|
2010
|
|
|
xehetasun gehiago (edo gutxiago), deskribapen desberdinak, asmatutako pasarte berriak. ahozko transmisioan edukiak bersortuak dira behin eta berriz, entzule pasiboa aktore aktiboa da transmititzeko garaian. Sistema honetan sortzailea nor den
|
jakiteak
ez du garrantzirik, edukiak bai; horregatik lan hauek herrikoiak dira, egile ezezagunenak alegia.
|
|
|
Ottok ez zekien zer esango zion, baina
|
bazekien
ez zuela aukera hura galduko, Chiararengana hurbildu eta, inguruan traba egingo zien inor gabe, harekin lasai lasai mintzatzeko, garai bateko gutunetan bezala.
|
|
|
alde batetik, estatu ondo antolatu eta izugarri armatu bat egoten da eta, beste aldetik, estatu handi horrek era batean edo bestean kontrolatu nahi duen herri desantolatu eta desarmatua. Herri azpiratu hori desesperazio hutsez errebelatzen da,
|
jakinda
ez duela gerla irabazteko aukerarik.
|
|
|
Marokoko nazionalistentzat, ordura arte dudarik bazen, argi geratuko zen aurrerantzean Afrikako Ejertzitoarekin zegoela hitz egin beharra. Ez zuen zentzurik negoziatzeak, ez helburu garbirik, ez botererik, ez kredo
|
jakinik
ez zuen jendearekin. Interlokutore seguruagoa zen Francisco Franco, Italia eta Alemania zituen gainera atzetik.
|
|
2011
|
|
|
Oinarrian erdarazko cordobdn (cordobano ren mozarabierazko aldaera) ‘ahuntzaren edo akerraren larru landua’ dugu, zein Andaluziako Cordoba hiriaren izenean oinarritua baitago. Cordobdn izena beharbada izengoitia zen hemen, nagusia larru horren salerosketan ibiltzen zelako, gogoko zuelako edo orain
|
jakiterik
ez dugun beste zerbaitengatik; bukaeran genitiboaren hondarkia eta artikulua daude. Hasierako Cordobanena tik dardarkari disimilazioz rena atera da, bukaeran rena zuten beste oikonimo askoren alderako analogiak lagundurik, zenbait herritan jatorrizko Estebanena ‘Esteban izena zuenaren etxea’ formatik Estebarena atera den era berean.
|
|
|
Jatorri
|
jakinik
ez dutenak edo ilunak direnak: Alduntzin, Alkaizuren, Artzanberri, Artzanzar, Auxonborda, Beheko Ereba, Benaiborda, Benaio, Berdabio, Binakorena, Elama (Artikutza), Bergara, Egazkia (Artikutza), Erausna, Farola, Gogaitolo, Goiko Ereba, Goizarin (Artikutza), Gorostin, Ieletxo, Iginaga, Intxantxonea, Itxazun(?), Karreto, Kotxoa, Kotxobitarte, Larritza, Longarintxo, Lubinea, Maio, Maioberri, Maioxar, Mindebea, Mortxarreta, Neku, Ortzeriaga, Portolo, Ukue, Untxari, Urdallue (Artikutza), Zibola.
|
|
2012
|
|
|
Kapelu gorriak errifleekin azaldu balira ez zuten erretiratzekorik egingo.
|
Bazekiten
ez zutela tirako, bazuten kartutxo eskasiaren berri. Matxetea, ordea, beste kontu bat zen.
|
|
|
Ez du izan alde horretatik bultzatzaile askoren beharrik. Baina zer gertatu da lan hori egiten
|
jakin
ez duten artistekin. Non geratu dira?
|
|
2013
|
|
|
—Ederki gintunan erdararik
|
jakin
ez banu!"
|
|
|
Heldu ginen egunean troparen jangaiak amaitu ziren, eta, hala, beharra heldu zen pobreziaren etxera. Tristeagoa izango zen kontua, Galicia fragata jadanik San Diegon zela
|
jakin
ez bagenu".
