|
2000
|
|
|
Pello Arrietak XVI. mendetik gerra zibila bitarteko garaia aztertu du. Jose Inazio Sarasuak gerra hartatik 1973an «Haritz» taldea sortu bitarteko tartea eta Oier Araolazak
|
azken
hogeita bost urteak. Historiaren azterketa hau eginik, liburua Koldo Lizarralderen bi lanek borobiltzen dute:
|
|
|
Baina, erran bezala, Iruñeaz kezkatu dena ez da egile bakarra izan, anitz baizik. Eta hemen dugu, bertze adibide erranguratsuren gisa, Gabriel Biurrun jauna, harridura sorrarazten duen idazle oparoa eta duela hagitz guti bere lana berriz ere argitaratu ahal izaiteko hemengoak nola konpondu diren ezagutzeko zortea eta beta
|
azken
hogeita hamar urteetan bertze mundutik izan duena.
|
|
|
Zergatik ez du Didier Borotrak bilatuko balore politikoak partekatzen dituen pertsonekin harremanak berritzea? Borotra UDFko senatorea da, Kontseilu Nagusiaren eta Kontseilu Erregionalaren presidenteordea izandakoa, demokrata kristaua, eta
|
azken
hogeita bost urteotan RPRrekin aliatu den talde politiko bereko partaidea. Jakes Abeberri, ordea, eskema oso zaharrekin bizi da; demokrata kristauek eta gaulistek kalapitan ziharduten garaiko eskemekin.
|
|
2001
|
|
|
Monet margolariak bere bizitzako
|
azken
hogeita hamar urteak bere lorategia pintatzen eman zituela jakitean. Asko inpresionatu ninduen horrek.
|
|
|
Del lugar al no lugar" liburua. Bertan agertzen da egileak
|
azken
hogeita hamar urtetan egindako hausnarketa pertsonala, leku/ espazio fisikotik hasiz, espazio materiagabea bultzatu duen teknologia berrien bidetik etorritako ez lekuaren errealitatean murgildu arterainokoa: irrati arteko obrak, bideoa erabiltzen dutenak eta abar.
|
|
|
|
Azken
hogeita bost urteetan langabeziaren tasak gorabehera handiak izan ditu EAEn. Azterketak honelako datuak ematen ditu:
|
|
|
Erran gabe doa hau ene ikusmoldea dela, neronenidazkintzaren esperientzia subjektiboaren ondorioa, eta ez duela zientifikotasunerakopretentsio izpirik. Halarik ere, honetaz guztiaz mintzatzera gonbitatu nauen EliTolaretxipi eskertzekoa dut, Iparraldeko literatura
|
azken
hogeita hamar urtehauetan, euskarazko entziklopedien orrialdeetarik gai gisa, airoski kentzen delako, eta, ene iritziz, ezabatze hutsa baino gehiago merezi duelako.
|
|
|
|
Azken
hogeita hamar urteotan, batez ere laurogeikoetan, anitz ikertu da emaztesortzaileen izatea euskaraz eta Euskal Herrian: batetik, historian zehar euskarazzein erdaraz, emaztearen gainean?
|
|
|
Haren gogo erne, beratx eta irrikor, bare eta aldartetsuak, eguzki eta laino, eta hodei ñabarrak zeruan barrena lasterka? opa zuen bizi eta heriotza hortxe dago, hitz gutxitan emana," Urte giro" en
|
azken
hogeita sei bertsoetan, eta ez luke inork, burdinaz eta tupikiz ondu nahi balu ere, irudi sendoagorik sortuko.
|
|
2002
|
|
|
Ardatza behar du Euskal Herriak.
|
Azken
hogeita bost urteotako politikagintzak edo herrigintzak ez diote euskaldunon herriari bizkarrezurrik osatu, eta une honetantxe zaila gertatzen zaigu euskaldun hitzari pausalekua eskaintzen politikan, hizkuntzen eremuan edota, besterik gabe, geografian.
|
|
|
Ez dago gure lurraldea elkarlotzen duen garraio eta komunikabide egokirik; unibertsitatea lotsa da euskaldun hitza bera ere hartzeko; bost arautegi bereizturen menpe jarri digute euskara, eta beste hainbeste erdal telebistaren azpian.
|
Azken
hogeita bost urteotako bide politiko eta instituzionalak ez dio gure Euskal Herriari oinarrizko artikulaziorik eskaini, ez du mundura jaiotzeko bidean jarri, eta posibilista eta pragmatiko bezala aurkezten zen aukeraren porrota nabarmentzen zaigu begien aurrean, gatazkak bere horretan dirauen artean eta Estatuen Europa finkatzera doan une historikoan, bestelako erdibideak alboratuz....
|
|
|
LABek egindako txostenaren arabera, Euskal Herriko emakume langileak,
|
azken
hogeita bost urteotan, zerbitzuen sektorearen bidetik sartu dira lan merkatuan. Sektore hori garatu eta hazi den heinean areagotu da Euskal Herriko emakumeek lan munduan duten presentzia.
