|
2000
|
|
|
Datu hauek eskuratu ahal izateko ez dut hemerotekara oinez
|
joan
beharrik izan, aski izan dut Argia-k eskaintzen duen Euskal kulturaren hari@ izeneko internet zerbitzua ikuskatzea nire mac ean. Zorionak, oso albiste laburpen baliagarria egiten dute.
|
|
|
lastima! apoak
|
joan
beharrak
|
|
|
Argitalpen honen aldizkakotasuna oso irregularra izan zen, neurri handi batean azkenean publikazioaren arduradun nagusia izan zen Isidoro de Fagoagaren bizitzaren aldaketen ondorioz. Horrela, 1951n, Fagoagak Argentinara
|
joan
behar izan zuenean, aldizkaria Buenos Airesen hasi zen argitaratzen, jakina, ideologikoki edo estetikoki aldaketa handirik sufritu gabe.
|
|
|
Nor hori aintzat hartuz gero, bistan da, lehen esan legez, norbanakoarena baino gehiago, talde lana dela hori. Egileak nortzuek izan behar duten zehazteko abagunean, jakina, apartera
|
joan
beharrik ez, dagoeneko batzuk jardunbidean ari direlako: Joan Mari Torrealdairen lan eskerga, Eusko Ikaskuntza, Azkue Biblioteka edota besterik gabe sor daitekeen lan talde berria.
|
|
2001
|
|
|
Euskararen defentsaren alderdi ideologikoa indartu behar dugu, iruditzen baitzait zaharkitua gelditu zaigula hizkuntzaren eta gizartearen beste egoera bati oso lotuta dagoelako. " Euskara gure herriko berezko hizkuntza da" eta antzeko planteamenduetatik haratago
|
joan
behar dugu diskurtso berritzaile hori osatzeko. Kontrako diskurtsoa eboluzionatu egin da eta euskalgintzatik ez gara, oro har, oraintsu arte horretaz jabetu tamalez, gure jardunaren emaitzek liluratuta apika.
|
|
|
A rrazonamendua faltsua dela konturatzeko ez dago urrutira
|
joan
beharrik. Eskuindarrak ere badira euskararen aldekoak —lehen orain baino gehiago, egia esan— eta euskararen kontra daudela egia izanik ere, onartezina da gaur egun jarrera hori.
|
|
2002
|
|
|
Euskaltzaindiak bidalita, Madrilera maiz
|
joan
behar izan dut Ministerioak antolatzen dituen Literatur Sariketetan parte hartzera, eta eskarmentuak hala erakutsita, aski garbi ikusikasia dut zein izaten den, gehientsuetan, horrelako lehiaketen bilakabidea: lehenbiziko botazioetan nork bere gogoko egile edo obrari ematen dio botoa, norbere hizkuntzakoei bereziki, baina horregatik besteak erdeinatu gabe.
|
|
|
Eta jakinik, berarekin batera, bere dizipulu batzuen lanak ere badaudela ikusgai, bereziki Anton van Dyck enak (beste batzuk ezezagunak ziren niretzat), ba zeresanik ez. Barrokoa ren maisuen bidetik abiatu eta jarraitu nahi duenak, Rubensen lanez gain, Rembrandt-enak ere ikus ditzake, oso erakusketa berezi batean, baina horretarako Erromara
|
joan
beharra dago, Quirinale jauregira. Lupa bat eta guzti ematen dute sarreran, pinturak, eta bereziki grabatuak, erabateko xehetasunez ikusi ahal izateko.
|
|
|
Ongizatearen gorakadaren ondorio izan den emendapen horri aurre egin behar izan diote erakundeek, ikastetxe berriak eraikitzeko eta eskaintzen diren ikasketen kostuak ordaintzeko dirulaguntzen bidez. Gaur, ia edozein ikasketa ofizial egin daiteke Euskal Herritik irten gabe; hegoaldeaz ari naiz, jakina. Iparraldean, berriz, unibertsitate mailako ikasketa oso gutxi eskaintzen dira eta kanpora
|
joan
behar dute ikasle gehienek.
|
|
|
Salbuespenak egon daitezke, sorkuntza jarduerarik gabeko irakaskuntza ona egon daiteke, baina unibertsitateakplus bat eduki behar badu, harantzago
|
joan
behar du. Eta harantzago joateko, neurri handi batean behintzat, ezinbestekoa da ikerketa jardunak irakasleari bere jakintzan ematen dion ezagutza kritikoa.
|
|
|
Antolamenduaren malgutasuna, aldaketarako jarreraneta partaidetzan oinarrituta. Bi horiek izan dira betidanik gu re gizarte honek izan dituen ezaugarri nagusietakoak, etaho rren bila
|
joan
behar dugu. Horretarako ezinbestekoa ikusten dugu teknologia berrien erabilpena (campus birtuala, informatika...), beti metodo tradizionaletan oinarri tutaere, baina ez horietan bakarrik.
