|
2012
|
|
|
Gizartearen kontrola kontzientzien kontroletik hasten da. Gaia behin eta berriz eta modu askotan erabilia da literatura garaikideko distopietan, George Orwellen 1984 eta Aldous Huxleyren
|
Bai
mundu berria bi klasiko baino ez dira.
|
|
2015
|
|
|
zientzia fizkziozko ia edozein idazlanetan ager daitezke utopiaren elementuak. Adibide bat ipintzeko, badago euskaraz ere beste utopia guztiz ospetsu bat, Aldous Huxleyren
|
Bai
mundu berria (Lur, 1971), Xabier Amurizak euskaratua eta sarean nahiz dendetan eskuragarri dagoena. Jatorrizkoaren izenburua Brave New World (1931) da, eta garai batean behintzat egundoko arrakasta izan zuen, hainbesterainokoa non, adibidez, bigarren hezkuntzako ikasteetxetan gomendatzen zitzaien ikasleei (horrelaxe irakurri nuen nik, gaztelaniaz, gaztetxotan); edota, arrakastaren bigarren zantzua, euskaraz 1971n argitaratu zen!
|
|
|
Orwell). Jada 1931koa zen Huxleyren
|
Bai
mundu berria. Poesian L. Damas, bera mestizaia kasu historian ereduzko baten produktua izaki,, négritude, ko poeta, 1912an Cayennen jaioa, lekuko baliagarria da, arbasoen erro galduengatik bere ni desagertuagatik bezala aiene eta otoi egiten duenean (ik., orobat,. Le Hoquet?
|
|
|
Urte batzuk arinago, 1932an, Aldous Huxleyk ere liburu bat argitaratu zuen, jende asko serio pentsatzen jarri zuen lantxo futurista interesgarria.
|
Bai
mundu berria izeneko distopia zen, Orwellena baino ironikoagoa izenburuan behintzat.
|
|
|
Bizitza sozial zentralizatuan murgildurik, liburuan gizakiek Egiaren Ministerioak eta Maitasunaren Ministerioak beren gain egiten duen kontrola sentitzen dute.
|
Bai
mundu berria, aldiz, etorkizuneko bioteknologiaren erretratua da. Proiekzio horretan dena da perfektua eta gizakiek akatsik ez dute egiten, ezta gaitzik sufritzen ere.
|
|
|
Zer da kamuts Huxleyren
|
Bai
mundu berrian, halere. Ohikoa da honako erantzun zehatz hau ematea:
|
|
2017
|
|
|
Aldous Huxley,
|
Bai
mundu berria, Xabier Amurizaren itzulpenean.
|
|
2018
|
|
|
Kanpoko murrua eskura zen. Beste aldean,
|
Bai
mundu berria zegoen (Brave new world, Aldous Huxley), kideetako batek jada itzulia, kartzelan bertan. Une hartaraino iristeko konfiantzarik, ia posibilitaterik ere, inoiz ez genuen sentitu izan, amets mailan ez bazen.
|
|
|
Orwell). Jada 1931koa zen Huxleyren
|
Bai
mundu berria. Poesian L. Damas, bera mestizaje kasu historian ereduzko baten produktua izaki,, négritude, ko poeta, 1912an Cayennen jaioa, lekuko baliagarria da, arbasoen erro galduengatik bere ni desagertuagatik bezala aiene eta otoi egiten duenean (ik., orobat,. Le Hoquet?
|
|
|
Azken horiek asmo maltzurrez esanak badira ere, antzeko zerbait diogu geuk ere, baina zentzurik positiboenean. Izan ere, XX. mendearen lehen erdiko idazle bien lanek, 1984k eta
|
Bai
mundu berriak, opresiorako eta zapalkuntzarako erabilita agertu zituzten bideak jendea askatzeko eta bere buruaren eta dagozkion erabaki guztien jabe izateko darabiltzate gure egungo bioestatuek. Horretan, zalantzarik gabe, psikiatriak eta medikuntzak eta, batez ere, haiek garatutako drogek zeresan handia daukate.
|
|
2019
|
|
|
Oso hamarkada gutxiko aldea dago gure artean ezagunenak diren bi distopien idazketaren. George Orwellen 1984 eta Aldoux Huxleyren
|
Bai
mundu berria, eta gure egungo munduaren artean.
|
|
2020
|
|
|
Hemen dena dago sailkatuta. Adolf Huxleyren
|
Bai
mundu berria eta George Orwellen Abereen etxaldea txiki geratuko zaizkigu laster. Bidasoko izokinak matxinatuko ote dira etorkizunean?
|
|
2021
|
|
|
Kontsumo jendarteak herritar triste guztien eskura jarri zituen 60ko hamarkadatik aurrera, eta Marsilid izeneko pilulek indar psikikoa eskaintzen zuten iragarki distiratsuetan. Huxleyren
|
Bai
mundu berriko soma. Pilulen eskaintza eta kontsumoarekin, hala ere, diagnostikoen kopurua jaitsi beharrean, igoera epidemikoa izan du urtez urte.
|
|
|
Huxley, A.
|
Bai
mundu berria. Elkar, Donostia, 2013.
|
|
|
Hori ere arriskutsua izan daiteke. A. Huxleyren
|
Bai
mundu berria eleberri ospetsuak horretaz ohartarazten gaitu, edo berdin Matrix filmeko antiutopiak: egoera latzera heldu aurretik denak zoriontsuak ziren, eta horrek ez zuen funtzionatu.
|
|
|
70 Julio Iglesiasekin kantatzen zuten Las Trillizas de Oro ahizpa hirukiek bezala, elkarrekin imajinatzen ditugu beti Aldous Huxleyren
|
Bai
mundu berria, George Orwellen 1984 eta Ray Bradburyren Fahrenheit 451 Normala da: XX. mendean idatzitako eleberri bikainak dira, etorkizun distopikoetan girotuta daude, etorkizunetik begiratuta apasionanteak dira, eta liluragarria da elkarren artean daukaten elkarrizketa literarioa.
|
|
|
Literaturak distopia aipagarriak sortu ditu: George Orwellen 1984, Aldous Huxleyren
|
Bai
mundu berria, Alan Moore eta David Lloyden V for Vendetta, Philip K. Dicken Amesten al dute androideek ardi elektrikoekin? (zineman Blade Runner)...
|