|
|
|
Bestalde, Milagrosek gaur eguneko zenbait arazo aipatu du lehentxoago, eta horietaz ere hitz egin genuke, ez dakit hemen edo beste une eta lekuren batean. Baina ni politikatik at aterako nintzateke, eta
|
azken
hogeita bost urteotan egin duguna aztertu genuke, pertsonalki edo taldeka. Egoera honetara zergatik ailegatu garen aztertu genuke.
|
|
|
Horri erantzuteko,
|
azken
hogeita bost urteetako harremana zein izan den kontuan hartu behar da. Elkarte eta botere publikoen arteko harremana oso gatazkatsua izan da, tentsioz beterikoa.
|
|
|
Torturaren segimendua eta salaketa burutzen duten taldeek, tortura legezko bermearen urraketa sistematikotzat jotzen dute. Estatuak torturatzaileekiko inpunitatea bermatzen jarraitzen du,
|
azken
hogeita bost urteetan torturapean edo haren eraginez hildakoak asko izaki: Joxe Arregi, Esteban Muruetagoiena, Mikel Zabalza, Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi izan dira kasu entzutetsuenak.
|
|
|
XX. mende hasieran, euskal literatura abiada polita hartzen hasi zenean, bat batean eten egin zen, Gerra Zibila piztu zenean. Badirudi,
|
azken
hogeita hamar urte hauetan, berriro ere martxa ederra hartzen hasi dela gure literaturgintza, eta hori seinale ona da. Honek ekarriko baitu orain arte ia landu ez diren hainbeste generoren loraldia... baldin eta literaturaren inguruan irakurle kopuru finko bat segurtatuko duen industria sendotzen bada(...)»
|
|
|
Ikasleen eskaera, beraz, asetu gabe geratu da iakasu guztietan. Hala ere, modu batera edo bestera, euskarak aurrerapen nabarmenaegin du gure unibertsitate sarean
|
azken
hogeita hamar urteotan.
|
|
|
Gauza asko aldatu dira
|
azken
hogeita bost urteotan; batetik, euskara batuakunibertsitate mailako hizkuntza izan ahal izateko adina garapen eta onarpen lortudu; bestetik, ikasleria euskalduna oso modu esanguratsuan hazi da, irakasleria ezbezala?, eta, azkenik, euskararen normalizazioak garapen sozio-ekonomikoetarako esparru berriak ireki ditu gizartean.
|
|
|
Horixe izan da
|
azken
hogeita bost urteotan Euskal Unibertsitatearen alde aritugaren irakasle eta kolektibo guztien asmoa eta iparra, borroka luze bezain gogorraaurrera eramanez. Bada garaia, beraz, lortu duguna aztertu, ondorioak atera etabide berriak proposatzeko.
|
|
|
Hala ere, euskal historiografiak
|
azken
hogeita bost urteotan berebiziko bilakaera eta aberastasuna izan du, eta asko eta asko irabazi du estatus zientifikoan.Jakinekoa da imajinarioen indarra edozein izkributan. Esperientziak, subjektuarenikuspegitik, behintzat?
|
|
|
Erresonantzia magnetikoa eta eskanerra dira, medikuentzat,
|
azken
hogeita bost urteotan lanbidean eman diren aurrerapen zientifiko nagusiak. Estatu Batuetako 225 internistaren artean egindako inkesta baten arabera, 1975etik aurrera, bi berrikuntza teknologikoak izan dira aurrerapen eta aurkikuntza esanguratsuenak.
|
|
|
Lurrak ur gezako espezieen %54 galdu du
|
azken
hogeita hamar urteotan
|
|
|
Alde horretatik, Planeta Bizia Indizea (IPV) Lurreko basoen aberastasun naturala eta ur gezako eta ozeanoetako ekosistemak neurtzeko baliagarria da.
|
Azken
hogeita hamar urteetan,% 35 inguru izan da IPV. Ur gezako espezieetako murrizketa bereziki dramatikoa izan da: batez beste, 195 espezie gutxiago bizi dira munduan, eta ibai eta hezeguneetan bizi diren hegaztiak, ugaztunak, narrastiak, anfibioak eta arrainak.
|
|
|
Historiak bakoitzari dagokion lekua damaio. Eta
|
azken
hogeita bost urte hauetan agerian geratu dira zer nolako zailtasunak dauzkan euskarak auzo hizkuntzen eremuetan irauteko eta hazteko. Ghettoaren paradigma antzua eta estua pitzatu egin zen 1997ko Euskara ren Unibertsoa jardunaldietan.
|
|
|
Gogoak eraldakuntza prozesuetan duen garrantzia ukatu gabe,
|
azken
hogeita bost urteetako esperientziak ostera aurreko planteamendua erlatibizatzera garamatza, alegia, antolaera estruktural ezin hobearen existentzia oro har zalantzan jartzera, eta bereziki berori dela goi mailako euskarazko hezkuntzak dituen arazoentzako irtenbide printzipioa.
|
|
|
Baina gaudenak hain gutxi ez gara. Gainera, lehenagotik zetorren baina
|
azken
hogeita bost urteotan gauzatuz joan den euskal mugimenduaren eraginez, giza elementuarenoinarriak irauli egin dira. Beren jakintza arloan euskarazerosotasunez jardun zezaketen irakasleak ia ez egotetik, gaur egun mila irakasle euskaldun —beren lan unibertsitarioa euskaraz egiteko gai direnak eta egunero horreladiha rdutenak, alegia— baino gehiago izatera iritsi gara.
