|
2009
|
|
|
Mikel Zalbideren lana izan da hori, batez ere. Bera arduratu da nazioarteko bibliografia soziolinguistikoa aztertzeaz eta zientzia oinarri itxurazkoa(
|
azken
mende erdi honetan sorturiko konstruktu soziolinguistiko ustez sendoenetan sustraitua) prestatzeaz, aurkezteaz eta doitzeaz. Berariazko ahalegina egin du berak, EHS proiektuak oinarri sendoa izan dezan.
|
|
2010
|
|
|
nolakoa da euskal gizartea euskarari dagokionez eta, halaber, euskararen unibertsoak nola joka lezakeen iritzi publiko horren aurrean. izan ere, gure ustez, euskararen etorkizunerako berebiziko bidegurutzea binomio horretan datza: euskara versus iritzi publikoa. horregatik, lehendabizi azalduko dugu euskararen errealitatearen hautematea eta irudikapena gidatu dituzten egitura kognitiboak nolakoak izan diren
|
azken
mende erdian, eta nolakoak diren gaur egun. horretarako, komunikazio politikoaren eta komunikabideen eragin kognitiboaren teorietatik edango dugu. hurbilpen teoriko horiek lagunduko digute sistematikoki ezagutzen euskararen diskurtsoen eraketan zer nolako osagai soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
2011
|
|
|
Saio bat baino gehiago egin da izan mundu zabalean,
|
azken
mende erdi honetan, diglosiaren inguruko adostasun terminologikokontzeptuala (erabatekoa ez bada oinarrioinarrizkoa bederen) eskuratzeko (azkena 2002an, aurrerago ikusiko dugunez). Alferrik izan dira orain arteko saioak, eta aurrez n definizio diferente zeuden lekuan n+ 1 (n+ m) definiziorekin bukatu izan dugu halakoetan, sarri asko.
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide bera argitzea. egundoko nahaspila daukagu, izan ere, hitz horren. egia da ez garela bakarrak munduan, hanka horretatik herren egiten dugunak: beterik dago atzerriko bibliografia teknikoa ere, aldez edo moldez, diglosia kontzeptuaren formulazio dibergentez eta, are, bateraezinez. hori dela-eta saio bat baino gehiago egin da izan mundu zabalean,
|
azken
mende erdi honetan, diglosiaren inguruko adostasun terminologiko kontzeptuala (erabatekoa ez bada oinarri oinarrizkoa bederen) eskuratzeko (azkena 2002an, aurrerago ikusiko dugunez). Alferrik izan dira orain arteko saioak, eta aurrez n definizio diferente zeuden lekuan n+ 1 (n+ m) definiziorekin bukatu izan dugu halakoetan, sarri asko.
|
|
|
Berandu zen, alde batetik, munduko hiztun herri, ele anitzeko gizarte eta kontinente atal osoen hizkuntza egoera ikuspegi soziolinguistiko koherentez deskribatzeko lehen baino ondotxoz tresneria kontzeptual mugatuagoaz uzten zuelako hudson en proposamen horrek. hala uzten zituen, gurea bezalako hiztun herriez gainera, Amerikako hainbat etnia indigenen mundua, Asiako hego ekialdea edota ozeaniako hainbat gune, ginea Berri adibidez. hango hainbat egoera, europarron ikuspegi nagusitik aski diferente, ezin analiza ditzake hizkuntza soziologiak Ferguson-en eredu hutsaz. ezin ditzake eta, de facto, ez ditu analizatu. ...a halakoetan, maiz asko34 hori ezinezkoa gertatu da, horrezaz gainera, hudson ek deitoratzen zuen uniformetasun falta edo" multiple ambiguity" haren iturrian ez zegoelako hainbat kasutan" its use with reference to quite disparate sociolinguistic situations", beste zerbait baizik. egia da" with reference to quite disparate sociolinguistic situations" erabili izan dela,
|
azken
mende erdi honetan, diglosia hitza. Barreiatze arrisku kontzeptuala areagotu egin du horrek, murriztu ordez. ez da hori bakarrik, ordea, kontua.
|
|
2012
|
|
|
Dislokazio fisiko bortitzik ez da gertatu. Edozein modutan,
|
azken
mende erditik aurrera, biztanleen beherakada hasi zen. Batetik, gazte euskaldunen emigrazioa gertatu zen.
|
|
2016
|
|
|
Berrikasi eta berrikusi. Euskararen
|
azken
mende erdiaren errepasoa, irakurketa horretatik etorkizuna ondorioztatzeko. Topaberri 66 (2). http://topagunea.eus/2015/ 06/ topaberri berrikasi eta berrikusi/ (azken kontsulta:
|
|
|
Baserri giro tradizionaletik fabrika girora lekualdatzean (azken ehun urte luzean, bereziki azken 60 urtean) eus> erd mintzaldaketa gertatu zen nabarmen, BizkaiGipuzkoetako lan esparruan bereziki. Zerbitzu sektorearen
|
azken
mende erdiko leher eztandak (hitzezko jardunaren osagarri idatzizkoa ekarri duelarik) are situazio delikatuagora eramango gintuela pentsa zitekeen. Eta horra:
|
|
|
Hala ere, behintzat, susmatzen dugu nolabaiteko garrantzia duela hizkuntza kontzientzian, pertsona ororen esperientzia sozialari esker jasotakoa. Inkestek
|
azken
mende erdiaren eboluzioaren inguruko irudi sinesgarria erakusten digute, eta baita XX. mendearen erdialdean gertatutako gaztelaniatik asturierarako ordezpenaren gakoak ere. Puntu honetan, nire asmoa da aztertzea zer gertatuko zatekeen aurreko belaunaldietan, hau da, asturieraz hitz egiteari edo asturiera semeei transmititzeari uko egin zioten lehen asturiarren gurasoen belaunaldietan.
