|
2015
|
|
|
1965eko abenduan promulgatu zen Lehen Hezkuntza Erreformatzeko Legea, Batxilergora igarotzeko bide zurrunagoa ezartzen zuena, ikastolen
|
lana
arriskuan jarrita. Agintari frankistekiko elkarlan pragmatikoa beharrezkoa zen A. Irigoienen ustez:
|
|
2021
|
|
|
Gehienetan, laneko antolaketa desegokiarekin lotuta daude. Osasun arloko
|
Lan
Arriskuen Prebentziorako gidak hainbat adierazle ezartzen ditu sektore honetan:
|
|
|
|
Lan
Arriskuen Prebentzioaren Legearen 14.2 artikuluaren arabera," babeseginbeharra betetzeko, enpresaburuak bere zerbitzupean dauden langileen segurtasuna eta osasuna babestu ditu, lanarekin zerikusia duten alde guztietan". Horretarako, autonomia erkidegoetako osasun zerbitzuek osasun langileek jaso dezaketen indarkeriaren aurkako prebentzio protokoloak egin dituzte.
|
|
|
Hori dela-eta, negozio eredu osasuntsua sustatzea du helburu, giza baliabideen politika guztietan langileen ongizatea kontuan izanik. Helburu hori lortzeko honako ekintzak sortu dira: Giza politika guztien diseinuan eta garapenean langileen lan osasuna barneratu, hau da, Giza Baliabideen Plana berrikusi. Kudeaketa sistema berrikusi eta politika orokorra sustatu erakundeen jarduera guztietan
|
lan
arriskuen prebentzioa sartzeko. Instalazioen, ekipoen, medikamentu arriskutsuen erabilera edo substantzia arriskutsuak saihesteko neurriak berritu bere diseinutik horien eraginpean egotea saihesteko edo murrizteko. Lan Arriskuen Prebentzioaren kudeaketa sistemaren egiaztapenetan aurrera egin. Antolakuntzako pertsona guztiak inplikatu lan arriskuen prebentzioan subjektu aktibo gisa. Erakundean ber...
|
|
|
Hori dela-eta, negozio eredu osasuntsua sustatzea du helburu, giza baliabideen politika guztietan langileen ongizatea kontuan izanik. ...uan eta garapenean langileen lan osasuna barneratu, hau da, Giza Baliabideen Plana berrikusi. Kudeaketa sistema berrikusi eta politika orokorra sustatu erakundeen jarduera guztietan lan arriskuen prebentzioa sartzeko. Instalazioen, ekipoen, medikamentu arriskutsuen erabilera edo substantzia arriskutsuak saihesteko neurriak berritu bere diseinutik horien eraginpean egotea saihesteko edo murrizteko.
|
Lan
Arriskuen Prebentzioaren kudeaketa sistemaren egiaztapenetan aurrera egin. Antolakuntzako pertsona guztiak inplikatu lan arriskuen prebentzioan subjektu aktibo gisa. Erakundean bereziki sentikorrak diren langileen babesa sendotu (erasoak ekiditeko plana) eta prebentzioa eta osasuna sustatzeko eremu berriak bilatu. Langileei eragiten dieten adierazle psikosozialen identifikazioa eta ebaluazioa hob...
|
|
|
Hori dela-eta, negozio eredu osasuntsua sustatzea du helburu, giza baliabideen politika guztietan langileen ongizatea kontuan izanik. ...eta politika orokorra sustatu erakundeen jarduera guztietan lan arriskuen prebentzioa sartzeko. Instalazioen, ekipoen, medikamentu arriskutsuen erabilera edo substantzia arriskutsuak saihesteko neurriak berritu bere diseinutik horien eraginpean egotea saihesteko edo murrizteko. Lan Arriskuen Prebentzioaren kudeaketa sistemaren egiaztapenetan aurrera egin. Antolakuntzako pertsona guztiak inplikatu
|
lan
arriskuen prebentzioan subjektu aktibo gisa. Erakundean bereziki sentikorrak diren langileen babesa sendotu (erasoak ekiditeko plana) eta prebentzioa eta osasuna sustatzeko eremu berriak bilatu. Langileei eragiten dieten adierazle psikosozialen identifikazioa eta ebaluazioa hobetu. Berdintasun plana garatu eta gauzatu.
|
|
|
3) Oinarrizko Prebentzio Unitatearen ekintza: Erasota izan diren pertsonei laguntza eman. Goragoko agintariaren eta erasoa jaso duen pertsonaren iritzia entzun ondoren,
|
lan
arriskuaren maila zehaztu, erasoa gertakari edo lan istripu gisa baloratu eta ondorioak zehaztu. Istripuen ikerketa prozedurari jarraituz, gertatutako egoera ikertu. Lan istripua izan dela uste bada, erasoa erregistratu eta jakinarazi. Neurri zuzentzaile egokiak hartzerakoan proposamenak egin eta lankidetzan aritu. Segurtasun eta Osasun Batzordeetan laneko erasoak edo indarkeriazko egoerak salatu...