|
|
2003
|
|
|
Txema Ramirez de la Piscinaren ustez iragana idealizatzeko joera izaten dugu sarritan. Gaurkoaren aldean, orduan kazetaritza zeharo ezberdina egiten zen,
|
azken
hogeita bost urteetan hedabideak zeharo aldatu dira. Komunikazioaren hainbat arlotan aurrera egin dugu, baina, oro har, egoera korapilatu da.
|
|
|
Iruñeko saioek Egin egunkariaren orri ugari bete zituzten, eta antzeko zerbait esan daiteke Anaitasuna eta Herria aldizkariei buruz, baita Deia egunkariari buruz ere, Iruñeko lehen urteetan.
|
Azken
hogeita hamar urteetako Euskal Herria ikertzen ari garen irakasle euskaldunok gutxitan aitortu dugun zorra dugu komunikabide horiekin, urte askotan egin duten lan eskerga dela eta. Prentsa hori arakatzeko, Ainhoa Ortuondoren laguntza izan dut.
|
|
|
Era berean, eskertzeko laguntza eman digute Jakin eta Argia aldizkarietakoek, argazkiak eskuratzeko emandako erraztasunagatik. Lanerako erabili ditudan idazkiak inolako aldaketarik gabe ekarri ditut liburura; gure gaurko irizpideen arabera egitura okerrak izan arren, bere horretan utzi ditut, denok baitakigu zein izan den euskararen bilakaera
|
azken
hogeita hamar urteetan.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da Eusko Jaurlaritzak edo beste erakunde publiko batek egindako kulturaren kudeaketa ezagutu nahi denean. Euskal Herriko
|
azken
hogeita hamar urteetako historian pertsona eta talde askok hartu du parte, modu batera edo bestera, batzuetan ardura garrantzitsuak zituztela. Baina, ezer gutxi dakigu haiek egindako lanaz eta harturiko erabakien eta jarreren arrazoien inguruan.
|
|
|
Hiru eredu alderatzen ditugu aldi berean, merkatu segmentuen, marken eta kontsumoaren arabera eta eredu bakoitzaren energia eraginkortasunaren arabera bila ditzakegu. Trafiko Zuzendaritzak (DGT) argitaratu duen azterlan baten arabera,
|
azken
hogeita hamar urteotan autoek% 90 murriztu dituzte atmosferara egiten dituzten emisio poluitzaileak. Motorren eraginkortasun hobeari, katalizatzailearen nahitaezkotasunari, erregaien fintze hobeari edo elektronika sartzeari esker, besteak beste, 70eko hamarkadan fabrikatutako automobil batek 20 kotxe kutsatu ditu.
|
|
|
Eta zer da zuzen irabazi duzuena?
|
Azken
hogeita hamar urteotan irakurtzen dudana kontuan edukiz, euskara galtzen joan da zuen herri eta hirietan. Euskararen eta fusilaren ezkontzak euskararen muinetik urruntzen ditu jendeak behin betiko.
|
|
|
Borrokarik ezean, ez zen segur aski deus izanen gure herrietan. Alta, gure errealitatea ikertzean, argi da
|
azken
hogeita hamar urteotan euskara adibidez galdu dela. Funtsean, borroka armatuaren inguruko eztabaidek gainerako euskal gaien garapena ito dutela onartzekoa genuke.
|
|
|
Zaldibiarraren kritikak beti bide horretatik doaz. Behin eta berriz dioenez,
|
azken
hogeita hamar bat urtean (1790eko hamarkadatik, beraz) euskal dantzak galtzen ari omen dira, horien ordez estilo fran  tses, italiar edo ingelesekoak ari baitira nagusitzen (bereziki" Baltseoa" eta Europa osoan zabaltzen ari den Fandangoa
|
|
|
|
Azken
hogeita hamar urteotako ibilbide soziolinguistikoan hainbat hizkuntz asmo zapuztuta gelditu dira, gure eskarmentu falta zela medio, susmatu ezin genituen zailtasunek oztopatuta.
|
|
2004
|
|
|
|
Azken
hogeita bost urteko politikek hiztun kopurua" mantendu" bai, baina lurralde eta mintzoaren kaltetan eragin izan dute eta ez dira euskaldunon hizkuntza eskubideak bermatzeko gauza izan. Are okerrago, hauen bortxatze sistematikoa ekarri dute.
|
|
|
Bertan dauden 190 musika tresnak Jose Luis Loidi eta Lourdes Yarzaren bildumakoak dira. Guztira,
|
azken
hogeita lau urteetan 2.400 instrumentu bildu dituzte. Biltegi batean gordetzen dituzte.
|
|
|
Guk aldarrikatzen dugun Euskal Herria subirano eta burujabea »PP eta PSOEko egoskorrak salbu» abertzale guztiek ontzat jotzen dute.
|
Azken
hogeita bost urteetan ordea, abertzale horien ordezkariek »EAJkoek bereziki» ez dute behar adina bultzatu norabide horretan.