|
|
|
Nire aburuz unibertsitatea ez da gizartea ren isla izatera mugatu behar, ez hizkuntzaren kontuan ez beste edozeinetan. Unibertsitateak urrats bi aurrerago
|
joan
behar du, hizkuntza bien artekobe rdintasun errealera hurbilduz, euskarari esparruak zabalduz, diglosia gaindituz. Ez naiz ordea luzatuko honen gainean, hau ez da-eta proposatu zaigun gaia.
|
|
2003
|
|
|
Denok bakea nahi badugu, bakea nahi dugun guztiok ba tera
|
joan
behar dugu bakerantz.
|
|
|
Denok bakea nahi dugunez, bakea nahi dugun guztiok batera
|
joan
behar dugu bakerantz.
|
|
|
Denok bakea nahi dugunez, bakea nahi dugun guztiok batera
|
joan
behar dugu bakerantz.
|
|
|
Alemania nahiko" antzinatua" zen orduan. Weimar-era lagunengana itzultzea, erbestera
|
joan
behar izatea begitantzen zitzaion. Gaur, kanposantura joan eta han, estela bat bi zipres altu artean, hobiratuta aurkitzen duzuna, haren semea da.
|
|
|
Hitzetatik harantzago
|
joan
beharra azpimarratu zuten beste hainbatek lehen egunetik beretik; horretan bai langileak bai Kontseiluaren Idazkaria den Xabier Mendiguren ezzi ren nekatu lelo bera behin eta berriz azpimarratzen.
|
|
|
Zergatik
|
joan
behar dugu eskolara?. (i).
|
|
2004
|
|
|
Teknika hauekin batera ikusleria gorpuztuz
|
joan
beharra dago; baina espektakulu gizartea den gurean28, zinemagintzak herria ren irudikapenen ardatzak ezartzen dituenez, zineman ere kultura gutxituentzat alternatiba askatzaileak bilatzea beste biderik ez dago. Eta horretarako ez dago ezer hoberik Hezkuntzan euskal begirada behar bezala lantzea baino.
|
|
|
Idazle erromantikoen modura, haurtzaroko oroitzapen eztiak berreskuratu zituen, naturaren edertasunari abesten zion, maitasunari, jainkoari... Eta halaber, bizitzako gorabeherek eta minek idaztera bultzatu zuten, olerkigai bihurtuzso rterritik urrun
|
joan
behar izanaren samina, atzerrikobakardadea, maite zituenen heriotza, edota garaian garaiko gogoeta existentzialek eraginiko krisi une, ezintasun eta goibeldura sentimenduak.
|
|
|
Euskal etxeak pisu sinboliko handia du gure kulturan eta horren isla dugu aztergai ditugun olerkiotan. Nostalgia transmititzen diguten irudiak dira, poetak gaztetatik etxea utzi eta urrutira
|
joan
behar izan baitu, etxea eta etxekoak atzean utziz," etxetik urrun hiri handietarat".
|
|
|
Hori, jakina, denek elkarrekin eta bat eginez baino ezin zen lortu, hau da, familia arteko, herritarrenarteko eta nazioen arteko lokarri estuak finkaturik. Herriaren askapenerako bide hartan hartu beharreko fronte guztiak zilegi zitzaizkion, eta ardura handiz jarraitzen zituen hego nahiz iparraldeko gertakariak, gatazka politikoak, atxiloketak, Iparraldera ihesean
|
joan
beharrean aurkitzen zirenen eta errefuxiatuen egoera...
|
|
|
Soldadutzara
|
joan
beharra, nire kasuan, jaioterria galtzeko modua izan zen. Eta soldadutzatik bueltan etxerik gabe aurkitu nintzen, nire familia Donostiara etorri baitzen.
|
|
|
Edozein kasutan, aditu guztiak bat datoz XXI. mendeko biblioteka hormarik gabeko biblioteka dela esatean: urruti dagoen erabiltzaileak ez dauka zertan bibliotekaraino
|
joan
behar, eta bertaratua den erabiltzailea, aldiz, han ez dagoen informazioaz ere balia daiteke.
|
|
|
Inork ezin gaitu behartu erdaraz egitera guk nahi ez badugu. Zenbait administraziotan gainera urrunago doaz, eta funtzionario erdaldunari agintzen diote norbait euskaraz eginez badatorkio, euskaraz egiten duen funtzionario baten bila
|
joan
behar duela herritarrari zerbitzua emateko (Donostiako Udala, Osakidetza, urte amaieran edo indarrean jarriko denplanaren zirr iborroak dioenez). Gipuzkoako Diputazioa joan da euskaldunon eskubideen defentsan urrunen, eta berariaz debekatu berri die erdaldun huts diren funtzionarioei euskaraz datorkienei erdaraz hitz egin diezaieten eskatzea.
