|
2001
|
|
|
Halatan, Plantsungo nagusi zaharrak
|
azken
hatsa eman zuen. Nihaur gauaz bezala, garaitu ezin itxura zeukan gizon puskak mundu hau utzi behar zuen, adioen banatzeko astirik gabe, tipus tapasean, panpalahara lurrean hedailo, ebasle baten moldean jin herioarekin –baina zertan dabil polizia? – juntatzeko azkenean.
|
|
|
Egunkari hark ateratzen zuen berriaren pertsonaia nagusia Maddalen Erreka zela banekien, emaztearen egiazki ezagutzeko parada eduki nuelako ene gazte aroko exilio bideetan. Alabaina, Antonin Artaud poeta iluminatuak
|
azken
hatsa eman zuen ospitalea zegoen auzuneko lantoki publiko batean egunak higatzen nituen orduan: Tarahumara umeak herrokan, konkorturik eta lasaigarriz zintzurreraino emokaturik, jiten zitzaizkidan, gordeka bezala, sos bila.
|
|
2003
|
|
|
Bere burua bururik gabe ikusi zuenean, ezin pozikago jarri zen, lepoa ere neurri neurrikoa iruditu baitzitzaion: " Azkenik, ez buruhandia, ezta lepamotza ere!", oihu egin zuen haren bihotzak eta, munduko gizon zoriontsuena zela igartzen zuen bitartean,
|
azken
hatsa eman, eta bertan behera erori zen.
|
|
|
|
Azken
hatsa eman bezain pronto, eta hori gertatzen den lekuan bertan, hantxe izaten da hilberriaren arimaren judizio partikularra. Horregatik da hain berebiziko kontua ondo prestatua egotea, orduantxe erabakitzen baita behin betiko bere salbamena edo kondenazioa.
|
|
2004
|
|
|
Gogoeta honek 1975 urtera eraman nau, zeinean giro berezia izan baitzuen Eguberriak Euskal Herrian. Hilabete bat lehenago euskal herritar anitzen etxean botila xanpainak ireki ziren, Frankorekin batera berrogei urteko diktadurak
|
azken
hatsa eman zuelako. Edo, zuelakoan?
|
|
|
Idatzizko harreman horrezaz gain, lauzpabost urtean behin itzultzen zen anai Benito etxera bisitan, eta orduan ere ez zen amonaz ahazten, auzoko lasalletarren eskolako atezaindegira espresuki joaten baitzitzaion. Joan zenetik hamabost hamasei urtera, baina, urtebete osoan egon zen gutunik bidali gabe, amonak hiruzpalau idatzi zizkion arren, harik eta anaietako batek jakinarazi zion arte anai Benitok larri antzean behar zuela, perlesiak jota, Mexikotik iritsi zitzaièn azken berriaren arabera; handik lau hilabetera, berriz, anai Benitok
|
azken
hatsa eman zuen; eta, handik urte erdira, finean, anai gazteago baten bisita izan zuen amonak: anai Jaxinto zen, Mexikora ere bost urterako joan zena, anai Benito zegoèn lekutik ez oso urruti.
|
|
2006
|
|
|
–Ez du gehiago kontra egiten.
|
Azken
hatsa ematen ari da –erantsi zuen.
|
|
2007
|
|
|
Zenbaitetan zigarroa eskuan ere harrapatzen zuten eztul kolpeek, eta ito beharrean aritzen zen arnasari heldu ezinik. Halakoetan Lisak egitekoari uzten zion, eta adi egoten zen eztul oldarraldia noiz pasatuko, benetan baitzirudien
|
azken
hatsa eman behar zuela.
|
|
|
1947an egoera ekonomiko berdintsua bazegoen ere, lau urte beranduago izan ziren gatazketan kutsu politikoa ahulagoa izan zen 47koan baino, nahiz eta horiek guztiak protesta ziklo berberean sailkatu. Berez,
|
azken
hatsa ematen ari zen oposizio klasikoa, historikoa deitzen duguna, hau da, XX. mendearen lehenengo herenean eratutako langile kultura politikotik horniturik zegoena. Hain miseria gorrian zegoen jendea, ezen protestatan altxatzea beharrezkoa bihurtu baitzen, batzuetan matxinadaren antza hartuz (Iruñean kasu); eta Euskal Gobernuak alde batetik eta sindikatuek bestetik parte hartze handia ala txikia izatea alde batera utzita, protesta haien bultzadan eta garapenean pobreziaren aurkako borrokak neurri handi batean eragin zuela argudia daiteke.
