2015
|
|
Ez nuen uste, baina beldur nintzen irudipena ez ote zen. Ez
|
nekien
zer egin, lotsa handia bainuen honekin aitor entzuleagana joateko; eta, nire iritziz, ez apaltasunagatik, barre egingo zidala eta hau esango zuela uste nuelako baizik: hona zeruko gauzak ikusteko san Paulo bat, edo san Jeronimo bat!
|
|
11 Handi handia izan zen liluramendu honetako aintza. Pazkoko aldirik gehienean hain lelotu eta txepeldua ibilirik, ez
|
nekien
zer egin, ezta ez nekien nigan nola kabitzen zen hainbesteko fabore eta mesedea ere. Esaten den bezala, ez nuen ikusten ez entzuten, barruko pozaren handiaz.
|
|
3 Pena handi handiz nengoen behin, nik asko zor nion pertsona batek Jainkoaren aurkako eta haren ohorearen aurkako gauza larri bat egin nahi zuela eta hartarako erabaki irmoa hartua zuela jakin nuelako. Hain handia zen nire kezka, non ez
|
bainekien
zer egin. Asmo hura alde batera utz zezan erremediorik ez zela zirudien.
|
|
Nire laguna hainbeste erasoz neka neka eginik zegoen. Nik ez
|
nekien
zer egin. Alde batetik arrazoia zutela uste nuen.
|
|
Batzuek kartzelan sar nintzatela zioten; beste batzuk, oso gutxi, nire alde bihurtzen ziren. Nik argi ikusten nuen hainbat gauzatan zuzenzeudela, eta batzuetan azalpenak ematen nizkien neure zuribiderako; baina, gauzarik funtsezkoena, hau da, Jaunak agintzen zidala, ez nuen esan behar eta, ez
|
nekien
zer egin, eta horrela isildu egiten nintzen beste batzuetan. Jainkoak mesede handia egiten zidan:
|
|
Txiki egiten zitzaidan etxea; halaxe zen izan ere, eta ez zirudien monasterioa izateko bidean zihoanik; beste bat erosi nahi nuen (ez zegoen zerekin, ez zegoen erosteko erarik, ezta ez
|
nekien
zer egin ere) haren ondoan zegoena, nahiko txikia hau ere, eliza egiteko; eta egun batean, Jauna hartu ondoren, esan zidan Jaunak: Esan dizut sartzeko ahal duzun bezala.
|
|
17 Hona hemen auzi handi bat hasita; izan ere, hiritik Gortera joan ziren, eta monasterioaren kontura joan behar izan zuten, eta ez zegoen dirurik, eta nik ere ez
|
nekien
zer egin. Jaunak erabaki zuen, aita probintzialak ez ziezadala sekula agindu gauza honekin ez arduratzeko; izan ere, bertute ororen maitale gartsua izanik, lagundu egingo ez bazuen ere, haren aurka egoterik behintzat ez zuen nahi.
|
|
Jainkoa ikusteko irrika biziaz, neure burua hiltzen ikusi nuen, eta ez nekien non bilatu bizitza hau heriotzaren bidez ez bazen. Maitasun honen bultzada indartsuak pizten zitzaizkidan, eta beste batean esanda ditudanak bezain ezin sufrituzkoak eta hain baliotsuak ez baziren ere, nik ez
|
nekien
zer egin neure buruaz; izan ere, ez ninduen ezerk asetzen, ezta ez nintzen neure baitan kabitzen ere, eta arima gorputzetik atera egiten zitzaidala zirudien. Oi Jaunaren artifizio gorena!
|
|
12 Honek gogor ematen ez duenean, pixka bat baretu egiten dela dirudi; arimak behinik behin, ez
|
daki
zer egin eta, nolabaiteko erremedioa bilatzen du penitentzia batzuk eginez, eta ez da gehiago sentitzen ezta ez du min handiagorik ematen odola isurtzeak, gorputza hilik egonda baino.
|
|
15 Ni beldur eta atsekabe handiak jo ninduen, ez
|
bainekien
zer egin. Negar eta negar ari nintzen.
|
|
Nire arima eremu batean gelditu zen, nahigabez eta beldurrez. Ez
|
nekien
zer egin. Nire lehengusina bat ni bere etxera eramaten saiatu zen, eta ni Lagundian beste aitor entzule baten bila aritu nintzen.