|
|
2014
|
|
|
Agian, inoiz garbi
|
jakin
ez dudalako zein ote zitekeen nire egitekoa antzezlan irrigarri eta penagarri honetan. Ez dakit hau baizik:
|
|
|
|
Badakit
ez duela Urbeltz kritikatzen Etxekoparrek, badakit maskaradetan, pastoraletan ibiltzen den jendeak zainetan ezartzen duela, ez baita deus egiten ahal ez bada zinez, zinez eta hitza hitz grimoiretan idatzia bezala. Badakit Jainkoak ez balu bere eskuinera deitu beste Paueko hastial hark erranen ziola Irabarnen ez direla egiazko zuberotarrak Urdiñarben bezala, zeren herria Aragonesen pasaian baitzen eta arriskua bazela espainol batek Mixelen amañiri bi gili gili eginik...
|
|
2015
|
|
|
—Ederki gintunan erdararik
|
jakin
ez banu!"
|
|
|
ELAk irailaren hondarreraino
|
jakin
ez bazuen ere, uztailaren 10etik zuten sinatua UGT eta CEOEk" Acuerdo Bdsico Interconfederal" (ABI) deitu zena. Akordioa Santanderko La Magdalena jauregian taxutu zen, Alemaniako Ebert Fundazio sozialdemokrataren babesean antolatutako elkarraldiaren barruan; bertan Langileen Estatutuak negoziazio kolektiboa nola arautuko zuen xedatu zuten UGT eta CEOEk, haien adostasunaren baitan utzia baitzuten gaia UCD eta PSOEk.114
|
|
2016
|
|
|
Opera komikoa da,
|
badakigu
ez dutela urkamendira bidaliko, baina Txanton Garroteren izuak, arestian ezjakintasunak beste, barre eragile izaten segitzen du, ondorengo erruki eskeak bezalaxe. Ez, ez dute urkatuko, Don Diego barkabera da, estutuko du, baina estutzen duen esku berak aterako du mozkor ikaratua estualditik.
|
|
|
" ez sutautsa ez iparrorratza asmatu ez zuten haiek ez baporea ez elektrizitatea inoiz bezatzen
|
jakin
ez zuten haiek ez itsasoa ez zerua esploratu ez zuten haiek baina haiek gabe lurra ez zen lur izango".
|
|
|
51 Artzain" tranpak" deitzen zitzaien etxe
|
jakinik
ez zuten artzainei. Beti ardien gibeletik zaldiek tiratzen zuten gurdi bagoiarekin ibiltzen zirenei.
|
|
|
Agian dendariak neska ezagutzen zuelako, agian neskak dendariak sekula izan ez duen ausardia frogatu duelako. Dendariak
|
badaki
ez duela aitaren ondoan Alardearen inguruan izan zuen amets hura bete, ez beteko. Zalantzak eta kezkak ditu dendariak.
|
|
2017
|
|
|
" Trafikoa eta jendea. Badakidala hori,
|
jakinen
ez dut ba?, ezkonorratzak etengabe, orratz segida amaigabe bat, orratzak agertzen eta desagertzen, akaso, orratz du ginenetik zabiltza Iruñera ez joateko matraka horrekin, nola ez dut jakinen." Saiatu naiz gero, guztiak orratz bakarra direlako, eta hasi, berak emandako lehen puntada soil horretan hasten debaina marmorio batean joan da Miguel atetik azkenean, eta ukuiluko atariraino jarraitu... Entzun egin behar orain lagunei taberna zuloan nire kontu esanen dinahiz eta berak akaso zerbait igarri bai, baina oraindik nahasi egiten duen sentsazio ahul hori hotuenak.
