakrifizio gisa, alferrik isuri ez zen odol gisa.
|
Baina
garai hartan, biziak eta heriotzak ez zuten oraingo balio bera, bizi itxaropena ez baitzen 50 urtetik gora joaten eta haur anitz hiltzen zelako. Ez dezakegu gaur egungo begiekin interpretatu gerla hartako heriotzek sortzen zuten erreakzioa.
|
|
|
Giuseppina Venturelliere Italiako prentsaz aritu da, egunkari giristinoen jarrera ikertu baitzuen, Italiako giristinoen jarrera jakiteko asmoz. Frédéric Medeiros ek, gerlako gaitik pixka bat urrunduz,
|
baina
garai bera hartuz, Parisko prentsak garai hartako gizarte mugimenduak nola aipatu zituen ikertu zuen, tesina batean. Alfred E. CornebiseLehen Mundu Gerran zehar, Amerikako Estatu Batuen eta Mexikoren arteko gatazkan, amerikar soldaduen eskutik egin zen kazetaritzaz aritu zen.
|
|
|
Langileak ez ziren profesionalak, nahiz eta batzuek bederen inplikazio handia izan zutela hauteman dezakegun. Hori kontuan harturik, begi bistakoa da ez dezakegula egunkari edo astekari profesionalekin parekatu,
|
baina
garai hartan nagusitzen ari ziren informazio iturri eta kazetaritza ereduen eta Eskualduna k zituenen arteko konparaketa bat egin dezakegu.
|
|
2014
|
|
|
Poeta bere garaian bizi da,
|
baina
garaia traszenditu egiten du. Eskritore batek. Arestik eskritorea> > ulertzen zuen zentzuan?
|
|
|
Kasete hura berriz entzutea da nire buruari jarri diodan ariketa, honenbestez. Gaur egun pirata> esango li tzaioke, ez baitzuen osKorri beste hitzik gainean,
|
baina
garai hartan inori ez zitzaiokeen halako izendapenik burutik pasako. Ez dut, ordea, kasete hura zintaz betetako zapata kaxa hautsezta tuetan topatu.
|
|
2016
|
|
|
|
Baina
garai hartako, kapitalismoa eta komunismoak zabaltzen zituzten ideien inguruko debatea ekartzen du oholtzara, molde argian eta bide berriak proposatuz, André nagusi gaztea izanen denaren bitartez:
|
|
|
Xirristi mirrixti antzerkia, Larzabalen hastapenetako antzerkia dugu,
|
baina
garaian markatu zuen antzerkia dugu antzerki talde batek horren izena hartu baitzuen. Luzaz, taldeak Larzabalen antzerkiak eta bertzeenak ere eman zituen Euskal Herrian gaindi.
|
|
|
Bi urte berantagoko artikulu batean, Euskaldun Gazteriak antzerki testuak hedatzen zituela jakinarazi zuten 1959ko alean. Hor ere antzerkiak, gutxitan entzun direnak,
|
baina
garai horretan ematen zirenak izendatuak ziren: Guilsouren Nesken aldi, Pocheluren Zeruan bezala lurrean ere, Pilale buru harro eta Graxiana, M. Elissagarayen Etxeko ernaia.
|
|
|
Arriskua da gogoeta horiek sobera gorestea, dauden ohartxo horien interpretatzea. Arrisku horiek kontuan hartzen ditugu, baliteke sobera aitzinatzea,
|
baina
garai horietako azalpenak, urriak zirelakoan zuhurtzia handikoak zirela ere pentsatzen dugu. Garai horietako abiadura eta komunikazioa bestelakoa zen, ondorioz aitzinatuak ziren azalpenak sakontasunarekin eginak zirela, denbora hartuz, bederen gogoetarako denbora bestelakoa zitekeela erran daiteke.
|
|
|
Erreferentzia gelditzen da A. Labayenen teatrogintzaren azterketan, euskal antzerkigintzaren historian maila batean, bere garaia eta aitzineko garaiei buruzko informazio anitz zabaldu zituelako,
|
baina
garaiko antzerkigintza aztertzen aritu zen eta, noski, antzerkigintza erreberritzen ere aritu zen. Garaiko debateak plazaratzen zituen ere:
|
|
|
Pertsonaiak errealitatetik urrun zitekeen, baina publikoari erantzun bat eskaini zekiokeen. Publikoak bazekien Matalas hil zutela,
|
baina
garai hartako XX. mendean itzultzen zen, garai batean borrokak izan zirela gogoratuz, oroimen kolektibotik desagertzen ari zen pertsonaia handi bati bizia eskaini zitzaion.
