|
2007
|
|
|
Harreman sareko euskaldunen dentsitateari buruzko daturik, berriz, ez dago: izan ere, ezin da
|
jakin
zein den euskararen kale erabilerako neurketetan behatutako talde bakoitzeko euskaldunen dentsitatea. Beraz, ezin aztertu faktore horren eragina.
|
|
|
Aipagarriena Tafallaren kasua dugu, Tafallan euskararen erabilera% 1,7 izan den bitartean, bertze hizkuntzena% 8,7 izan da. Beraz euskarak baina+ 7 puntu gehiago aditu dira Tafallan kanpoko hizkuntzak (jakin ez
|
dakigu
zein).
|
|
|
Posibilitate hori gogoan begiratzeko da emaitzak irakurtzen ditugunean. Hari berean, behaketa egiten duenak hiztunaren adina ez
|
daki
zein den, estimatzen baizik ez du. soziolinguistika klusterra soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 109
|
|
2008
|
|
|
• Gai zehatz baten inguruko artikulu bat bilatu nahi dugu sarean gero ondo itzultzeko, baina ez
|
dakigu
zein den interesatzen zaiguna. Artikulua aukeratzeko asimilazio itzulpena oso lagungarria izan daiteke.
|
|
|
Beste kasuetan pertsonei ere zail izango zaigu
|
jakitea
zein den analisi zuzena. Ha venido el amigo de Bilbao kasuak bi itzulpen zuzen izan ditzake:
|
|
|
Ondorioz bost urtetarik hizkuntza egoeraren argazki zehatza badugu: aldagai soziodemografikoak baliatuz,
|
badakigu
zein den hiztunen hizkuntza gaitasuna eta euskararen transmisioa, euskara nola erabiltzen duten etxean, ingurumen hurbilean, gizarte bizitzan, herritarrek zer iritzi eta jarrera duten euskarari buruz. Gainera aldi oroz galdetegia berdintsua baita, euskararen diakronia egin dezakegu inkesta batetik bestera.
|
|
2009
|
|
|
" Nik berrogei garrantzitsuenetan jartzeko esan nuen, eta ez nintzen kezkatu zein ziren". Eta langilea, berrogei garrantzitsuenak jarri behar zituena, Googlera joan, 40 jarri, eta katalana 37 zegoenez sartu egin ginen, eta 41.a, ez
|
dakit
zein zen, kanpoan geratu zen.
|
|
2010
|
|
|
Ba al dago integraziomaila
|
jakinik
zeinetan euskaraz jakitea beharrezkoa baita. Ideia hauek bi mundu deitu den dimentsioaren bidez argituko dira. azpimarratu behar da euskal nortasuna taxutzeko euskara hizkuntza nagusia dela erantzun dutenen ehuneko handia (ia laginaren erdia), inkestatuak denak erdaldunak direla eta gizartearen %100ak gaztelania hitz egiten duen bitartean heren batek baino ez dakiela euskaraz kontuan hartuta.
|
|
|
Mahai inguruetan partaideek ez dute kontzeptuaren definizioa eman baina, kontzeptu horretaz jardun dutenean erabili dituzten adierazpideak aztertuta, badirudi adierazpena modu mailakatuan erabili ordez modu dikotomikoan erabiltzen dutela —integratuta sentitu ala ez zentzuan— artikulu honetako autoreek kontzeptua era mailakatuan ulertu behar dela proposatzen dute, eta ez integratuta ez sentitzeak berez ez dakarrela integratuta sentitzea. gainera, beste galdera interesgarri bat egin daiteke: ba al dago integrazio maila
|
jakinik
zeinetan euskaraz jakitea beharrezkoa baita, ideia hauek bi mundu deitu den dimentsioaren bidez argituko dira hurrengo atalean.
|
|
2011
|
|
|
4.1 Egoera diglosikoan al gaude? erantzun errazena (erosoena, bizia konplikatzeko gogorik ezak eta nagitasun intelektualak eskatzen diguna)
|
badakigu
zein den: segun.