|
|
3 Nik maisurik ez nuenez gero, liburu hauek irakurtzen nituen eta, hala, apurka apurka zerbait ulertuz nindoala uste nuen (eta gero ohartu nintzen, Jaunak erakutsi ezik nik gutxi nezakeela liburuekin, Haren Maiestateak esperientziaz ulertarazi arte ez baitzen ezer ulertzen nuena, eta ez
|
bainekien
zer egiten nuen ere) naturaz gaindiko otoitza, hobeto esan, gelditasunezko otoitza edukitzen hastean, gorputzezkoa zen oro burutik kentzen saiatzen nintzen, arima gora jasotzen ausartzen ez banintzen ere, beti oso kaskarra nintzenez, horri ausarkeria neritzolako. Hala ere, Jainkoaren presentzia sumatzen nuela uste nuen, eta hala da izan ere, eta Harengan bilduta egoten saiatzen nintzen; eta otoitz gozoa da, Jainkoak han laguntzen badu, eta atsegin handikoa.
|
|
Hau oihuka esateko aukera emango bazenit, ez lidakete sinetsiko, nik baino hobeki esaten dakitenei ere sinesten ez dieten bezala; baina behintzat pozik geratuko nintzateke. Uste dut gutxietsi egingo nukeela bizia, honelako egia bakar bat aditzera ematearren; ez
|
dakit
zer egingo nukeen gero, nitaz ez baita fidatu behar. Naizen bezalakoa izanik ere, hain eragin indartsuak etortzen zaizkit autoritatea dutenei hau esateko, non deseginda uzten bainaute.
|
|
Horretan ez da zalantzarik izan behar horrelaxe dela, baina Enperadore honek eta gure Jaun honek nahi du uler dezagula hemen ulertzen digula Berak, eta bere presentziak egiten duena, eta ariman berariaz lan egiten hasi nahi duela, ematen dion barruko eta kanpoko poz handian, eta, esan dudanez, atsegin honetatik hemengoetara dagoen desberdintasunean, geure bekatuengatik ariman egina genuen hutsunea betetzen duela baitirudi. Beraren barru barruan da poz hau, eta ez daki nondik eta nola etorri zitzaion, eta askotan ez
|
daki
zer egin, zer nahi izan ezta zer eskatu ere. Dena batera aurkitzen duela dirudi eta ez daki zer aurkitu duen, ezta nik neuk ere ez dakit nola aditzera eman, hainbat gauzatarako letrak behar zirelako.
|
|
Gurasoek nire aholkua hartzekotan, beren alabak salbamen bidean jarri beharrean munduan baino arrisku handiagoan jartzerik nahi ez badute, begira dezatela beren ohoreagatik; eta nahiago izan dezatela haiek era apalean ezkonaraztea, halako monasterioetan sartzea baino, oso joera onekoak ez badira, eta Jainkoak nahi beza horrek on egitea?, edota beren etxeetan edukitzea. ...zango du, eta hemen oso luzaro, eta azken batean Jaunak jartzen du agerian; eta ez dio bere buruari kalte egiten soilik, guztiei baizik; eta batzuetan gaixo haiek ez dute errurik, aurkitzen dutenera jotzen baitute; eta tamalgarria da hainbatek mundutik alde egin nahi eta, Jaunazerbitzatzera eta munduko arriskuetatik askatzera doazelakoan, era batera hamar mundutan ikusten dutela beren burua eta ez
|
dakite
zer egin eta nola konpondu; gaztetasunak, sentsualitateak eta deabruak gonbidatzen ditu eta makurrarazten mundukoak bertakoak diren gauza askori jarraitzera. Han, nolabait esateko, hori ontzat dutela ikusten du.
|
|
Bi aldiz gertatu zitzaidan hau. Nik ez
|
nekien
zer egin. Ur bedeinkatua nuen han eta alde hartarantz bota nuen, eta harrezkero sekula ez zen itzuli.