|
|
|
Etorri gara gure hilabeteroko bilkuralat eta bazkaritan ari ginen ostatuan tranpa egin zigun. Badu bi hamarkada orain Piarres Lafittek,
|
azken
hatsa eman zuenean, artoski zain genezan maleta bat eman zigula, Santa Engrazian dago giltza erranez.
|
|
2008
|
|
|
–Hori baita ohitura, gehitu zuen, desenkusatuz bezala. Eta handik pixka batera,
|
azken
hatsa eman zuen.
|
|
|
Mirakolatzako bidebanatzera iritsitakoan, eskuinera egin eta pinudiaren konpainian jarraituko dugu suabe suabe harik eta 1880ko data daraman harrizko gurutze baten aurretik igaro arte. Paraje horretan harri hura altxatu omen zen aspaldi, lapurreta baten ondorioz
|
azken
hatsa eman zuen kontrabandista baten omenez.
|
|
|
Coruñara heltzea lortu zuten, urak ateratzeko ponpak erabiliz eta zuloak estaliz. Hara iritsi zirenean, ordea, gipuzkoarrak ezin izan zion gaixotasunari buelta eman eta
|
azken
hatsa eman zuen, 1940ko ekainean.
|
|
2009
|
|
|
Gero, begiak are gehiago zabaldu eta
|
azken
hatsa eman zuen; Domingo, lagunaren burua bere besomotzaz hartua zuena, hitzik gabe geratu zen hasieran; hiruzpalau segundo geroago, berriz, barru barruko negarrari ekin zion; handik bospasei segundora, azkenik, beste kanoikada baten inpaktua entzun zuen, hiru bat kale haratagotik etorri eta Domingo altxarazi zuena, baita ezker eskua gorarazi ere; gero, aldamenean zituèn taldekideei ezin ozenkia...
|
|
|
Frantziako Karlos IX.ak
|
azken
hatsa eman zuen gauean, Paristik etorritako 500 behartsu eta eskale, beltzez jantzirik, metatu ziren Vincennesko gazteluaren atean. Erregeren hilotza horiexek lagundu zuten hiriburuko karriketan barna Saint Denisera.
|
|
|
Zabalak ez dio utzi bertsoak biltzeari
|
azken
hatsa eman duen bitartean, eta, hala, balio handiko artxiboa bildu du Xabierren. Joxemari Iriondok adierazi duenez, 2005eko maiatzean berak eta Pello Esnalek eskari jakina egin zioten Zabalari:
|
|
|
Vous, vous aurez peut, tre le temps de la voir? l oeuvre. Idazlearen perpausaren oroitzapenak inarrosi zidan kaskoa, ulu gaixoa tripak eta hertzeak airean pantailan
|
azken
hatsa ematen begimentzean.
|
|
|
Gero, begiak are gehiago zabaldu eta
|
azken
hatsa eman zuen; Domingo, lagunaren burua bere besomotzaz hartua zuena, hitzik gabe geratu zen hasieran; hiruzpalau segundo geroago, berriz, barru barruko negarrari ekin zion; handik bospasei segundora, azkenik, beste kanoikada baten inpaktua entzun zuen, hiru bat kale haratagotik etorri eta Domingo altxarazi zuena, baita ezker eskua gorarazi ere; gero, aldamenean zituèn taldekideei ezin ozenkia...
|
|
|
Zer aurpegi izango zuen hildakoak, zer keinu? Non finkatu zuen begirada
|
azken
hatsa eman aurretik. Haren lepo eroria ikusten zuen, harrixken artean eta ile zurien biguntasunean endredatua, umel, buztinez zikinduta.
|
|
|
2008an hil zen Marie Smith Jones, baina berak ez ezik berarekin batera
|
azken
hatsa eman zuen eyak hizkuntzak ere, Marie baitzen azken hiztuna Alaskako hizkuntza ugarien artean oraindik bizirik zegoen hizkuntza horrena. Halakorik gerta ez zedin, 2008ko udan jakin genuenez, Mexikoko Tabasco estatuko baserritar batek, Manuel Segovia Jiménez indigenak, zoque ayapaneco hizkuntza irakasteari ekin zion, Manuelek berak eta bere lagun batek bakarrik hitz egiten dakiten hizkuntza mesoamerikar horrek bizirik iraun dezan.