|
|
|
Erlazio zuzena topatu dute Afrikako belarjaleen haragiaren kontsumoaren eta arrantza kantitatearen artean, Ghanan Justin Brashares eta lagunek
|
azken
hogeita hamar urteko datuekin egindako ikerketan. Science aldizkarian argitara emandako artikuluan, arrantza gutxi egin den urteetan belarjaleen harrapaketa hazi egin dela adierazi dute, baina bien arteko oreka beharrezkoa da, gehiegizko arrantza egiteak ere hainbat arrain espezie desagertzeko arriskuan jar baititzake.
|
|
|
Orain arteko elebitasun saiakerak nolako uzta eman duen jakiteko aukera ona daukagu: . Tesiarekin frogatu nahi genuena da
|
azken
hogeita bost urteetan euskarak ez duela izan ez garapen kuantitatiborik ez kualitatiborik prentsa elebidun abertzalean, kale itsua izan dela hori euskararentzat. Hortik joateak ez dio konponbiderik ekartzen euskarari.
|
|
|
I970eko hamarkadaz geroztik zienlziaren eta teknologiaren irudi publiko eta akademikoarenaldaketaren testigu gara. Alde batetik,
|
azken
hogeita hamar urteotan zientziak eta teknologiak erosio prozesu moduko bat jasan dute, tzan ere, zientziak galdua du jada IndustriaIraukzan bereganatu zuen ziurtasun irudia. Teknologiak ere galdu du mende hasieran] urrun makina zela medio lortu zuen izaera ongilea.
|
|
|
Ondorioa ezin zen negatiboagoa izan: Estatu Batuetan obesoen hazkundea bikoiztu egin zen
|
azken
hogeita hamar urteetan. Gaur egun, 285 milioi estatubatuarren %60k gehiegizko pisua du.
|
|
2005
|
|
|
Baina jokoa ez dela errenta dela entzuten aspertuta gaudenok, gehiago aspertzen gaitu
|
azken
hogeita bost urteotako amarruzko eszenifikazio beti berak.
|
|
|
Pribilejioa, ez dudala etxerik izan
|
azken
hogeita bost urtetan. Eta maradikazioa, ba, ez dudala etxerik izan azkenengo hogeita bost urteotan.
|
|
|
www.crashcomic.com webgunea aurkeztu dute Atiza marrazkilari elkarteak eta Gasteizko Crash Comic jaialdiak,
|
azken
hogeita bost urteetan Araban komikigintzaren inguruan egindako lana biltzeko asmoz. Bertan Arabako hogei komikilariren informazioa (Alvarez Rabo, Mauro Entrialgo, Mikel Valverde, Santi Orue, Pirata...), eta, batzuk desagertu diren arren, urteotan lan eskerga egindako argitaletxe (Ikusager, Saure...), aldizkari (Araba Saudita, Octopus, TMEO, eta komiki denden (Totem, Zuloa...) erreferentziak bildu dituzte.
|
|
|
Duela bi mende eta erdi, Bernard Larreguy Aiherrako erretorak euskaraz itzuli zuelarik Royaumonten Testament Zaharreko eta Berriko historioa50,
|
azken
hogeita bost orrialdeak bazterrera utzi zituen: Bibliako gertakari guzientzat urtea ematen du Royaumontek, munduaren hastapenetik, Uholde handiaren ondotik, Abraham eta Jalgitzaren ondotik edo Jesu Kristo baino lehen.
|
|
|
Datu egokiak aurkitu behar ziren teoria konfirmatu edo deuseztatzeko. Baina sal buespenez jositako errealitatea eta kasuak ditugu eta horrenbesteraino iritsi direnez, azkenean, paradigma nagusien puxkaketa osoa gertatu da
|
azken
hogeita bost urteotan. Bakoitza bere aldetik ari da eta historia, iragana gaurko hizkerara azaltzeko unean, gaur egun, erlatibismo kulturalean murgildu gara.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, Jordak dokumental bat filmatu zuen 1979an, Bartzelonako Numax etxetresna elektrikoen lantegia jabeek era irregularrean itxi nahi izan zutenean, bertakoko langileek egin zuten autogestio esperientzia jasoz. Orain, berriz, Veinte años no es nada filmatu du Joaquim Jordak, Espainiako historiaren
|
azken
hogeita bost urteetan gertatutakoa berreraiki nahi duen dokumentala, Numaxeko autogestio esperientzian protagonista izan zirenen ibilbidea abiapuntu hartuz.
|
|
|
«1
|
Azken
hogeita hamar lan-egunetako alokairu kredituek lehenespena izango dute gainerako kredituei begira, nahiz eta kredituok bahi edo hipotekarekin bermatuta egon, baldin eta euren zenbatekoak ez badu gainditzen lanbidearteko gutxieneko alokairuaren bikoitza.
|
|
|
1) Konkurtso adierazpenaren aurreko
|
azken
hogeita hamar lan egunetakobidearteko gutxieneko alokairuaren bi alokairuen ondoriozko kredituak, lankoitza gainditu gabe.
|
|
|
|
Azken
hogeita bost urteetan indarrean izandako Familia Zuzenbideak eta, berebat, arau horiek erregulatzen duten errealitateak ere aldaketa nabarmenak jasan ditu.Egungo familia egiturek zerikusi gutxi dute 1978ko Konstituzio aurretik indarreanzeudenekin. Hain zuzen ere, egungo gizartearen oinarrizko erakundeen arteanfamiliarena izango da ziurrenik aldaketarik sakonenak jasaten ari den egitura.
