|
2000
|
|
|
Euskal herritarrok inora
|
joan
beharrik ez dugu giza eskubideak zer diren jakiteko. Historian zehar, bertako seme alabengandik adibide eredugarriak ez zaizkigu falta, eta horiek ikasi eta jarraitu beharrekoak iruditzen zaizkit.
|
|
|
Eskolako neskatila hura pasilloetatik ikusten zuen egunero, bere lagunekin hizketan eta barrezka, eta berak, mutikoak, komunera
|
joan
behar izaten zuen, ileak ondo zituen egiaztatzera, eta berriz ere (etxean hainbestetan egin arren) Bogart en keinu autosufizientea entseiatzera.
|
|
|
Gero tabernaria ere batu zitzaigun elkarrizketan, eta azkenean barkatzeko esan behar izan nien, oraindik ez nekiela aterpetxean tokirik izango nuen, eta bertara
|
joan
behar nuela, ez banuen kalean lo egin nahi. Gonbidatu ninduenak barrezka erantzun zidan ezetz, tokirik ez banu bere etxera joango nintzela lotara, eta telefonoan txanponak sartzearen keinua egin zuen bere emazteari deitzeko, afari berezia presta zezan agintzeko.
|
|
|
Gaua Belfasten pasatuko dugu, bihar aireportura goiz
|
joan
behar dugulako. Ez dut lorik egin nahi.
|
|
|
Rocíok leihatila txikia ireki du, eta azken musu bat bidali dit. Eider, itaundu nahi izan dit gero, nora
|
joan
behar duzu Killarneytik alde egin ondoren. Eta nik erantzun oihuka:
|
|
|
Ez nuen horrelakorik espero eta barkatzeko esan nion, banindoala. Baina lurretik altxatu eta eskuarekin ezezko keinu bat egin zidan, ez zuela inporta adierazteko, edo bera zela
|
joan
beharra zuena esateko, ez dakit.
|
|
|
Astean hirutan joaten ginen eta joaten ziren, noski, mutil biak ere; eta astean hirutan Jabiri begira igarotzen genuen klaseak irauten zuen ordu eta erdia, beti erdi jolasean eta intsinuazioz gainezka. Baina akademiara
|
joan
behar nuen egun batean, kasualitatea, katarrotu egin nintzen eta, ezin joanda, etxean geratu behar izan nuen. Ba, justu egun horretan Terek Jabi ligatu zuen.
|
|
|
Bereziki niretzat, zeren Tere bere konkistaren ondoan jesartzen baitzen, eta jada niri ingelesa ikasteko gogoak ere joan zitzaizkidan. Eta gainera gero, etxera bueltatzean, parejatxoarekin
|
joan
behar izaten nuen, nire amorraziorako. Beno, gure amorraziorako, zeren Txemak ere bide bera egiten baitzuen.
|
|
|
—Ni ere banoa —erran nizun, jantziz gero, ene ahalkeari eta ene beldurrari ihesbidea eta itzurbidea ediren nahirik— Egoitzarat
|
joan
beharra dut, zeren bazkalordua baita.
|
|
|
Eta nik neure egoitzarat
|
joan
behar nuen, bai, baina ez nuen jada joan nahi, hain bainengoen, zinez, zurekin arrai eta neure gogara. Eta dudos nengoen berriro, Jainkoak apez izaiteko deitu ote ninduen, zeren eta nik uste bainuen ezen, apez izaiteko, gozorik ez duen ate estua iragan behar zela eta nork bere buruari uko egin behar ziola, baita lizifrinaz eta zilizioez baliaturik ere, hala behar izanez gero; ordea, zure hitzetarik bertze mundu bat igar nezakeen, zeina baitzen zabalagoa eta gozoagoa, eta zeinak erakarri baininduen hatsarretik beretik...