|
|
2017
|
|
|
Hurrengo hitzaldia Andrés Napuri perutarrarena izan zen, zeinek
|
azken
mende erdi honetan Peruk Amazoniako hizkuntzekin izan duen hizkuntza politika aztertu zuen. Horrela, aipatu zuen amazoniarrak oraindik ere mespretxatuak direla, esanez atzerakoiak direla, herrialdetik at bizi direla, moderniari bizkarra emanda, eta abar.
|
|
2018
|
|
|
4 ZER GERTATU DA
|
AZKEN
MENDE ERDIAN?
|
|
|
Ordukoaz bestelako norberetasun edo subjektibitate berriak sortzeraino. Hots, gerra osteko belaunaldian gizakia eta bizitza ulertzeko ikuspegia bera aldatu bazen, beste horrenbeste gertatu da
|
azken
mende erdian.
|
|
|
Gerra aurreko belaunalditik gerra ondorengora mundu arrakala bat gertatu bazen, beste horrenbeste gertatu da 50.ekoen amaieratik gaur egunera. [...] Gerra osteko belaunaldian gizakia eta bizitza ulertzeko ikuspegia bera aldatu bazen, beste horrenbeste gertatu da
|
azken
mende erdian.
|
|
2019
|
|
|
Euskarak arnasguneetan, bere eremu geografiko eta soziofuntzional trinkoenetan, atzera egitea gauza larria da, nahiz eta (aspaldidanik edo
|
azken
mende erditik hona) berebereak ez dituen ingurumenetan jakite kontuan ezin ukatuzko irabaziak eskuratu dituen. harturik, eta denborazko eta geografiazko aldagaiak gogoan izanik, argi dago batetik Lastur edo ea ez direla tutera edo portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan; bistan da, bestetik, 1940ko hizkuntza politika eta 1985ekoa ez direla gauza bera izan. hizkuntzaren osasuna ne... Beste kasu batzuetan aldiz, datu demografikoak aztertzerakoan indar batek ezkutatu egiten du bestea; horrek dakar, hain zuzen, ondorio okerrak ateratzeko arriskua. demagun, batetik, azken hamar urtean Barakaldon, portugaleten eta Sestaon 30.000 gaztek euskara ikasi duela hein batez, ikasgelatik kanpora osooso bakan erabiliz halere. demagun, bestetik, orain puntura arte arnasgune izandako, edota orain bertan arnasgune den, zenbait ingurumenetan (Bermeon, ean, Lekeition, ondarroan eta markinan adibidez) 1.000 gaztek euskaraz egiteari uzten diola, eguneroko mintzajardun arruntean (etxean eta auzoan, kalean eta herri giro zabalean ez zaielako transmititzen ari edo ez dutelako erabiltzen), aldi berean. kuantitatiboki, aski egoera baikorra izango genuke begien aurrean:
|
|
|
Beste kasu batzuetan aldiz, datu demografikoak aztertzerakoan indar batek ezkutatu egiten du bestea; horrek dakar, hain zuzen, ondorio okerrak ateratzeko arriskua. demagun, batetik, azken hamar urtean Barakaldon, portugaleten eta Sestaon 30.000 gaztek euskara ikasi duela hein batez, ikasgelatik kanpora osooso bakan erabiliz halere. demagun, bestetik, orain puntura arte arnasgune izandako, edota orain bertan arnasgune den, zenbait ingurumenetan (Bermeon, ean, Lekeition, ondarroan eta markinan adibidez) 1.000 gaztek euskaraz egiteari uzten diola, eguneroko mintzajardun arruntean (etxean eta auzoan, kalean eta herri giro zabalean ez zaielako transmititzen ari edo ez dutelako erabiltzen), aldi berean. kuantitatiboki, aski egoera baikorra izango genuke begien aurrean: ...29.000 pertsona" irabazi" ditu euskarak. egoera soziolinguistikoaren azterketa objektiboagoa eginez, halere, laster konturatuko gara eremurik euskaldunenetan, are arnasguneetan, euskararen erabilerak hainbateko gainbehera izatea oso gauza larria dela. euskarak arnasguneetan, bere eremu geografiko eta soziofuntzional trinkoenetan, atzera egitea gauza larria da, nahiz eta (aspaldidanik edo
|
azken
mende erditik hona) bere bereak ez dituen ingurumenetan jakite kontuan ezin ukatuzko irabaziak eskuratu dituen. Bistan da zergatik:
|
|
|
Eneko Gorrik, BAM dinamikak eta Euskaraldiak erabileraren gaia Ipar Euskal herrian pausatzeko aukeraz gogoetatzen du bere artikuluan. Izan ere, lur eremu horretan
|
azken
mende erdian hizkuntzaren transmisioak lehentasuna izan badu ere, hizkuntza erabileraren auzia segida logiko gisa irudikatzen du. " Erabileraren aroa" zabaltzeko giltza batzuk aurkezten dizkigu Enekok.
|