|
|
|
Atxagaren helburua literaturaren urratsetatik joan da, euskal literaturaren modernitate berri batean urrats berria. Bi urrats desberdinak dira, biak modernitate batean kokatzen direnak,
|
baina
garai desberdinean eta literatura nazionalaren barne horretan urrats gisa ikus daitekeenak, bide desberdinak jorratu dituztenak.
|
|
|
Elkarrizketa bertan behera uzten dute etsaia hurbiltzen ari baita. Etxe miaketa egiten dute, jauregi miaketa da kasu horretan,
|
baina
garai hartako etxe miaketa oroitarazi nahi dituena:
|
|
|
Ezagutzen du aberri handi eta aberri txikiaren kontzeptua, badaki bertako jendeek, euskaldunek, bi gerla handitan parte hartu dutela, eta hori oso oroitzapen bizia da jendearen gogoan.
|
Baina
garaiko arazoak, gazteen eskakizuna ez ditu baztertu nahi, eta zeharbidea hartzen du horren egiteko. Ez ditu frantsesak aipatzen, baina frantses presentziarekiko duen ikuspuntua du itzultzen ingelesen tokian.
|
|
|
Garaiko ohiturari jarraituz Munibek ez du hartuko gaitzat gai mitologiko bat, jadanik Carlos III. pean abandonatzen eta gai alaiak, farregarriak, ohiturazkoak, eguneroko bizitzaz hautatzen hasiak zirenak, baizik eta honelako gai arrunt bat. Dena den, euskara bizi bizia du, erderakadaz josia, noski,
|
baina
garaiko ispilutzat jo dezakeguna
|
|
2019
|
|
|
Euskaltzaindian gisa horretako ordezkariak izatea, agintari politikoen konfiantza osokoak, nahitaez bete beharreko baldintza zen dirulaguntza jasoko bazen eta akademiak bizirik iraungo bazuen. Aginduak ahoz emanak zirenez, ez dago horien froga dokumentalik,
|
baina
garaiko euskaltzainen lekukotasunak sinesgarriak dira, garai hartan Francoren mendean zegoen giroa kontuan hartuta.
|
|
|
Horietako ezagunenetako bat 1962an piztu zen, Koldo Mitxelenak Jon Mirande idazlea euskaltzain oso izendatzea proposatu zuenean. 1956an Arantzazuko Biltzarrean parte hartua zen Mirande,
|
baina
garaiko euskaltzale gehienengandik oso urruti zegoen ideologikoki, nazional-sozialismoaren ideia askorekin bat egiten baitzuen, eta batez ere erlijio kontuetan, kristautasunaren aurka gogor mintzatzen baitzen. Ideologia eta erlijio kontuetan. Mitxelena bera bezala?
|
|
|
Euskararen enbor bakar eta komuna zaindu behar zen, horrek euskalkien arteko bereizketak urratuko bazituen ere. Euskalkien desberdintasuna aberastasuna izan daiteke hizkuntzarentzat,
|
baina
garai hartan batez ere hizkuntzak zuen ahuleziaren seinale zen?.
|
|
2023
|
|
|
Alde batetik, Margarita Angulemakoaren lanak ikusiko ditugu, bereziki sortu zituen lanen ar tean antzerkiak aztertuko ditugu, garai hartako antzerkia nola sortzen zen, an tzerkiek zer zioten, zein ziren garatzen zituzten gaiak, eta haien erretorika zein zen. Nafarroako erreginaren obran antzerkiaren eremua argitzen saiatuko gara, bere obraren zati bat baizik ez baitzen,
|
baina
garai horretan berrikuntza handia izan zuena. Ez dugu ahantziko, garai hartako intelektualen artean, Margaritak goi mailako obra sortu zuela, eta, horrez gain, kultura munduko orduko eragileentzat sostengu morala eta materiala izan zela.
|