|
|
|
posible al da gertakari soziologiko bat ezaugarri ez soziologikoetan (hizkuntzalariek beraiek zehatz determinatzen ez dakiten distantzia kontu hutsaz) finkatzea? zenbaiten erantzuna
|
badakigu
zein den: " in diglossia, no one speaks the h variety as a mother tongue, only the L variety.
|
|
2012
|
|
|
Baina era berean, aipatu bezala, herriko biztanleriaren datutik hasten da laginaren kalkulua. Pertsona kopuru batetik elkarrizketa kopuru batera pasatzeko, ezinbestekoa da
|
jakitea
zein joera duten pertsonek binakako elkarrizketak izateko, hirunakakoak izateko edo talde handiagoetan bildu eta hitz egiteko. Solaskide kopuruaren arabera kalean elkarrizketak izateko joeraren azterketa egin da, eta, bide batez, hortik ateratako balioa laginaren kalkuluan erabiltzeko modua aurkitu da.
|
|
|
Iñigo Fernández Ostolaza – Hizkuntza gutxituen eraginkortasuna pertsuasio prozesuetan. Euskararen kasua EAEn galdera horrek ahalbidetzen dituen erantzunak, ez zela erraza hortik elkarrizketaturen batek hizkuntzaren edo euskararen gaia ateratzea, are gutxiago kontuan izanda ez
|
zekitela
zein izango zen elkarrizketaren gaia. Hori bai, gehienak bat datoz gutxi gorabehera erantzunetan:
|
|
|
Noraino egokitzen da etorkin hori arnasgunean aurkitutakora, edota besteak egokitu beharrean izaten dira hizkuntza eta bizimolde berrira? Batzuk elebakarrak dira(
|
badakigu
zein hizkuntzatan), beste guztiak elebidunak. Norantz bideratuko ote da egokitze prozesu hori?
|
|
2013
|
|
|
Aldiz beste bi dimentsioak, hizkuntzari buruzko irudikapen sinesmenena (3) eta hizkuntza ezagutzena (4) kontuan izan ditugu egindako analisietan. Esate baterako, ikasleen hizkuntzekiko gogo lehentasuna berariaz neurtu izan dugu (ikasleek euskara, gaztelania eta ingelesa zein neurritan duten gustuko galdetuta, adibidez), edo ikasleen hizkuntza irudikapenak (egoera
|
jakinei
zein hizkuntza doakien hobeto galdetuz). Gaitasunari eta hizkuntza jabekuntzari dagokienez ere, aldagai aske modura txertatu izan ditugu ikasleen gaitasunak hizkuntza erabilerei buruzko analisietan, Pablo Suberbiola, Iñaki Mart� nez de Luna etaMikel Zalbide – EAEko ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzen:
|
|
|
Ikerketa honen lehen etapan (ikasturtea) ikastetxe guztietan egin zen diagnostiko bat
|
jakiteko
zein ziren ikasleen ahozko trebetasunak eta gaztelania zein euskararekiko jarrera eta erabilera maila zer nolakoa zen. Ondorioztatu zen ikastetxe bakoitzeko errealitate soziolinguistikoak baldintza zezakeela ahozko hizkuntzaren trebetasunetan eta ikasleen ikaskuntza eta jabetze prozesuan (Zabala eta Ayerza, 2011), eta lan hartatik erabaki zen gazteen komunikazio gaitasunean sakondu zukeela ikerketa honek.
|
|
2014
|
|
|
Ibilbidea hau izanda, utopia bat gehiago dirudi errealitatea baino. Aukera hauek aurrera eramateko, gizartearen eta bere instantzia gorenen aldaketa bat egon litzateke eta ez
|
dakit
zein punturaino gauden horrek aldatzeko kontzientziatuta. Edota, ez dakit mundu globalizatu honetan interesik ere dagoen.
|
|
|
Bukatzeko, lehenago aipatu dugunez, aldagai iragarleen konbinazio linealek azaldutako bariantzaren ehuneko altuak aurkitu ditugu. Interesgarria izango litzateke erlazio horiek zein diren argitzea azalpenereduen bidez, hobeto
|
jakiteko
zein interrelazio dauden aldagai azaltzaileen artean. Beraz, kontu horiei etorkizuneko ikerlanetan heldu diegu.