|
|
2005
|
|
|
Orain hogei edo hogeita bi urte Sarrionandiak Na rrazioakargitaratu zuenean gu bezalako idazlegaientzat flash bat izan zen, lurrikara bat. Hunkipen estetiko handia sortu zigun eta liburu hark esan zigun guri nondik
|
joan
behar genuen euskaraz literatura egiteko. Neguko zirkua irakurri ahala, behin eta berriz etorri zait burura garai hura, pentsatzen dudalako liburu honek markatzen duela erreferentzia garbi bat; alegia, euskal prosa literarioa nora doanmarkatzen duen liburua da.
|
|
|
Gure anaia Roman Innsbrucken meza emateko zen. Gurasoak hara
|
joan
behar ziren eta ni beraiekin joan nintzen, itzultzaile, Jenaro anaiarekin batera. Meza eman eta gurasoak eta anaia atzera Euskal Herrira.
|
|
2006
|
|
|
Estatu kolpea Nafarroan eta Araban nagusitu zela, Molaren osteak Bilbon sartzeko prestatzen ari zirenean, Berlin Erroma ardatzak lagundutako makina birrintzailea jauzi kualitatibo bat emateko prestatu zen. Ordurako ez zen nahikoa guda gordinean etsaiak ezabatzea; areago, operazio suntzitzaileak gerrako frontetik haragoko eremuetan ere finduz
|
joan
behar zuen. Golpismo militar frankistaren buru bihurriak, etsaiek defendatzen zituzten lurraldeak behin konkistatuz gero —Euskal Herria, Katalunia, Aragoi ekialdea, Andaluziako hainbat lurralde, Kantabria, Asturias... —, etsaiak ezabatzen bukatzeko metodo eta estrategiak lantzen hasi ziren.
|
|
|
Uste dut idazleak erantzukizuna, ditxosozko konpromisoaren sinonimotzat hartu barik, izan behar duela bere obraren hedapenean argitaratzea erabakitzen duen heinean. [...] Idatzi eta argitaratzeaz gainera, herriz herri, institutuz institutu
|
joan
behar du idazleak liburuari buruzko azalpenak eman eta irakurleen zalantzak argitzera. Baietz uste dut.
|
|
|
Uda arratsaldetako bilerak Zestoako Ekain harpearen inguruko baserrian, Natur Zientzien Hiztegiko artikuluez eta lexikoaz eztabaidatzen, Jesus Altuna eta han baitzebiltzan harpeko indusketak egiten: bertara
|
joan
behar Jakineko arduradunek eta Alemaniatik etorria zen Fernandok, gero gaueko ordu sakonetan hori bere Ordiziako etxera eraman eta Jakinekoak beren Tolosako komentura. Hiztegi horren inguruan 1975eko martxoan egindako bost egunetako bileren berri ematen du Jakineko artxiboko txostenetako batek:
|
|
|
Lehenengo, soldadutzara
|
joan
behar izan nuen. Urte eta erdi egin nuen han.
|
|
|
Tartean, guk alferrik botatakoak. Dena dela, urteen poderioz konturatu naiz ez dudala umeengana
|
joan
beharrik izan, inoiz ere ez. Umeak berak etorri direla niregana.
|
|
|
Ulertzen da, ezta? Nik sekula ez diet esan gure umeei kontserbatoriora
|
joan
behar zutela, hau eta hura ikasi behar zutela... Ez, ez, ez.
|
|
|
Gehiegizkoa. Eta txarrena zera zen, eskolatik hamabietan irten, lagunak jolasean eta nik, berriz, Betelurenera
|
joan
beharra, txistua ikastera. Horrela egin nuen, bolada jakin hartan izan ezik, maisua enfokatu eta eskolara joan ez nintzenean, bolatokian egoten bainintzen ordu erdi hori pasatu arte.
|
|
2007
|
|
|
Aho bete hortz euskalduna. Gura badu goizero bezala kioskora
|
joan
beharra dauka, besteak baino garestiagoa den euskarazko egunkaria badauka. Oztopoak oztopo erosiko du, kiosko honetan ez bada bestean.
|
|
|
Interes eta aldarrikapen komunak daude administrazio estatalaren aurrean eta baita europar administrazioaren aurrean: boz propioa izan nahi dute kofradiek eta Jaurlaritzak Bruselan eta Estrasburgon, eta ez Madrileko Arrantza Ministerioaren delegazioaren barnean
|
joan
behar izatea euskal arrantzaren interesak defendatzera.
|
|
|
2006an lantzen hasi zen PESI 2.0 izenekoan ere erreferentziazko corpusa aipatzen zen ekimen estrategikoen artean, eta 2008rako Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuek ere jaso egiten dute asmoa, azterketa maila soilean baino ez. Nire iritziz, azterketa, analisi eta asmoetatik haratago
|
joan
beharra dago. Hizkuntza nagusiek ez dute lo hartu.
