|
2001
|
|
|
“Lan munduarekin katalogatzea, definitzea eta elkartzea askoz ere konplexuagoa da”, adierazi zuen. García Gómez, Kantabrian
|
laneko
arriskuen prebentzioaren inguruan egindako joera berriei buruzko ikastaro batean. García Gómezek bere azalpenean nabarmendu zuen Espainian 1978koak diren lanbide gaixotasunen zerrenda eta horiek aitortu eta erregistratzeko prozedurak zaharkituta zeudela.
|
|
2002
|
|
|
Espainian, laneko ezbehar tasak azken hamar urteetan izan duen hazkunde geldiezina “epidemia” gisa hartu izan da, eta indarrean dagoen araudia zorrozki ordez beste tratamendu bat eman beharra zegoen.
|
Laneko
arriskuen prebentzioan parte hartzen duten eragile, talde eta erakunde guztiek erabaki zuten nork bere aldetik borrokatzeari uztea eta indarrak batzeko apustua egitea, prebentzioaren kultura sustatzeko eta istripuak geldiarazteko. Hala, joan den uztailean sortu zen Malagan eraikuntzako lan istripuei aurrea hartzeko sektore arteko plana.
|
|
2003
|
|
|
CCOOren aburuz, epai horrek “bonus malus delakoaren aurrekari garrantzitsua du”, eta aurrerapauso bat da “gertaera tamalgarri batekin amaitzeko: merkeagoa da
|
Laneko
Arriskuen Prebentziorako Legea haustea osasuna bermatzeko prebentzio neurriak hartzea baino”. Bonus malus da Laneko Ezbeharren aurkako Planaren ardatz nagusietako bat.
|
|
|
Eskola beretik laneko istripuak prebenitzeko, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, Donostiako Easo Institutuarekin eta PAKEA Lan Istripu eta Lanbide Gaixotasunen Mutuarekin batera, programa aitzindari bat jarri du abian Espainian, eta
|
lan
arriskuen prebentzioa kudeatzeko eskuliburu integratu bat emango die Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxe guztiei. Espainian laneko ezbehar kopuru handia dagoenez, gizarteak gero eta gehiago eskatzen du laneko istripuak prebenitzeko mekanismoen kalitatea hobetzeko eta areagotzeko.
|
|
|
Espainian laneko ezbehar kopuru handia dagoenez, gizarteak gero eta gehiago eskatzen du laneko istripuak prebenitzeko mekanismoen kalitatea hobetzeko eta areagotzeko. “Neurri egokiak eta egokiak hartzeaz gain, zer aukera hoberik eskola beretik
|
laneko
arriskuen prebentzioaren kultura ezartzen hastea baino. Hori ez ezik, ikastetxeek ere izan behar dute tresnaren bat larrialdi batean une jakin batean zer egin behar duten edo laneko prebentzio zer politika egin behar duten azaltzeko”, dio Nekane Agirrek, Easo Institutuko irakasleak eta proiektu honen koordinatzaileetako batek.
|
|
|
Eskuliburua Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko teknikariek, PAKEAko profesionalek eta Easo Institutuko irakasleek idatzi dute, eta “oinarrizko galderei erantzuten die, esate baterako, zein sarrera ate jarri behar den, edo botikinek zein tresna eta material eduki behar dituzten edo zein makinek ez dituzten betetzen segurtasun baldintzak”, azaldu du Iñaki Mújica Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako zuzendariak. Urtebete inguru lan handia egin ondoren,
|
laneko
arriskuen prebentzioan integratutako kudeaketa sistema berriak, besteak beste, oinarrizko ildo batzuk eskaintzen ditu eskola gela batean egon daitezkeen arrisku kimikoak aztertzeko, bai eta produktu toxikoen zerrenda, prebentzio adierazleak eta larrialdi planak ere. “Ezinbesteko gida da edozein ikastetxetarako.
|
|
|
Proiektu hori esperimentalki hasi da Donostiako Easo Institutuan, eta “Euskal Herriko ikastetxe guztietan aplikatzeko” asmoa du. Ordura arte, Hezkuntza Sailak euskal ikastetxe guztiekin landu zuen
|
laneko
arriskuen prebentzioaren kudeaketa. Ikastetxeek laguntza eskatzen ziguten.