|
|
|
Horregatik, haren menpe eroritako lurraldeetako biztanleek armada hori hornitu, aterpetu, elikatu eta jantzi behar zuten, agindu, zerga eta petxen bidez. Eta horixe izan zen armada handi horren ahulgunea. Intuizioz edo esperientziaz, Xabier Minak beharrizana bertute bihurtu behar izan zuelako, baina edozein kasutan prestakuntza militarrik izan gabe,
|
bazekien
ez zuela frantsesen kontra bataila handirik irabaziko; ezinezko, bestalde, txarto armatutako gerrillari gutxi batzuk baino ez ziren eta. Baina era berean, bazekien frantsesen erretagoardiari, mezulariei eta garraioei erasoz gero, armada frantsesaren mugimenduak erabat geldiarazi zitzakeela.
|
|
|
Kanporatzea ezinezkoa edo zaila den kasuetan, bere profesionaltasuna eta bokazioa zalantzan jartzen hasten dira zuzendaritza zein bestelako irakasle eta profesional fidelak. Zuzendaritzak ederki
|
daki
ez duela itxura txarrik eman behar eta, ondorioz, maiz nahiago du irakasle taldeak elkarren aurka jarri, gurasoak irakasle disidenteen aurka jartzen ez dituenean. Irakasleriak erregelak jarraitu behar ditu eskolak ez baititu aditu hutsak bilatzen, sistemaren defendatzaileak baizik, militante bokazional itsuak.
|
|
|
Hizkuntza historiaurretik heldu zaigula
|
jakiteak
ez du biderik eman behar oraingo euskaldunek garaiko Euskara uler lezaketela pentsarazteko. Aipatu dugun bezala, Latinaren eraginak, adibidez, aski aldatua utzi baitzuen.
|
|
2018
|
|
|
—Hain handia.
|
Banekien
ez zuela mugarik, eta ez nintzen nekatzen.
|
|
2019
|
|
|
Ehizako eskopetaren kanoia antezko txaleko gorriminaren gainean jarri ziotenean (haur ia bizargabe, begi urdin urdin eta apaiz ikasten ari direnen aurpegi zurbila zuen batek jarri baitzion) uste izan zuen (ez zion inoiz uste izateari laga, ezinezko baitzeritzon hari) hura ametsa besterik ez zela. Gau hartan
|
bazekien
ez zuela lorik egingo, argia piztuta utzi zuen, Kropotkinen Ogiaren konkista irakurri zuen," Ohituta gaudenez aurrekoengandik jasotako aurreiritziengatik, heziketa eta instrukzio zeharo faltsuengatik, alderdi guztietan gobernua, legedia eta magistratura besterik ez ikusten...", eta haur aurpegia zintzilik zen jada iluntasunean, sabai gorenetik bat batean eta isilpean jaitsia balitz beza... Eskaiola pintatuzko aingeru irudia, hegalik gabea ordea, eta zutik.
|
|
2020
|
|
|
Beste eraldaketa guztiak doakoak dira, agiriak idazten zituzten pertsonen akatsak seguru asko: ahoskatzen zieten abizena gaizki ulertu edo gaizki transkribatuko zuten, eta, interesatuek irakurtzen
|
jakingo
ez zutenez, bere horretan gelditzen zen.
|
|
|
—Ez, euskaldunek beti galdegiten didazue hori, baina nik
|
dakidanez
ez dugu inongo senide zure herrian hondar bi hitzak sendoago ebaki zituen. Badakit nire izenaren esanahia" izarren azpian" dela.
|
|
|
" Poesia benetakoa idazten dugunean gure izatetik besteen izaterainoko zubi bat egin nahi izaten dugu, eta poesiaren bidez ematen diogu hurkoari behar baldin bada berak bazuen baina adierazten
|
jakin
ez zuen ezagutza bat. Elkar kontsolatzen dugu, ze azken finean, nire zaurietan, nire zalantzetan, nire maitasun eta sufrimenduetan, nire sentimenduetan eta gogoetetan eta nik munduari buruz dudan juzgu horretan ziurrenik beste denak ere hor daudela gutxi gora behera.