|
|
|
Kontseiluaren ustez, ezinbestekoa da hutsune horiek betetzea euskararen normalizazioan aurrera egiteko. Oso garrantzitsua da administrazioaren euskalduntzea lortzea hizkuntzaren garapenerako; administrazioak aurretik
|
joan
behar du jarraibidea eskainiz eta herritar guztion hizkuntza eskubideak bermatuz.
|
|
2008
|
|
|
Euskal Herriko unibertsitateek, munduan zerbait izan nahi badute (nazioarteko sailkapenetan ez dira ageri), hortik jo dute, ez dute beste aukerarik. Unibertsitatea izan beharrean akademia bihurtu nahi badute ez dute hortik
|
joan
behar, bistan da. Prozesuak badu, hala ere, arrisku bat, eta unibertsitate bat baino gehiago irristatu da arriskuaren zuloan:
|
|
|
Eguneko 24 orduak ikasketei begira jarri behar ditu egungo unibertsitarioak. Ezin du bere kideekin solasean denborarik galdu, ezin du musika talde batean denbora galdu, ezin du bere diziplinakoa ez den bestelako jarduera batean denborarik galdu, ezin du museoetan denborarik galdu... eta, gainera, metodologia berriaren arabera, klasera derrigorrez
|
joan
behar du, bere burua nola formatu eta akademikoki nola antolatu jakingo ez balu bezala, institutuko ikaslea balitz bezala. Garapen intelektual eta akademikoaren zentzua guztiz galtzen du horrela full time ikasleak, klasera joatearen beharrarekin nahasten baitu jarduera unibertsitarioa.
|
|
|
Ezin du bere kideekin solasean denborarik galdu, ezin du musika talde batean denbora galdu, ezin du bere diziplinakoa ez den bestelako jarduera batean denborarik galdu, ezin du museoetan denborarik galdu... eta, gainera, metodologia berriaren arabera, klasera derrigorrez joan behar du, bere burua nola formatu eta akademikoki nola antolatu jakingo ez balu bezala, institutuko ikaslea balitz bezala. Garapen intelektual eta akademikoaren zentzua guztiz galtzen du horrela full time ikasleak, klasera
|
joatearen
beharrarekin nahasten baitu jarduera unibertsitarioa.
|
|
|
Orain dela 10 urte abiatu genuen ‘bai euskarari’ leloarekin. Gaur egun, euskararen egoerak harago
|
joatea
behar du. Hortaz, ‘euskaraz bai’ aurrerapausoa emateko garaia da.
|
|
|
Kontseiluaren izenean Xabier Mendiguren Bereziartuk irakurritako mezuak are hobeki islatu zituen Euskara (dun) Herriaren gaurko egoera eta etorkizunerako erronkak eta eginbeharrak. Gaudenetik eta goazenetik baino" pauso bat harago"
|
joan
behar dugu hiztunen eta hizkuntzaren garapen iraunkor eta zabala lortzeko. Bultzada berria.
|
|
2009
|
|
|
• Entziklopedia erraldoi baten antza hartu diot webari. Hitz edo kontzeptu jakinaren bila
|
joan
behar duzu, Entziklopedia klasikoan bezala, bestela jai duzu. Gertatzen da depuratu gabeko entziklopedia dela, kalitate kontrola edo editorearen iragazkia pasatu gabea.
|
|
|
Makiren bat, beharbada, joan etorrian zebilena. Esaten zuten Asturiastik Frantziara Gorbeian barrena
|
joan
behar zela.
|
|
|
Libertatean zerrendetan ibili behar izatera. Hirunaka
|
joan
behar paseoak egiten, eskola neurtuak, kaperara goizean eta arratsaldean... Gogorra zen, baina niretzat ez zen izan trauma bat.
|
|
|
Horrela hartzen genuen. Abade egiteko seminariora
|
joan
behar bazen, joan egiten ginen. Aldaketa eduki genuen jantzian ere:
|
|
|
Ama jaio zenean, esate baterako, etxeetan ez zegoen urik. Herriko edo auzoko iturrira
|
joan
behar zen uretan. Ez zegoen gaurko elektrizitate argirik, kriseilua zegoen; kultura bera da, baina diakronia prozesu batean.
|
|
|
Maiatzean sortu zena Frantzian estudianteen artean, Seminarioan bertan ari zen sortzen: " Hemen ikasten dugunak ez du ezertarako balio"," guk behar dugu jendearekin hartu emanean egon"," guk langileriarekin egon behar dugu"," guk euskal herrietara
|
joan
behar dugu"...