|
|
|
Zuzendaritza taldeak ez du prebentzioko teknikaria izan behar, baina, eskuliburuari esker jakingo du zer egin”, azaldu du Manuel Lansac Eusko Jaurlaritzako Laneko Hezkuntzako arduradunak. Hain zuzen, koordinatzaileen arabera,
|
laneko
arriskuen prebentzioan integratutako kudeaketa sistema horren bertuteetako bat da zentro bakoitzak “kudeaketa integratuaren kontzeptua” izango duela. Eskuliburuarekin jakingo dute zer hobetu edo aldatu behar duten ikastetxean.
|
|
|
Laneko prebentzioarekin zerikusia duen lan bakoitza identifikatuta eta antolatuta egongo da”, dio Iñaki Mujikak. Ziklo berria Plan pilotuari esker sortu den ondorio pragmatikoenetako bat Easo Institutuan emango den
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioko goi mailako heziketa ziklo berri bat sortzea izan da. “Lan munduan sartzeko aukera ezin hobeak dituen eta gizarte eskaera bati erantzuten dion hezkuntza eskaintza berria da”, azaldu du Lourdes Soto ikastetxe horretako zuzendariak.
|
|
|
Haren ustez, petrolio enpresak" larriki" urratu zuen
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea, prebentzio neurri egokiak hartu ez zituelako
|
|
2004
|
|
|
Landuko diren beste gai batzuk hauek dira: ekoizpen eta industria sektoreei aplikatutako kalitatea, lehengaia kalitate prozesuaren hasiera gisa aukeratzea, ziurtagiri publikoaren eta pribatuaren arteko konbergentziak,
|
laneko
arriskuen prebentzioa eta elikagaien banaketari aplikatutako kalitatea. Gainera, biltzarrak iraungo duen bi egunetan dastatze panelak, erakusketa eta produktu dastaketa egingo dira, eta horiekin zerikusia duten beste jarduera batzuk ere egingo dira, jardunaldietan zehar.
|
|
|
Erreformak berak onartzen du Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legea indarrean egon den zortzi urte baino gehiagoan ez direla lortu praktikan espero ziren emaitzak, “betetze formalagoa eraginkorragoarekin”. Erreformarekin egindako aldaketek eragina dute
|
laneko
arriskuen prebentzioa “enpresaren ekoizpen prozesuan eta lerro hierarkikoan” sartzearen garrantzian. Horretarako, enpresaburua behartuta dago prebentzio plan bat egitera, sei hilabeteko epean (gaur amaitzen da).
|
|
|
Erreformak Lan Ikuskaritzaren lana indartu nahi du. Horrela, administrazio autonomikoetako
|
laneko
arriskuen prebentzioko teknikariei ikuskatze lanak egiteko aukera ematen die, baita aholkularitzakoak ere. Hori dela eta, Ikuskaritzari eskatzen ahal diote arau hausteen aktak egin ditzala, bidezkoa bada.
|
|
2007
|
|
|
Irregulartasunak izaten jarraitzen duten arren, ASPAk dio mutualitate batzuek “erreakzio positiboa izan dutela” eta “ahalegin handia egiten” ari direla sektorea birsortzeko. “Ez da enpresen arteko gerra merkatu bat eskuratzeko, baizik eta esparru orokorra baliabide publikoen erabilera da, Gizarte Segurantza, alde batetik, helburu pribatuekin, eta sektore baten degradazioa,
|
laneko
arriskuen prebentzioa, bestetik, ondorio ezagun guztiekin”, ondorioztatu du.
|
|
2008
|
|
|
Emakume haurdunari zor zaizkion eskubideak hainbat legek babesten dituzte: 1986ko Osasunaren Lege Orokorra,
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko 31/ 1995 Legea, Lanean dabiltzan Pertsonen Lan eta Familia Bizitzak Uztartzeko 39/ 1999 Legea, haurdunaldian barrenako arriskuengatiko eta amagatiko Gizarte Segurantzaren prestazioak arautzen dituen 1251/ 2001 Errege Dekretua eta emakume eta gizonezkoen arteko egiazko berdintasunari buruzko 3/ 2007 Legea, besteak beste.
|
|
|
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legeak xedatua duenez, ahal denean, lan arriskua duen langile haurduna enpresa barnean lanpostuz aldatua izan behar da; hori ezinezkoa balitz, lan kontratua eten eta emakume horri haurdunaldian dagokion arriskuagatiko subsidioa erdiesteko tramiteak egin daitezen.
|
|
|
Zergatik?