|
|
2021
|
|
|
Ameskeriazko mugimendu horren aztarnen xerkan, testuetan murgiltzera eta lerro artean irakurtzera ausartu naiz. Sekula
|
jakinen
ez badugu ere inoiz existitu ote zen, beti erakargarria gertatu zait hala izan zela pentsatzea. Azalduko dudan hau hipotesi bat besterik ez da, baina liluratu egiten nau.
|
|
|
Alexandro edo Sikander, hori baita izenaren arabierazko bertsioa. Alexandrok berak erabiltzen ere
|
jakinen
ez lituzkeen milioika produktutan inprimatzen da urtero haren irudia: kamisetak, gorbatak, sakelako telefonoen zorroak, bideo-jokoak...
|
|
|
Hurrengo mendeetan zer gertatzen zen
|
jakiteko
ez dugu Martzial bezala jakin minez beteriko lekuko ernerik, berrikuntzak gogo onez onartzen zituenik. Badakigu kodexa nagusitzen joan zela biribilkiaren aldean, batik bat kristauek hura hobetsi baitzuten nabarmen.
|
|
2022
|
|
|
Don Armandok alde egin zuen miseria eta lotsa handia utzita. Alde egin zuen inork
|
jakin
ez zuen tokira.
|
|
|
Zelatariak
|
bazekien
ez zuela kaskagorriak atea zabalduko, ez duelako sekula hori egiten ikusi. Ondo banatuak dituzte bi emakumeek zereginak.
|
|
|
Etxean duen pasaportearen argazkia datorkio gogora, ertz askoko begitarte triste hori.
|
Badaki
ez duela berehala ezabatuko fardelaren historia gogotik, kosta egingo zaiola etxea lehengo begiekin aztertzea, baina jakin badaki lortuko duela.
|
|
|
Dagoena baliatu behar du oinarri gisa, moldatu, bezatu eta gero lore batzuk landatu. Ez du erabaki ze lore, baina
|
badaki
ez dituela geranioak jarriko, amak sukaldeko leihoan zituen haiek tristuraren loreak iruditzen zaizkiolako. Badaki ere mimosa bat landatuko duela, justu egongela izango denaren parean, mimosak iruditzen zaizkiolako udaberriaren aitzindaririk hoberenak.
|
|
|
Egia esan, ia mundu osoa gutxiesten zuen Karlosek, kaskagorriaren adiskide anarkistak barne. Horrek liluratu zuen bizitzan asmo
|
jakinik
ez zuen neska gaztea, etxetik ihes egin eta gero norantz joan nahi zuen ez zekien neska gazte hura. Taberna batean ezagutu zuten elkar, frantseseko irakaslearen ezaguna omen zelako eta ilunabar hartan bertan galdetu zion kaskagorriari zer izan nahi zuen bizitzan.
|
|
|
Hala eta guztiz ere,
|
bazekien
ez zuela betiko neskame izan nahi. Hortik aurrerakoa, ordea, ez zuen argi.
|
|
|
Hortik aurrerakoa, ordea, ez zuen argi.
|
Bazekien
ez zuela amaren bidea jarraitu nahi, ezta izebarena ere, baina erantzunik gabe gelditu zen Karlosen galderaren aurrean. Burmuinean gelditu zitzaion galdera bueltaka eta edozein momentutan azaleratzen zitzaion, kalean, garbitzen zituen etxeetan eta batez ere oherakoan.
|
|
|
Emakumeak ez du ametsetik ihes egin nahi, baina begiak zabaltzen dituen bakoitzean ikusten du eguna aurrera doala eta
|
badaki
ez duela etxean jateko ezer. Altxa egin luke, erosketak egin eta gero aspaldiko jardunari heldu.
|
|
2023
|
|
|
9. Aristoteles:
|
jakiteak
ez du balio praktikorik
|