|
2001
|
|
|
denboraldi ikaragarriak aurreko belaunaldien oroimen kolektiboan daude, iraganeko ezaugarri gisa:
|
azken
mende erdian Europan elur kopurua %20an jaitsi dela kalkulatzen dute.
|
|
2003
|
|
|
Arrantzako industria arteen erabilera intentsiboaren ondorioz, arrain handien populazioak (halibut, marlin, ezpata arraina, marra, bakailaoa edo atuna) kolapsutik oso gertu daude. Naturen argitaratu berri den azterlan baten emaitzen arabera,
|
azken
mende erdian banku handiak %90 murriztu dira. Arrantzan eta ingurumenean eragin handia duela ohartarazi dute zientzialariek.
|
|
|
Ikerketaren arabera, azterlanean aintzat hartutako espezie askoren batez besteko tamaina iraganean lortzen zutenaren bosten eta erdiaren artean dago. Myersek eta Wormek diotenez, hiru metroko luzera duten ezpata arrainak edo atunak ez dira hain ugariak izan
|
azken
mende erdian. Ondorioak arrain handien populazioak berreskuratzeko gaitasunera ere zabaltzen dira.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, Waleed Abdalatik, NASAren espazio hegaldien Goddard Zentroko Criofera Programaren (elurrez edo izotzez estalitako eskualdeak) arduradunak, uste du 100 milioi pertsona baino gehiago bizi direla Mississippiko deltatik hasi eta Maldivak uharteetaraino, eta itsasoaren inguruko kosta eremu askotan.
|
Azken
mende erdian, itsas maila urtean 1,8 zentimetro hazi da, gutxi gorabehera, baina azken 12 urteetan erritmo hori hiru zentimetro da urteko. Horrek esan nahi du azken 50 urteetako batez besteko erritmoa baino %50 handiagoa dela.
|
|
|
Klaus Toepfer Ingurumenerako NBEko Programaren zuzendari exekutiboak azaldu duenez, “pobreziaren bideari buelta emateko” unea iritsi da, naturaren ahalmen izugarria erabiliz.
|
Azken
mende erdian bezala ingurumenaren degradazioarekin jarraituz gero, ez da inoiz erabili ahal izango pobreei biziraupenaz haraindi bultzada emango dien garapen ekonomikorako, txostenean esaten da. Egoera onean dagoen ingurumenak nutrizio eta osasun hobea ematen die familiei, bai eta aberastasuna metatzen hasteko aukerak ere.
|
|
2006
|
|
|
Gutxienez, epe laburrean. Izan ere, substantzia kimiko, artifizial edo natural horiek izan daitezke gizarte garatuetan gizonen ugalkortasuna murrizteko arrazoi nagusietako bat, eta, adituen arabera,
|
azken
mende erdian behera egin du. Semenaren kalitatea murrizteko funtsezko faktore gisa disruptore endokrinoen garrantzia da aurreko astean El Escorialen (Madril) egindako Espermatologia Biltzarrean aurkeztu zen ondorioetako bat.
|
|
2007
|
|
|
Lan horren arabera, leku horietako posidoniaren zurtoina 80 milimetro baino gehiago hazten da, eta bost adar berri izaten ditu urtean; gizakiak “kolpatutako” belardietan, berriz, 20 milimetro inguru hazten dira, eta adar bakarra dute. Azterlan horren arabera,
|
azken
mende erdian Mediterraneo osoan posidonia ozeanikoko belardien %40 inguru desagertu dira; zehazki, legez kanpoko arraste arrantzan, hondakin uren isurketan edo gatzunetan, hondartzen birsorkuntzan eta kostaldeko lanetan. Ikerketaren ekarpen nagusia da komunitate zientifikoak orain arte onartu duen premisari amaiera ematen diola:
|
|
2009
|
|
|
Espainiako hezeguneen %60 desagertu egin da
|
azken
mende erdian
|
|
|
Mundu osoko ur ozeanikoen batez besteko hazkundea 0,31 gradukoa izan da
|
azken
mende erdian
|
|
|
Mediterraneo itsasoaren ipar mendebaldeko azaleko uren tenperatura (300 metroko sakoneraraino) gradu bat igo da azken 30 urteetan. Hori ez dator bat
|
azken
mende erdian mundu osoko ur ozeanikoen batez besteko 0,31 graduko igoerarekin, Kataluniako Gobernuko Ingurumen Sailaren argitalpen baten arabera. “Ura eta klima aldaketa.
|
|
2010
|
|
|
bizi kalitate handiagoa eta pentsio iraunkorragoak”, esan zuten Bruselatik. EBko bizi itxaropena bost urtez luzatu da, batez beste,
|
azken
mende erdian. Azken proiekzio demografikoek erakusten dutenez, hemendik 2060ra beste hazkunde bat gerta liteke, zazpi urte ingurukoa.
|
|
2013
|
|
|
Energia eskaria ere handitu egingo da datozen hamarkadetan, eta ingurumen eta ekonomia arazo larria izango litzateke. Adibidez, Hego Korearen aldaketa ekonomiko azkarrak per capita petrolio kontsumoa
|
azken
mende erdian 25 aldiz baino gehiago haztea ekarri du. Brasil, Txina, India eta Indonesiak populazio askoz handiagoak dituen garapen eredu hori errepikatzen badute, munduko energia eskaria izugarri handituko da.
|
|
2015
|
|
|
|
Azken
mende erdian, munduko eremu guztietan jaitsi da ugalkortasuna, baina ez erritmo berean: Ekialdeko Asian eta Pazifikoan %70 jaitsi da eta Saharaz hegoaldeko Afrikan %24.
|
|
2021
|
|
|
“Elikagaien industriari dagokionez, bai eraldaketari bai banaketari dagokionez, birformulatu eta garatu egin behar dira biztanleriaren eskakizunetara egokitutako konposizioak dituzten elikagaiak”, azaldu du Rafael Urrialde Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Biologia Zientzien Fakultateko mikrobiologia irakasleak eta Elikaduran, Elikagaien Segurtasunean eta Nutrizioan adituak.
|
Azken
mende erdian, gutxitu egin dira kaloria beharrak, automobilgintzaren, igogailuen edo aisialdi sedentarioaren ondorioz. Hala ere, industriak oso proposamen energetikoak egiten jarraitzen du:
|
|
|
Hondamendi natural larrienak eta ohikoenak Irudia: geralt
|
Azken
mende erdian, egunero, munduko tokiren batean muturreko gertaera meteorologikoren bat izan da. Hori adierazten du Munduko Meteorologia Erakundearen Txostenaren azken azterketak; duela 50 urtetik azken udara arte planeta jo duten 11.000 klima hondamendi baino gehiago xehetasunez aztertu ditu.
|