|
|
|
Bristish Medical Journalen argitaratutako azterlan baten arabera, gizonezkoen espermatozoideen batez besteko kopurua %45 jaitsi da berrogeita hamar urtean. Espainian, adituek diotenez,
|
azken
hogeita hamar urteotan batez beste 336 milioi espermatozoide zeuden eiakulazioagatik 1977an, eta 258 milioi 1995ean. Arrazoiak Disruptore endokrinoek hormona sistemaren funtzionamendua oztopatzen dute eta ugalketa anormaltasun larriak eragin ditzakete.
|
|
2007
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailak oinarrizko irizpideak aurkeztu ditu EAEn
|
azken
hogeita bost urteetan indarrean egon den ele biko ikas ereduei buruzko proposamena gainditzeko. Irizpide horien artean, ikastetxeei helburuak lortzeko xedez esku hartze are zabalagoa ahalbidetzea, derrigorrezko eskolaldirako hizkuntza helburuak finkatzea, euskara ikas/ irakaskuntzaren hizkuntza nagusia bilakatzea, atzerriko hizkuntzen eskuratzea bultzatzea, curriculumari buruzko berrikuntzak sustatzea, tarteko zein azken helburuak lortzen direnentz jarraipena egiteko kanpoko ebaluazio sistema bat eratzea, eta abar dira mahai gainean jarritakoaren ardatz nagusiak.Aurkeztutakoak laurogeita hamarreko hamarkadatik hona gure arteko zenbait hezkuntza erkidegotan, ikastoletan bereziki, burututako ibilbidetik edan eta sistema osora hedatzeko modua egiten du, Europan arrakastatsuagoak diren hezkuntza moldeetara hurreratzeko bidea zedarrituz, bidenabar.
|
|
|
Bereziki EAE’an gertatu da gorakada hau, Nafarroan euskararen erabilera kopuruak mantentzeko joera izan du, Iparraldean, zoritxarrez, aurkako joera izan duen bitartean. Badirudi beraz, garai autonomikoa osatu duen
|
azken
hogeita bost urtetako prozesuan, euskararen ezagutzan izan ditugun irabaziek, erabilerara ere izan dutela bere jauzia, EAEn bada ere.
|
|
|
1
|
Azken
hogeita hamar lan-egunetako alokairu kredituek lehentasuna izango dute gainerako kredituen aurretik, bai eta bahi edo hipotekarekin bermatutakoen aurretik ere, baldin eta kreditu horien zenbatekoak ez badu gainditzen lanbide arteko gutxieneko alokairuaren bikoitza.
|
|
|
Gipuzkoan,
|
azken
hogeita hamar urteotan, egunkari nazionalak egon dira; Gipuzkoan egon dira kokatuta, baina ez dira egunkari gipuzkoarrak izan. Hemen, Diario Vasco egon da, eta azken hogeita hamar urteotan monopolioa lortu du.Jendea hain ohituta dago formatu horretara, ezen, azkenean, fikzio bat sortu dela: Gipuzkoa hor islatzen dena dela sinestea.
|
|
|
Gipuzkoan, azken hogeita hamar urteotan, egunkari nazionalak egon dira; Gipuzkoan egon dira kokatuta, baina ez dira egunkari gipuzkoarrak izan. Hemen, Diario Vasco egon da, eta
|
azken
hogeita hamar urteotan monopolioa lortu du.Jendea hain ohituta dago formatu horretara, ezen, azkenean, fikzio bat sortu dela: Gipuzkoa hor islatzen dena dela sinestea. Beraz, udal bateko ustelkeria kasubat salatuz ateratzen bagara, nire aitak ere esaten dit:
|
|
|
Hori dela eta,
|
azken
hogeita hamar urteotan zientzialariak eta politikariakzientziaren hautemate sozialez arduratuak dabiltza. Kezka hori primerako ardurateoriko eta politiko bilakatu da.
|
|
|
Hala ere, esan zuen ez duela dimititzeko asmorik, eta adin txikiko batzuen osasuna defendatzeko borrokan jarraituko duela, “alkohola kontsumitzeak kalte larriak eragiten baitizkie, ebidentzia zientifikoak erakusten duenez”. Elena Salgadok adierazi zuen 14 eta 18 urte bitarteko gazteen %65ek asteburuetan alkohola kontsumitzen duela, eta %34 gutxienez behin mozkortu dela
|
azken
hogeita hamar egunetan, eta esan zuen alkoholak adingabeengan eragiten dituen kalte neurologikoak helduengan baino larriagoak direla. Ardoaren sektorea Nekazarien, ardandegien eta nekazaritzako kooperatiben ordezkariekin araudi berrian ardoak jaso behar zuen tratamenduari buruz egindako negoziazioak hautsi ondoren hartu zen erabakia.