|
|
|
Bizkaieraren beraren aberastasunek batura
|
joan
behar dute, beste euskalkienek ere joan behar duten moduan
|
|
|
Bizkaieraren beraren aberastasunek batura joan behar dute, beste euskalkienek ere
|
joan
behar duten moduan
|
|
|
Ez da bakarrik batua ezartzea goitik behera. Bizkaieraren beraren aberastasunek batura
|
joan
behar dute, beste euskalkienek ere joan behar duten moduan. Oraindino euskararen aberastasun guztia bildu barik dago, eta are gehiago, literaturan txertatu barik.
|
|
|
Ez da bakarrik batua ezartzea goitik behera. Bizkaieraren beraren aberastasunek batura joan behar dute, beste euskalkienek ere
|
joan
behar duten moduan. Oraindino euskararen aberastasun guztia bildu barik dago, eta are gehiago, literaturan txertatu barik.
|
|
|
Ba, penintsularen erdialdera ez da
|
joan
beharrik I+Grako diruen beherapenak ikusteko. Hots handirik ez da atera, oraindik.
|
|
2010
|
|
|
Horretarako ondoko pausoak eman behar ditugu: ...rakundeak konprometituz; arlo lokaletik abiatuz, unibertsalerantz; 2 Osasunaren determinante sozial guztiak kontuan hartu behar ditugu, osasuna sustatuz, maila guztietan; eta 3 Botere oreka berri batean eta giza eskubideetan, elkartasunean, elkarrenganako interesetan, humanismoan eta berdintasunean finkatutako demokrazia unibertsalarekin eta hiritarraren alde joko duen kultur garapenarekin loturik
|
joan
behar duten neurri zientifiko sozialak areagotu behar ditugu.
|
|
|
Hori inori ez zitzaion burutik pasatu ere egiten. Baina gazteok ikasketetatik aparte beti izaten genituenez beste zeregin batzuk, obrak zirela, baserrira
|
joan
behar zela edo garbiketa batzuk egin behar zirela, posible zen ordu horiek Jakinerako izatea, lan aitortua zenez. Zenbakia ateratzera bagindoazen, posible zen, ez bakarrik zuk orduak sartzea, baizik eta lagunei lan horretarako deitzea, bidalketa egiteko eta.
|
|
|
Hasieran ciclostilatuta egiten genuen, moldiztegira eraman gabe, geure gisara, makina txiki batean gelatina bidezko kopia sistema erabiliz, etxe barnerako argitalpen pribatu gisara; baina, lehenengoz inprimategira eraman genuenean, Informacion y Turismoko hemengo delegatuak, Felipe Ugartek, kontuak eskatu zizkien Santutegiko nagusiei. Neuk
|
joan
behar izan nuen berarekin egotera, neuk bakarrik, fraidegai kaskamotza, kalera irteten ez nekiena. Barne kontsumorako egiten bagenuen, ez zela arazorik, baina inprimatuz gero, baimena behar genuela eta zentsuratik pasatu.
|
|
|
Arantzazura joan eta urtebetera, udan, bizpahiru hilabete egon nintzen etxean gaixorik. Geroago ere, 14 urte nituela, etxera
|
joan
behar izan nuen, martxotik abenduraino. Momentu horretan planteatu ere egin zuten, nagusiek, ea horrelako osasunarekin seminarioan jarraitzerik baneukan.
|
|
|
Ez dut gogoan arazorik izan zenik. Bakarrik gogoratzen dut hasiera hartan Madrilera
|
joan
behar izan nuela Informacion y Turismo Ministeriora, debekua kentzeko bideren bat aurkitzea posible ote zen begiratzeko. Bi laguntzaile izan nituen.
|
|
|
Bi urtez ibili zen Euskal Herri osoan, herriz herri. Nik
|
joan
behar izaten nuenean, estreinaldi bat egiten zenean eta, niretzat gozamena zen esplikatzea zenbait gauza: hemen daukazue Axularren edizioa, hemen Leizarragaren edizio bat, begira Larramendiren gramatika...
|
|
|
Baina egia al da hori? Azkenean, hizkuntz nagusiak inposatzen dira komunikazio modu nabarmen bezala, eta talde txikiok, gutxiengo hizkuntzok, traidorez traidore
|
joan
behar dugu ustezko merkatu demokratiko eta irekira iristeko.
|
|
2011
|
|
|
Bizkaiko 190 parrokia historikoen sakramentu liburuetan jasotako bataio, ezkontzaeta heriotza agirien informazioa jasotzen duen datu basea Interneten kontsultatu daiteke, baina oraingoz ezin daitezke irudi digitalak sarean kontsultatu. 1501etik 1900era arteko sakramentu liburuak osorik kontsultatu nahi izanez gero, artxibora
|
joan
behar da. Datu basea inplementatu ahala, behar diren datuak bilatzeko aukerak gehituko dira.