|
|
|
Berkeleyn sehi dagoen Zitaren bi umeez axolatzen da auzoko emazteekin. Aitak
|
azken
hatsa eman zuen tekilaz hordi. Arraila ikusi dut egundaino.
|
|
2010
|
|
|
1939ko neguaren azken aste eta udaberriko hasiera hartan Espainiako Errepublikak
|
azken
hatsak ematen zituen bitartean, Frantzian bizi izan zen drama humanoa ordura arte gutxitan emandakoen modukoa izan zen. Milaka eta milakapertsona kontzentrazio esparru behin behinekoetan, asko eta asko soinean zituztenondasun apurren jabe zirela bakarrik, familia ugari kide batzuek besteen berri ezzutela, lanik gabe, aterperik gabe, eta abar.
|
|
|
Irantzu dela-eta, bera lortzearren borrokan ari naiz berriro eta bistan da lehia honetan ez dudala azken hitzik esan erran, ez
|
azken
hatsik eman emon. Gainera oraintxe bertan Irantzu bera ikusten ari naiz nire etxeko atarian.
|
|
2011
|
|
|
Hanka bat hilobian duten hizkuntzen artetik beste kasu bat aipatze aldera, aipa dezagun Bretainiakoa. Azkenetan dagoen hizkuntzak,
|
azken
hatsa eman aurretik, bizi zantzuak erakutsi nahi dituela dirudi. Itxura denez, galeraren kontzientzia aztarnak ernai daude oraindik herri horretan, nortasunaren zati bat galdu izanaren oihartzun gisa.
|
|
|
Hiletara lau mila bat lagun joan omen ziren, 1980an. Xalbador bertsolariak
|
azken
hatsa eman zuenean berekin zen Labeguerie medikua. Oso bertsozalea zen medikua, herriz herri zebilena bere lanean, eta dantza, bertso, doinu, lexiko eta esaera zaharrak bildu zituen.
|
|
|
Revendication.
|
AZKEN
HATSA EMAN. Fallecer. Mourir.
|
|
|
Baina gizonak eskuak eraman zituen sabelera oinazezko keinu batekin eta, hitzik esan gabe,
|
azken
hatsa eman zuen.
|
|
|
gandor horietan bere ondoan
|
azken
hatsa eman zutenak,
|
|
2012
|
|
|
Kantuan ari zaizkio...», esan dio, hunkidura apar bat eta naretasun jakintsu bat ahotsean nabari zaiolarik. Dominika bera ere «iaz
|
azken
hatsa eman arte» kantuan aritu omen da: «Bisitan joaten gintzaizkiolarik, beti egiten genuen kantuan, azken hiru bat egunetan salbu».
|
|
|
Elkarrizketa hau plazaratu den unean Aulestiko ADELen prestakuntzan dabil buru belarri. Horri buruz eta Antzerkiola Imaginarioak
|
azken
hatsa eman zuenetik egin dituen lanei buruz mintzatu gara. Haien artean, proiektu berriak bideratzeko sortu duen Huts teatroa izan dugu hizketagai.
|
|
|
Baina, nola edo hala, bihotza suspertu zitzaidan, eta pixka bat adoretu nintzen, gogoan hartuz Jainkoaren indarra eta Jainkoa bera leku guztietan zegoela eta ni babestuko ninduela. Beraz, berriro egin nuen aurrera, eta, burua baino pixka bat gorago neraman zuziaren argiari esker, aker zahar ikaragarri eta izugarri bat ikusi nuen lurrean etzanda, guk esaten dugun bezala, hilburukoa egiten, hilzorian; zahartuta,
|
azken
hatsa ematen.
|
|
|
Ozeanoaren zeharkaldiak ez zion mesederik egin. Campeche Golkoan, Mexikon,
|
azken
hatsa eman zuen, eta itsasoan ehortzi zuten.
|
|
|
EIDER: Ez haut bakarrik utziko, hire ondoan egongo nauk
|
azken
hatsa eman arte.
|
|
|
Negu luze eta hotzak bere
|
azken
hatsa eman ondoren udaberria lehen urratsak ematen hasia da. Gaur ere, martxoak 28, hor dago gizona, eguneroko legez, goizaldeko ordu txikietan, eskuetan duen hirugarren azkeneko Johnny Walker kopari hurrup!
|
|
2013
|
|
|
Isaac eta Milhas entrenatzaileek kalean bukatu dute; gora egin ezinik ibili da Miarritze, eta, 1999az geroztik lehen aldiz, Heineken Koparik ez du jokatuko Lapurdiko taldeak. Pixkanaka pixkanaka, belaunaldi zahar bat bere
|
azken
hatsa ematen ari da Miarritzen. Iraganeko borrokak eta tituluak urrunduz doazela ikusten ari dira xuri gorriak.