|
|
3 Beste behin, bost orduz eduki ninduen oinazetan, barruko eta kanpoko min eta egonezin hain izugarrien artean, non ezin jasanezkoak zirela iruditzen baitzitzaidan. Nirekin zirenak beldur ikarak harturik zeuden eta ez
|
zekiten
zer egin, ezta nik ere nola baliatu. Gorputzeko min eta gaitzak ezin jasanezkoak direnean, ohitura dut egintzak egiteko ahal dudan bezala, Jaunari eskatuz hura bere zerbitzurako erabiltzen badu, Haren Maiestateak eman diezadala pazientzia eta egon nadila ni hala munduaren azkenera arte.
|
|
ez aitor entzulerik ezta harremana nuenetako jakintsurik ere. Arrazoi ugari ekartzen zizkidaten, eta ez
|
nekien
zer egin; izan ere, nik Erregela zela banekien eta perfekzio handiagokoa zela ikusten nuen; horregatik, ezin nintzen jarri errenta edukitzera. Eta batzuetan etsita nindutenez gero, otoitzera itzuli eta hain pobre eta biluzik zen Kristori begiratzean, ezin nuen onez eraman aberatsa izatea.
|
|
5 Nik ez
|
nekien
zer egin, beste zereginik gabe horretarakoxe etorri eta nabarmena izango bailitzateke fundazioa egin gabe joatea. Hala ere, baimenik ez zidatela ematen, hori sentitzen nuen gehiago gainerakoa baino; izan ere, behin etxean sartuz gero, gure Jaunak egingo zuen gainerakoa, beste leku batzuetan egin zuenez.
|
|
7 Bada, nik neure burua baimenarekin eta laguntzeko inor gabe ikusi nuenean, ez
|
nekien
zer egin ezta nori agindu ere errentako etxe bat bila diezadan. Frai Martin Gurutzekok bidali zidan gazteaz gogoratu nintzen eta neure lagunei esan nien.
|
|
Ataria ikusirik, lurra handik kendu beharra zen, teilatu hutsa zuen estalgarri, hormak zuritu gabe, gaua laburra zen, eta tapiz batzuk baizik ez genekartzan, uste dut hiru zirela; atariak zuen luzerarako, ezereza zen. Nik ez
|
nekien
zer egin, han aldarea ezartzea ez zela komeni uste nuelako. Jaunaren borondatea izan zen, berehala egin zedila nahi baitzuen, andre haren etxezainak jabearen tapiz ugari izatea etxean, eta damasko urdinezko ohe bat ere bai, eta, on ona zenez gero, guri nahi genuena emateko agindu zuela.
|
|
9 Nik, hain jarrera ona ikusi nuenean, Jauna goretsi nuen, eta gainerakoek ere hala egingo zuten; hala ere ez
|
genekien
zer egin iltzeekin, erosteko ordua ere ez zen. Hormetan bila hasi ziren; azken batean, lanari gogor ekinik, konponbidea aurkitu zen.
|
|
16 Hemen nengoela, ordurako fraideen monasterioen arduraz niharduen nik, eta bat ere ez nuenez gero, esan dudanez? ez
|
nekien
zer egin; eta honela, isil isilean, hango priorearekin hitz egitea erabaki nuen, zer aholku ematen zidan ikusteko, eta halaxe egin nuen. Hura biziki poztu zen jakin zuenean eta bera izango zela lehena hitzeman zidan.
|
|
Oi, bai handiak direla zure epaiak, Jauna! Zuk
|
badakizu
zer egiten duzun, eta nik ez dakit zer diodan, ezkutuak baitira zure egintzak eta epaiak. Goretsia izan zaitezela, gehiagorako ahalmena baituzu.
|
|
Fraide domingotar bat, beraren aitor entzule eta jakintsua zena, arrazoiak eman eta arrazoiak eman ari zitzaion; baina ez zen nahikoa, deabruak hainbeste zorrozkeria irakasten baitzizkion. Horrela egon zen egun batzuetan, eta aitor entzuleak ez
|
zekien
zer egin; berak eta beste batzuek otoitz egingo zioten Jaunari haren alde, hartaz erruki izan baitzen.
|
|
Badiotsuet, ene alabak, egun hartan neure burua nahiko kaskar ikusi nuela. Iragarrita zegoenez gero, ez
|
nekien
zer egin; hautsita nengoen eta gure Jaunari esan nion, ia kexaz, edo agintzeko niri halako obretan ez sartzea, edota konpon zezala Berak premia hura. Nikolas Gutiérrez gizon onak, bere pazientziaz, ezer gertatuko ez balitz bezala, leun leun esaten zidan ez hartzeko nahigaberik, Jainkoak jarriko zuela erremedioa.