|
|
|
Gipuzkoako 164 parrokia historikoen sakramentu liburuetan jasotako bataio, ezkontzaeta heriotza agirien informazioa jasotzen duen datu basea Interneten kontsultatu daiteke, baina oraingoz ezin daitezke irudi digitalak sarean kontsultatu. Sakramentu liburuak osorik kontsultatu nahi izanez gero, artxibora
|
joan
behar da.
|
|
|
Gasteizko Elizbarrutiko 531 parrokien sakramentu liburuetan jasotako bataio, ezkontzaeta heriotza agirien informazioa jasotzen duen datu basea Interneten kontsultatu daiteke, baina oraingoz ezin daitezke irudi digitalak sarean kontsultatu. Sakramentu liburuak osorik kontsultatu nahi izanez gero, artxibora
|
joan
behar da. Gogoratu Arabako probintzia guztiak, Urduñak (Bizkaia) eta Trebiñuko Konterriak (Burgos) osatzen dutela Gasteizko Elizbarrutia.
|
|
|
" So egizak, seme. Horrelako mintzaldietara ez dik
|
joan
behar". Besterik ez.
|
|
|
Oroit naiz ere, ekainaren 5ean, 1944an, ene Baionako osaba jin zitzaidala. Oihalak saltzen zituen, Castresera
|
joan
behar zuen, eta jin zitzaidan Tolosara ikustera. Familiako berriak eman zizkidan eta biharamunean, ekainaren 6an, jakin genuen amerikarrak jin zirela, Normandian lurreratzea izana zela.
|
|
2012
|
|
|
Handik gutxira Hego Afrikara abiatzen da, abokatu gisa lanera, eta berehala hasten da konturatzen identitatea aldatzeak ez dakarrela, berez, integrazioa: trenean tertzeran ibili behar du, zalgurdian ezin du sartu (goian
|
joan
behar du), hotel askotan ez dute onartzen edo, onartuta ere, ezin du beste bezeroekin batera bazkaldu... Arazoa, bere larruaren kolorea, ez aski zuria europar askorentzat.
|
|
2013
|
|
|
Ez ezazue sekula ahaztu: liburu dendetara
|
joan
behar da". New Yorken, Librairie Française liburu denda itxi zuten.
|
|
|
" Hik lagundu behar duk.
|
Joan
behar haiz fabrikatik fabrikara dirua eskatzen. Eta ez baduk egiten, hire kotxeari su emango zioagu".
|
|
|
Jarrera horri testuingurua emateko, 80ko hamarkadara
|
joan
behar dugu; hamarkada horretan kaleko giroa eta ardura aldatzen hasten da; lehengo giroa, idealez arduratuta zegoena, helmuga handien alde lan egiteko prest zegoen belaunaldia, desagertuz doa eta beste haize bat atzematen da. 80ko hamarkadako gazteei so egiten bazaie, gizartea aldatzeko ideal handiak, xarma galduta, ikusezin bihurtzen dira belaunaldi berriarentzat, nolabait.
|
|
2014
|
|
|
Ez. Esan zidaten Bartzelonara
|
joan
behar nuela proba bat egitera. Joan nintzen, eraman ninduten Generalitatera Tarradellasen bulegora, preparatu zuten set bat kamera, argi eta guzti, jaka ipini zidaten eta esan zidaten:
|
|
|
" Batzokitatik bi aldiz iritsi ziren gutunak EAJra, esanez Garaikoetxea oker ari zela, EAJko karnetik ez zuen aholkularia hartu zuela eta"
|
joan
behar duzu?". Nik:
|
|
|
Ajuria Enean egonda, egun batzuk hartu nitzakeen Bartzelonara grabatzera joan ahal izateko. Baina, bat batean, telebistara
|
joan
behar nuela esan zidaten, emititzen hasi baino hamabost egun lehenago. Ezin nuen.
|
|
|
Visarekin ere asko eztabaidatu behar izan nuen, euskara sartzeko. New Yorkeraino
|
joan
behar izan nuen eztabaidatzera. Euskara sartu nahi nuen txartelean, bi lerro besterik ez baziren ere.
|
|
|
Istripua izan nuenean, banketxera ez nintzela itzuliko esan zion amak gerenteari. Baina, une hartan, jarraitzea interesatzen zitzaidan niri, urtebetera soldaduskara
|
joan
behar bainuen, eta soldadu baldin bazinen soldata ordaindu egiten zizuten Banco de Vizcayan. Donostiara joan nintzen soldaduskara.
|
|
|
Datu ikusgarrienak Baigorriko kantonamenduan ziren, Alduden eta Urepelen bereziki. Desertore eta intsumituak gerrara
|
joan
behar zuten guztien %81 ziren Urepelen, eta %87 Alduden.
|
|
|
Baina horrek ez gaitu atzeratu behar, nere ustez. Halaz ere, jakinaren gainean
|
joan
behar dugu; eta ez mantso mantso eta aingeruak bezala.