|
|
|
–Ez duzue euskaldun jendearen mintzaira konprenitzen ahal duen bertze inor?, idatzi zion. Orduko, Zunzunegi gipuzkoarra
|
azken
hatsa ematen ari zen Parisko Hôtel Dieu n. Jeannot bidali zioten, eskaerari erantzunez.
|
|
|
Iruñea???
|
azken
hatsa ematen ari zelarik ere.
|
|
|
Ondo helduta zeukaten besoetatik. Ito zenean, testikuluetako" ale" bat* kendu zioten erasoa agerikoa izan ez zedin, eta une berean,
|
azken
hatsa eman zuen Aitak. Gero Linok eta besteek etxera eraman eta bere ohean etzan zuten.
|
|
|
1784ko maiatzaren 16a izendatu zen horretarako. Baina, bat bateko gaixotasun batek jota, hilaren 11n
|
azken
hatsa eman zuen Murguiak, eta bukatu berria zuen eliza hartantxe ehortzi zuten hurrengo egunean. Pentsatu bezala, 16an, miresmen handiz sagaratu zen Murgufaren eliza, Kalifornia osoko handiena eta ederrena, Junipero Serra, Pedro Fages gobernadorea, misioko eta aldameneko San Jose herriko biztanleak eta auzoko indio guztiak bertan zirela.210 Ordura arte eraikitako bederatzi misio elizetatik" politena" zela iritzi zion Serrak.
|
|
|
1846an hil zen Jose Mana de Zalvidea, Estatu Batuek Mexikoren kontrako gerra deklaratu zuten urte berean. 1847an, Tomas Eleuterio Estenagak
|
azken
hatsa eman zuen San Fernandon. Hil hurren, ohetik jaiki eta, gelan jarria zioten aldaretxora hurbilduta, honela mintzatu omen zen ahots sendoz:
|
|
|
Han, gaixoek beharrezko zaintzak jaso zituzten, pilotuek nork bere aldetik hartutako datuak adostu zituzten, eta batzuek eta besteek kostalde hartaz kanpoko albisteak jakin zituzten. Antonio Maria de Bucareli y Ursua erregeordeak, Alta Californiako kokalekuen iraupenean eta Pazifikoaren Ipar mendebaldeko espedizioetan halako garrantzia izandakoak,
|
azken
hatsa emana zuen apirilean. Bestalde, Espainiak eta Frantziak bat egina zuten Britainia Handiaren kontrako gerran.
|
|
|
Ozeanoaren zeharkaldiak ez zion mesederik egin. Campecheko golkoan, Mexikon,
|
azken
hatsa eman zuen, eta itsasoan ehortzi zuten.
|
|
|
Ez zuten haren bizitza salbatzeko balio izan. Xabi kaskagogorrak
|
azken
hatsa eman zuen ospitaleko ohatzean.
|
|
|
Berako guardia zibilen kuarteleko Jeronimo G. segituan ailegatu da
|
azken
hatsa ematen ari den mutilaren ondora. Kaguendioska hasi da," Hijo de puta, te lo merecías, por hijo de puta...".
|
|
2014
|
|
|
Senarrak Tripolin ongi zaintzen zuen Dama Hodierna hura zuzenean ezagutu nahiz. Eta Jaufre Rudel itsasoz Tripoliraino ontziz zihoalarik eritu omen zen, eta ja hil hurrena zelarik heldu Tripolira
|
azken
hatsa ematen zuela Hodierna printzesa ederraren besoetan. Veneto lurraldea, XIII. mendea:
|
|
|
Eta «L» iniziala marraztean karratu ttipi batean pintatzen du Jaufreren heriotza: soineko azul argiz beztitua den Hodiernak besarkatzen du
|
azken
hatsaren ematera doan, eta azul ilunagoz beztitua den Jaufre. Hodiernarentzat idatziak izan zitezkeen« l' amor de lonh», urrungo maitasuna, laudatzen duten Jaufreren koplak:
|
|
|
Jaxintok, nekez, besoa luzatu eta hilkutxatik kanpo ageri den hilotzaren eskua oratzea lortu du. Ondoren, betazalak itxi, eta burua alde batera erori zaio,
|
azken
hatsa eman aurretik.