|
|
|
...sitatean aritu baitzen, luzaroan han ere; nola, gero, Carranza artzapezpikuaren defendatzaile izan zen, Europa osoan sonatua izan zen auzian, eta nola hargatik gogotik sufritu behar izan zuen, halako tailuz, non etxean preso eduki baitzuten denbora batez, errege Filipe II.aren manuz; nola Erromak, ondoren, Toledoko artzapezpikuaren kasua bere gain hartu zuen, eta nola Mar tinek, halatan, Erromarat
|
joan
behar izan zuen, non aita saindu Pio V.ak kardinal izendatu nahi izan baitzuen bi aldiz, nahiz eta bere xedea ez zuen bete ahal izan, errege Filipe II.ak hatsarretik beretik eragotzi ziolako, zeren lau akusazino baitzituen doktore nafarraren kontra: lehena, ez zuela onartzen Espainiak Nafa rroa bereganatu izana; bigarrena, Martinek erraiten zuela ezen erregek gorrotatzen zuela eta hargatik ez zuela haren Gorteetan kargurik; hirugarrena, nafarra zela eta Albre ten aldeko familia bateko kide eta partaide; laugarrena, Franziaren laguna zela eta Frantziako kulturakoa; eta kontatu zenidan, finean, nola Mar tinek ospitale batez dotatu eta hornitu zuen bere jaioterria, Barasoain, hil ondoren.
|
|
|
Eta, hala, bazkari arin baten ondotik zaldi gainerat igaiten zela, abiatu zen aita Ubarnerantz, nondik ilunabarrean itzuli baitzen. Eta erran zigun nola egon zen Ubarneko dama damatxoekin, eta nola haiek erran zioten ezen aitak berak basorat
|
joan
behar zuela, gau haietarik batean, zenbatenaz lehenago, hainbatenaz hobeki, zeren, baldin tigrea ehizatzen bazuen, Mattini sukarra joanen baitzitzaion.
|
|
|
—Gassendi handiak erran zigunez, Galileok laket zitian Baronius zeritzan kardinalaren hitz batzuk, orain berean erranen dizkiadanak, nik ere laket laket ditudalako —eta, begietarat so egiten zidala eta hatza altxatzen, erran zidan—: " Spiritu Sainduak Biblian erakutsi zigun nola
|
joan
behar genuen zerurat, ez nola dabiltzan zeruak..."
|
|
|
—Aita, berorrek badaki ezen behin baino gehiagotan
|
joan
behar izan dudala, berorrek hala manaturik, hango eta hemengo itsas portuetarat —Pasaiarat, Donibane Lohizunerat eta Baionarat—, hainbat kargamenduren begiratzeko eta haien bideratzeko, untzi batean zein bertzean, orain Ingalaterrarat, orain Flandriarat, gure oletako produktuen kanporatzeko asmoz... Eta jakin beza ezen itsas portuen mugimenduak finantzen jin joanei buruzko bertze ikusmolde bat eman didala, hagitzez ere zabalagoa, zeren eta itsas portuak baitira, hain zuzen, munduan dauden tratuen eta negozioen bidegurutze...
|
|
|
Eta ez al zetorkigun bizitza, egina eta erabakia bezala, arbasoenganik ondorengoenganat eta gurasoenganik seme alabenganat, halako moldez, non zurginaren semea zurgin izanen baitzen ezinbertzean, zilarginarena zilargin, eta zapataginarena zapatagin? Eta, baserrietan, gurasoek heredero izendatzen zuten semea edo alaba geratuko zuan baserriarekin, eta gainerakoak, edo apez, edo Indietarat
|
joan
behar, baserrian geratu nahi ez bazuten bederen, herederoaren erranetarat. Gaur egun bezala, guti gorabehera, zeren gauzak ez baitira franko aldatu horretan ordutik hona.
|
|
|
Eta, hargatik, Urbiaingo bakardadean mundu haren falta sumatzen zuelako edo, noiz eta Iruñarat edo Donibane Lohizunerat joaiten baitzen —begi ordeen konpontzeko, liburu batzuen ekartzeko edo Piarres Oihartzabal kapitainarekin egoiteko... edo, baita Pazkoarekin eta Mendekostearekin konplitzeko ere, erraiten zuenean, iduri egiteko, ezen konfesatzera
|
joan
behar zuela, nahiz eta gerorat jakin nuen ezen bere konfesione haiek eramaitenago zutela bekatu bat gehiagoren egiterat bertze guztien barkatzerat baino—, ez zen koadroren bat edo bertze ikusi gabe geratuko, ezagutzen ez zuen pintoreren baten studiorat joan behar bazuen ere hartarakotz. Nik harekin joan nahi izaiten nuen batzuetan eta erraiten ere nion, baina hark beti ihardesten zidan ezen haiek bidaia tipiak zirela eta nik bidaia handi bat merezi nuela, Pisarat eta Galileoren jaioterrirat lehenik, eta Pariserat gero.
