|
2004
|
|
|
—India eta Pakistan, bai. Eta ba al
|
dakizu
zein den, nazio handi horietan, animalia jainkotua, animalia mila aldiz bedeinkatua, animalia sakratua?
|
|
|
Eta orduantxe, ez
|
dakit
zein suertez, mutilak estropezu egin zuen eta simaur munto batera erori zen zabal bezain luze. Simaurretan blai gelditu zen aluxka.
|
|
2010
|
|
|
Bost geunden departamentuan, gu hirurok eta musika entzutearekin batera guregana bildutako bi mozkor. Bi mozkor haiek modako kantak eskatzen zizkioten etengabe, eta Ramuntxo berriz desesperatu egiten zen, ez
|
baitzekien
zein kanta ziren Espainian modan zeudenak. " Eta Gabinok kantatzen zuen hura?
|
|
|
Ez dugu behar.
|
Badakigu
zein egoeratan gauden."" Gero eta oxigeno gutxiago daukagu, beraz."" Halaxe da."" Zer iruditzen zaizu, Vladimir. Hil egingo al gara?"" Nik uste dut baietz."
|
|
|
" Joseba da. Oraindik ez
|
dakit
zein karta dagokion". Beharbada, berak ere gauza bera pentsatuko luke nitaz.
|
|
|
Plebejus icarus."" Lubisek aurkitu dik —esan zidan Agustinek— Nik uste berak laguntzen badigu azkar bukatuko dugula lana." Lubisek barre egin zuen: "
|
Badakizu
zein den hemen bizkorra, David. Teilatura katua bezala igotzen den trikua".
|
|
|
Nire aitaren etxea ez dut defendituko, ezinezkoa baitzait, ez
|
baitakit
zein den, ez eta, nire aitak etxerik izan zuenentz...
|
|
|
—Uzten ez badidazu salatu egingo zaitut, eta
|
badakizu
zein izango den horren ondorioa.
|
|
|
Nazio estaturen papera lausotzen ari dela esaten da, baina zehaztu beharra dago nola. Francis Fukuyamak," Historiaren amaiera" idatzi ondoren, historia amaitu orduko estatuaren papera formulatu du Estatu eraikuntza deitzen den liburuan.1291 Munduko estatu gehienak enpresa handien eta Estatu Batuen politika inperialaren altzoan mugitzen direnez gero, ez dago dudarik horien kontseilari den Francis Fukuyamak autoritatea duela
|
jakiteko
zein ildotatik doan dominazioaren politika. Bada, estatua indartu beharraz idatzi ditu 137 orrialde.
|
|
|
Geu gara estatu hori, bere burua ezagutzen ez duen mamua. Badakigu itzelezko hondamendiak eragin ditugula, beldurra izan ez duen jendea suntsitu dugula, baina ezin dugu ondo
|
jakin
zein den botere horren neurria mamuaren barrenetik atera arte. Ume bat bezala irten eta, haren aurrez aurre paratu arte:
|
|
|
Eta edozein moro da susmagarri. Zeren, pakoak, baina berorrek, aita, berorrek ez
|
daki
zein den pakoa.282
|
|
|
Kar, kar! Ni sortu orduko aita zuhurrak ezkutatu zuen batek
|
daki
zein xokotan!
|
|
2011
|
|
|
Bere gain utzia deneko belarrak pentzea bera iduriko belarra duke, erran nahi baita, indar gutikoa.
|
Badakigu
zein den ongailua pentzean belar onak hazten eta emendatzen dituena, zein den pentzeak galdatzen digun ongailu bakarra. Eman hartarik pentzeari; ukanen duzu esne ona bertze asko ondorio onekin.
|
|
|
—Nahi nituzke
|
jakin
zein diren ara haiek, ala batzu, ala bertzeak.
|
|
|
" dagoeneko ez
|
dakit
zein den lagunei erakutsi nahi nien aran lorea; elurra hasi du".
|
|
|
Gaur egun, tamalez, kontserbadoreen utopia gailentzen ari zaigu. Eta haiena
|
badakizue
zein den, mundua mundu denetik ere bakarra izan dutelako: utopiarik gabeko gizartearen utopian sinestaraztea.