|
|
|
Alderdi negatiboak murrizteko edo desagerrarazteko, aurrerapausoak eman behar dira osasun profesionalek aukera eta teknologia berriak ezagut ditzaten eta kudea ditzaten. Osasun arloan parte hartzen duten subjektuek adostutako prebentzioprotokoloak ere funtsezkoak dira; izan ere,
|
lan
arriskuak saihesteko arauak (estatumailakoak zein erkidegokoak) ez dira zehazki osasun sektorerako, baizik eta arlo desberdinetarako.
|
|
|
2 Osasun sektoreko langileen
|
lan
arrisku nagusiak
|
|
|
|
Lan
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen (azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea) 4.2 artikuluan zehazten den moduan" lan arriskua" ulertzen da lanaren ondorioz langileak kalteren bat izateko posibilitatea. Arrisku bat larritasunaren ikuspuntutik kalifikatzeko, batera balioetsiko dira kaltea gertatzeko probabilitatea eta kalte horren
|
|
|
Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen (azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea) 4.2 artikuluan zehazten den moduan"
|
lan
arriskua" ulertzen da lanaren ondorioz langileak kalteren bat izateko posibilitatea. Arrisku bat larritasunaren ikuspuntutik kalifikatzeko, batera balioetsiko dira kaltea gertatzeko probabilitatea eta kalte horren
|
|
|
UZTARO 117, Bilbo, 2021eko apirila ekaina gogortasuna (IVAP, 1995).
|
Laneko
arriskuen jatorria aintzat harturik, segurtasunarrisku, arrisku biologiko, kimiko, fisiko, ergonomiko eta psikosozialean sailka daitezke (CCOO Madrid, 2011).
|
|
|
Jakin badakigu
|
Lan
Arriskuen Prebentzioaren Legea aplikagarri den arren sektore guztietan, oso orokorra dela. Beraz, osasun sektorean garrantzi handia izango dute horren garapena egiten duten protokolo edo arauek.
|
|
|
IVAP (1995): Azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea,
|
Lan
Arriskuen Prebentzioari buruzkoa,:// www.ivap.euskadi.eus/contenidos/informacion/legedia_ euskaraz_ e_ lan_ zuz/ eu_ def/ adjuntos/ Lan zuzenbidea/ Lan arriskuen_ Prebentzioari_ buruzkoa.pdf> (Kontsulta: ).
|
|
|
IVAP (1995): Azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea, Lan Arriskuen Prebentzioari buruzkoa,:// www.ivap.euskadi.eus/contenidos/informacion/legedia_ euskaraz_ e_ lan_ zuz/ eu_ def/ adjuntos/ Lan zuzenbidea/
|
Lan
arriskuen_ Prebentzioari_ buruzkoa.pdf> (Kontsulta: ).
|
|
|
Esparruko zuzentarauak ezartzen du enplegatzaileek lantokian aldizkako ebaluazioak egin eta prebentzio neurriak hartzeko betebeharra dutela, eta irizpide hori aplikatu behar zaie lantokian nanomaterialak erabiltzearen arriskuei. Hala ere, nanomaterialei buruzko
|
laneko
arriskuen ebaluazioa egitea ez da erraza. zenbait muga daudelako: lehenik, nanomaterialen ezaugarri arriskutsuei buruzko ezagutzak direla-eta; bigarrenik, nanomaterialak eta emisio iturriak identifikatzeko eskuragarri dauden tresnak edo metodoak; eta hirugarrenik, nanomaterialen presentziari buruzko informazio falta, batez ere nahasketetan.
|
|
|
Oinarrizko zuzentarau horretaz gain, honako hauek ere kontuan hartu dira osasun arloan: 2017/ 164 Zuzentaraua, 2017ko urtarrilaren 31koa,
|
lanean
arriskuen eraginpean jardutearen muga balioen laugarren zerrenda ezartzen duena; 2004ko apirilaren 20ko 2004/ 37 Zuzentaraua, agente kartzinogenoen eta mutagenoen eraginpean lan egitearen arriskuen aurka langileen babesa arautzen duena; 98/ 24 Zuzentaraua, 1998ko apirilaren 7koa, langileen osasuna eta UZTARO 117, Bilbo, 2021eko apirila ekaina segurtasuna babesteko agente kimikoekin zerikusia dute... Honako zuzentarauak osasun arloan bereziki aplikatzen dira:
|
|
|
batetik, laneko osasun eta segurtasunari buruzko araudia hobeto aplikatzea sustatzea, eta, bestetik, autonomia erkidegoetan finkatzea, batez ere enpresa txiki eta ertainetan, langile guztiek babes maila bera izan dezaten. Helburu horiek betetzeko, estrategiak beste lau helburu zehatz ezartzen ditu:
|
Laneko
arriskuen prebentzioa egiten duten erakundeen eraginkortasuna hobetzea. Lan arriskuen prebentzioaren azterketa, ikerketa, sustapena, laguntza, aholkularitza, zaintza eta kontrola sustatzea Herri Administrazioen ekintzetan. Agente sozialen eta autonomia erkidegoen partaidetzarekin, laneko segurtasuneta osasun baldintzen hobetzea sustatzea, batez ere arrisku handiko sektore, jarduera, talde eta enp...