|
|
|
...apitainarekin egoiteko... edo, baita Pazkoarekin eta Mendekostearekin konplitzeko ere, erraiten zuenean, iduri egiteko, ezen konfesatzera joan behar zuela, nahiz eta gerorat jakin nuen ezen bere konfesione haiek eramaitenago zutela bekatu bat gehiagoren egiterat bertze guztien barkatzerat baino—, ez zen koadroren bat edo bertze ikusi gabe geratuko, ezagutzen ez zuen pintoreren baten studiorat
|
joan
behar bazuen ere hartarakotz. Nik harekin joan nahi izaiten nuen batzuetan eta erraiten ere nion, baina hark beti ihardesten zidan ezen haiek bidaia tipiak zirela eta nik bidaia handi bat merezi nuela, Pisarat eta Galileoren jaioterrirat lehenik, eta Pariserat gero.
|
|
|
Baina, hitzetan galdu gabe, nola baita ene usantza eta ohitura, aita Bartolomek amari egin erregalutxo baten berri emanen dizut, idurika dezazun orain ere azaletik mamia: egun batean, apezak
|
joan
behar izan zuen Iruñarat, nondik eraztun handi samar batekin itzuli baitzen, zeinak erakusten baitzuen erdian eskeleto bat, eta eskeletoaren inguruan, letra ezin tipiagoetan, inskripzione bat: Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem reverteris.
|
|
|
—Osaba jauregian zain daukat, eta harat
|
joan
beharra dut...
|
|
|
Baina zer nenbilen ni, ezinezko amets hartan denbora alferrik galtzen? Norat
|
joan
behar nuen nik, baldin ez banuen norat joan. Edo, benturaz, bai... zeren eta, bat batean, napolitarraren kontseiluz Pisako katedralean aditu nuen meza etorri baitzitzaidan bururat, eta, harekin batean, oihu erdiragarri hura, erro errotik eta bihotzaren erditik atera zitzaidana:
|
|
|
...k guztiz agortu zitzaizkidala, don Venanciok kontatu zidan ezen Nenbori pena ezin penagarriago hura sartu zitzaiola bihotzean eta ezin izan zuela pena hura bere baitarik erauz, ni preso eraman nindutenetik... eta gaixoa apetitua galtzen hasi zela eta egun osoak kantuan emaiten zituela, nitaz oroiturik, halako suertez, non egun batean buru buruan sartu baitzitzaion ezen presondegiaren inguruneraino
|
joan
behar zuela, nik kantatzen entzun niezaion... eta hartarakotz lagundu ziola bere neba Gunbek... eta biak joan zirela behin, bi aldiz eta hiru aldiz... baina handik gutira eritu eta azkenean hil zela, orduan ere kantari.
|
|
|
—Eta horrek, beraz, biok Kubarat
|
joan
behar duzuela erran nahi du, La Habanan hartu ahal izaiteko Espainiarat eramanen zaituzten galeoi flota arauzkoa... Cumanátik La Habanarako itsasaldiaz, berriz, nerau ardura naiteke, jakin dezazuen zein untzitan itsasoratu behar duzuen eta noiz, zeren ezagutzen baitut Cumanáko portuko marinelengan eta gainerako itsas jendeengan eraginik duen gizonik...
|
|
|
Baina, zergatik pentsu eta burutazio ezkor haiek...? Zergatik
|
joan
behar nuen, bada, konfesore batenganat, pertsona adinean heldua nintzenean. Baina, zergatik zetozkidan bururat kontu haiek, bai, baldin neure otoitzetan, bertzenaz ere, artez mintzatzen banintzaion Jainkoari, bertze ararteko baten beharrik gabe?