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea indarrean sartzen denetik, enpresaburua behartuta dago arriskuak ebaluatzera, kendu eta arindu daitezkeen arriskuak desagerraraztera, neurri prebentiboen bidez, lehenik neurri orokorren bidez eta gero banakakoen bidez, erabat ezabatzen ez direnak. Arrisku plusa hautematea da onartzea langileak lanean bizitza edo osotasun fisikoa jokatu behar duela, “arauaren eta sen onaren aurkakoa”.
|
|
|
Autonomo ongi aseguratuak Langile autonomoaren irudia beti lotu izan da aseguru pribatuekin eta Gizarte Segurantzaren osagarriekin. Eta ez da inpresio faltsua; izan ere, gaur egun alta emanda dauden langile autonomoen %10ek bakarrik kotizatzen dute gaixotasun profesionalak eta lan istripuak estalirik edukitzeagatik, José Luis Perea Langile Autonomoen Elkarteen Federazio Nazionaleko (ATA)
|
Laneko
Arriskuen Prebentziorako arduradunak dioenez. Hori dela eta, langile askok nahiago dute edozein ezustekori aurre egin, independenteki, nahiz eta azkenaldian hobekuntzak egin.
|
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Neurri honen azken helburua da sektoreko ezbehar kopuru handia murriztea, obrak egiten dituztenek
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea betetzen dutela bermatzen duten egiaztapenen bidez. Hondeaketa, lur mugimendu, birgaitze, muntatze edo saneatze lanetan kontratista eta azpikontratista gisa diharduten mendeko langileak dituzten enpresa eta autonomo guztiak inskribatu dira. Legeriak eskatzen die enpresei egitura eta baliabide material nahikoak izan ditzatela lanak egiteko eta langileak lan segurtasun eta osasun gaietan prestatzeko.
|
|
2009
|
|
|
higiezinen “crack ak” eta finantza krisiak gehien zigortzen dituen sektoreetako bat, ezkutuko lana edo lanak hirugarren batzuei enkargatuta lan egitea da, enpresa eraikitzaileen hornitzaile bihurtzen diren lanbide independenteak. Sektore honetako beste irregulartasun batzuk, kontratu faltaz gain,
|
laneko
arriskuen prebentzioa ez betetzea eta kontratazioa prekarietatea dira (adibidez, enplegu kontratua egitea, baina langileari Gizarte Segurantzan alta ez ematea). Ostalaritza:
|
|
2010
|
|
|
Lanerako prestakuntza eta orientaziorako moduluaren baliozkotzea (LPO) Modulu hau LOEk arautzen dituen heziketa ziklo guztien curriculumaren zati da; beraz, titulu baten gaitasun guztiak gainditu dituzten ikasleek, baita proiektuaren lanbide moduluarena ere, LPO baliozkotzea eska dezakete. LOGSEko ziklo bateko tituludunen kasuan, baliozkotu egin dezakete, aurrekoaz gain urtebeteko lan esperientzia egiaztatzen badute eta
|
laneko
arriskuen prebentzioko teknikariaren oinarrizko ziurtagiria badute. Batxilergoko irakasgaiekiko baliozkotzeak Batxilergoko irakaskuntzetako irakasgai batzuk, hala nola elektroteknia edo kimika, erdi mailako heziketa ziklo batzuetarako baliozkotu daitezke.
|
|
|
|
Lan
arriskuen prebentzioari buruzko irakurketa errazeko eskuliburu bat argitaratu dute adimen minusbaliotasuna duten ostalaritzako profesionalentzat
|
|
2011
|
|
|
Helburu horiek lortzeko, besteak beste, neurri hauek hartu dira: gidarien hezkuntza eta prestakuntza hobetzea, autoan abiadura mugatzailea erabil dadin sustatzea, segurtasun distantziaren seinaleztapen horizontalari buruzko jarraibide bat prestatzea, Zirkulazioko Erregelamendu Orokorra aldatzea hirian bizikletaz joan etorriak antolatzeko, eta, horrez gain,
|
lan
arriskuen prebentzioari buruzko prestakuntza programetan zirkulazio istripuak prebenitzea, langileentzat eta enpresaburuentzat. Gainera, Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (TZN) trafiko istripuen biktimentzako arreta hobetuko du, eta, horretarako, zirkulazio istripuen biktimentzako kalte ordainen baremo berri bat aztertuko du, eta zirkulazio istripuetako osasun arretan egindako hobekuntzak trukatzea erraztuko du.