|
|
|
Ekitaldiko arduradunei galdeturik ezin izan ziguten erantzunik eman azaltzeko zein zen azken orduko aldaketaren arrazoia.EGUNEKO ESALDIAK… (…) Justiziaz eta solidaritateaz ari naiz.Juztiziazkoa eta gizalegekoa baita eskuzabaltasunez eta asmo bikainez erantzutea bizitza osoa lanean eman duzuenoi, bizitza osoa familiari eskaini diozuenoi eta, azken batean, gure gizartea eraikitzen ibili zaretenoi. Zuekin zorretan ginen.Markel Olano, Gipuzkoako ahaldun nagusia. (…) Atzera begiratzen dudanean,
|
azken
hogeita hamar urteetan egindako lanari alegia, zuen aurrean pozik baino ezin dut azaldu, pozik gure nagusiei zor genien arretak eta zaintzeko premiak sorturiko erronkaren aurrean guztiok, guzti guztiok, jakin dugulako behar besteko mailan erantzuten, adostasun osoz.Jose Antonio Pérez Gabarain, Andoaingo alkatea. (…) Andoaingo egoitza berri hau gune ireki bat da; bertan, arreta integrala e...
|
|
|
14.458 euskal atsotitz eta espainolez, ingelesez eta latinez nola esaten diren agertzen da honetan. Gotzon Garatek
|
azken
hogeita hamar urteotan egindako lana, hain zuzen ere.
|
|
|
Ero batek besterik ez luke egingo. Jakin dezazun, gure alderdiari mailegu ezin merkeagoak eman dizkio banku horrek
|
azken
hogeita hamar urteetan, eta batzuetan alderdiak itzuli ere ez ditu egin. Zalantzarik gabe esan diezazuket ez zirela doako maileguak.
|
|
2008
|
|
|
Egunkariaren itxieran, kasu.
|
Azken
hogeita hamar urteotan hainbeste mobilizazio izanda, baliabide hori agortu da. Gizartearen ekimena ahul ikusten dut.
|
|
|
Kontuan izan behar da
|
azken
hogeita bost urteotan elebidunen ezaugarriak aldatu direla. Hasierako elebiduna euskara etxean jaso zuena eta gune euskaldunetan bizi zena zen; orain profil horretako elebiduna gero eta urriagoa da.
|
|
|
Azkenik, ETBk
|
azken
hogeita bost urteetan garatu duen eredu dikotomiko honi, muturreko kritiketan, honako hau leporatzen zaio euskararen aldeko herri mugimendutik: kanal bien artean gaztelerazkoak eman
|
|
|
Eta Natividadek gorria bazuen, laster bereganatuko zuen Nataliak beste bat. Horrela jantzi zituzten, soinekoz soineko, ostadarraren zazpi koloreak, gehi beste zazpi tartekoak, gehi beste zazpi konbinatuak, gehi beste zazpi apetazkoak,
|
azkenean
hogeita zortzi pieza bakoitzak eta berdin berdinak, neurri eta pisu bertsuak baitzituzten bi ahizpek. Baina, nola joko hura, jolasetik ere asko zuena?
|
|
|
Mila deabru, nik erakutsiko diat zuzen ibiltzen! Nire parean jar hadi, eta laster haiz hi ere
|
azken
hogeita hamar urteotan makina bat gizon jatorrek bukatu duten tokian: belazurrunetik zintzilik batzuk, arraio demonioa!, beste batzuk kareletik behera botata, eta denak arrainentzako jaki.
|
|
|
baino areago,, edozein zientziaz, administrazioaz, hez kuntzaz jardun beharrean? aurkitu da euskara mende honetan zehar, eta bereziki
|
azken
hogeita hamar urteotan. Eta Euskaltzaindia hasieratik jabetu zen horretaz.
|
|
|
Zenbat eta nola banatzen da euskal herrietan? Esan bezala, 12.000/ 11.000 aleko edizioak izan ditu
|
azken
hogeita bat urteetan bederen.
|
|
|
|
Azken
hogeita hamar urteko euskara idatziaren goraldi horren aurretik, eta gero parean ere, egutegiek lan duina egin dute gure sukaldeetan euskara irakur zedin, duina eta zabala, egunerokoa eta, oro har, etenik gabea.
|
|
|
Euskara ez dago, zorionez, sasoi batean zegoen egoera zailean. Izan ere, euskararen batasunak nola baita haren inguruabarrean egituratu den status plangintzak
|
azken
hogeita bost urtean euskararen indarberritzea ahalbidetu baitute, euskaraz jarduten duen hiztun elkarteak inoiz izan gabeko hiztun kopururik altuena eta erabilera eremurik zabalena izatea posible eginez. Alabaina, baikorkerietan ez gaitezen eror:
|
|
|
sekularizazioa, hain zuzen. Santu izenak eta erlijio kutsuko izenak alde batera uztea Euskal Herrian
|
azken
hogeita hamar urteetan bizi izan den sekularizazio prozesu gogorraren eskutik etorri da. Toponimiak hartu du neurri batean, erlijioak betetzen zuen izen harrobiaren papera.
|
|
|
Hala, inguruko floraren eta faunaren egoera hobetzea lortzen da, eta uholde edo higadura kasuetan kalte handiagoak saihestea. Jorge Olcina Alacanteko Unibertsitateko Azterketa Geografiko Erregionaleko katedradunak azpimarratu du
|
azken
hogeita hamar urteetan inguru desegokietan eraiki dela, hala nola ubideen inguruetan edo barnealdean bertan, uholde ezegonkorretan eta abarretan, eta horrek hondamendi naturalen arriskua nabarmen handitu duela. Ingurumen Ministerioaren arduradunek liburu bat aurkeztu dute” Ibaiak lehengoratzea.