|
|
|
Eta handik aitzina kontatu zidan nola, gaitzaren sendatzeko, Donibane Lohizunerat itzuli, eta medikuarenganat
|
joan
behar izan zuten bai berak eta bai osaba Joanikotek ere, eta nola medikuak erakutsi zien —zeren osaba Joanikot ez baitzen medikuez gehiegi fidatzen, halako moldez, non, haien ardurapean zegoen bakoitzean, mila galdegite egiten baitzien—, ezen bi teoria zeudela: bata zen Fracastoro ren tratatuan agertzen dena, eta eriari guaiakoa hartzea kontseilatzen ziona:
|
|
|
Eta guk geure mapari so egiten genion, eta bagenekien ezen Santo Tomáserat
|
joan
behar genuela, eta Santo Tomásetik haratago ere bai, Utopiako lurretarat iritsi nahi bagenuen behintzat...
|
|
|
—Bihar oilagorretarat
|
joan
behar diagu, eta goazen ehiza zakurren ikusterat...
|
|
|
Eta, senarra ahula zelako eta spiritu eskasekoa, edo auskalo zergatik, kontua da ezen fraideak senarrak baino maizago jasotzen zuela Catalinaren ondasun tenporalen fruitua. Eta gau batean gertatu zen, ustekabean, ezen Bucciok, hainbat hiritako usantzaren arabera, guardia egiterat
|
joan
behar izan zuela, eta fraidea haren emaztearekin geratu zela, oheratzeko asmotan. Eta, nola fraideak baitzuen, bere eskolako guztiek bezala, akerraren usain gaixtoa, arropa kirastua gainetik kendu, eta arropa zuria eta fina jantzi zuen haren orde.
|
|
|
Eta, notizia bat bertze bati zerraiola, etxekoek etxean gertatuaren berri jakinarazten ziguten, eta guk geure bidaiaren berri emaiten genien. Eta, nola guk haratakoan ez baikenien jakinarazi norat
|
joan
behar genuen, Pisarako bidaian gertatuak kontatzen genizkien.
|
|
|
—Badakik ezen, hilabete baten buruan, desterrurat
|
joan
behar dudala, eta ez nikek adio luzetan galdu nahi, zeren eta hik ere heure etxea baitaukak, eta han izanen dituk heure etxekoak aiduru... Halarik ere, eguna aitzina zoak, eta gurean iragan huke, beharbada, gaua.
|
|
|
alferrik, zeren utzi bezala ediren bainuen etxea. Ordea, sinesten hasia nintzenean ezen biak ere ihes eginak zirela, morroi bat hurbildu zitzaidan, erranez ezen, osaba Joanikoten manuz, urroztarren bordarat
|
joan
behar genuela.
|
|
|
txabolan baduk egurrik eta lastorik aski, eta, halatan su emaiok lastoari, su eman egurrari, eta su emaiok txabolari, Maddalen eta biok barrenean gauzkala, zeren gorputz biziari emaiten zaion sua tortura duk eta oinaze iturri duk, nola izan ohi baita inkisidoreen eskuetan, baina hilotzari emaiten zaiona, aldiz, purifikatzailea duk, are gehiago gure kasuan, zeren etsaiak ezin izanen baitu, halatan, mendekurik hartu gure hilotzen gainean, nola har baitzezakeen bertzenaz; eman, bai, su guztiari, eta daramala haizeak gure hauts amorostua, nola erraiten baitzuen Quevedok, Jainkoaren baitarat, suarekin su eta amorioarekin amorio. Eta ez egon triste, otoi, guk hartu deliberamenduagatik, zeren, desterrurat
|
joan
behar genuen egun berean edirenen baitugu, benturaz, zinezko libertatearen lurra, nork daki...
|
|
|
Erabakia nuen, bada, eta, ene erabakiaren aitzinatzeko, hil ala bizikoa izan zitekeen egun hura, zeren eta egun hartan
|
joan
behar baikenuen Amsterdameko karrika haietarat, non, untzikideen erranetan, suerte orotako neskak eta emaztekiak baitzeuden, batzuak tabernetan eta bertzeak leku gorde jakinetan, beren faboreen eskaintzeko disposizionean, gizonen atseginerako.
|
|
|
Lehorreratu bezain fite, egun bakarreko epea eman niean, uhartetik alde egiteko. Baina, alde egin zutelarik, penaturik geratu ninduan, zeren, mahometarra banintz, oina pikaturik igorriko bainituen biak —ihardetsi zidan— Haiek
|
joan
behar zitean mesanako belaren laxatzerat, ez hik! Aldiz, hik galdu huen eri handia, ez haiek...