|
|
Eta etxe hau toki onean dagoenez gero, ezagutzen hasi ziren eta maitatzen; batez ere asko laguntzen zigun Monterrey-ko kondesak, Maria Pimentel andreak, eta Mariana izeneko andre batek, senarra bertako korrejidore karguan zuenak. Halako egun batean, Sakramentu guztiz Santua izatearen poza apaldu zekigun, badator etxearen jabea zen jauna hain zakarki, non nik ez
|
bainekien
zer egin berarekin, eta deabruak egiten zuen ez zedila arrazoira etor, berarekin hitzarturiko guztia betetzen baikenuen. Alferrik zen hori esan nahi izatea.
|
|
Ni Ordinarioaren mende jartzea komeni zela ulerturik nengoenez gero, kontraesana zirudien. Ez
|
nekien
zer egin. Aitor entzuleari esan nion, orain Osmako gotzaina denari, jakintsu handia baita.
|
|
16 Nik ez
|
nekien
zer egin, monasterioa burutua zenean, berriro negozio kontuekin etorri zirelako; baina fundazioa egina zenez gero, kapera nagusia haiei ematea erabaki nuen eta, monasterioari dagokionez, orain dagoen bezala ez zezatela parterik izan. Bazen kapera nagusia nahi zuenik, handikietakoa zen, eta era askotako iritziak zirenez gero, ez nekien zer erabaki hartu.
|
|
Frai Domingok idatzi dit hona orain, Ávilara iristean hura eramango duen mezulari bat hartzeko dio. Pena ematen dit eta ez
|
dakit
zer egin, gaitz handia egiten baitit, berorren gorentasunari esan nionez, haiek hori jakitea. Gure Jaunaren maitasunagatik, joka beza azkar horretan; har gogoan haren zerbitzurako dela.
|
|
7 Hemengo zereginek uzten didatenean, Ávilara itzuli nahiko nuke, oraindik hango priorea bainaiz, gotzainari nahigaberik ez ematearren, asko zor baitiot eta baita Ordena osoak ere. Nitaz ez
|
dakit
zer egingo duen Jaunak, Salamancara joango ote naizen, etxe bat ematen baitidate; nekatzen banaiz ere, etxe hauek dauden herrian hainbesteko mesedea eginik, kontzientziak eskatzen dit ahal ditudanak egiteko. Jaunak laguntzen du eta niri gogoa berotzen zait.
|
|
guri inbidia emanez? ez
|
daki
zer egiten duen.
|
|
6 Jakingo du berorren gorentasunak nola daramaten frai Domingo priore karguaz Trujillora, harako hautatu baitzuten? eta Salamancakoek aita probintzialari eskatu diote bertan utz dezala; ez
|
dakite
zer egingo duen. Lurralde gogorra da haren osasunarentzat.
|
|
12 Mandazaina denez gero, hona bidal daiteke garraioarena; Bestela,
|
badaki
zer egiten duten hauek, hau da, gutunak galtzeko arriskuan jartzen dituztela; halakorik egundo egin ez dezan esaten diot.
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorren agurgarritasunarekin, ene alaba. Barru barruan sentitu dut berorren gaixotasuna; ez
|
dakit
zer egin ama priore hauek dituzten gaitzak hainbeste ez sentitzeko. Malagóngoa hobeki dago, Jainkoari eskerrak.
|
|
2 Artzapezpikua etorri zen hona eta nik nahi izan nuen guztia egin zuen, eta garia eta dirua eman zizkigun eta oso atsegina izan zen gurekin. Eskaerak Belengo etxe eta elizaren aldetik; ez
|
dakit
zer egingo dugun. Gauzak oso ongi doaz; ez izan penarik.
|
|
8 Moja frantziskotar oinutsek, Valladoliden, gauza handitzat izan zuten Kantzelaritzaren ondoan etxea hartzea eta hara aldatu ziren beste etxe batzuetatik. Zorrez beterik geratu ziren eta hala daude orain ere eta oso nahigabeturik, leize batean sarturik baleude bezala eta ez
|
dakite
zer egin ezta ezin dira mugitu ere inork entzun gabe. Nik uste duen baino maiteago dut berorren agurgarritasuna, hau da, maitasun samurrez maite dut, eta horrela, gauza guztietan ongi asma dezala nahi dut, batez ere hain gauza larrian.