|
|
|
Ikerlan honetan, Kataluniako eta La Franja deritzon Aragoiko mugako eremu katalanduneko zenbait herritako DBHko lehen mailako nerabeen jarrera linguistikoen analisi konparatibo bat egiten da. Zehatz mehatz esanda, ikerlan honen helburu nagusia da
|
jakitea
zein diren nerabeen jarrera linguistikoen kausak. Horretarako, erregresio lineal anizkoitzeko eredu bat erabili dugu, hainbat hurbilketa enpiriko eta teorikotako aldagai esanguratsuak konbinatzen dituena.
|
|
2015
|
|
|
Ikerketa honen lehen etapan (ikasturtea) ikastetxe guztietan egin zen diagnostiko bat
|
jakiteko
zein ziren ikasleen ahozko trebetasunak eta zer nolakoa zen gaztelania zein euskararekiko jarrera eta erabilera maila. Ondorioztatu zen ikastetxe bakoitzeko errealitate soziolinguistikoak baldintza zezakeela ahozko hizkuntzaren trebetasunetan, baita ikasleen ikaskuntza eta jabetze prozesuan ere (Zabala eta Ayerza 2011), eta lan hartatik erabaki zen gazteen komunikazio gaitasunean sakondu zukeela ikerketa honek.
|
|
|
Halaber, hiztun kopuruak ere hainbat buruhauste sortu ditzake eskalak era egokian pasatu nahi badira. Izan ere, ez da erraza
|
jakitea
zein den hiztuna eta zein ez, eta horren ondorioz, hiztun kopurua kalkulatzerakoan desadostasun eta akats handiak izan ohi dira.
|
|
|
Izan ere, eta sardinieraren egoera adibidetzat hartuz, sardu hizkuntzaren transmisioa eten egin da Cagliari bezalako hirietan (Sardiniako Eskualde Autonomoa, 2006), nekazal herrietan nola edo hala mantendu den bitartean. Komenigarria litzateke
|
jakitea
zein den erreferentzia, eta erantzun ezberdinak baditugu, kasu honetan bezala, bataz bestekoa nola atera dezakegun erabakitzea.
|
|
2016
|
|
|
Noraino dugu belaunez belauneko perspektiban bizirik irauteko eta jardungune" berri" ak garatzeko aukerabide objektiborik? Galdera horren erantzun erraza, erosoa eta ez batere okerra,
|
badakigu
zein den: " segun".
|
|
|
Testuan nabarmendu ditudan hitzetan dugu funtsezkoa.Habitus berdinen edo antzekoen (baldintza eta baldintzamendu berdinen produktu direnak) arteko jokoa da collusioa. Joko horretan elkarri onartu eta gaitzesten diozte portaera jokalariek,
|
badakite
zein den jokoa eta zein diren jokaldi onargarriak, eraginkorrak edo baliokoak eta zein ez.Collusioa, beraz, habitusen arteko elkarrekintza eta egokitzapenen produktua da. Bestela esan, dispositibo soziala da.
|
|
2017
|
|
|
Erregio edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Itunaren idazkaritzako buruak esan izan du hainbatetan ikusi dutela gomendioak behin eta berriro errepikatzen zaizkiela Estatuei, eta, ondorioz, ebaluaziotik ebaluaziora ez dela aurrera egiten. Hori bi arrazoirengatik gertatzen da; batetik, Estatuek ez dutelako benetako borondaterik Ministroen Batzordetik egindako gomendioei erreparatzeko, eta, bestetik, benetan ez
|
dakitelako
zein urrats egin dezaketen aurrera egiteko. Horrexegatik eta horretarako Protokoloa arras erabilgarria litzateke, izan ere, gizarte eragileek honez gero onartu duten dokumentu horretatik bide orria presta liezaiokete Estatuari ebaluaziotik ebaluaziora bete beharreko neurriak proposatzeko.