|
|
|
—Arrazoin izanen duzu, benturaz, kapitaina, baina osaba Joanikot eta Maddalen amorosturik zeuden, eta osabak ez zuen bertze portu batzuetarat
|
joan
beharrik izan eta, beraz...
|
|
|
Uzkurdurak bazkalondoan hasi zitzaizkion tarte jakinetan errepikatzen, eta arratsaldeko sei eta erdietan hartu nuen telefonoa. Beraz, aparatua gakotu eta" Zentrora"
|
joan
behar genuela aditzera eman nionean, bildots baten gisara jarraiki zitzaidan. Bere burua Ospitaleko Ama Etxeko aparkalekuan ikusi zuelarik lotu zitzaidan:
|
|
|
—Arratsaldea niretzat nahi nian gaur —ahoa beterik, segida eman nion azalpenari— Hileta batera nauk
|
joan
beharra.
|
|
|
—Gaur goizean hilerrira
|
joan
behar nuen, adio erratera, baina ezin izan dut, konprenitzen duzu. Ez nuen indarrik, ez kemenik...
|
|
2001
|
|
|
–Ez,
|
joan
beharra daukat. Zera, berandutzen ari da eta...
|
|
|
–Ongi da. Esaiozu lehenbailehen
|
joan
behar duela paper honetan idatzita dagoen helbidera. Emango al diozu enkargua?
|
|
|
Iñaki eta Beraza dira, palomiten arrastoak topatu eta, haserre bizian, beraientzat zergatik ez duten ezer utzi kexatzen hasi direnak. Patxik, bakeak egiteko, anbulantziari gasolina sartzera
|
joan
behar duela eta mikrouhinerako palomita zorro gehiago eros ditzakeela proposatu du. Bale.
|
|
|
–Ba, ezta ni ere –onartu du Anartzek esku batez bere sabel borobildua kolpatuz– Dios, parrandak laga bihar ditiagu, Tasio! Ni nazka nazka eginda nagok –begirada ilundu zaio– Kanpora
|
joan
behar diat, txikito, urrutira.
|
|
|
Nik ere badut gogoa, onartu du Tasiok, baina ez dago horren azkar
|
joan
beharrik. Jode.
|
|
|
Bai, baina nekatuta nagok eta bihar egiteko gauzak zeuzkaat, erantzun du. Zer daukak ba, galdetu diote, bihar ez duk Gurutze Gorrira
|
joan
behar eta.
|
|
|
Etxera sartu orduko berriketak berehala bukatu dira ordea. Koadrilako gainontzekoak han daude izan ere, eta batek baino gehiagok berandu datozela eta gero goiz
|
joan
beharra dutela aurpegiratu die. Bost bat minutu iraun du eztabaidak, harik eta norbait denbora ez galtzeko modurik onena lehenbailehen hastea dela konturatu den arte.
|
|
|
Arnasa hartzeko arazoak zituen amona batengana
|
joan
behar izan dute gaur. Erdi itoan zegoela iritsi dira.
|
|
|
Bihar medikuarengana
|
joan
behar dugula esan dit Mariak. Ahaztuta neukan.
|
|
|
" Erregalu bat daukat zuretzat" esan zion Romak Marcosi telefonoz, baina biharamunean emango ziola," bihar emango dizut; gaur ospitalera
|
joan
behar dut"; biharamunean emango ziola, beraz. Eta Marcosek buruan eduki zuen oparia arratsalde osoan, biharamuna irailaren 29a zelako edo apirilaren 2a; ez zelako egun seinalatua eta opariak, hortaz, ez zuelako esanahirik galtzen.
|
|
|
beti musu baten faltan, eta" ilun dago hemen, Lucas" eta" hobeto" eta" ez, hemen ez, gero, Lucas"; sobrako musurik ez, dosifikazioa beti. "
|
Joan
beharra daukat" esan zion Lucasek Rosari, ahapeka, guztiz konbentzituta ere ez," ziklista profesionalak dira itsasoko aldapatik pasatzekoak".
