|
2001
|
|
|
Kastetatik ihes egiteko dalit
|
askok
hirietara jo du. New Delhiko goi kastako batek zioen bezala:
|
|
2002
|
|
|
Askok eta
|
askok
hiri handietara emigratu zuten. Baina industriaren urritasunaren ondorioz, horietako asko ekonomia informala delakoan sartu ziren.
|
|
2007
|
|
|
Baltikoko urrea deitzen zaio, eta denda gehienetan herrialdeko oroitzapenak eta harri eder horrekin egindako bitxiak saltzen dira. Beste altxor lituano bat Vilna da,
|
askok
hiri berdea deitzen dioten hiriburua, parke eta lorategi ugari dituelako. Neris ibaiak hiriburua zeharkatzen du, bi zatitan banatuz, eta hegoaldera uzten du hiriaren alde zaharra, 1994an Gizateriaren Ondare izendatu zena.
|
|
|
Hiri etorkizuna prestatzeko, gutxienez, pobreen eskubideak errespetatu behar dira hirian. Arduradun politiko
|
askok
hiri hazkundea prebenitzen jarraitzen dute, landatik hirirako migrazioa motelduz, titulurik gabeko okupatzaileak kanporatzea eta zerbitzuak ukatzea bezalako taktiken bidez. “Migrazioari aurrea hartzeko saiakera horiek alferrikakoak, kaltegarriak eta, batez ere, okerrak dira, pertsonen eskubideak urratzeaz gain”, jasotzen du testuak. Politikak egiteko ardura dutenek —jarraitzen dute— uste badute hiri hazkundearen tasak altuegiak direla, aukera eraginkorrak dituzte eta, aldi berean, giza eskubideak errespetatzen dituzte.
|
|
2009
|
|
|
Azken hiletan egoerak hobera egin du; asteon bertan, baina, lagun bat hil dute tiroz. Eta hauteskundeak hurbildu ahala indarkeriak okerrera egingo duen beldurra ageri du
|
askok
hirian.
|
|
2011
|
|
|
1940 inguruan, nekazari
|
askok
hirietarat jo zuen, bertan ezagutu zuten gosea eta langabezia. Askok Espainiatik Alemaniara eta Europako beste lurraldeetara emigratu behar izan zuten.
|
|
2013
|
|
|
Baina zaila da sinesten munduko lehen merkataritza potentzia kezkatuta zegoela eta kezka horrek sarraskia eragin zuela. Donostiak oparotasun ospea zeukan, soldadu
|
askok
hirian sartu eta aberastuko zirela uste zuten, eta horrek ziurrenik arpilatzeko grina areagotu zuen. Aliatuek hiria frantsestua zegoela pentsatzen zuten, donostiarrak traidoretzat zeuzkaten.
|
|
2014
|
|
|
Ibargoiti, Itzagaondoa, Lizoainibar, Elo, Untzitibar eta Urrotz eskualdean %24, 95ko langabezia tasa dute, eta Agoitzen, Artzibarren eta Longidan, %22, 98koa. Herrietan bizitzea gero eta zailagoa da herritarrentzat; horregatik,
|
askok
hirira joan behar izan dute. Hori da herritarrek duten beste kezketako bat.
|
|
|
Vannes-en bertan 73 kasu egon ziren, eta 16 hildako. Herritar
|
askok
hiritik hanka egin zuten, gaixoak han utzita. Orain afrikarrek bezala.
|
|
2017
|
|
|
laster ziren goseak. Porrotaren ondoren, atxilotu egin zituzten asko, urkatu eta burua moztu zieten; beste
|
askok
hiria utzi behar izan zuten, Florentziako artile industriaren gainbehera abiarazi zuen exodoan (Rodolico 1971: passim).
|
|
2018
|
|
|
XV. mendean zehar ere, izurriteak izan ziren, eta hirian gertatzen ari ziren tirabiren ondorioak areagotu egin zituzten: 1400etik 1403ra arte Izurrite Beltza izan zen Iruñean; 1411tik 1413ra bitarte, Iruñeko biztanle
|
askok
hiritik landa eremura alde egin zuten; 1422tik 1423ra arte izurriteak hiriko biztanleen %10 hil zuen. Horrez gain izurriteak gertatu ziren 1428tik 1430era, 1441etik 1443ra, eta 1507tik 1509ra.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, eskola espazio gehientsuenak industrializazioaren helburu produktiboei jarraiki, gizartea homogeneizatu eta kontrolatzeko egituratu izan dira, haurtzaroaren kultura eta etxe giroan aurki ditzakegun ezaugarri arkitektonikoak eskola eraikinen eredu estandarizaziotik at utziz. Horretaz gain, eskola eraikin
|
askok
hiri ingurunetik isolatutako ekipamendu gisa funtzionatzen dute maiz, hesiz inguratuta eta etxea hiria eskola erlazioa hautsiz. Ikasgela estandarizatu batean errepikapen eta pilaketaren arabera egituratutako eraikin tipologiak, gainera, haurrak helduen parametroaren arabera diseinatutako espazioetan bizitzera behartzen ditu, eskola espazioarekiko sortuko duten erlazio identitario eta emozionala kontuan hartu gabe.
|
|
2020
|
|
|
Baina ongi, lasaiago. Mendia uzten du
|
askok
hirira eta beste leku batzuetara joateko, eta etxe hutsak erosten dituzte ondoren hemen, goialdean, eskiatzera joateko. Edo erortzen uzten dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Maskararen erabilera arindu zenetik, goraldian da berriro birusa, eta zuhur jokatzearen alde egin dute herritar
|
askok
hirian. Batez ere jendea pilatzen den tokietan.
|
|
2022
|
|
|
Beste hainbat alorretan, aldiz, arazo bide izan da iraultza berdea: nekazaritzan lana galdu duten laborari familia
|
askok
hirira migratzea (ondorioz, hirian txabolismoa agertu edo larritzea), monolaboreak epe ertainera lurra galtzea, hazi berriak baldintza hobeezinetan bakarrik ernatzea, biodibertsitatea urritzea, azal freatikoak galtzea. Erabateko mendekotasun teknologikoa kezkagarria da, lurren gazitzea gorria da, bizkarroiak gero eta erresistenteago direnez, pestizida eta pestizida ugari eta indartsuagoak erabili behar izaten dira, stockak metatzean arazo larriak gertatzen dira, etab. irina es:
|