|
|
|
Bisitan inor ez zetorkiola eta umezurtza zela aitortu zidan. Haren osasunak nirearen oso bestelako traza hartu zuen; botikak eta tratamenduak niri onura eta mesedea zekarkidaten bitartean, bera gero eta okerrago zegoen,
|
azken
hatsa eman zuen arte. Gaueko ordu txikietan gertatu zen heriotza.
|
|
|
Berrogei urteko bizialdi labur horretan, Gabrielek langile arduratsu eta nekaezinenak ere txunditurik uzteko mo duko lan eskerga utzi zigun egina. Mutikotan, diktaduraren ilun pe gaiztoenean eta hamabi urte doi doi zituelarik, euskara bere kasa aldez edo moldez ikasteko delibero irmoa hartu zuenetik eta
|
azken
hatsa eman arte, Gabriel euskarari erabat emana bizi izan zen. Euskararen luze zabal guztiak bere baitan atxikitzeko eta bere baitarik eskaintzeko grinak hizkuntza eta literatura arlo etan esparru asko lantzera bultzatu zuen; hainbesteraino bultzatu ere, ezen zaila baita hark jorratu gabeko arlorik aurkitzea.
|
|
|
Haren heriotzaren urteurren esanguratsu honetan, lerroon bitartez, Arratiako bere umetako habiatik mundu zabalera hegaldatu zen Soloeta Dimari omen txiki bat egin gura izan diogu. Ez zuen denbora luzea eman jaio zen habian, baina euskal lumajea distiratsu ere distiratsu eraman zuen
|
azken
hatsa eman artean.
|
|
|
1936an, 40.000 gizon armaturen buru faxistei aurpegia eman zien Euzko Jaurlaritzaren bandera bilakatu zen, PSOEko kontseilari baten proposamenaren ondorioz. Haren gerizpean milaka gizon askatasunaren alde borrokatu ziren, askotan
|
azken
hatsa eman arte. Herri zaharrak aberri eta bandera berriak zituen.
|
|
|
(Luzaturiko eskuak
|
azken
hatsa ematen ari dela zirudik.)
|
|
2015
|
|
|
Altzaiar gazteari herioaren unearekin batera etorri zitzaion aitortzaren tenorea. Gabrielaren altzoan erdi etzana,
|
azken
hatsa ematean, sekretuan ikusten zuen maitale bat zeukala salatu zion. Isilik eta gordean zeraman harremana, erantsiz zeruetako jainkoa baizik ez zegoela jakinean.
|
|
|
Heroi baten gisan hil zen.
|
Azken
hatsa eman arte borrokatu zen. Harro nago haren laguna izateaz.
|
|
|
Fregona mutur batetik bestera darama, indarge, eta, pasillo estuaren izkina bakoitza jotzen duenero, badirudi
|
azken
hatsa ematera doala. Draz, draz.
|
|
|
Baina ez pentsa, Greba Handiak ez zuen ezustean harrapatu. Egunak ziren amarekin sesioan entzuten nuela nire gelatik, ilunabarrak
|
azken
hatsa eman orduko etxeratzen zenean. Tailerreko langileen jarrera handiusteaz gaizki esaka hasten zen, lantegia hankaz gora jarri zuen zoro haizeaz, gehiago gobernatu ezin zituen buzo urdin zikindun beharginez.
|
|
|
Estatubatuar inteligente horietako batek esana omen da, Duncan ez dakit zer. Tuberkulosiak jota edo sukar horiaren eldarnioan zeuden gaixoak baskula baten gainean paratutako ohean etzanarazten zituen,
|
azken
hatsa eman aurretik eta ondoren pisatzeko. Eta denek galtzen omen zituzten hogeita bat gramo.
|
|
|
Nire alaben aitak
|
azken
hatsa eman zuenean, bihotza endredatu zaio eta ez daki gehiago pilpiratzen izan ziren bata zuriarekin jantzitako medikuaren hitzak, itzultzea erabaki nuen, ordurako bere kabuz moldatzen ziren alabak utzita.
|
|
|
Lurperatzen ditugun asko eta askoren senide eta lagunei maiz entzuten diet hil berriaren memoria ahulaz hitz egiten; urteek eman diguten guztia ahaztera kondenatuta bagaude, bizitza zein alferrikakoa den aldarrikatzen;
|
azken
hatsa eman zuenean inguruko bisaia guztiak arrotz zitzaizkiola amorruz murmuratzen. Eta ikaratu egiten naiz, neurekoikeria hutsez, zalantza egiten baitut, Opheliari ala niri, nori endredatu ote zaion burua.