|
|
|
Pozak labur iraun zion. Berarekin Bonbaira
|
joan
behar zuela esan zion semeari. Prashant pozik bizi zen aitona amonekin eta Bonbaira aldatzen bazen lagunak ere galduko zituen.
|
|
|
Hura amaituta zegoen eta Bilbora
|
joan
behar nuen, baina Bilbon ez nuen zeregin handirik, hala usteko zuten behintzat aitak eta amak, ez baitziren hamabost egunean nire bila etorri. Hobe horrela, aitaren keinuari beldurra bainion, gorbata laxatzeko egingo zuen keinu hari, gorbata eskuaz hartu eta buruari aldeetara eragingo baitzion lepotik soka kendu nahi duen urkatuaren moduan.
|
|
|
‘Orain hegazkin txartel bakarra dugu, eta nik beste leku batera
|
joan
behar dut. Andonik abentura arraro bat proposatu zidan zuretzat.
|
|
|
‘Bai, baina oraingoan bakarrik
|
joan
behar dut. Aurreko bidaian gaixotu egin nintzen han eta nantu deitzen diren indio batzuekin egon nintzen.
|
|
|
Azken eguna da niretzat Pupunan. Bihar Quitora goaz Andoni eta biok, berak Unibertsitatera
|
joan
behar duelako, eta hortik aurrera neu bakarrik joango naiz, Quitotik hegazkinean Managuara, etxera itzultzeko, etxerik baldin bada.
|
|
|
Gauerdian leihotik begiratu zuenean, elurra mara mara jausten zen kanpoan. Eta boga boga marinela marinela
|
joan
behar dugu urrutira urrutira ere kantatu zen afalondo hartan. Elurrolde metodikoa izan zen, jausi eta jausi jardun zuen dena eternalki estali nahi balu bezala, eta gogoratu zuen ilunabar hartan, etxez etxekoan, Mugertza baserriaren atarian kantaturiko seizazpi bertsoetako bat, Zuri nabarra azpiko, gorri ederra gaineko, andrea zure parerik ez da hau plaza hau ondratzeko.
|
|
|
Astelehenean, Goiok Zubietara
|
joan
behar zuela nekienez gero, Kaioarrira joatea erabaki nuen.
|
|
|
Abuztuko goiz hartan, Goiok eta bere amak kanposantura
|
joan
behar zuten loreak eramatera. Uda goiza izan arren, lainotsua eta goibela zen eta Goio hotzez artega ibili zen hilobien artetik harik eta beren lekura ailegatu ziren arte.
|
|
|
Uda izan arren, arratsaldeko bostak aldera etxera
|
joan
behar zen, elur fabrikako sirenak jo eta ontziola aldeko zerra eta mailu hotsa isiltzen zenean neskamutikoak etxera itzultzen ziren eta amak, ordurako lanetik itzulita, leihotik esango zuen:
|
|
|
Goiok hamarretako mezara
|
joan
behar izan zuen, baina arratsaldeko bostetan jende heldu guztia arrosariora, Olabeko Mikaelak erdikantaturiko otoitz haietara joan zen artean, bera etxean geratu zen. Eulientzako paper zerrendak zeuden sukaldean zintzilik euli hil itsatsiz beteak.
|
|
|
‘Animalien haragiaren bila
|
joan
behar dugu... ’ esango du sukaldariak.
|
|
|
Arrantzaleak kexu ziren, arrain gutxi jasotzen zelako, dena garesti zegoelako, eta geroago eta urrutirago
|
joan
behar zutelako. Ikastetxean, Afrika esan eta Biafrako umeak aipatzen ziren, eta gurutze gorriaren kanpainak, eta limosnak, eta misiolariak.
|
|
|
‘Ez zaigu helikopteroaren motorra amatatzea komeni. Albait arinen
|
joan
behar dugu... ’
|
|
2002
|
|
|
Pertseo kanpoan ibili zen bitartean, ordea, uharteko erregeak asko penarazi zuen Danae gaixoa. Emakumeak, azkenean, erregearen haserreari ihes egin nahirik, tenplu batera
|
joan
behar izan zuen, eta hantxe eman zioten babesa apaiz zahar, jakintsu eta zintzo batzuek.
|
|
|
–Askoz urrutirago
|
joan
behar al dugu?