|
|
|
—Ez dakigu non dagoen Herioa, eta ez
|
dakigu
zein amaraun ibiliko duen gu harrapatzeko.
|
|
|
Uretan murgiltzen den sugar gorria bezalakotsua. Ez
|
dakit
zein den sekretua. Urte sasoia ote, urtaroaren aldaketa ote, neguaren zantzu hotza ote.
|
|
|
Orain dela gutxi entzuten nion irratian Afrikan ibilitako euskal bidaiari gazte bati berak erakutsi eta zein ongi kantatzen zuten kantu hori ez
|
dakit
zein herrialdetako haurrek nahiz militarrek (eramango zituela irratira hurrengoan, eta genituela bereizi gure txokoko beste edozeinengandik!). " Egoooak ebaaaki banizkiooon..." kantatzen dugu hemen denok, erreboltari nahiz ertzainek, mozkor nahiz abstemioek, fededun eta fedegabeek, zahar eta gazteek; kandelak piztuta eta begiak itxita, ozen edo belarrira xuxurlatuz (ez didazue sinistuko baina egia borobila da:
|
|
|
Hunkitu ninduen (eta berdin orain) nolako maisutasunez eta modu sinesgarrian jasotzen dituen Achiaryk folkaren eraginak abstrakzio gorenera jotzen duen ahots inprobisazioan. Orduan ez
|
nekien
zein folk tradizio edo tradizioetatik edaten zuen. Geroago, Basque Music Of Today eko50 lanak entzun nituenean, guztiz txundituta geratu nintzen, oilo azala jartzen zitzaidan, eta konturatu nintzen nola zegoen errotuta bere sorterrian (Euskal Herrian, frantsesez egiten duen aldean jaioa baitzen), eta bera zela agian bere belaunaldiko euskal kantaririk handiena ere.
|
|
|
Beno, ez naiz gehiago luzatuko. Seguru
|
badakizuela
zein izan den aukeratu dudan abestia.
|
|
|
Etimologia azalpena: Garbi dago bukaeran genitiboaren hondarkia eta artikulua daudela, eta oinarria antroponimoa dela ere bai, goitizena segur aski, baina ez
|
dakigu
zein den, ez eta, hola izatera, zeri zor zaion, nondik atera den.
|
|
|
Etimologia azalpena: Lekuko bakarra dugu, eta ez
|
dakigu
zein neurritan den fidagarria, unus testis nullus testis esan ohi baita. Baliteke Aginaga-ren moduko baten ordez egotea (hagin zuhaitz izena+ aga toki ugaritasunezkoa), baina higuin ‘nazka, narda’ izatea ere ezin zeharo baztertu, egun Goizuetan holakorik ibiltzen ez bada ere.
|
|
2012
|
|
|
Eta, jakin nahi baduzu, neu naiz bertako janari biltegiaren arduraduna. Ba al
|
dakizu
zein den arazorik handiena munduko biltegi guztietan?
|
|
|
Alderdi politiko bakoitzak du bere aukera. Bada modurik objektiboki
|
jakiteko
zein den hogeita batgarren mendeko Euskal Herriari dagokion formula politikorik egokiena. Egiturak, teoriak, ikuspegiak ugariak dira eta ez dago inon idatzirik hauetako bat absolutoki eta nahitaez gauzatu behar denik.62
|
|
|
Gaur ere bakarrik egongo gara. Bakarrik lainoekin." Julio Villarrekin bidaiatzeko zoriona izan dugunok
|
badakigu
zein den bere estiloa: naturarekin bat egite hori, errespetuz eta sentsibilitate handiz, bertako izakiak maitatuz eta adiskidetzat hartuz, presarik gabe, mugagabeak diren denbora eta isiltasuna bidaidetzat izanez...
|
|
|
Titanicera igo ziren pertsona guztietatik soilik batek zeukan abizen euskalduna (Ibarrako neskarena ez
|
baitakigu
zein izan zitekeen). Izen zerrendak irakurriz hantxe aurkituko dugu Manuel Urrutxurtu.