|
|
2012
|
|
|
|
Lan
arriskuen prebentzioa, animalien ongizatea edo ingurumen arloko ebaluazioa eta zaintza ez dira berdin lantzen herrialde horietan.
|
|
|
Herreroren arabera, jarduera horiei “gai berriak gehitu behar zaizkie, hala nola etiketa ekologikoak ezartzea, karbono aztarna kalkulatzea, energia eraginkortasuneko proiektuak garatzea eta berotegi efektuko gasen emisioak murriztea”. Javier Martínezek, Environmental o.com atariaren zuzendariak, adierazi duenez, profil horiek, ingurumeneko, kalitateko eta
|
laneko
arriskuen prebentzioko aholkulari gisa, “enpresek errazago betetzen dituzte, hautagai gehiago eskaintzen dituztelako”. 3 Poluzioaren kontrola eta prebentzioa Poluzioa kontrolatzea eta prebenitzea “lanpostu gehien sortzen dituen lanpostu berdeetako bat da”, Roberto Ruiz Robles Ingurumen Zientzien Elkarteko (ACA) lehendakariak dioenez.
|
|
|
3 Irteera profesionalak ezagutzea Ekintzaile berde batentzat irtenbide profesionalak asko dira. Agustín Valentín Gamazok
|
laneko
arriskuen prebentzioa, kalitatea eta ingurumena, hondakinen kudeaketa, energia berriztagarriak (bereziki, energia eolikoa eta eguzki energia fotovoltaikoa) eta eraginkortasun energetikoa nabarmentzen ditu, gaur egun enplegu gehien sortzen duten nitxoak baitira. Santiago Molinak eta Ander Elgorriagak ekodiseinuan espezializatutako zerbitzuak gehitu dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Álvaro San Martín Casa de Ley abokatuaren esanean," lanean arrisku larri eta berehalakorik izanez gero eta enpresaburuak segurtasuna eta osasuna bermatzeko beharrezko neurriak hartzen ez baditu edo hartzen uzten ez badu". Hala, art.
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 21 artikulua bere lana dela-eta langileak arrisku larri eta berehalakoaren eraginpean egon daitezkeenean, enpresaburua behartuta dago informazioa ematera eta beharrezko neurriak hartzera arrisku larri, berehalako eta saihestezinean langileek beren jarduera eten ahal izan dezaten eta, beharrezkoa bada, lanpostua berehala utz dezaten.... Eta enpresaburuak egiten ez badu, langileak eskubidea izango du bere jarduera eteteko “eta lantokitik alde egiteko, jarduera horrek bere bizitzarako edo osasunerako arrisku larria eta berehalakoa dakarrela uste duenean”, dio Calvok.
|
|
|
Baina, hori bai, ezin da edozein modutan eta edozein lekutan egin. .
|
Laneko
arriskuen prebentzioan aditua den emakume baten eskutik kontatuko dizugu nolakoa izan behar duen zure bulegoak etxean, telelanetan lesioak saihesteko.
|
|
2021
|
|
|
Alegia, enpresak eskubidea du enplegatua kutsatuta dagoen ala ez jakiteko, “beharrezkoak diren kontingentzia neurriak ezarri ahal izateko”. Laneko segurtasuna zaintzeko legezko betebeharra Covid proba bat egitea laneko osasuna eta segurtasuna zaintzeko modu bat da, eta enpresaburuek eta langileek laneko segurtasuna zaindu behar dute, besteak beste, eta halaxe ezartzen du
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legeak: Enpresaburua.
|
|
|
Prestatzaile horiek aisialdiko begirale eta elikagaien manipulatzaile titulua egiaztatu behar dute. Catering enpresa batzuek,
|
laneko
arriskuen prebentzioari buruzko nahitaezko prestakuntzaz gain, ikastaro zehatzagoak ere eskaintzen dizkiete, hala nola intolerantziei eta alergiei buruzkoak. “Zerbitzu bikaina ziurtatzeko modurik onena da gure langileak hainbat arlotan prestatzea, hala nola elikagaien segurtasunean, elikadura ohitura egokietan, haurren etapetan, aisialdian eta denbora librean, inteligentzia emozionalean, inklusioan, prebentzioan eta bitartekotzan, covid aurrean protokoloak”, azaldu du Aksel Helbek Serunion Educako zuzendari komertzialak.
|