|
|
|
–Gauean –errepikatu zuen Alaznek– Eta nola
|
joan
behar duzue, ba?
|
|
|
Alazne bera ahalegindu zen lehendabizi. Ez zen lurra ikusten eta ia itsuan
|
joan
behar izan zuen kainuari helduta. Besteak zain geratu ziren teilatuan, emakumeak zer esango.
|
|
|
Trumoi urrun bat entzun zuten halako batean. Euria atertu egin zuen, zarata hura beste norabait
|
joan
behar zuelako seinaletzat hartu balu bezala. Lainoak sakabanatuz joan ziren eta ilargi betea azaldu zen haien atzetik, zeruko arimaren isla balitz bezala.
|
|
|
Astigarribiako ermita. Hara
|
joan
behar zuten. Astigarribia.
|
|
|
–Ez duk nonbaitera
|
joan
behar?
|
|
|
Eta hori? Nora
|
joan
behar dugu, ba?
|
|
|
–Ez, ez duk txantxa. Arantxari esan zioat pisu batera
|
joan
behar genuela. Gu laurok.
|
|
|
–Ez, ez. Anaiak bakarrik
|
joan
behar omen dik.
|
|
|
–Gutxi... gorabehera. Mutil batzuekin pisu batera
|
joan
behar ginela esan zienat.
|
|
|
–Himalaiara
|
joan
behar dugula ematen du, bai –azpimarratu zion Arantxak– Hainbeste poltsa eta hainbeste zorro.
|
|
|
–Barka ezak, Haritz. Txiza egitera
|
joan
beharra diat.
|
|
|
–Komunera
|
joan
beharra dut –bota zion Mirarik arrapaladan, eta barrurantz egin zuen, artega. Atea itxi zuen.
|
|
|
ETXERA
|
JOAN
BEHAR DUT
|
|
|
Etxera
|
joan
behar dut
|
|
|
–Ea ondo ulertu dudan –Amaia Arantxaren azalpenak jarraitzen ahalegindu zen– Gurdi antzeko R horren atzetik
|
joan
behar dinat.
|
|
|
Azkenean igaro du.
|
joan
behar, ordea, Azkurrina geure baserriraino. Zakurra, berriz, bidean sekula ibili gabekoa!
|
|
|
Biharamunean, lagun psikiatrari deitu nion anbulatorioko kontsultatik, artean zalantza bainuen Fiterora
|
joan
behar nuenetz. Sarari kalte egin baitziezaiokeen ene erabakiak.
|
|
|
Eta etxean sartzen utzi ninduen. Eta konbentzitu nuen, azkenean, Sara ikustera
|
joan
behar zuela. Ordea, agurtu aurretik, gure harremanei buruzko iritzia azaldu nahi izan zidan.
|
|
|
–Izan ere, lehengoan Donostiara
|
joan
behar izan nuen, galtzerdi batzuk erostera. Galtzerdiak eta han erosten baititut beti, Donibaneko lagun zahar batek Grosen jarria duen dendan.
|
|
|
Casius Clay handiak Floyd Paterson Las Vegasen k.o. utzi zuen bezala. Baina nik ez nuen Las Vegasera
|
joan
beharrik izan. Herriko plazatik irten gabe ere ederki joan zitzaidan konplexu hura, egun hartan bederen.
|
|
2003
|
|
|
Dena dela, Jesus Jauna bera bezala, arameeraz mintzo zen hastetik Jerusalemeko eliza, baina laster ihesi
|
joan
behar izan zuen Transjordaniako Pella hirira eta han suntsitu zen, 135ean, Hadrianoren gerla denboran.
|
|
|
Malco altxatu zen mahaitik halako batean; izan ere" Museora
|
joan
behar dut". Matias mindu egin zuen horrek.
|
|
|
Matias mindu egin zuen horrek. Ez zuen mindu, jakina, Malcok Museora
|
joan
behar izateak, ez baitzuen Matiasek aparteko gorrotorik museoen kontra. Museoek bizitzaren aurrean daukaten jarrera gustatzen ez bazitzaion ere, ez zeukan ezer museoen kontra eta gustatzen zitzaion, esate baterako, museoen intentzioa.