|
|
|
Badakizu non,
|
badakizu
zein itzulingurutan, eta zergatik.
|
|
|
Zure gortean astrologo nabilenez geroztik jaso ditudan agindu bitxienak, esaten uzten badidazu. Aitor dut jakin mina piztu zaidala, jauna, ez
|
baitakit
zein den zuraje bitxi honen guztiaren xedea...
|
|
2013
|
|
|
Zalantza sortu zitzaien emakume haiei. Ez
|
zekiten
zein zen Santiora zihoana.
|
|
|
—Pasatzen da denbora, eta gai nagusiak irteten hasten dira, urpean trabatuta egondako buiak ur gainera bezala esan zuen.
|
Badakizu
zein den gai horietako bat. Nagusia, agian?
|
|
|
Gero, bi emakumeak bazkalduta zeudela, Aita Olbesek esan zion Emilianari: " Ba al
|
dakizu
zeinek jaten duen azukre zuri asko?"" Maria Tatak erantzun zuen Emilianak, bere senarrak Aita Quintana hil zuen eta". Aitak gelara itzularazi, eta Maria Tata etorrarazi zuen.
|
|
|
Vicente de Santa Marfa zen, eta handik zazpiren bat legoara zegoen San Buenaventura misiotik zetorren. Behin baino gehiagotan gurutzatua zuen ozeanoa, eta
|
bazekien
zein beharrezkoa zen janari freskoa itsasgizonentzat. Horregatik, jaki haiek oparitzeaz gain, misiora bertara joateko gonbita egin zion Vancouverri, ondo etorriko zitzaion beste edozein gauza ikusiz gero hartu eta eramateko.
|
|
|
Indio hauengandik guztiengandik jakin genuen honen ondoan bazela beste nazio bat zeinetan jende guztiak beti zuhaitzetan gora igota egiten duen lo. Ez genuen
|
jakin
zein zen horren arrazoia, piztien edo zomorroen beldurra, edota berezko joera edo ohitura. Nazio honi Ahalcosmacha esaten zioten.
|
|
|
" Saiatu direnek bakarrik
|
dakite
zein zaila den harrapatzea [Apatxeak]. Gure tropak normalean gauez ateratzen dira haien bila, gure zaldien hautsagatik ikus ez gaitzaten". 101
|
|
|
zu! Hiazinto, kala, lili, mitxoleta, arrosa, ez
|
dakit
zein izen eman zure betseinei. Denak motz beren galantasunean, denak zu baino ttikiago dira:
|
|
|
Badakizki gure ahuldadeak eta akatsak.
|
Badaki
zeinek lehenetsiko lukeen dirua edozeren aurretik, edo nor lehiatuko litzatekeen edertasunagatik edo lizunagatik. Bere atzaparretan gauzka!
|
|
|
Baina bene benetan zeinek du errua zoritxarreko hondamendi honetan?
|
Badakizue
zeinek. Badakizue nork?" errepikatu dute deiadarra jaurtikiz Segoak eta Bogoak.
|
|
|
—Igo, igo nazazue arren hasi da oihuka zintzilikatutako norbait, nahiz eta ezin
|
jakin
zein den. Irristatu egiten zaizkit eskuak, irristatu.
|
|
2014
|
|
|
Nahi zenuen
|
jakin
zein zen lehen egina, arraina ala amua, alua ala zakila.
|
|
|
Nik jakin, ez
|
nekien
zein ote zen haizearen noranzkoa, ez eta haizea gai ote zen ur lañoa harrotzeko ere.
|
|
|
Liburu honek ez du debate horretan sartu nahi, ari ninteke beste gisan, baina ez dut hemen helburu
|
jakitea
zein den euskaldunago, legitimitate gehiago, tradizio aspaldikoago. Dantza eta antzerkiaz mintzo da testu hau, gure balizko artedramaren herexatik doa, jakin nahi du antzerki bat dugunez.