|
|
|
|
Joan aurretik
behar da pentsatu; ez han. Arren:
|
|
|
Esate baterako: Baiona’n erabaki zan ikastolekin batera
|
joan
beharra. Lur’ekoek ez zuten nahi, ikastolak gorroto baitituzte.
|
|
|
Baionakoa garrantzizkoa da ez oihartzun handia izan zuelako, baizik eta modu pragmatiko batean proposamen batzuk egin, eta praktikan jartzen hasi zelako, eta gazte eta idazle berriak hor sartu zirelako. Euskal idazle talde egoki batek esan zuen horrekin aurrera
|
joan
beharra zegoela, eta erronka txiki bat izan zuen Euskaltzaindiak mahai gainean; erabaki egin behar zuen ea bere eskutik hartuko zuen prozesu hori ala ez. Eta zorionez Euskaltzaindiak erabakitzen du kongresu bat egitea 1968an (Astiz 2014,).
|
|
|
Onela, bada, kultura gabeko izkera illobira
|
doa
bear bearrez; kultura sendo bat daukana, berriz, beti jeikiko da arro[...] Kultura jori bat sortzen ez badugu, erri literatura aberatsa izanarren, euskera il egingo zaigu (ibid., 85).
|
|
|
Baliteke egun batez guk entzun behar izatea lekuak hustu behar ditugula. Joncaux auzora
|
joan
behar dugula, Ikastolari lekua uzteko.
|
|
2015
|
|
|
Ez, ez, ez, ez zait burutik pasatu [tesia euskaraz egitea][...] Orain beste kontu batzuekin nabil. Nire plaza aterako da irakasle agregatu bezala[...] Ezin dut gauza guztiekin, kongresuetara
|
joan
behar gara, artikuluak idatzi behar ditugu, ponentziak, klaseak. Urtero ikasgai desberdinak dauzkat[...] Ezin ditut gauza guztiak ondo egin, ezinezkoa da.
|
|
2016
|
|
|
Horrek erran nahi du egunero bostetan jaikitzen zela, armaturik joaten zela. Beste batzuk ere baziren hura bezala, lanera
|
joan
behar zirenak babesteko. Autodefentsak ziren.
|
|
|
Bigarrenik, militar espainiarrekin negoziatu behar bazen, ez zela banaka joaten ahal pasaporte baten bila. Militar espainiarrekin negoziatu zuten polimiliek, eta ETA erakundean segitzeko ez zen pasaportearen bila
|
joan
behar. Horren ondotik, miliek ikusi zuten, eta milien aurretik LABekoek garai hartan hemen errefuxiatuta zegoen Jon Idigorasek batez ere, ez zirela langile frontea eta fronte militarra erakunde berean ezarri behar, bereizi egin behar zirela.
|
|
|
Bordelen egin nituen hiru urte. Handik Tolosara joan nintzen, anaiak hara
|
joan
behar zuelako ikasketak egitera. Ez genuen bekarik jasotzen, eta dirua aurreztearren bidali gintuzten biok batera.
|
|
|
Autoa Elizondon utzi eta neure kabuz itzuli nintzen. Hamabost egun iragan ziren, eta norbaitek
|
joan
behar zuen kotxearen bila. Gero jakin dut Madariagak orduko ETAko number one zenegin zuela bilera bat bere militanteekin esateko kotxearen bila joan behar zela eta Maite-k erran nahi baita, nikjoan behar zuela bila.
|
|
|
Hamabost egun iragan ziren, eta norbaitek joan behar zuen kotxearen bila. Gero jakin dut Madariagak orduko ETAko number one zenegin zuela bilera bat bere militanteekin esateko kotxearen bila
|
joan
behar zela eta Maite-k erran nahi baita, nikjoan behar zuela bila. Hor ziren militanteak, bat bederen, ez ziren ados horrekin, tarte horretan Jokin eroria zelako Poliziaren esku.
|
|
|
Horrela, sei hilabeteko epean, 18 euskal errefuxiatu asignatuak izan ziren eta beste 26 kanporatuak. Horrez gain, egonaldi baimenaren iraupena murriztu zitzaien eta erregularki prefekturara
|
joan
behar zuten beraien egonaldi eskaera berritzeko, beraien kontrola erraztuz. Halaber, 1983ko udaberriaz geroztik, hiru hilabete baino gehiagoko egonaldi baimena ez zuten errefuxiatuei, gehienei, alegia, etxebizitza eta familia laguntzak jasotzeko eskubidea ukatzen zitzaien (Cassan, 1997:
|
|
|
Izenburu potoloa jarri diogu atal honi, eta, egia esateko liburu oso bat idazteko beste ematen du gaiak.11 Ondoko lerroetan, ordea, azterketa xumeago bat egin nahi dugu. Erabakitzeko eskubidearen kontzeptua oraindik eratze fasean dagoenanola sortuz joan den aztertuko dugu lehenik, eta kontzeptua zedarritzen duten gako nagusiak ere azpimarratzen saiatuko gara, jakinda denon artean osatuz eta elikatuz
|
joan
behar dugula. Izan ere, Gure Esku Dago dinamikak azpimarratu nahi izan duenez, erabakitzeko eskubidea beste ezer baino lehen jarrera bat da, etorkizuna gure esku hartzeko eta elkarrekin bide hori egiteko gureganatu dugun jarrera bat.