|
|
|
Jantzi ere arin janzten zen Malco. Gero arte esan zien, Museora
|
joan
behar zuela eta kontatuko ziela koadroarekin zer.
|
|
|
MUSEOA. Horregatik zekien Museoa zela eta horregatik zekien nora
|
joan
behar zuen Malco bisitatzera eta Malcoren koadroa ikustera.
|
|
|
Bere nobelak adinako inpresioa egina zidan bere gorpuzkera emakumetu berriak, baina nobelaz hitz egin genuen, noski, kasu horietan hitz egiten den moduan, eskuetan edalontzia (berak ardoa probatu gabe), eta, harrera diplomatiko batean bezala ni, zutik, elkarren artean tarte jakin bat gordeaz, hesi ikusezin baten gainetik hizketan arituko bagina bezala, entzuteko elkarrengana lepoak luzatuz, zaratak askotan hurbiltasunera behartzen baikaitu. Adeitsu egon nintzaiola uste dut baina neurriko, ez nintzen lausenguetan luzatu, azalpen kritiko batzuk ere egin nizkion, eta, adiskide eta ezagunak bakandu ahala, oharkabean elkarri begira bakarrik geratu ginelarik, neu izan nintzen erlojuari erreparatu eta, desenkusaren bat aipatuz,
|
joan
behar nuela esan nuena.
|
|
|
Ez nuen sekula piztuta ikusi. Irakurtzeko besaulki bat zuen Monikak eta han irakurtzen zituen Max Frischi buruzko bere zerak, ni ordenagailuaren aurrean zegoen egurrezko aulki batean esertzen nintzen bitartean, gerriak minberatu arte, orduan ohe gainera
|
joan
behar izaten nuen posturaz aldatzeko eta Monikak abagunea aprobetxatzen zuen nire ondoan kiribilduz txerak eta balakuak egiteko. Nik utzi egiten nion eta Barthesen libururen bat irakurtzen jarraitzen nuen, bera nire botoi bat mingainarekin txupatzen edo nire bularreko ilearekin jostatzen ari zen bitartean.
|
|
|
Lehenik, mina asmatu zuen Txominek; hurrenik, medikutara
|
joan
behar zuela; azkenik, erradiografia eskuan zuela, esan zion amari:
|
|
|
Halako batean zabaldu egin du atea. Sotoko korridoreetan barna naramala, galdeketa berri batera
|
joan
behar duenaren aurpegia jarri dut noski, lasaitzeko keinua egin baitit.
|
|
|
Neure abokatuek, edo ospitaleko medikuek beharbada, tratu txarrak salatu zituzten nonbait, Epaitegira
|
joan
behar izan nuen-eta, deklaratzera. Bakarrik joan nintzen, oraindik ere herrenka.
|
|
|
–Zuk zer, Oskar, gaur ere etxera
|
joan
behar al duzu hemendik aterata?
|
|
|
–Tira,
|
joan
beharra daukat. Hitza ematen didazu, Rakel?
|
|
|
Gogoan dut, ongi gogoan halere. Asteburua iritsi, bati deitu, besteari deitu, nik ez dakit nora
|
joan
behar dugun, nik ere ez, deitu beranduago... Herriko festak iritsi, eta berdin.
|
|
2004
|
|
|
Hobeto horrela. Denbora behar nuen gauzak euren lekuan jartzeko, eta momentu horretan ez neukan denborarik; amonaren bila
|
joan
behar nuen, ahalik eta arinen, gainera.
|
|
|
Baina Eretzeko kontrolean bereizketa bat egiten da pasatzera doazen pertsonekin. Izan ere, bi pasabide daude kontrol horretan; bata palestinarrentzat eta gainerakoentzat bestea; horrela, atzerritarrek aiseago pasatuko dute, baina orduak eta orduak pasatuko dituzte lanetik etxera
|
joan
behar dutenek, kontrola gurutzatu orduko.
|
|
|
–Jabalyara
|
joan
beharra daukat eta informazio apur batez jabetu nahi nuke; horregatik hartu dut mapa.
|
|
|
Baina, aurretik, Al Quds Hotelera
|
joan
behar nuen. Nire maletak, paperak eta zenbait gauza bertan geratu baitziren gertatutakoaren ondoren.
|