|
|
Jainkoak ordain biezaio. Inon ere ez dira iritsi horrenbeste ematera, Valladoliden izan ezik, han berrogeita hamar gehiago eman baitute; eta une oso egokian dator, ez
|
bainekien
zer egin Erroman dauden hauekin, bada, dei bitxiak egiten dituzte eta oraintxe da han premiarik handiena izango duten garaia. Jainkoa izan bedi goretsia guztiagatik.
|
|
5 Ordenako arazoetarako laguntza ematean zein eskuzabal jokatu duen esan zidan. Jainkoak ordain biezaio, nik une hartan ez
|
bainekien
zer egin ere hemendik. Handiena eginik dago, egunetik egunera mezu ofiziala itxaroten baitaude eta albiste onak daude.
|
|
11 Gauza handia da Cuevasko aita priore santuak ogitan egiten duen limosna. Etxe hau aurrera irten daiteke, hori izanez gero, ez
|
baitakit
zer egingo duten. Mojak hutsaren truke hartu besterik ez dute egin.
|
|
Aski ditu Jaunak ematen dizkion sufrimenduak, nahiko penaturik bainauka orain, udaren hasieran, berorren eta priore ordearen gaixotasunak. Jainkoak erremedia bitza, ez
|
baitakit
zer egingo den.
|
|
3 Zorte txarra izan dugu berorren oihal honekin; Toledoko etxe eta monasterio guztietatik erdietara eman izan da eta ezin saldu izan da; guztiei gehiegi iruditzen zaielako harengatik lau erreal ematea, eta gutxiagoan ematea kontzientziazkoa da. Ez
|
dakit
zer egingo dugun berarekin. Ikus beza berorrek zer nahi duen.
|
|
Jakin beza, erretxin sendagarria elkarren artean banatu eta banatu, dagoeneko gutxi geratzen zaidala, eta onik handiena egiten didana da, baita besteei ere. Aurkitzen badu norekin bidali, mesedez, bidal biezat, eta eska diezaiotela guztiek Jainkoari moja hauei jaten emateko elikagaia, ez
|
baitakit
zer egin. Goraintzi asko guztien partez.
|
|
Hau berorren gutuntxoa etorri aurretik zen; gero izan balitz, ez bainuen inola ere onartuko. Sermoirik gabe geratuko da aita probintziala ez badator, eta gogoz egingo ez duenari ez zaiola eskatuko ikusten badu ere, eperrak alferrik galtzea baino huts larriagotzat izango dute, eta ez
|
dakit
zer egingo duten. Egin dezala gure Jaunak berori nik eskatzen diodan bezain santu.
|
|
5 Orain uste dut ezin saihestuzkoa izango dela Teresatxo eramatea, jakintsuari ongi iruditu baitzaio, eta berak ere nire joatea hain biziki sentitu du, beste moja horiek ere joan direnez gero?, non, uste baitut beharrezkoa izango dela, goibel samar dabilelako, eta horrez gainera tentaldiren bat etortzen bazaio, ez
|
dakit
zer egingo duen, eta niri itxaropen pitin bat ematea iruditu zait, biziki sentitzen badut ere. Jainkoari eskerrak, guztia nire gainera eror dadila nahi duelako.
|
|
Eta jakin bezate inork ez duela eta ez duela izan ere hemen oihal mehezko arroparik nik neuk izan ezik; oraingo izotzekin ere ezin izan baitut besterik jantzi, giltzurrunetarako, gaitz horren beldur handia dut? eta esan eta esan egiten dutenez gero, eskrupulua sartu zait; belaki lodizko zahar zaharra nuen eta gure aitak hartu zidanez gero, ez
|
dakit
zer egin. Jainkoak barka biezaie.
|
|
Abituak ez erabili oihal mehezkoak; gainerakoak ez du axola. Aita priore santuak bidaltzen didana ekartzen duten arte, ez
|
dakit
zer egin berari idazteaz, jaso dudanik ezin baitut esan; mandazainaren bidez bidaliko diot.