|
|
|
Hitz baten bizi edo sailka toki naturala hiztegi bat zela ikasteko aski tarrotu ginenean, erakutsi zigun Lhandek toberak tturrutta erran nahi zuela, beraz galarrotsa tresna, eta Azkuek espos gaizki parekatuei jasanarazten zien antzezkizun isekagarria. Herellen paper zaharretara jo gabe tobera zaharren gai nagusia
|
bagenekien
zein zitekeen.
|
|
|
" Turismoaren kontra, betiko gauzak betiko..." Edo euskal antzerkia ez zukeen ezagutzen. Hotel du fronton, euskal antzerkia aski ezagutzen dudala uste dut, ez
|
dakit
zein beste idazlanekin konparatzen zuen.
|
|
2015
|
|
|
jakina, ez dira gauza bera" emakume sendagilea" eta" emakume sendagilea". Alabaina, marratxoaren eraginkortasun desanbiguatzailea maximoa izan dadin, haren erabilerak guztiz sistematikoa izan behar du idazlanean zehar, bestela irakurleak ez du zehatz mehatz
|
jakingo
zein terreno zapaltzen ari den. Alde horretatik, liburuak ez du irakurketa sosegatua errazten, zeren eta, marratxoaren faltaz behin baino gehiagotan atzera itzuli behar izan duzunez benetako esanguraz jabetzeko, hirugarrenetik aurrera prebentzioz beterik segituko baituzu irakurketa.
|
|
|
Zein zentzu du arbasoen genetikak gaur egun? Kasu gehienetan ez
|
dakigu
zein izan ziren gure arbaso genetikoak, zer gertatuko da informazio hura eskuratzea dugunean. Zer jende mota, zer jende talde sortuko dira jakintza horretatik?
|
|
|
Beste aldean, ordea, Identitatea ondo baino hobeto ezagutzen du anomaliekin identifikatzen denak.
|
Badaki
zein indartsu eta sendoak izaten diren identitate egiturak. Adibide moduan jarri dudan kasuan ikusi dugu hori, baina edozein identitate gairi aplika diezaiokegu gogoeta bera.
|
|
|
Gertaera bat gogoratzen zait une ontan zensurarekin zer ikusirik duena. Igande batez, ez
|
dakit
zein urtetan, bazkalondoan, telefono dei bat izan zuten Arrueren etxean. Nor izango eta:
|
|
|
Zalantza sortu zitzaien emakume haiei. Ez
|
zekiten
zein zen Santiora zihoana.
|
|
|
Ezin idatzi nobela baten ahots narratzaileari usu eskatzen zaiona: " Begien hondo sakonenean eromenezko bi txingar piztuta zituela sartu zen, ahapeka irainka, zeharka begiratu eta ez
|
dakit
zein keinu egin zuen, emazteari edo semeari ohiko musua emateko hurbiltzerakoan sakelatik bi kartutxo erori zitzaizkion sukaldeko lauzadurara, makurtu eta hartu eta atzera itzuli eta danbateko bat emanez eskaileratik lasterka jaitsi zen." Ezin dut horrela idatzi. Ezin bihurtu nire izenkide hura fikziozko pertsonaia.
|
|
|
Ez
|
dakigu
zein irismen praktiko eduki ote zuen iruindarren artean euren alkateak aldarrikatzen zuen zibismoak, alta, badakigu haren obsesio pertsonala zela. Kontxita Otsoaren arabera," behin batean, paseietan ari ginela harresietako lanei begira, zerbait ikusi genuen erortzen leiho batetik beheitik.
|
|
|
Zaila da gizon hitoriko honi jarrikitzea, hormaren kontra egona zena jada, eta azken minutuan iritsi zen ez
|
dakit
zein mezulari, telefono ukaldika. Dio ez duela erran nahi zenbat urte duen 70etatik goitik, pata bat poliomielitikoa omen dauka, eta bestea... zera, zure haurrek karrikan lerraketen gisan.
|
|
|
Ez
|
dakit
zein dataz, murruz haraindiko kaputxinoek markatzen dute eguna alkatea, idazkaria eta bi kalonje bazkaltzera gonbidatzekoa. Errolda zaharraren kontura.
|
|
|
Beharbada horregatik ez gintuen doktrinatu inongo kausaren alde, larrutik
|
baitzekien
zein den gogorra norberaren aitak gerrara igortzea.
