|
2000
|
|
|
Irakurle gazteen artean, beraz, oso harrera ona izan du, eta adinean gora egin ahala hobea. Bestalde,
|
Joan
Mari Torrealdaik egindako inkestek euskal idazlerik estimatuenen artean kokatzen dute eta bere obrak" obrarik hoberenak" sailean ere bai.
|
|
|
Elaberriaren egiturak
|
Joan
Mari Irigoienen Babilonia eta Consummatum est nobela zoragarriekin gogorarazten du, honakoan ere kronologikoki lotutako bi istorio (garai berean agitzen baitira) izango baititu abiapuntu liburuak: batetik, Udarben hasten dena (Jaxinto gazteak On Ernestoren jauntxokeriari aurre egitea erabakitzen duenean), eta, bestetik, Urtuellan hasiera ematen zaiona (Jaxinto, Juxto anaiaren eraginagatik eta On Ernestorengandik ihes egitearren Urtuellara lan bila joaten denean).
|
|
2001
|
|
|
Jesus Mª Lasagabaster kritikariak 1991ko artikulu interesgarrian dioen bezala, azterkizun dugun nobela honek azken 20 urte hauetan idatzi diren beste zenbait nobelarekin batera, hala nola, Txillardegiren Haizeaz bestaldetik (1979), edo
|
Joan
Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (1982), edo, zaharragoa izan arren, hausturazko jarrera bera erakusten duen Patri Urkizuren Sekulorum Sekulotan (1975) nobelarekin, transgresioaren esperientzia bera azaltzen du. Dena dela, esan dezagun, horietaz gain, esperimentazio giro berean sartzen direla Koldo Izagirreren Zergatik bai (1977) eta Luis Haramburu Altunaren Zera...
|
|
2002
|
|
|
Emily Dickinsonek leihotik ikusten zuen lorategi zatia, Irenek espetxetik ikusten zuen zeru zatia bezala, da ilusioa ahalbidetzen dion elementua, literarioa izan ez izan. Azkenik, Atxaga poesia irakurle eta idazle handia dela gogorarazten digu Zeru horiek honetan bildutako poema, narrazio eta kanta antologia bikainak. b.7) Hego Amerikako oihartzunak
|
Joan
Mari Irigoienen (1948) eleberrigintzan
|
|
|
Lertxundi, Urretabizkaia eta Saizarbitoria idazleen belaunaldikoa da
|
Joan
Mari Irigoien idazle oparoa. Eleberria, narrazio liburuak, haur eta gazte literaturako liburuak (ik.
|
|
|
Bernardo Atxaga Anjel Lertxundi Joseba Sarrionandia Ramon Saizarbitoria
|
Joan
Mari Irigoien Koldo Izagirre Txillardegi Joxe Azurmendi Joxe Austin Arrieta Juan Mari Lekuona
|
|
2004
|
|
|
Errealismo magiko lertxundiar horren aztarna zuzena nabari daiteke Zarateren nobelaren azken aparretan, Ekidazu ia osoa, ustekabeko ekaitz baten ondorioz, uholde sinbolikopean deskribatzen duenean. Sarritan esan denez, Txomin Agirreren Arranondo, Lertxundiren Urturi, Atxagaren Obaba,
|
Joan
Mari Irigoienen Ollaran eta Zarateren Ekidazu (hau da, Euzkadi) hor geratuko dira euskal literaturak sorturiko mundu sinbolikoen eredu legez. Oinatzok zapalduz, Ekidazu.
|
|
2011
|
|
|
Euskalki guztietakoak batzen ginan. Ezin ahaztu, besteen artean, Jaunak Beragana eroan dituen
|
Joan
Mari Lekuona eta Joxe Mari Aranalde giputzak eta Tomas Otxandorena nafarra, gizon handiak eta adiskide jatorrak hirurak.
|
|
2015
|
|
|
Lehenak euskal liburugintzari buruzko zerrenden inguruan idatzi zuen. Juan San Martin hasi zen euskarazko produkzioa zerrendetan sailkatzen eta ondoren
|
Joan
Mari Torrealdaik ekin zion lan berari (eta oraindik ere horretan darrai). Zabaletak, bada, sailkapen horien irakurketa kritikoa egiten zuen, eta irizpide kualitatiboen beharra azpimarratu, batez ere euskararen normalizazioari begira.
|
|
|
Obra horietan, jakina, euskal errealitatean sakonduko litzateke. Ildo horretako garaiko bi hartzen dira adibide gisa 100 metro eta
|
Joan
Mari Irigoienen lehen nobela, Oilarraren promesa.
|
|
|
Literaturan krisian zela zioen argudio bat aipatzen zuen, literatur ekoizpenarekin lotutakoa, hots, obra gutxi argitaratzen zela. Egiazki,
|
Joan
Mari Torrealdairen datuen arabera krisirik ez zegoen ekoizpen zenbakiei zegokienez, salbu eta bertsolaritzan eta, batez ere, antzerkian. Bertsolaritzaren aipamena apur bat harrigarria da akaso, baina argitaratutako bertso liburuei zegokien, zeren, dagoeneko ikusi dugunez, bertsolaritza loraldi modernoaren hastapenetan baitzen.
|
|
|
Bereziki aipa liteke Arantzazuko frantziskotarren itzala. Handik pasatakoak ziren, besteak beste, Salbatore Mitxelena eta Bitoriano Gandiaga, eta belaunaldi berrietan ere bazen kiderik, Joxe Azurmendi eta
|
Joan
Mari Torrealdai esaterako. Frantziskotarrekin loturik zegoen baita ere garaiko euskal prentsako publikazio garrantzitsuenetako bat, Anaitasuna aldizkaria.
|
|
2019
|
|
|
Anjel Lertxundi,
|
Joan
Mari Irigoien, Txillardegi
|
|
|
Fernando Morillo,
|
Joan
Mari Irigoien, Xabier Etxeberria, Unai Elorriaga
|
|
|
Lasagabasterren ikerlanen eraginez, euskal narratibaren garapen ildoetan Saizarbitoriaren ekarpenek zuten garrantziaren lekuko bilakatu zen euskal historiografia, hala ikerlan akademikoetan, nola eskola testuliburuetan; izan ere euskararen koofizialtasunaren aitorpenaren ostean, euskal kulturaren ekarpenak nazio nortasunaren ageriko froga bilakatu ziren. Trantsizio ostean euskal ekarpen literarioen kanonizazio azkarra gertatu zen,
|
Joan
Mari Torrealdaik Euskal idazleak gaur (1977) azterlan soziokritikoak modu xehatuan iragarri zuenaren ildotik. Horregatik, urte luzez itxarondako itzulia egin zuen egile kanonizatu gisa Hamaika pauso (1995) eleberriaren eskutik, trantsizioko belaunaldiaren lekukotza ematen zuen fikzio lan goraipatua bilakatu zelarik.
|
|
|
Esate baterako, 80ko hamarkadan Hego Amerikako errealismo magikoaren eragina nabarmena izan da: Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean, aidanez (1983),
|
Joan
Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (1983) eta Babilonia (1989), Bernardo Atxagaren Bi anai (1985) eta 1988ko Obabakoak azpimarra daitezke hamarkada honetan. Errealismo zikina deiturikoa ere landu izan da gurean, eta honen barruan Edorta Jimenez, Xabier Montoia, Ur Apalategi etab. gailendu dira.
|
|
2021
|
|
|
|
Joan
Mari Torrealdai
|