|
|
|
Eredu komunikatibo interesgarriak kontinente guztietara zabaldu dira.
|
Azken
hogeita bost urteotan 4.000tik gora irrati komunitario sortu dira 115 herritan, planetan nagusi den eredu homogeneizatutik urrun.
|
|
|
|
Azken
hogeita bost urteetako hezkuntza ereduen politikak ez direla baliagarriak nabarmendu dute. Hala, gogorarazi dute hemezortzi urteko ehun gazteen artean 68 ez direla gai euskaraz normaltasunez aritzeko.
|
|
|
Israelen eta palestinarren arteko gatazkari irtenbidea eman beharra berretsi du Laukoteak, hitzak obratzea oso zaila dela nabarmendu da, baina,
|
azken
hogeita hamar urteotako ahaleginetan.
|
|
|
Errepide Mapa eta Annapolisko konferentzia izan dira Israel eta palestinarren arteko gatazkari irtenbideak emateko azken ahaleginetatik bi. Aurretik, baina, beste saio asko egon dira, batik bat
|
azken
hogeita hamar urteotan.
|
|
|
Nafarroa Garaikoak, salbuespenak salbuespen, eta behartzeak behartze, Francoren alde borrokatu ziren 1936ko gerran, eta Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoakoak Frantziaren alde gerra guztietan. Faxismoaren aurka Euskadiren izenean borrokatzeak eman zion hitz horri itzala eta begirunea, eta abertzale guztiek erabili zuten, lapurtarrek eta zuberotarrek barne, zentzu politikoan, hortxe berrogei bat urtean, baina
|
azken
hogeita hamar urteetako bilakaera politikoak hitz horren adiera bestelakotu du, eta EAEra eta kasik alderdi batera murriztu dute. Horregatik daukate segur aski 165 futbolari horiek atzerakoitzat atzera berriz Euskal Herritik Euskadira egitea.
|
|
|
Xabier Makazagaren liburuak (La Red. El tormento en la España Constitucional, Txalaparta) ez du Guantanamo edo Abu Graib hizpide,
|
azken
hogeita hamar urteetan Estatu espainoleko polizia etxeetan torturak izan duen bilakaera baizik. Harrigarria da tortura kasu askoren inguruko gorabehera eskandalagarriak zeinen ahaztuta genituen, zigorrak gogortzeko behin eta berriro legeak aldatzen dituen Estatuak zenbaten eta zenbaterainoko zigorgabetasuna pilatu duen.
|
|
|
Eta Natividadek gorria bazuen, laster bereganatuko zuen Nataliak beste bat. Horrela jantzi zituzten, soinekoz soineko, ostadarraren zazpi koloreak, gehi beste zazpi tartekoak, gehi beste zazpi konbinatuak, gehi beste zazpi apetazkoak,
|
azkenean
hogeita zortzi pieza bakoitzak eta berdin berdinak, neurri eta pisu bertsuak baitzituzten bi ahizpek. Baina, nola joko hura –jolasetik ere asko zuena– nahaste borraste eta iskanbila ugariren sorburu izan baitzitekeen, egun berean soinekoz hogeita zortzi aldiz alda zitezkeelako, hala deliberatu ziren bi ahizpak mugak jartzera, batean batek eta bestean besteak aukeratzen zutela zer soineko jantzi behar zuten eta zer koloretako, gaur zuk, bihar nik...
|
|
|
Eta berak aipatu zidan terapia moduko bat jarraitu dut
|
azken
hogeita zazpi egunetan. Egunero hitz bat aukeratu behar nuen, bat bakarra, alfabetoko ordenaren arabera, eta horri buruz bururatzen zitzaidan guztia idatzi.
|
|
|
Euskara eta euskal kulturaren garapenerako baliabideak nabarmen hazi dira
|
azken
hogeita hamar urteotan. Euskal gizartean sustraitutako eta sendotutako egiturek euskalgintzaren esparru guztia betetzen dute gaur egun, dela euskararen eta euskarazko irakaskuntzarena, dela euskal kulturaren arlo ezberdinena, dela hedabideena.
|
|
|
|
Azken
hogeita hamar urte hauetan, euskalgintzaren sail ezberdin horietako egiturak garatu egin diren neurrian, hasiera haietako elkartasuna, ahaidetasuna, atxikimendua, kemena... murriztu edota ia erabat galdu ere egin dira. Argi gera dadila:
|
|
|
Han esaten dena alor gutxi batzuetara biltzen badugu, alde batetik, kritika eta autokritika egin behar den grinaz, euskararen garapenaren
|
azken
hogeita bost urteotako argi ilunak nabarmentzen dira (eskolaren indar eta ahuleziak euskalduntze prozesuan; euskararen erabileraren moteltzea; kultur ekoizpenaren ugaltzea; eta antzeko analisi ezagun eta orokorrak); bestetik, HP ausartago eta indartsuago ezin egiteko mugak aipatzean," progresiboa" eta neurtua baizik, behin eta berriz diote errealitatea eta gizartea direla muga, boluntar...
