|
2013
|
|
|
Euskarara ekarritako literatur itzulpenen kritika publikoaren azterketa egin genuenean (ikus Ibarluzea, 2011), euskal literatur sistemara ekarritakoen katalogoaren berri (egilearenberaren zein lan dauden itzulita, herrialde bereko zein
|
lan
itzulita dauden, zer beste itzultzailek itzuli izan dituen lanok...) emateko joera hori berori nabarmendu genuen:
|
|
|
Uste dut, tradizio filologikoaren fruiturik umoena Jean Baptiste Orpustanen eta Aldekoaren frantsesezko eta gaztelerazko literatur historiak, aurrez aurre, direla, eta, tradizio horretaz baliatu behar garenetan, bertara jo genukeela.Hortik aurrera tradizio horri eusteak eta beronen emaitzak ingelesez globalizatzea, berritasunarenizenean, jardun antzu eta atzerakoia dateke. Aldekoaren eta Orpustanen
|
lanak
itzuli lirateke tradizio horretako eredurik miresgarrien eta ez filologikoen gisara.
|
|
2016
|
|
|
Munduko literatura eta teoriak sormenerako zutabe bat izan arren, itzulpenari ez zion oraindik (geroago ez bezala) garrantzi handirik ematen. Euskal antzerkiko garaiko obra gehienak, metafisiko eta eskas, tzat zituen, eta gabezia horri aurre egiteko proposatzen zen bide bakarra Espainiako belaunaldi errealistaren (Sastre, Lauro Olmorena)
|
lanak
itzultzea zen. Atxaga, baina, oso adierazkorra zen puntu horretan:
|
|
2018
|
|
|
Euskaratik egindako itzulpenen kopurua ere hazi egin zen zentsuraren bigarren aldian: 13
|
lan
itzuliren berri ematen du Nor da Nor datu baseak9, gehienak (9, hain zuzen ere) gaztelaniara egindakoak (hiru lan itzuli ziren euskarara, eta bat katalanera).
|
|
|
Euskaratik egindako itzulpenen kopurua ere hazi egin zen zentsuraren bigarren aldian: 13 lan itzuliren berri ematen du Nor da Nor datu baseak9, gehienak (9, hain zuzen ere) gaztelaniara egindakoak (hiru
|
lan
itzuli ziren euskarara, eta bat katalanera).
|
|
|
Torrealdaik zedarritutako hirugarren zentsura aldiari dagokionez, betiere Nor da Nor datu baseko literatur itzulpenen inguruko datuei jarraikiz, 10 184 literatur
|
lan
itzuli ziren aldi horretan, gehienak haureta gazte literaturakoak. Euskaratik itzulitako 25 lanak11 batez ere gaztelaniaz emanak dira (aztertu beharrekoa da bertsio elebidunetan emandakoak diren, esaterako, eta bertsio elebiduna izatea zein funtziori dagokion:
|
|
2023
|
|
|
Liburuen itzulpenean itzultzaileekin lankidetzan parte hartzen duten idazleei buruz, berriz, Patrick Hersantek gehitzen digu" La colaboración es también una experiencia de escritura, cuyos efectos se perciben, no solo en la traducción en curso, sino en la obra venidera". Beraz, sormena zentzu zabalean ulertzen da, ez bakarrik idazleak lanaren lehen bertsioa eraikitzean egiten duena, baita
|
lana
itzultzean beste egile batekin batera egiten duena ere.
|
|
|
La lengua minoritaria no encierra a ningún escritor, porque siempre va acompañada". Egile horietako batzuek beren
|
lanak
itzultzea erabakitzen dute; izan ere, Eva Gentesen esanetan," Para muchos autotraductores sistemáticos, la autotraducción se convierte en una parte integral del proceso creativo". Gentesek berak esaten digu autoitzulpena fenomeno kolektiboa dela euskaraz, galizieraz eta katalanez idazten duten egileen artean, baina autoitzulpenak egiteko motibazioak, maiztasuna, itzulpen prozesua, itzulpenen norabidea eta ikusgarritasuna, ostera, askotarikoak direla.
|
|
|
Etengabeko elkarrizketan egiten dituzte itzulpenak egileak eta itzultzaileak? Idazleek beren
|
lanak
itzultzen dituztenean, sormen lanak itzuli barik egokitu egiten dituzte beste hizkuntza batean ematerakoan. Lanak itzuli ondoren, idazleek jatorrizkoak berrikusten dituzte eta bigarren bertsioak eragindako birsortze lana egiten dute?
|
|
|
Etengabeko elkarrizketan egiten dituzte itzulpenak egileak eta itzultzaileak? Idazleek beren lanak itzultzen dituztenean, sormen
|
lanak
itzuli barik egokitu egiten dituzte beste hizkuntza batean ematerakoan. Lanak itzuli ondoren, idazleek jatorrizkoak berrikusten dituzte eta bigarren bertsioak eragindako birsortze lana egiten dute?
|