|
2000
|
|
|
Gogoan dut bertan tokatu zela egun hartan
|
Joan
Mari Irigoien ere eta bi idazleek hitz batzuk egin zizkiotela elkarri. Markek galtzarbean zekarren izenburuak harritu ere gintuen Joan Mari eta biok.
|
|
2001
|
|
|
" Lur bat haratago"
|
Joan
Mari Irigoienen azken nobela da. Liburuaren orri kopurua zein edukina dela-eta berriketa zenbait ekarri du euskal literaturaren munduan.
|
|
|
|
Joan
Mari Irigoien altzarraren" Lur bat haratago" izan zen iazko Durangoko Azoka gehien inarrosi zuen nobela. 652 orriko liburu honek hainbat esamesa eragin zuen literaturazaleen artean.
|
|
|
|
Joan
Mari Irigoienen literaturaren bidean gibelera egin dugu une batez," Oilarraren promesa" lehen nobelaren garaira itzuli, eta oilar haren promesak nobela honekin loturarik ote duen jakin aldera.
|
|
|
25 urte dira
|
Joan
Mari Irigoienek Axular irakurri zuela eta beste horrenbeste Begoña emaztearekin bizi dela. Berari eskaini dio liburua eta hartara justizia egin ere, bere hitzetan.
|
|
|
Azkenengoan, besteak beste, hauexek hartu dute parte: Juan Gonzalez Andres,
|
Joan
Mari Irigoien, Xanti Zapirain, Gazteluene Bertso Eskola, Manuel Zapirain, Antxon Agirre Sorondo, Josu Tellabide, Alaitz San Roman, Angel Calvo, Iñigo Landa Ijurko, Juan Carlos Lizarazu, Arantxa Benito, Joxerra, Imanol Inziarte, Larraitz Garmendia, Javier Lorenzo, Segundo Garin eta Pelegrin Gonzalezek.
|
|
2002
|
|
|
|
Joan
Mari Irigoien
|
|
|
Jorge Gonzalez Aranguren idazleak egokitu du gaztelerara
|
Joan
Mari Irigoienen «Lur bat haratago», euskarazko literaturak gaur arte ezagutu duen nobelarik luzeena. XVII. mendean kokaturik zegoenez, berak burututako Etxegoietarren istorioa, Axularren hizkera gogorarazten zuen euskara erabili zuen Joan Mari Irigoienek hura idazterakoan.
|
|
|
Jorge Gonzalez Aranguren idazleak egokitu du gaztelerara Joan Mari Irigoienen «Lur bat haratago», euskarazko literaturak gaur arte ezagutu duen nobelarik luzeena. XVII. mendean kokaturik zegoenez, berak burututako Etxegoietarren istorioa, Axularren hizkera gogorarazten zuen euskara erabili zuen
|
Joan
Mari Irigoienek hura idazterakoan. Eta nobelaren garaira egokituz egungo irakurlea ez gehiegi nahasteko ahalegin bera egin du orain Jorge Gonzalez Arangurenek ere «Lur bat haratago»ren gaztelerazko bertsio hau osatzerakoan, Espainiako literaturaren Urrezko Mendea bezala ezagutu den hartan erabili ohi ziren hizkeren ukituak emanaz «Una tierra mas alla»n azaltzen duen prosari.
|
|
|
|
Joan
Mari Irigoien
|
|
|
|
JOAN
MARI IRIGOIENEN AZKEN POEMAK
|
|
|
Dokumentu garrantzitsuren bat izenpetu beharrez gero, hobe adi egotea letra ñimiñoetan agertzen den zehaztasunari, itxuraz ez dirudien arren haietantxe egon ohi baita zizelkaturik agindutakoaren benetako esanahia. Eta antzeko zer edo zer egitea proposatzen dio
|
Joan
Mari Irigoienek bere azken poema liburuaren balizko irakurleari, letra txikitan ezartzean barren barrenetik ateratzen zaizkion gogoeta horien gezirik zorrotzenak. Gauzak horrela, begiak behartu behar baditu ere, zentzumenak erne eduki ditu «Letra txikiaz bada ere» poema bilduman adierazten dena bereganatu nahi duen orok, letra arruntaz ematen zaion mezua borobiltzen duten txikitasun horietara jarriz.
|
|
|
Gauzak horrela, begiak behartu behar baditu ere, zentzumenak erne eduki ditu «Letra txikiaz bada ere» poema bilduman adierazten dena bereganatu nahi duen orok, letra arruntaz ematen zaion mezua borobiltzen duten txikitasun horietara jarriz.
|
Joan
Mari Irigoien ez datorrelako bat munduko izugarrikerien aurrean burua harrien azpian ezkutatzen dutenekin, ostruken antzera, eta are gutxiago beste aldera so egiten dutenekin. Izan ere, Joan Mari Irigoieni ez zaio zorion bigunik interesatzen, izugarrikeria guztiak aintzakotzat harturik eraiki nahi ditu bere esperantzak.