|
|
2009
|
|
|
Jokin Mayo, Lezoko Institutuko zuzendariak Kontseiluak sortutako Euskalgintzaren mapaz Berrian esanak: " Harriduraz, ikusi dut Lezon,
|
azken
hogeita hamar urteetan euskalgintzan, euskararen berreskurapen eta normalizazioa lortzeko herriak izan eta dituen eragile indartsu eta eraginkorrenak ez direla agertzen. Ez Lezo Herri Eskola, ez Lezo Institutua, ez Haur Eskola.
|
|
|
Aspaldiko metodoak hartu eta asko izugarri findu dituzte teknikak eta ezagutzak
|
azken
hogeita hamar urteetan; hain da lan espezializatua, ebakuntza kirurgikoen neurrira jarriak daude zaharberritze prozesuak.
|
|
|
Alde handiarekin, Nafarroa da bertsolari txapelketa gehien antolatu ohi dituen herrialdea,
|
azken
hogeita hamar urteotan urtero ospatu baitu. 1936 urtea aipatu ohi da Nafarroako Bertsolari Txapelketen abiapuntu gisa.
|
|
|
Iluntze horretan, garrantzia izan dute aerosolek, baina erregai fosilak erretzean sortutako kedar partikulak eta sulfatoak izan dira erantzule nagusiak. Europan soilik garbitu da zerua
|
azken
hogeita hamar urteetan. Ikerketa honek 2005ean Science aldizkarian argitaratutako beste biren kontrakoa esaten du.
|
|
|
Trena heldu zenean zirtak joan ziren bazterretara. . Metro zerri hau holaxe ezagutu dut
|
azken
hogeita hamar urte hauetan, madarikatu zuen Gregoryk.
|
|
|
Ez dut solairuan ikusi?
|
azken
hogeita lau ordutan txinatar umetxo bat baino ez dela jaio esan digute, gainera?. –Ez, ez, herenegun izan zen, edo aurrekoan, tira, banoa?.
|
|
|
Harritu egingo litzateke.
|
Azken
hogeita hamar urteetan ez baita etxe honetan Carmenen izena aipatu ere egin.
|
|
|
Amesgaizto bat izan nuen bart gauean: Carmenen izena idatzita zuen hilobiari hitz egiten nion, eta
|
azken
hogeita hamar urteetan esan gabeko guztiak esaten nizkion, hustu arte. Kontua da ez dudala gogoratzen zer esaten nion.
|
|
|
Hitz egiteari utzi genion arte. Ez diogu elkarri hitz egin
|
azken
hogeita hamar urteetan, eta azkenaldian pentsatzen hasia naiz adinarekin harrotasunak ere indarra galdu duela noizbait, besopeko azala bezala zintzilik geratu zaigula inoiz, biguna, eroria. Askotan pentsatzen dut hori, baina bat batean harrotasunak dei egiten dit sabeletik, sastada eginez, eta atzera eginarazten dit.
|
|
|
Plazan, Jone Lazkoz Etxerat erakundeko bozeramaileak esan zuen Etxarri Aranazko historia, askatasunaren aldeko borrokaren historia? zela, eta
|
azken
hogeita bost urteetan atxiloketa ugari izan zirela inguruan. Erbestera joandakoak gogoratu zituen gero.
|
|
|
|
Azken
hogeita bost urteotan gure hizkuntzan aldi bereko eragina izan duten bi gertakari ekarri nahi ditut hona: euskararen batasuna da bata; euskal administrazioaren sorrera bestea.
|
|
|
[10 07 46 00]
|
Azken
hogeita hamar milioi urteotan Indiako
|
|
|
Txapelketa duela mende laurden bat sortu zen, piriniar ganaduaren egoera nahiko kaxkarra zenean.
|
Azken
hogeita bost urteetan, ordea, piriniar arrazak etengabe egin du hobera eta haren egoera gero eta hobea da. Noski, abeltzainek egindako lana erabakigarria izan da.
|
|
|
Guztiz eztabaidatua izan da diru politikaren garrantzia ekonomialarien artean
|
azken
hogeita hamar urte hauetan. Zein puntutaraino da garrantzitsua diru politika inflaziorako, hazkunderako, enplegurako?
|
|
|
10 Argudioetako bat da AHTk hazkunde ekonomikoa eta ongizate soziala ekarriko dituela. Baina
|
azken
hogeita hamar urteok besterik aditzera ematen dute: lan errentaren eta kapital errentaren arteko tartea handituz doa, eta hazkunde ekonomikoak eta ongizate sozialak bide desberdinak hartu dituzte [ikus:
|
|
|
|
Azken
hogeita hamar urteotan, irakaskuntzan, oro har, eta unibertsitatean, bereziki, hainbat ahalegin gauzatu dira sinboloen egokitzapena bideratzeko eta finkatzeko. Horren lekuko da EIMA plangintzaren barruan azken bi urteotan buruturiko mintegia, zeinean «zientzia eta teknikarako euskara arautzeko gomendioak» aztertu eta adostu diren, ahal bezain laster argitaratzeko asmoarekin.
|