|
|
|
2010eko ekainaren 23an, bere lehen kontseilu nagusia zuzendu zuen Jose Antonio Asiainek aurrezki kutxako presidente berriak. "
|
Badakigu
zein den gure norabidea, ontzi ona dugu, eskifaia ere ona eta kapitainik onena. Administratzaile modura, bermatu behar dugu arrakastaren portura eramatea ontzia." Presidenteak kapitaina goraipatzen zuen bitartean, ordurako lehen zulo handia agertu zen ontzian.
|
|
|
Luis Ñuñoren yola n joaten zen haitz apartsuetaraino, ontzitxoa harri handi batez geldiarazi, eta ur gardenean pulunpatzen zuen bere burua. Egin ere, ganibet kamuts eta herdoildu batekin, batek
|
daki
zein burdinatatik aterea.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, gauza bat esan nahi diet, Pascal.
|
Badakizu
zein, galdetu zion berriz terrazako harmailak igo bitartean.
|
|
|
—Joan zaitez Euskal Herrira bolada baterako, eta izango duzu. Ez
|
dakizu
zein ondo lo egiten den nire etxean, uhinak hondartzan egiten duen soinuarekin.
|
|
|
Gogo gehiena azkenekoak ematen zion. Izan ere, Guiomarrek inork baino hobeto
|
zekien
zein leku intimoa zen okindegia berarentzat, zein gutxi gustatzen zitzaion han ingurutik jendea ibiltzea. Hotelean lan egiten zuten guztiak jakitun ziren horretaz.
|
|
|
—Badakik, beti izan nauk holakoa. Lehenago ere sekula ez zenuten
|
jakiten
zein neskarekin nenbilen esan zion Carlosek erlojuari begiratuz.
|
|
|
Gutxienez hogeita bost xanpain botila eraman behar izan dituzte beste mahai horretara. Ez dakit, Danuta, ez
|
dakit
zein asmo daukan Piechniczekek. Igandean Errusiarekin halako partidu zaila izan eta gaur hemen mozkortzen.
|
|
|
Azken batean, funtsezkoena ez zekitek, eta horregatik zebiltzak teatro hau egiten, Jon eta Joneren gordelekua zehazki non dagoen jakitea falta zaielako. Edozein tokitan eduki zitzakek gorde dituenak, zeren hori duk bestea, ez
|
dakitela
zein den organizazioari laguntzen ari dena, edo hi haizen, edo Guiomar den, edo Ugarte bera den, edo Dororen semeak diren... oso gutxi zekitek, Carlos. Zera esan zien norbaitek, hotel inguru honetan daudela, edo hemen ibili direla behintzat, eta horregatik bidali diate hona Stefano, eta horregatik ekarri dizkiate beharbada, ez negok seguru, hain guardia prestatuak futbolariak zaintzeko; baina hortik aurrera, Carlos, nondik hasi ere ez dakitela zeudek".
|
|
|
Nik esango niake espazio urritasunarena txinatarrek erabiltzen omen zuten tantaren tortura bezalako zerbait dela.
|
Badakik
zein torturaz ari naizen: hi lotuta jartzen haute, eta hire burura tanta bat erortzen duk, lehenengo tanta; eta handik minutu batera, bigarren tanta, eta gero hirugarrena, laugarrena, bosgarrena jakina, banaka hartuta tantak ez dituk ezer, baina jadanik egun bat pasa denean eta buruan 1.440 tantak jo hautenean, edo astebetepasa ondoren 10.080 tantaren zain hagoenean orduan tortura erotzekoa duk, eta heriotza mila bider desiragarriagoa.
|
|
|
Hi gogora hadi Dororekin.
|
Badakik
zein gizon serioa den.
|
|
|
Erantzunaren zain gelditu gabe, Carlosek bere apartamenturantz jarraitu zuen. Ez
|
zekien
zein informazioz ari zen Ugarte, Nuriak eman ahal zionaz, Pascalek eman ahal zionaz ala bere kalkuluetan sartzen ez zen beste norbaitek eman ahal zionaz; baina, Sabinok maiz esaten zuen bezala, poliki poliki aurreratzen ez zuen aktibistak sekula ere ez zuen aurreratzen. Ugarteri begira asmatutako taktikaren lehen pausoa emana zegoen, eta hurrengoen txanda iritsi gabe.