|
|
|
Militantismo hau gabe ez
|
dakigu
zein izango litzatekeen gaur euskararen egoera(...) Badirudi militantismo hau galtzeko zorian gaudela. Plangintzen
|
|
|
Sortu ahal dugu, adibidez, erabilgarritasun eta erabilera irudirik, inpresiorik, pertzepziorik..., eta, batez ere, balioetsi ahal ditugu erabilera ezkutuak, apalak, txikiak, eta horrela buelta eman baztertze eta desagertze prozesuari. horrenbestez, eta bourdieuren terminoak (1982) erabilita: hiztunek
|
badakite
zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat, badute horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo erreali... euskaraz egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntzaren bizitza soziala ikertzen dutenek metodo eta teknika berezien bidez bestelako errealitateak eraikitzen dituzte eta indartu eta sustatu ahal dituzte hiztunen errealitatea bera.
|
|
|
Taula 7: Lehen mailako ikasleen ama hizkuntza. lehen hizkuntzari erreparatzen badiogu, ikasleen %46, 4rentzat lehen hizkuntza euskara izan da, gaztelania beste %28, 5entzat eta ikasleen %24k dituzte bai euskara eta bai gaztelania lehen hizkuntzatzat. ikasleen %0, 6k aitortu du beste hizkuntza bat izan duela lehenengotzat eta beste %0, 6k ez
|
daki
zein izan den bere lehen hizkuntza.
|
|
2018
|
|
|
Estalapean eta plazan mahaiak jartzearekin batera, zumaiarrok terraza bat irabazi genuen, baina edadetuek biltzeko eta babesteko lekua galdu zuten, eta umeek jolaslekua. Neurri batean (ez
|
baitakigu
zein eseriko den mahaietan), Estalapea eta plaza galdu egin zituen euskarak.
|
|
2019
|
|
|
Nolatan dago gai hori hain jardunaldi monografikoen, azterlan eta analisi sektorialen, graduondoko atal beregainen eta berariazko doktore tesien behar gorrian2? esplikazio posible bat
|
badakigu
zein den: lan zaila da hori, eta (bere zailean ere) ondotxoz errazagoak diren ekimenetatik hastea gustatzen zaigu gehienoi:
|
|
|
" Mugikorraren hizkuntza eta nabigazio hizkuntza ez dira eremu pribatuak: bisitatzen dituzun webguneek, deskargatzen dituzun aplikazioek eta hauen atzean dauden pertsonek
|
badakite
zein hizkuntzatan dauzkazun zure gailuak, guztiguztiek. Eta, datu horietan oinarrituta eta eskari eskaintzaren logikari jarraituta hartzen dituzte erabakiak." [Arakistain, 2017]
|
|
|
Baina normala ere bada: helburu" makro" horiek ezarrita, ezin da egiaztatu ez
|
dakit
zein ekintza mikrok izan duen eraginaren nondik norakoa ingurumari globalean. ezin diogu egotzi gure interbentzioari emaitzen arrakasta edo porrotaren protagonismoa, beste milaka faktore baitaude ekuazioan. Intuitzen dugu ekimenak onerako direla, baina kopuruaren bilakaera baizik ezin dugu ebaluatu, eta ebaluatzen ez dena ez dago hobetzerik.
|
|
|
" erderak ematen ez duena eman behar du euskarak" leloa lege bihurtu, eta behartuta sentitzen gara beti zerbait" originala" topatzera, askotan, modu konpultsiboan. tabu da errepikatzea —klasikoa ez bada, noski— ez
|
dakit
zein tailer: garagardo dastaketa egina badago, egin dezagun olio dastaketa.
|
|
2020
|
|
|
Mugikorraren hizkuntza eta nabigazio hizkuntza ez dira eremu pribatuak: bisitatzen ditugun webguneek, deskargatzen ditugun aplikazioek eta hauen atzean dauden pertsonek
|
badakite
zein hizkuntzatan dauzkagun gure gailuak, guzti guztiek. Eta, datu horietan oinarrituta eta eskari eskaintzaren logikari jarraituta hartzen dituzte erabakiak.
|
|
|
"... ez dugu datu nahikorik... ez
|
dakigu
zein langilek zein HE duen... guk ez dugu nahi inor langabezian gelditzea... beraz ezin dugu proposamenik egin"
|