|
|
|
Berak ere hanka egin nahiko luke, nahinora, baina bihotzak krak egiten dio aita eta ama bertan bakarrik hiltzen utziko dituela pentsatuta. Ondo etorriko litzaieke denei tarteka herrira erortzen den misil galduren baten azpian
|
azken
hatsa ematea. Gerra madarikatua.
|
|
|
Baina, ohi bezala, oso bestelakoa zen han zinez gertatua. Difteriak jota hil zen gizon zuria, eta basati haien ahaleginak gorabehera,
|
azken
hatsa eman zuen haien lastozko oherik gozoenean etzanda, sendabelarrek apalduta minak. Hil ondoren burua moztu eta lur eman zioten, bi gau eta erdi iraun zuen zorabiozko erritu luze baten ondoren.
|
|
|
Harira. Seguru munduaren akabera iragarriz kalean gora eta behera ibiltzen den zoro horietako bat dela hildakoa, bere hitz luze eta korapilatsuak kontrako eztarritik joan ondoren itota
|
azken
hatsa eman duena. Edo gero eta gehiago diren etxegabe zarpail horietako bat, goiztirian bere kartoizko ohatzean zurrun aurkitu dutena, ahuleriak jota, bizitzea zer den ahaztuta.
|
|
|
Sastraketara hurbildu zenean, zerbaitek dir dir egiten zuela iruditu zitzaion Ciparisori, eta aurpegia zurbildu zitzaion berehala. Belarra gorriz tindatu zuen odol putzu baten gainean zetzan ordura arte lagun banaezin izan zuen orein sakratua,
|
azken
hatsa emanda, urrezko adar zabalak dirdiraka. Malkotan lehertu zen Cipariso, lagun minaren magalean.
|
|
|
Ez dauka nora joan, eta kalea ez da oraindik leku segurua. Egia esatera, ez da sekula izan, ez behintzat edozein espaloi bazterretan odolustuta
|
azken
hatsa emateko herentzia genetikoa daukan bera lako gizajo batentzat.
|
|
|
Edo nola epeldu zizkidan eskuak odol-jario likatsu amaigabe hark. Zertarako gogoan hartu inoiz iritsi ez zen anbulantzia baten zain eman genuen minutua, edo ordua, edo eternitate tai gabea, eta nola amak, azkenean, begiak itxi zituen,
|
azken
hatsa eman gabe oraindik (arnasa etena nabaritzen bainion), pentsa genezan hil egin zela, ohartu gintezen joatea beste aukerarik ez geneukala, ez bagenion berak bezala espaloiko harlauza hotzen gainean ezinezko mundu hari betiko adio esan nahi. Zertarako, ez bada begiak kristaldu dakizkidan eta azala arrakalatu?
|
|
|
–
|
Azken
hatsa emanen dut, Maisu, zu hara eramatearren.
|
|
|
Bizirauteko borroka latzean ari da animalia baina, ihes egin beharrean, bere kumearen arrastoaren atzetik jarraitu du, erasoei eusten saiatuz. Gero eta makalago mugitzen da, ordea, eta gutxi du
|
azken
hatsa emateko. Sufrimendua gutxitzeko asmoz, kolpe zitala eman dio Martinek bihotzaren inguruan.
|
|
|
Kristin emazteak bere burua urkatu du, etxearen egitura nagusiko egurrezko euskarriari soka lotuta. Presaka joan da harengana, soka askatzen ahalegintzera, baina emakumeak
|
azken
hatsa emana du dagoeneko.
|
|
|
|
Azken
hatsa eman nuen.
|
|
|
Zenduaren berariazko nahia omen. Laurari iruditu zaio, nartzisistek
|
azken
hatsa eman arte eusten diotela egoa puzteko ahaleginari; bizidunen erretinan presentzia eternoa lortzeko saiakera antzua, egiaztatu duenez, inor gutxi hurbildu da-eta hilotza bekoz beko agurtzera.