|
|
|
"
|
Badakik
zein pertsonaia haizen hi, ez?", entzun zuen geroago, jadanik agentzia ondoan kafea hartzen ari zela. " Ba ezbairik gabe
|
|
|
Ez
|
dakit
zein neurritan Villasanteren hitzok artatzen ari diren egun, baina arras pozgarria zait DBHn erabiltzeko Mendiguren Izagirre tandem gotorrak ateratako testu-liburua Euskal literaturaren antologia, Donostia, Elkarlanean, 1998txirikordatzeko erabili irizpidea; eta horra hor, non Iraola dagerkigun handien baita apalagoen ereartean argazki eta guzti, alaintso!
|
|
|
Bonapartek zituen Sakanako testuak ere ez ziren gutxi. ...ko dotrina bat; eta Gipuzkoakoan berriz, Urdiaingo euskarara eta Etxarri Aranazkora eginiko hiru dotrina badaude aipatu testu gehientsuenak Rosa Miren Pagolak zuzendu taldeak eginiko Bonaparte ondareko eskuidatzien edizioetan ditugu irakurgai jada eta zorionez; Urdiaingoa eta Etxarriko bat esku berberak idatziak daude, Bruno Etxenikerenak hots, eta nahiz aski argi dagoen berak ez zituela sortu, ez
|
dakigu
zein neurrian kolaboratzailearen ukitua garrantzizkoa den:
|
|
|
" Gaurko egunean Euskal Erri osoan oyu berea galdatu dugu lege laikoak ekenduak izan ditezen errotik; ez da lenbiziko oyua, ez eta ere azkena. Bertzelako solasik ez dezakegu, zeren eta gure mami mamiko zera baita bera;
|
badakigu
zein urratsak ditugun eginak, beti aintzina gure azkatasunari buruz. Itze bat landatzen ari gera españolen kasko gogortuan; gure itzea gotorra da, zuzena ere, ez du iñun erdoi kutsurik, ez eta biurgune okerrik; ari da sartzen kasko zailenen pleguetan barna.
|
|
|
—Ez
|
dakit
zein den hitz egokiena;" argiztatu", agian.
|
|
|
" Jacques sintzeroa zen, ideiarik ez; Mistikak ondo asko
|
daki
zein diren" Jainkoaren planak’".
|
|
|
Hileta osteko grabazioak aditu eta aditzen saiatu: paduran aurkitu omen dute ihi arteko eltxoek desitxuratua. ez zuen gerrarik bizi behar izan heroi izateko... zor nizkion hamar mila euroak barkatu zizkidan... hodeietan irudi magikoak ikusten zekien... alargun laga ditu hiriko emakume denak. estatua bataltxatu beharkogenioke ozeanoaren erdian... ba al
|
dakizue
zein bankuren esku geratuko den bere etxea?.
|
|
|
Ez txosten oso bat baina, gutxienez, beste aldeko pertsonen hitzak. Ez
|
zekien
zeinen zaila zen hori.
|
|
2017
|
|
|
—Nik uste dut eraikin berdetik botako nukeela nire burua ozen ari naiz gogoeta egiten. Ba al
|
dakizu
zein gogorra den tren gidarientzat. Ehuneko laurogeiak harrapatu omen du suizida bat behin edo gehiagotan.
|
|
|
Auzuneak, herri inguruetako parajeak eta horrelakoak izaten dira. Ezer jartzen ez duenean, esan nahi du ez
|
dakigula
zein objektu den.
|
|
|
Lehena, nuragea, Paulisek aipatzen du baina ez da ageri gaur eguneko mapetan. Ez
|
dakigu
zein kokapen duen. Bigarrena, Gallurako auzunetxoa, Monte Tundu delakoaren magalean dagoena.