|
|
|
Joan Mari Irigoien ez datorrelako bat munduko izugarrikerien aurrean burua harrien azpian ezkutatzen dutenekin, ostruken antzera, eta are gutxiago beste aldera so egiten dutenekin. Izan ere,
|
Joan
Mari Irigoieni ez zaio zorion bigunik interesatzen, izugarrikeria guztiak aintzakotzat harturik eraiki nahi ditu bere esperantzak. Horrela aitortzen du bere poema liburu honen hitzaurrean bertan, izugarrikeria eta esperantza hitzak letra txikiaz agertzen diren horretan.
|
|
|
1909an Emeterio Arresek Habanan idatzitako «Arratsaldean» poematik hasiz, XXI. mendean Ramon Saizarbitoriak idatzitzako «Rossettiren obsesioa»raino, idazlan ugarik izan du Donostiarekin lotura. Besteak beste, Ramon Intzigarairen «Donosti atalak», Agustin Anabitarteren «Goiz hartan», Jean Etxepareren «Berebilez», Orixeren «Estropadak», Nemesio Arizmendiren «Faxistak Donostian», Joseba Zubimendiren «Donosti gaixoa», Antonio Valverderen «Zuloaga plaza», Jose Anjel Irigarayren «Errandoren amodiozko ametsa»,
|
Joan
Mari Irigoienen «Altza», Joxe Austin Arrietaren «Manu militari», Txillardegiren «Haizeaz bestaldetik» edota Arantxa Urretabizkaiaren «Saturno»k.
|
|
|
Elkarreko standaren aurrean ikusi dut nire burua ostera. Begiak noraezean ditut hainbeste berrikuntzen aurrean; Koldo Izagirreren" Idi Orgaren Karranka" eta" Metxa esaten dioten agirretar baten ibili herrenak", Gotzon Garateren" Zakurra zeure laguna",
|
Joan
Mari Irigoienen" Ipuin batean bezala" eta Jon Arretxeren" Ekialdeko mamua" lanak ikusi ditut bertan.
|
|
|
Antologia osoa lau argitaralditan banatu da eta esku artean dudana da azkenekoa. Tartean Jon Mirande, Mikel Lasa,
|
Joan
Mari Irigoien, Rafa Egiguren, Tere Irastortza, Joseba Sarrionandia, Jon Arano, Juan Kruz Igerabide, Luigi Anselmi, Karlos Linazasoro eta Juanjo Olasagarreren poesiak bildu ditu Koldo Izagirrek.
|
|
2003
|
|
|
|
Joan
Mari Irigoien
|
|
|
Zoritxarrari irri bat edo beste osteko gai izaten ahalegindu nahi du «Ipuin batean bezala»
|
Joan
Mari Irigoienen azken nobelako protagonistetako batek, eta badu arrazoirik franko horretarako: izan ere, maitasun kontuetan ia ia etsita zegoela ezagututako bere bihotzeko emakumeari eta elkarrekin izan zuten alabari gertatuko zaien ondoeza ez baita nolanahikoa!
|
|
|
Bernardo Atxaga, Ramon Saizarbitoria, Anjel Lertxundi,
|
Joan
Mari Irigoien izenen ondoan joan dira beste batzuk (orain" tropelean" esan beharra omen dago): Aingeru Epalza, Joxemari Iturralde, Edorta Jimenez, Laura Mintegi, Harkaitz Cano, Ixiar Rozas, Ur Apalategi, Iban Zaldua eta poetak:
|
|
2008
|
|
|
Bestea da mundua idazteko askatasun handiz jokatu duela dio
|
Joan
Mari Irigoienek. Istorioa XX. mende hasieran kokatua bada ere, gaur egungoa du narratzailea eta aurreko mendeaz duen ezagutza erabiltzen du istorioa kontatzeko.
|
|
|
Hori dela eta, eta beste faktore batzuen eraginez, Altzako euskararen egoera kezkagarria zen garai hartan. Altzan euskararen egoera zein zen hobeto ulertzeko
|
Joan
Mari Irigoien idazle altzatarrarengana jo eta haren ikuspegia bildu dugu: " Altzan giro euskalduna bazegoen arren, ez uste euskaraz asko hitz egiten zenik.
|
|
|
Dena den, Altzako ikastetxeetako haurrak Herri Ametsa, Altza Herri Ikastetxea, Herrera eta Oletakoak izango dira, hein batean, euskarari bizia eman diezaioketenak.
|
Joan
Mari Irigoien idazle altzatarrak hala esan du: " Kanpoko jatorria duen jendeaz inguraturik bizi naiz.
|
|
2015
|
|
|
Ordea, 2013ko urrian, osasun arazoak zirela eta, erretiroa hartu zuen.
|
Joan
Mari Irigoienek esklerosia pairatzen du eta jarduna gutxitu behar izan du. Hala ere, idazten jarraitzen du.
|