|
|
|
" Abangoardia batek eraman gaitzake errendiziora, edo amildegira. Abangoardia batek aurrean
|
joan
behar du, baina armada erregularrak ikus dezakeen azken punturaino, zeren ikusteari uzten badio galduko da. Irrealista baldin bada bere funtzioa galduko du.
|
|
2017
|
|
|
Bai, Maiterekin, eta bi haur genituen, Uxoa eta Kattin, eta hasi nintzen SBrekin eta memento batean
|
joan
behar izan nuen Aix en Provencera... Eta biziki triste nintzen, ene bizitzako mementorik ilunenetako bat izan zen...
|
|
|
Akats bat egina izan da, nire ustez, batik bat antzerki profesionalean. Jendeari erraten zitzaion
|
joan
behar zela antzerkia ikustera euskaraz zelako; kasik urrikaltasunez. Horrek ez gaitu interesatzen.
|
|
|
Hortaz, txikitatik barneratuz zoaz zure identitate etnikoa, eta gurasoak dira prozesu horren oinarria, bai identitatea sortzeko garaian, bai hizkuntza babesteko garaian. Adibidez, Alemaniara
|
joan
behar izaten genuen nire aitaren lanarengatik, eta haurtzaroko epe garrantzitsu bat han pasatu nuen, 5 urtetik aurrera; hala eta guztiz ere, familiak hizkuntzari eutsi zion.
|
|
2018
|
|
|
" Zer pedagogia behar dugu praktikatu, inportatu edo sortu, haurrak hizkuntza minorizatuan lora daitezen?". Alegia, hizkuntza eta hezkuntza lotuta doazela, biek elkar elikatzen dutela, eta hezkuntza modu ireki, inklusibo, aniztasun zale baten mami eta azalak hizkuntza minorizatu baten mami eta azalarekin lotuta
|
joan
behar duela. Elkar indartu dezaketela eta indartu behar dutela.
|
|
|
Hizkuntza komunikazio tresna den heinean, zein esparrutan zer eta nola erabiltzen den kontziente izan behar gara. Antzerkian euskara batua entzuten ohitu behar gara, eta normalizatuz
|
joan
behar da euskara batuaren ahozko erabilera. Antzerkiko ahoskera egunerokotasunean erabiltzen den ahoskeratik haratago doa forman.
|
|
|
Horretan, gure ustez, badu zer ikusia irakurketak berak; irakurketa ekintza aktiboa da, esfortzua eskatzen du, gutxieneko kontzentrazio bat, eta badirudi hori, gaur gaurkoz, paperean errazago lortzen dela. Beraz, esan genezake papera eta digitala, biak izango ditugula; digitala geratzeko etorri da, eta hori kontuan hartuta
|
joan
behar da liburugintza egokituz, jakinik biak batera biziko direla eta jakin gabe zein pisu izango duen paperak edota digitalak.
|
|
|
Inguruabarrek xedatzen dute jarduna: arautu, agindu, bideratu, zehaztu, zedarritu, ahalbidetu..., baina xedeak irudimenezko gurari utopikoetatik ezarri behar dira; antagonismoen ondorioetan, auzi eta arazoetan
|
joan
behar da erabakiz zein diren xedeak (xede operatiboak operazio zehatzean, edo xede estrategikoak auzi estrategikoetan). Hitz gutxitan, xedea beti izaten da gurarien eta egoeraren arteko tentsioan irudikatu eta gauzatu behar diren jardun pragmatikoen edukia.
|
|
|
Ez duzu ordutegirik. Egun batean, adibidez, lanera zoaz; hurrengoan zerbitzu minimoak ez dituzu egin behar eta, beraz, arratsaldeko zazpietan Arriagara
|
joan
behar zara. Hurrengo egunean kartelak banatu behar dituzu...
|
|
2019
|
|
|
Gertatu zena laburbilduko dizut: koroaren oinordekoak bere estatus estratosferikoko zirkulu sozialean neska bat ezagutzen du, maitemindu ere bai, baina ez da ofiziala, tipoak soldaduska egitera
|
joan
behar du, maiteari agur esan eta Kaxianok kantatu bezala ontzi batean daramate Ingalaterratik kanpora eta bueltatzen denean, enebada, aurretik zuen nobio intermitente batekin ezkondu da neska. Gogoz kontra eta indar paranormalek beharturik, antza denez.
|