|
|
|
" Ez
|
dakit
zein puntutaraino naizen besteengandik berezia. Hori da memoria idazleen beste zailtasunetako bat" zioen Viriginiak.
|
|
|
Ondorioz, gaur egun taldearen berri izan gabe kontzertura doan batek sorpresa itzelak har ditzake: izenak izen, taldea jotzen hasi arte askotan ez dago
|
jakiterik
zein hizkuntzatan izango diren abestiak. Kontzertua gailurrera (ziurtasunera, beraz) eraman dezakeen elementua, abestia, ziurgabetasunaren lurraldekoa da gero eta gehiago hizkuntzari dagokionez.
|
|
|
Froga asko egin daitezke hor, baina normalean bateria horietako batek tempoa markatzen du, eta bigarrengoak apaindu edo osatu egiten du hark egindakoa. Hala ere, tempo nagusia markatua eta argi dago beti, eta taldeak
|
badaki
zein den jarraitu beharreko erritmoa. Horrelakoak ondo egiten direnean, sekulako indarra ematen zaio zuzenekoari.
|
|
|
oihukatu zuen. Bigarren hitza ez zuen guztiz irakurri behar izan, lehenengo bi letrak irakurrita
|
bazekien
zein zen, Xabierri hamaika bider entzun zion eta:
|
|
|
Sarri askotan hogei pertsonako taldeak baino ez ziren. Mugimendu horiek errealistak nahasten zituzten, ez
|
baitzekiten
zein izan zitezkeen Minaren benetako asmoak eta hurrengo urratsak. Errealistak nahasturik, ez zuten asmatzen Minak Monterreyra joan nahi zuen Bernardo Gutierrez de Lara matxinoarekin bat egitera ala hegoaldera joan nahiago zuen Guadalupe Victoriarekin elkartzera.
|
|
|
Ohar filolojiko poetikoa: Timoteo erdal izen ofiziala Demottio bihurturik aditu izan dut beti aiton amona goizuetarren ahotan, eta nik bakarrik
|
dakit
zeinen xalo hunkitu izan nauen!...
|
|
2018
|
|
|
zatiketak hainbat norabidetan ageri dira (isoglosa batzuek eremu osoa harrapatzen dute; beste batzuek erdiko gune bat eratzen dute, iparraldetik eta hegoaldetik bereizita; badaude ipar ekialdetik hego mendebalera doazenak; orobat ekialdea eta mendebala bereizten dutenak; eta Muzkik eta Utergak beregain jokatzen dute ezaugarri batzuetan (Salaberri, 2000, 916). Aitzitik, ez
|
dakigu
zein leku dagokion hiriburuari egitura linguistiko horretan: ez dakigu zein isoglosak uzten zuen Iruñea eremu jakin batetik kanpo eta zeinek zeharkatzen zituen harresiak, ez eta zer nolakoa zen hiriaren eragina isoglosa horien norabideetan ere.
|
|
|
Aitzitik, ez dakigu zein leku dagokion hiriburuari egitura linguistiko horretan: ez
|
dakigu
zein isoglosak uzten zuen Iruñea eremu jakin batetik kanpo eta zeinek zeharkatzen zituen harresiak, ez eta zer nolakoa zen hiriaren eragina isoglosa horien norabideetan ere.
|
|
|
Nafarroa Garaiko espainiar errepublikanoek eta sozialistek, karlistek eta euskal abertzaleek bat egin zuten Euskal Herri penintsularreko lau herrialdeek estatutu bakarra osatzearen alde. Nafarroa Garaiko udalek bozketa batera deitu zuten Iruñean, 1931ko agorrilaren 10ean,
|
jakiteko
zein estatuturen alde zeuden. Ia denek(% 90) lau herrialdeak batzen zituen estatutuaren alde egin zuten.293
|
|
|
" Independentzia nahi dutenak baino bi aldiz gehiago dira aurka daudenak". Azpititulua irakurri behar zen
|
jakiteko
zein oinarri demografikoz ari zen albistea: datuak Bizkai, Araba eta Gipuzkoakoak ziren.