|
|
Burugabekeria handia da perfekzio kontuetan aritzea berorrentzat aringarri den gauza batean, berorren osasuna jokoan dela ikuste baitu. Ez
|
dakit
zer egiten duen nire aita horrek. Kontuan izan haserre jarriko naizela Maria Gurutzekoren esana egiten ez badu gauza horretan.
|
|
Ez
|
dakit
zer egiten duen atso gaixo honek, ez baitidate uzten atseden hartzen, eta Malagónera joan nadila nahi baitute. Gizakundeko monasterioan biziki sentituko dute ni hemendik joatea, oraindik han ikusteko esperantza baitute.
|
|
4 Esan ahizpa Isabel Jesusenari, benetan sentitzen dudala beraren gaixotasuna. Segoviako ama prioreari idatzi diot, esan diezaiola Andres Jimena jaunari, nirekin hitz egin nahi badu, etor dadila hona laster; ez
|
dakit
zer egingo duen. Aita bikarioak diost hitzarmenaz tratatzeko baimena ematen duela; nahi dut ez dadila etorri gabe gera, ez baikara nahasiko, Jaunaren laguntzaz, hura zerbitzatzeko eta pozteko gogo bizia dudalako.
|
|
Aita hau etorri zen hona eta ez dakit ongi zertara, Villanuevako monasterioarena zekarren baina; orain haren berri ongi jakin dudanez, munduko zentzugabekeriarik handiena litzateke hura onartzea, eta aita frai Antonio Jesusena fundazioa egitearen alde dago. Nik zama handia ezarri nien kontzientzian; ez
|
dakit
zer egingo duten.
|
|
12 Salamancako horri dagokionez, aita frai Joan Jesusena launakako sukarraz hain gaizki egonik, ez
|
dakit
zer egin dezakeen, ezta berorren agurgarritasunak ere ez du azaltzen zer probetxu egin dezaketen. Hango ikastetxeari dagokionez, has gaitezen kasuak eskatzen duenaz, hau da, nuntzio jaunak baimena eman dezala eta, lehenago eman izan balu, egina zegokeen; izan ere, hasieran okerra eginez gero guztia joango da oker.
|
|
1 Jesus izan bedi berorren aitatasunarekin, ene aita. Hain sarri berorren gutunak ikusten ditudanean, muin egin nahiko nioke eskuetan toki honetan utzi ninduelako, ez
|
baitakit
zer egingo nukeen erremedio hau gabe. Izan bedi bedeinkatua guztiagatik Jainkoa.
|
|
–Nik ez
|
nekien
zer egin, beste zereginik gabe horretarakoxe etorri eta nabarmena izango bailitzateke fundazioa egin gabe joatea. (?) Eta horrela, Gobernariarekin hitz egitea erabaki nuen, eta haren etxearen ondoan den elizara joan nintzen eta abisua helarazi nion, arren har nintzala hitz egiteko.
|
|
Barka diezadala zure Semeak, inork ez baitit bidegabekeriarik egin, eta, beraz, ez dut zure izenean barkatu beharrik izan, nire barkatzeko gogoa, Jauna, kontuan hartzen ez baduzu behintzat; izan ere, uste dut edozein gauza barkatuko nukeela nik Zuk niri barka diezadazun, edota baldintzarik gabe zure borondatea betetzearren. Baina ez
|
dakit
zer egingo nukeen, ordua etorrita, errurik gabe kondenatuko banindute; baina une honetan hain errudun ikusten dut neure burua zure begietan, non guztiak labur geratzen baitira; ni nolakoa naizen, Zuk dakizun bezala, ez dakitenek, irain egiten didatela usteko dute. –Pasarte eder hau bigarren idazketatik kentzea zentsoreetako batengatik gertatu zen, Escorialeko eskuizkribuan osorik ezabatu eta ertzean hau idatzi baitzuen:
|
|
Jainkoak gorde gaitzala horrelako gauzetatik, Haren Maiestatea denagatik. litzateke hori moja guztiak nahasteko, hauei aitor entzuleak esaten dienaren kontrakoa esaten baitie beren kontzientziak, eta aitor entzule bakarra izan behar dutela esanez estutzen badituzte, ez
|
dakite
zer egin ezta beren barrua nola sosegatu ere; bada, lasaitu eta erremedioa jarri behar lukeena bera da kaltea dakarrena. Honelako atsekabe ugari egon behar dute toki batzuetan.
|