|
|
2016
|
|
|
Kultura kontsumoan sarbide handia egin du erdarak arnasguneetako gazteen artean, bereziki; c) Menderik mende bizirik iraun duen konpartimentazio soziofuntzionala zartatzen ari da era askotara:
|
azken
hatsak ematen ari da diglosia xaharra, eta berririk ez da ageri: " bilingualism without diglosia" ko bizimodura goaz pauso bizian, moldaera horrek plano teorikoan aurreikusia eta enpirikoki sarri frogatua duen azken geltokia zein den konturatu gabe maiz; d) Etxean hasten dira arnasguneko haurrak, orain, euskaraz eta erdaraz egiten ikasten:
|
|
|
Joan gara 286ra, egin dio kopetan gurutzearen seinalea. Bi minuturen buruan, begiak okertu, mihia atera, zakila zutitu, eta
|
azken
hatsa eman du koitaduak. –Pozoi zikin hori!?, esan diot irriz kapilauari, eta hark izararekin aztarna guztien hondamendia ezabatu du.
|
|
|
Eta pentsatu zuen inork ez zuela kanpairik jo izango zabor poltsan zeraman hezur pila harengatik. Inork ez zuela negar egin orain hezur anabasa zen gazte hark
|
azken
hatsa eman zuenean. Munstroa zen benetan?
|
|
|
Osaba Migel 2009ko urriaren 3an hil zen, halakorik ikusi gabe. Nekez imajina zezakeen berak,
|
azken
hatsa eman eta sei urtera, bere lagun Migel Asironen seme Josebak Iruñeko alkatearen aginte makila eskuratuko zuenik. Osaba Migelen istorioak argi uzten du:
|
|
|
Eta nahiz eta adin horietako herritarretako askok euskaraz egiteko edo entzuteko ohitura handirik mantendu ez eskolatik kanpo, eta zaharrenek eskola utzi zutenetik, adin horietan ulertzen ez gaituena jada frikia da, eta seguru hala sentitzen dela?, espezimen bitxia, arraroa, desagertzeko zorian dagoen espeziea,
|
azken
hatsa ematen ari den hilzorikoa.
|
|
|
1980an Euskal Herriko mina jin zitzaion eta sorterrira itzuli zen. Sendatzen ez den minbiziaren kontra borrokatu ondoan,
|
azken
hatsa eman du. Gure doluminak Germaine bere arrebari eta familia guziari.
|
|
|
Urte xaharrak
|
azken
hatsa eman du. Harekin batera, zoritxarrez, Aldude Luiseneko Leon Erramouspe apez pilotaria ere joan zaiku, bere 90 urte ongi beterekin.
|
|
2017
|
|
|
Erkintzen erkintzen hasi, eta, handik bi hilabetera, zulora.
|
Azken
hatsa ematen ari zenean, noizbait ikusi nindian. Dortoka baten antzera sudurretik puzka, luzatu zian esku iharra eta ni harrapatzera egin zian.
|
|
|
–Hago geldi, gogaikarri hori, har zan epea, esan zion andere Malamateniak lagunari, besotik helduz?. Alajainkoa, neroni ere hire ideiakoa naun, baina gauden
|
azken
hatsa eman dezan arte!
|
|
|
Ene gogo hori hain bizia eta bat batekoa izan zen non beldurrak hartu baininduen ez ote zen seinale bat niri adierazteko egun horietan bertan Zorba
|
azken
hatsa ematen ari zela lurraren bazterren batean; ezen nire arima eta Zorbarena elkarri hain josiak sentitzen nituen non ezinezkoa iruditzen baitzitzaidan biotarik bata hiltzea eta besteak ez sentitzea farrasta bat, eta oihu bat ez botatzea.
|
|
|
Orduan berean sartu dio ganibeta hiltzaileak, berehala atera, eta odola zurruztan ixurtzen ari da tupinaren barnerat, hiltzaileak eskuz nahasten duela,
|
azken
hatsak eman arte zerriak! Kurrinkarik ez da entzun.
|
|
|
Ororen buru, ez zuten hil bainan giltzaturik atxiki Madrilgo presondegi batean. Han minbizia zitzaion lotu eta horregatik 1940an libratu zuten bainan 1943an
|
azken
hatsa eman zuen Madrilen berean, 60 urte beteko zituen urtean.
|
|
|
Horien artean ekarria da Baionako karrika batean hilik atzemana izan den 38 urteko gizon bat, joan den martxoaren 4an. Kondatu dituzte orotara 54 urtarrilean
|
azken
hatsa eman dutenak. Horien erdiak pasa Parise eta inguruetan.
|
|
|
Oronozia doluan sartu da asteazken eguerditan, Mixel, Maritxuren anaia bakarrak
|
azken
hatsa eman duelarik. Inguruko eta urrunagoko Irulegiko mahastiak nigarrez zauden beren laguna galdurik.