|
|
|
Horren arabera, sare sozialak herria kohesionatzeko tresna izan daitezkeen bezala, zatiketa luzaroan jarraitzeko egokiak ere izan daitezke. Erabiltzaile bakoitzaren esku dago
|
jakitea
zein den bere sare sozialeko hizkuntza ofiziala. Ez da aise denentzat, laster heltzen zaizkielako" lagun" frantses batzuen kexak, euskarazko iruzkin bat ez badute ulertzen.
|
|
|
—Ez
|
dakit
zein bateragarritasun formularekin neurtu zenuen gure artekoa. Kontua da ez didazula inoiz aukerarik eman kontrakoa frogatzeko.
|
|
|
—Ez
|
dakit
zein. Frantsesa zekiela?
|
|
|
—Emakume hau ez zuten labankadaz hil, honek Poloniara alde egin zuen, inork Polonian geratu nahi ez zuenean. Gustatuko litzaidake
|
jakitea
zein musika entzuten zuen hemen, etxe honetan bizi zenean.
|
|
|
Isiltasunean, Martaren ikuspuntua hondorik gabeko espazioan erortzen ikus daiteke, inon talkarik egin gabe.— Ispilu kaleidoskopio baten barnean nago. Nire irudia hamaika zatitan islatzen da, gehiegi dira, eta ezin dut
|
jakin
zein den benetakoa, eta zeintzuk estruktura maltzur horrek sortutako aldakiak. Tranpa batean sentitzen naiz, Añes.
|
|
|
Beste batzuek botatakoak jaso, tolestu eta pilatzen ditu. Lotu eta bizkarrean eramaten ditu ez
|
dakit
zein almazenetara. Idaztea, nik egin nahi dudan moduan behintzat, kartoiak biltze hori bezalako zeregina da.
|
|
2019
|
|
|
Arratsaldean harrapatuko diagu eta antzerki emanaldi batean bezala epaiketa egingo diagu.
|
Badakizue
zein diren karguak: harra, kaparra eta hegazti harraparia, gauza poetikoa inolaz ere.
|
|
|
Amandre Demetria zurbiltasun erigarriak jota zegoen, fisikoari hots egin zioten, eta horrek gaitza ikertu zuen frantsesez idatzitako bere liburu gutxietan, aitajaun Pantxori deitzeko erregutu zuen," non den ere, hura hiltzeko dago eta". Eta aitajaun Pantxo Done Bikendi Arana inguruko lurretan zebilen, ez
|
dakit
zeinek esana baitzion Rodriguez kaporalari buruz ematen zituen ezaugarriak bat zetozela erdi ezkutuan eta larru gorridun zaldian zebilen norbaitekin. Aitajaun Pantxo ere ez zuten garaiz aurkitu.
|
|
|
Kolore aurkariak hogeita hemeretzi puntu zeuzkan, eta bereak justu berrogei egin behar zituen. Hogeita hamarreko eta berrogeiko jokalariek ederki asko
|
zekiten
zein zaila den hori lortzea. Baina mexikarra bere kartaren zain geratu zen gihar bakar bat ere higitu barik.
|
|
|
Egia da ez
|
dakigula
zein azalpen izan zen lehenengoa eta zein azkena; hala ere, paragrafo horietan garbi ikusten da Mitxelenak ez zuela batere garbi zein zen aizkora hitzaren jatorria.
|
|
|
Honekin guztiarekin erran nahi dugu bi noranzko argudioak, izan, badirela; nola
|
jakin
zein den zuzena?
|
|
|
Erran dugu k. perifrastikoaren erabilera, gutxienez, etorri aditzaren formarena bezain zaharra dela; baina, nola
|
jakin
zein momentutan hasi ziren forma hauek erabiltzen. Noizkoa da partizipioa?
|
|
|
[Hondatu da] formaren bidez aditzak deskribatzen duen gertaera bukatutzat ematen dugu. Bada, [X hondatu da] esaldi mota [X hondatuko da] esaldi motarekin konparatzen baldin badugu, nola
|
jakin
zein izan zen euskarara iritsi zen lehenengoa?
|
|
|
Badago modurik
|
jakiteko
zein den zaharrena eta zein modernoena?
|