|
|
|
batetik, laneko osasun eta segurtasunari buruzko araudia hobeto aplikatzea sustatzea, eta, bestetik, autonomia erkidegoetan finkatzea, batez ere enpresa txiki eta ertainetan, langile guztiek babes maila bera izan dezaten. Helburu horiek betetzeko, estrategiak beste lau helburu zehatz ezartzen ditu: Laneko arriskuen prebentzioa egiten duten erakundeen eraginkortasuna hobetzea.
|
Lan
arriskuen prebentzioaren azterketa, ikerketa, sustapena, laguntza, aholkularitza, zaintza eta kontrola sustatzea Herri Administrazioen ekintzetan. Agente sozialen eta autonomia erkidegoen partaidetzarekin, laneko segurtasuneta osasun baldintzen hobetzea sustatzea, batez ere arrisku handiko sektore, jarduera, talde eta enpresetan. Agente sozialen parte hartzea eta enpresen eta langileen konpromiso...
|
|
|
Bigarrenik, azaroaren 8ko 31/ 1995 Legea,
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzkoa, zeharkakoa da, ez baitu osasun arloa bakarrik arautzen, baizik eta sektore guztiak. Hala ere, osasun arloan, 10, 14, 22, 23, 25, 26, 27, 28 eta 31 artikuluek administrazioei eta enpresaburuei ezartzen dizkieten betebeharrak eta eginkizunak aplikagarriak dira.
|
|
|
39/ 1997 Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua eta abuztuaren 4ko 5/ 2000 Legegintzako Errege Dekretua, Lan Arloko arau hauste eta zehapenei buruzkoa. Azken lege horren 12 artikuluak
|
laneko
arriskuen prebentzioan egindako arau hauste larriak zeintzuk diren jasotzen du, eta 13 artikuluak, aldiz, arau hauste oso larriak.
|
|
|
Horretarako, langileen lantokien eta lan ingurunearen ezaugarriak eta egon daitezkeen arriskuak izango dira kontuan eta prebentzioa, diagnosia, tratamendua, moldapena eta birgaitzea bultzatuko dira". 33 artikuluan laneko osasunaren arloan egin behar diren ekintzak zehazten dira: Langilearen osasuna sustatu. Langileen osasuna gainbegiratu, banaka eta era kolektiboan, jasaten dituzten osasun arriskuen ondorioak era goiztiarrean antzemateko.
|
Laneko
arriskuen prebentzioan osasun alderdiak garatu eta jardun. Osasun profesionalen, langileen eta haien legezko ordezkarien eta enpresaburuen informazioa, prestakuntza, kontsulta eta parte hartzea sustatu osasun arloko programa, egitasmo eta ekintzetan.
|
|
|
33 artikuluak, bere bigarren atalean, osasun agintariak lan agintaritzarekin koordinatuta egingo dituen ekintzak ezartzen ditu. Horien artean, honako hauek nabarmendu daitezke: Lan politikek osasunean izan ditzaketen eraginak kontrolatzeko adierazlesistema ezarri. Langileen osasun zaintza sustatu, osasun zaintzako protokoloak eta gidak garatuz. Laneko osasun zaintza osteko programak garatu.
|
Laneko
arriskuen prebentzio zerbitzuetako osasun jarduera baimendu, ebaluazioa egin, kontrolatu eta aholkua eman. Osasuna lantokian sustatu, ingurune osasuntsuak eta bizimodu ohiturak garatuz. Laneko osasunean formakuntza sustatu osasun sistema publikoetako profesionalentzat.
|
|
|
|
Laneko
Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea eta Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua garatzeko garaian, osasun arloko profesionalei aplikagarri zaien berariazko araudia sortu da. Ildo horretatik, apirilaren 14ko 487/ 1997 Errege Dekretuak, kargak eskuz hartzearen ondorioz gerta daitezkeen arriskuak saihesteko segurtasuneta osasun arloko xedapenei buruzkoak (bereziki langileentzat bizkarreko arriskuak ekiditekoa), bere 6 artikuluan osasun zaintza jasotzen du eta osasun profesionalentzat aplikagarri dela dio, batez ere gaixoen mugimenduak etxeetan egin behar dituzten langileentzat.
|
|
|
4
|
Lan
arriskuak saihesteko prebentzio neurriak
|