|
|
|
Dolu Beñat Dabbadie Garreta Gaztelukoak utzi du bere sortetxea, Aljeriako gerla denboran bakarrik utzia zuena, 84 urte hurbil hor bizi izanik eta hor berean
|
azken
hatsa emanik. Gizon langile eta fededun baten oroitzapena uzten dauku Beñatek.
|
|
2018
|
|
|
|
Azken
hatsa eman du Nuarben emakume handi eta maitagarri batek, Mertxek. Mertxe Otaegik.
|
|
|
Eraman ezazue mendebaldeko dorreko ziega batera eta atxilo ezazue bertan urik eta jatekorik gabe, bere
|
azken
hatsa eman arte! Deabru txarrek eraman dezaten infernuetara higanoten laguna den fraide zaldun ustel honen arima eternitatean kiskal dadin!
|
|
|
Handik zenbait minutura, kolpe lehor bat entzun zen Kakuetako arroilan. Johainek bere
|
azken
hatsa emana zuen. Ireltsoaren barre ankerrek gauaren isiltasuna bete zuten.
|
|
|
Gaizki, gaizki, bere
|
azken
hatsa ematen ari da. Berak eskatu digu berori deitzea azken olioa eman diezaion.
|
|
|
Goiko solairuan badira zenbait ate, horietako bat bultzatu du emakumeak eta denak barrura sartu dira. Gela zabal samarra da, erdian paretan zintzilik dagoen zurezko gurutze handi baten azpian ohatzea dago eta bertan Pellot kapitaina bere
|
azken
hatsa ematen. Ezker aldean aulki bat eta aurrez aurreko beste paretan euskal itxurako kutxa bat.
|
|
|
Istebe,
|
azken
hatsa ematen ari haiz eta ez zaik komeni Jainkoaren haserrea piztea horrelako esamesekin. Konta iezadak kontatu behar didaana eta gerokoa nik eginen diat.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ongitxo daki zein latza den balearen ehiza, eta abiatutako aunitz Ternuako horma artean gelditzen direla betiko, hango mortu hotzetan, Euskal Herritik urrun,
|
azken
hatsa emanik.
|
|
|
Ganix zeraman txalupa atzeko aldetik hurbildu zitzaion zetazeo haserretuari, eta arpoilariak bigarren arpoi bat sartu zion. Baleak
|
azken
hatsa eman zuen. Beste bi bale kumeak, izuturik, itsaso zabalean urrundu ziren.
|
|
|
Preso naukaten ziega honetan, gosez, egarriz eta hotzez akabatzen ari nauten arren, harro daramat nire bihotzean Ospitaleko fraideen gurutze zuria eta hor izanen da nire
|
azken
hatsa eman arte. Nire bizitza osoa eman dut Ordenaren alde eta Heriok eramaten nauelarik ere, Ospitaleko fraide izanen naiz.
|
|
|
Begiek eldarnio batek jota ziruditen.
|
Azken
hatsa ematen ari zen.
|
|
|
Hori entzun ondoren, Pellot kapitainak bere
|
azken
hatsa eman zuen. Gero, Joan Kruz Danbolena eta Koxe Enatarriaga laborari zaharrek On Martinek egindako hil agiria sinatu zuten lekuko gisa.
|
|
|
Odolusten ari zelarik, indar handiz mugitu zen ezkila astinduz eta joaraziz, guztiok bere heriotzaz jabe gintezen. Gu iritsi ginenerako
|
azken
hatsa emana zuen. Hortik aurrerako guztia nik bezain ongi ezagutzen duzue.
|
|
|
Arruetarren etxean tristura zen nagusi, aitatxi Satur bere
|
azken
hatsa ematen ari baitzen. Aitatxiren logela zabalean oheak erdialde osoa betetzen zuen.
|
|
|
Ama hirurogeita hamabost urterekin hil zen, Saturrekin gerra garaian fusilatze taldeetan boluntario gisa ibilitako Aita Ladis apaiz jatorrak Aita Sainduaren azken olioez (4) igurtzi ondoren. Eta Satur gaixoa, emazterik gabe ezin biziz, bi urte beranduago bere
|
azken
hatsa ematen ari zen, hirurogeita hemezortzi urte zituela.
|
|
|
Beraien hitza gure hitzaren kontra izanen da. Aita Ladisek lau haizetara aldarrikatuko du aitak bere
|
azken
hatsa ematen duela arameeraz, hau da, Jesukristo gure salbatzailearen hizkuntzaz, hitz egiten.
|